Libaka Bumaswe Ha Bu Zwelapili

BIBLE i bulela kuli: “Linzila kamukana za [Muñ’a] Bupilo ki za niti.” (Samu 145:17; Sinulo 15:3) Mupolofita Mushe na bulezi ka za hae kuli: “Musebezi wa hae u lukile; kakuli linzila za hae kaufela li lukile; ki Mulimu ya sepahala, ya si na bumaswe, ya na ni niti, ya eza ka ku luka.” (Deuteronoma 32:4) Jakobo 5:11 i li: “Mulena u tezi sishemo ni mukekecima.” Mulimu ha koni ku tahisa bumaswe ni hanyinyani.

Mulutiwa Jakobo na ñozi kuli: “Mutu h’a likwa a si ke a li: Ni likwa ki Mulimu. Kakuli Mulimu h’a koni ku likwa ki bumaswe, mi h’a liki mutu.” (Jakobo 1:13) Jehova Mulimu ha likangi batu ka bumaswe kamba ku ba kukueza ku eza lika ze maswe. Kono cwale ki mañi he ya tahisize bumaswe ni manyando?

Ki Mañi Ya Tahisize Bumaswe?

Muñoli wa Bibele Jakobo u talusa kuli batu ni bona ba tahisize bumaswe. U li: “Mutu ni mutu u likwa ki ku hohwa ni ku putelelwa ki takazo ye li ya hae. Mi takazo ha i simuluhile, i tahisa sibi; mi sibi ha si hulile si zwala lifu.” (Jakobo 1:14, 15) Batu ba kana ba eza lika ze maswe ze ba lakaza. Hape ba kona ku eza cwalo bakeñisa sibi. Sibi si kona ku hulisa takazo ye maswe ni ku tahisa kuli batu ba kutule lika ze maswe. (Maroma 7:21-23) Kaniti sibi se ba hozize batu “si busize” sina mulena, ku ba beya mwa butanga bwa ku eza lika ze maswe ze tahisa manyando a matuna. (Maroma 5:21) Hape batu ba ba maswe ba kona ku kukueza batu ba bañwi ku eza lika ze maswe.—Liproverbia 1:10-16.

Kono Satani Diabulosi ki yena sihulu ya tisa bumaswe. Ki yena ya tahisize bumaswe mwa lifasi. Jesu Kreste na bizize Satani kuli ki “ya maswe” ni kuli ki “mulena wa lifasi,” bona batu ba ba si ka luka. Batu ba bañata ba eza tato ya Satani ka ku sa latelela linzila ze nde za Jehova Mulimu. (Mateu 6:13; Joani 14:30; 1 Joani 2:15-17) Bibele kwa 1 Joani  5:19 i bulela kuli: “Lifasi kamukana li lapalezi mwatas’a ya maswe.” Mane Satani ni mangeloi a hae ba “pumanga lifasi kamukana,” ni ku tahisa “bumai.” (Sinulo 12:9, 12) Kacwalo Satani Diabulosi ki yena sihulu ya tahisize bumaswe.

Muekelesia 9:11 i fa libaka le liñwi batu ha ba nyanda, ha i li: “Mutu ni mutu u tamwa ki linako z’a pila ka zona.” Jesu Kreste na bulezi za kozi ye ñwi ya batu ba 18 ba ne ba shwile tawala ha ne i ba wezi. (Luka 13:4) Ne ba ipumani mwa kozi yeo bakeñisa kuli ne ba li mwa sibaka se si ñwi ka nako ye maswe. Likozi ze swana za kona ku ezahala ni kacenu. Ka mutala, sitina sa kona ku ketuha kwa muyaho o mutelele ni ku wela mutu ya ipitela fela. Kana fo mu ka li ki Mulimu ya tahisize kozi yeo? Batili. Ki nto ye ne si ka libelelwa. Ka ku swana, toho ya lubasi a kana a kula kamba ku shwa ka sipundumukela, ku siya banana mwa bundiyala ni musal’a hae mwa bumbelwa.

Kacwalo kwa iponahalela hande kuli Mulimu haki yena ya tahisize bumaswe kamba manyando. Kono Jehova u lelile ku felisa bumaswe ni ku timeza ba ba maswe. (Liproverbia 2:22) Mane u lelile ku eza lika ze ñata ni ku fita. Mañolo a bonisa kuli Mulimu ka Kreste u ka ‘felisa misebezi ya Diabulosi.’ (1 Joani 3:8) Lifasi le li maswe le la mukwañuli ni sitoyo ha li sa na ku ba teñi. Mulimu hape u ka “takula miyoko kaufela kwa meto,” ili ku felisa manyando. (Sinulo 21:4) Kono mu kana mwa buza kuli: ‘Ki kabalañi Mulimu ha si ka eza kale cwalo? Ki kabakalañi ha tuhelezi bumaswe ni manyando ku to fita mwa nako ya luna?’ Taba ya mwa Bibele ya Adama ni Eva ya kona ku lu tusa ku fumana kalabo.

Taba Ya Butokwa Ya Zuha

Mulimu u tuhelezi bumaswe ku zwelapili ku to fita ni mwa nako ya luna kabakala ze ne ezahezi kwa batu kwa makalelo. Ze ne ezahezi ka nako yeo ne li zusize taba ya butokwa ye ama Mubupi ka sibili, ili taba ye ne sa koni ku tatululwa ka bunolo. Ha lu nyakisiseni taba yeo ka butungi.

Jehova Mulimu na bupile munna ni musali ba pili ba ba petehile mi a ba beya mwa paradaisi. N’a ba file mpo ye ne i ba shutanisa ni lifolofolo, yona mpo ya ku iketela. (Genese 1:28; 2:15, 19) Kacwalo bo Adama ni Eva ne ba kona ku iketela ku lata Mubupi wa bona, ku mu sebeleza, ni ku mu kuteka. Kamba ne ba kona ku iketela ku ipangula ku Mulimu ni ku sa mu utwa ka bomu.

Kacwalo Mulimu wa niti n’a file bo Adama ni Eva kolo ya ku bonisa lilato la bona ku yena ka ku ba hanisa nto ye ñwi. A laela Adama kuli: “Haili likota kaufela za simu, u ka li ca; kono kota ya ku ziba bunde ni bumaswe, yona u si ke wa i ca; kakuli nako y’o i ca, u ka shwa luli.” (Genese 2:16, 17) Kuli ba zwelepili ku shemubiwa ki Mulimu ni ku ikola bupilo ni mabasi e ne ba ka ba ni ona, bo Adama ni Eva ne ba lukela ku sa ca muselo wa kota yeo. Kono kana ne ba latelezi taelo yeo?

Bibele i lu bulelela se ne si ezahezi. Satani Diabulosi a taha ku Eva ka ku itusisa noha mi a li: “Kana ki niti kuli Mulimu u ize: Mu si ke mwa ca likota kaufela ze mwa simu?” Eva ha na bulezi taelo ya Mulimu, Satani a alaba kuli: “Ku shwa, ha mu na ku shwa. Kono Mulimu u ziba kuli, nako ye mu i ca, meto a mina a ka tona, mi mu ka ba sina milimu, mu zibe bunde ni bumaswe.” Cwale Eva a bona kuli kota ki ye munati mi a “koyola kwa muselo wa yona ni ku u ca.” Taba yeo i zwelapili kuli: “Hasamulaho a fa kwateñi munn’a hae ha n’a li ni yena mi ni yena a ca kwateñi.” (Genese 3:1-6) Bo Adama ni Eva ne ba si ka itusisa hande m’ata a ku iketela mi ba fosa ka ku sa utwa Mulimu.

 Kana mwa utwisisa mo ne bu kalezi butata? Diabulosi n’a lwanisize za na bulezi Mulimu ku Adama. Satani hape n’a talusa kuli bo Adama ni Eva ne ba sa tokwi ku etelelwa ki Jehova kuli a ba tuse ku ziba se sinde ni se si maswe. Satani n’a zusize taba ya za haiba Jehova luli u na ni swanelo ya ku busa batu. Kacwalo kañi ya butokwa hahulu ya na zusize Satani ne li ya tukelo ya bubusi bwa Jehova. Mulimu wa niti na tatuluzi cwañi taba yeo?

Ne ku Tokwahala Nako Kuli Kañi Yeo I Tatululwe

Jehova n’a ka be a timelize baipanguli bao ba balalu, bo Satani, Adama, ni Eva. Mulimu n’a li ya m’ata hahulu ku ba fita. Satani na si ka hanyeza m’ata a Mulimu. Kono na hanyelize tukelo ya Jehova ya ku busa. Taba yeo ne i amile libupiwa kaufela ze ne na ni m’ata a ku iketela. Ne ba tokwa ku ziba kuli, kuli ba itusise hande mpo ya bona ya ku iketela, ne ba tokwa ku latelela milao ya Mulimu ye mwa pupo, ya muzamao, mane ni ku latelela ketelelo ya hae. Haiba likuka zeo li sa latelelwi ku kona ku zwa lika ze maswe mwateñi; ka mutala, mutu ya tula fa situwa sa muyaho o mutelele u kona ku holofala maswe. (Magalata 6:7, 8) Kacwalo libupiwa kaufela ze butali ne li kona ku iponela hande ze maswe ze zwa mwa ku ipangula ku Mulimu. Ne ku tokwahala nako kuli libupiwa ze butali li iponele buniti bwa taba yeo.

Taba ye cwalo yeo i kona ku taluswa cwana: Lu ngeni kuli ndate lubasi yo muñwi u piha kuli u na ni m’ata ku fita yo muñwi. Taba yeo ya kona ku tatululwa kapili. Banna ba babeli bao ba kana ba nanula macwe a matuna kuli ku zibwe kuli ya na ni m’ata ku fita yo muñwi ki mañi. Ndate lubasi ya ka nanula licwe le li bukiti hahulu ki yena ya ka ngiwa kuli u na ni m’ata. Kono lu bulele kuli mwendi kañi ki ya ku bata ku ziba kuli ki mañi ndate ya lata bana ba hae ni kuli haiba ni bona bana ba mu lata. Kamba lu ngeni kuli kañi ki ya ku bata ku ziba mushemi ya uta hande lubasi lwa hae. Taba ye ha i koni ku tatululwa ka ku itusisa m’ata kamba ku kanana fela. I kona fela ku tatululwa hande hamulaho wa nako, ka ku nyakisisa ze ba ezeza mabasi a bona.

Ze I Bonisize Nako Ye Fitile

Se ku fitile lilimo ze bat’o ba 6,000 ku zwa fa zuseza Satani taba ya bubusi bwa Mulimu. Ze ezahezi li bonisizeñi? Mu nyakisise litaba ze peli zeo Satani na tamile Mulimu. Satani ka bundume na bulelezi Eva kuli: “Ku shwa, ha mu na ku shwa.” (Genese 3:4) Satani ha na bulela kuli Adama ni Eva ne ba si ke ba shwa ha ne ba ka ca muselo o hanisizwe, na talusa kuli Jehova ki lihata. Kao ne li kashwau luli! Haiba Mulimu na sa buleli niti mwa taba mo, na ka sepiwa cwañi mwa litaba ze ñwi? Kono nako ye fitile i bonisizeñi?

Bo Adama ni Eva ba kala ku kenelwa ki matuku, ku utwa butuku, ku supala, ni ku shwa. Bibele i li: “Mazazi a’ pilile Adama ki myaha ye 930, mi a shwa.” (Genese 3:19; 5:5) Mi Adama u hozisize sibi ni lifu kwa batu kaufela. (Maroma 5:12) Nako ye fitile i bonisize kuli Satani ki “lihata mi ki ndat’ahe lishano,” mi i bonisize kuli Jehova ki “Mulimu wa niti.”—Joani 8:44; Samu 31:5.

Satani hape na bulelezi Eva kuli: “Mulimu u ziba kuli, nako ye mu i ca [kota ye hanisizwe], meto a mina a ka tona, mi [Eva ni Adama] mu ka ba sina milimu, mu zibe bunde ni bumaswe.” (Genesis 3:5) Ka manzwi ao, Satani na kwashekile batu kuli ba kona ku ipusa. Satani na pumile kuli batu ne ba ka ba hande ha ne ba ka ipangula ku Mulimu. Kono kana ku bile cwalo?

Ka lilimo-limo, batu ba likile milonga ni mibuso ya mifuta-futa. Kono hañata, milonga  yeo mane i nyandisize fela batu. Lilimo ze bato ba 3,000 kwamulaho, muñoli ya butali Salumoni na ize: “Mutu u na ni mata fahalimu a yo muñwi, ku mu eza maswe.” (Muekelesia 8:9) Mupolofita Jeremia na ñozi kuli: “Mutu nih’a zamaya, h’a koni ku izamaisa ili yena.” (Jeremia 10:23) Nihaiba ze ba petile basayansi ni bomapanga-panga ha li si ka cinca niti ye mwa Mañolo ao. Nako ye fitile i bonisize kuli litaba zeo ki za niti.

Mu Ka Ezañi?

Nako ye fitile i bonisize kuli taba ya na zusize Satani ya kuli Jehova haki mubusi yo munde ki ya buhata. Jehova Mulimu ki yena luli Mubusi wa pupo kaufela. U na ni tukelo ya ku busa, mi puso ya hae i lukile. Kona libaka libupiwa za lihalimu ze pilile mwa puso ya Mulimu ka lilimo-limo ha li opela kuli: “Mulena ni Mulimu wa luna, ki Wena ya lukela ku fiwa kanya, ni likute, ni mata; kakuli ki Wena ya ezize linto kamukana, mi ha li li teñi, niha ne li bupilwe, ki ka ku lata kwa hao.”—Sinulo 4:11.

Mu nga cwañi taba ya bubusi bwa Mulimu? Kana mwa lumela kuli Mulimu ki yena ya swanela ku mi busa? Haiba mwa lumela, mu lukela ku amuhela puso ya Jehova. Mwa kona ku eza cwalo ka ku sebelisa niti ni kelezo ye nde ye mwa Linzwi la hae, yona Bibele, mwa bupilo bwa mina kaufela. Bibele i talusa kuli “Mulimu u lilato,” mi kona libaka ha tomile milao ye swanela ku etelela libupiwa za hae. (1 Joani 4:8) Jehova ha lu timi lika ze lu tokwa. Kacwalo haike lu mamele kelezo ya Bibele ye li: “U sepe [Muñ’a] Bupilo ka pilu ya hao kaufela, mi u si ke wa tiyela fa butali bwa hao; u beye [Muñ’a] Bupilo mwa milelo ya hao kaufela, mi Yena u ka lukisa linzila za hao.”—Liproverbia 3:5, 6.

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Mwa kona ku iketela puso ya Mulimu ka ku ituta Bibele ni ku sebelisa ze i bulela mwa bupilo bwa mina

[Manzwi a bañi ba siswaniso fa likepe 4]

© Jeroen Oerlemans/Panos Pictures