Liketo Ze Tahisa Tabo

“KAMBE ne ni zibile, ne ni si ke na eza ze ni ezize!” Se li hakai inze mu bulela cwalo? Kaufela luna lu bata ku eza liketo ze nde kuli lu si ke lwa inyaza hamulaho, sihulu haiba liketo zeo li ama bupilo bwa luna. Kono lu kona ku eza cwañi liketo ze ka lu tahiseza tabo?

Sapili, ku swanela ku ba ni likuka ze nde za ku latelela. Kana likuka zeo li teñi? Batu ba bañata ha ba lumeli kuli li teñi. Patisiso ye ñwi ye ne ezizwe mwa United States i bonisa kuli baituti ba bañata fa likoleji ba nga kuli ha ku na likuka ze bonisa ze nde kamba ze maswe, ni kuli likuka zeo li itingile “ku za tabela fela mutu ni kwa simuluha.”

Kana ki niti kuli mutu u swanela ku itomela likuka za muzamao kamba ku latelela fela ze ba tabela batu ba bañata? Batili. Kambe kuli batu ne ba lukuluhile ku ikezeza mo ba latela kaufela, lika ne li ka lyangana. Ki mañi ya n’a ka tabela ku pila mwa naha mo ku si na milao, mo ku si na likuta, ni mo ku si na mapokola? Mi hape mutu hañata ha kondisangi ha latelela fela za nahana. Lwa kona ku eza nto ye ñwi ni ku nahana kuli lu kondisize, kono hamulaho kihona lu ka to lemuha kuli kanti ne lu fosize. Ze ezahezi mwa bupilo bwa batu li paka buniti bwa sikuka sa Bibele se si li: “Mutu nih’a zamaya, h’a koni ku izamaisa ili yena.” (Jeremia 10:23) Kacwalo ki kakai he ko lu swanela ku bata ketelelo ha lu eza likatulo za butokwa?

Mucaha ya n’a fumile ya bulezwi mwa taba ye felile n’a ezize hande ka ku yo kupa kelezo ku Jesu. Sina mo lu bonezi mwa taba ye felile, Jesu n’a amile kwa Mulao wa Mulimu ha n’a alabile puzo ya mucaha yani. Jesu n’a lemuhile kuli Jehova Mulimu ki yena Simbule se si  tuna sa zibo ni butali ni kuli Mulimu wa ziba lika kaufela ze nde ze li tokwa libupiwa za hae. Kona libaka Jesu ha n’a bulezi kuli: “Tuto ya ka ha i zwi ku na, kono i zwa ku Ya ni lumile.” (Joani 7:16) Kaniti, Linzwi la Mulimu li na ni likuka ze kona ku lu tusa ku eza liketo ze nde. Ha lu nyakisiseñi likuka li sikai ze fumaneha mwa Linzwi la Mulimu ili ze ka lu tusa ku ba ba ba tabile ka nako kaufela haiba lu li latelela.

Mwa Ku Pilisanela ni Ba Bañwi

Mwa ngambolo ya hae ye zibahala hahulu ya fa lilundu, Jesu n’a lutile sikuka sa butokwa se si kona ku lu tusa ku eza likatulo ze nde kuli lu pilisane hande ni ba bañwi. Jesu n’a bulezi kuli: “Mi cwale linto kamukana ze mu lata kuli batu ba mi ezeze, mu ba ezeze zona ni mina.”—Mateu 7:12.

Ba bañwi ba fetuzi manzwi a Jesu ao, ka ku bulela kuli: “Mu si ke mwa ezeza batu ba bañwi lika ze mu sa lati kuli ba mi ezeze zona.” Kuli lu bone shutano ye mwahal’a manzwi ao ni manzwi a n’a bulezi Jesu, ha lu nyakisiseñi nguli ya n’a kandekile Jesu ya Musamaria yo munde. Mujuda yo muñwi n’a natilwe maswe ki masholi mi ba mu siya kwatuko a nzila inz’a lapami. Muprisita ni Mulivi ba mu bona kono ba mu kekuluha fela. Bakeñisa kuli ne ba si ka ekeza kwa butuku bwa n’a utwa munna yo, ku konwa ku bulelwa kuli ne ba si ka ezeza mutu yo ze ne ba sa lati kuli ba bañwi ba ba ezeze zona. Kono Musamaria ya n’a fita mwa nzila ye swana n’a si ka fitelela, a yema ni ku tusa mutu yo. A tama mañiba a hae mi a mu isa kwa hotela. N’a ezelize mutu yo linto za n’a ka tabela kuli batu ba bañwi ni yena ba mu ezeze zona. Mi n’a ezize keto ye nde.—Luka 10:30-37.

Ku na ni linzila ze ñata mo lu kona ku latelela manzwi ao a Jesu kuli lu be ni tabo. Ha lu ngeni kuli lubasi lo luñwi lu tutezi bukaufi ni sibaka se mu pila ku sona. Neikaba hande hahulu ha ne mu ka lumelisa lubasi lo ni ku lu amuhela ka mazoho a mabeli. Neikaba hande ha ne mu ka lu tusa ku ziba hande sibaka ni ku alaba lipuzo za lona ni ku lu tusa mwa lika ze ñwi. Ha mu ka bonisa kamuhelo ye cwalo, mu ka utwana hahulu ni baenyi bao. Hape mu ka ba ni tabo ya ku ziba kuli ze mu ezize li tabisa Mulimu. Kana yeo haki katulo ye nde?

Liketo Ze Tomile fa Lilato la ku Lata Ba Bañwi

Kwand’a ku fa taelo ye lu nyakisisize, Jesu hape n’a file taelo ye ñwi ye ka lu tusa ku eza liketo ze nde. Jesu ha n’a buzizwe kuli ki ifi taelo ye tuna mwa Mulao wa Mushe, n’a alabile kuli: “Lata Mulena Mulimu wa hao, ka pilu ya hao kaufela, ni ka moya wa hao kaufela, ni ka kutwisiso ya hao kaufela. O ki mulao o mutuna ni wa pili. Wa bubeli o swana sina ona, u li: Lata wahenu mo u itatela. Kwa litaelo zeo ze peli, ku pahekilwe Mulao kaufela ni Bapolofita.”—Mateu 22:36-40.

Busihu bo ne bu latelezwi ki lizazi la n’a shwile, Jesu n’a file balutiwa ba hae “mulao o munca,” wa kuli ba latane. (Joani 13:34) Ki kabakalañi Jesu ha n’a bulezi kuli mulao wo ki o munca, hailif’o n’a sa talusize kale kuli ku lata Mulimu ni ku lata wahabo mutu kona fo ku tomile Mulao kaufela? Mwa Mulao wa Mushe, Maisilaele ne ba laezwi kuli: ‘U late wahenu m’o itatela.’ (Livitike 19:18) Kono Jesu cwale n’a laela balutiwa ba hae ku eza nto ye fita ku lata fela ba bañwi sina mo ba itatela. Busihu bo bu swana b’o, Jesu n’a bulelezi balutiwa ba hae kuli n’a tuha a ba shwela. Cwale a ba taluseza kuli: ‘Taelo ya ka, kikuli mu latane, sina ha ni mi latile. Ha ku na lilato le li fita la ya fa balikani ba hae bupilo bwa hae.’ (Joani 15:12, 13) Taelo ye luli ne li ye nca kakuli ne i tokwa kuli mutu a late ba bañwi ku fita mw’a itatela.

Ku na ni linzila ze ñata mo lu kona ku boniseza lilato la n’a talusize Jesu, ili ku eza lika ze ka tusa ba bañwi. Ka mutala, ha lu ngeni kuli mu pila mabapa ni ba bañwi mi mu bata ku liza lipina ka mulumo o mutuna o mu tabela, kono batu bao ba mi taluseza kuli mulumo  wo wa ba toliya. Kana ne mu ka itatela ku fukuza kwa mulumo ilikuli mu si ke mwa filikanya bo mu yahile ni bona? Ka mubulelelo o muñwi kikuli, kana ne mu ka eza mo ba batela bo mu yahile ni bona ku fita fela ku eza mo mu batela mina?

Ha lu nyakisiseñi muinelo o muñwi. Lizazi le liñwi, Lipaki za Jehova ba babeli mwa Canada ne ba potezi munna yo muñwi wa musupali ka nako ya maliha. Munna yo a taluseza Lipaki bao kuli n’a bata ku kenisa litwa le ne li li fapil’a ndu ya hae, kono n’a palelwa kabakala butuku bwa pilu bwa n’a kula. Hamulaho wa nako ye bat’o ba hora, munna yo a utwa kuli ku na ni ba ba kenisa fande a ndu ya hae. Mi ki Lipaki ba babeli bao ba ne ba kutile ku to kenisa litwa le ne li li fapil’a ndu ya munna yo. Munna yo n’a ñolezi ofisi ya mutai ya Lipaki za Jehova mwa Canada kuli: ‘Kacenu ni iponezi lilato la Bakreste ba niti. Kezo ye ba ezize Lipaki ba i ni tusize ku ba ni sepo. Mi i tisize kuli ni kuteke hahulu musebezi wa mina wa mwa lifasi kaufela.’ Kaniti, ku tusa ba bañwi nihaiba mwa lika ze nyinyani kwa kona ku ba susueza hahulu. Lu ka ba ni tabo ye tuna hahulu haiba lu itatela ku tusa ba bañwi ka lilato.

Liketo ze Tomile fa Lilato la ku lata Mulimu

Ha lu eza liketo hape lu si ke lwa libala manzwi a Jesu a kuli mulao o mutuna kikuli lu late Mulimu. Jesu ha n’a talusa mulao wo, n’a bulela kwa Majuda ili sicaba se ne si ineezi kale ku Jehova. Niteñi, Muisilaele ni Muisilaele n’a na ni ku iketela ku sebeleza Mulimu ka lilato le li zwelela kwatas’a pilu kamba ku sa mu sebeleza ka nzila yeo.—Deuteronoma 30:15, 16.

Ka ku swana, liketo ze mu eza li ka bonisa haiba mwa lata Mulimu kamba ha mu mu lati. Ka mutala, zibo ya mina ya Bibele ha i nze i ekezeha, ni mina mu ka tokwa ku eza keto. Kana ne mu ka tabela ku ituta Bibele ilikuli mu be mulateleli wa Jesu? Haiba mu eza cwalo, kaniti mu ka ba ba ba tabile, kakuli Jesu n’a bulezi kuli: “Tabo ki ya ba ba tabela za kwa moya.”—Mateu 5:3, NW.

Ha lu zibi haiba mucaha yani hamulaho n’a inyazize kabakala keto ya n’a ezize. Nihakulicwalo, lwa ziba mwa n’a ikutwezi muapositola Pitrosi hamulaho wa ku latelela Jesu Kreste ka lilimo ze ñata. Ibat’o ba ka silimo sa 64 C.E., Pitrosi ha n’a tuha a shwa, n’a susuelize balumeli ba bañwi kuli: “Mu eze ka mata kuli mu fumanwe ki [Mulimu] mu na ni kozo, mu si na litiba kamba se si nyazahala.” (2 Pitrosi 1:14; 3:14) Kacwalo hamulaho wa lilimo ze 30, Pitrosi n’a si ka inyaza kabakala keto ya n’a ezize, mi n’a susuelize ba bañwi ku kumalela liketo ze nde ze ne ba ezize.

Ku latelela kelezo yeo ya Pitrosi ku talusa kuli mutu u na ni ku eza keto ya ku ba mulutiwa wa Jesu ni ku mamela litaelo za Mulimu. (Luka 9:23; 1 Joani 5:3) Ku eza cwalo ku kona ku bonahala ku ba t’ata, kono niteñi lu omba-ombiwa ki sepiso ya Jesu ye li: “Mu tahe ku na mina kamukana ba ba katezi, ba ba imezwi,  mi ni ka mi imulula. Mu itwese coko ya ka, mi mu itute ku na; kakuli ni na ni musa ni pilu ye bunolo, mi mu ka fumanela mioya ya mina pumulo. Kakuli coko ya ka i bubebe, mi mulwalo wa ka ha u na bukiti.”—Mateu 11:28-30.

Ha lu nyakisiseñi mutala wa Arthur. Ha n’a li wa lilimo ze 10, Arthur a kala ku ituta ku liza lipina ka mulelo wa kuli ite a be mulizi yo mutuna wa lipina hamulaho. Ha to ba wa lilimo ze 14, Arthur ne se li mulizi yo mutuna wa lipina. Niteñi n’a si na tabo. Bondat’ahe ne ba ipuzanga libaka le ba pilela batu mi ne ba memanga baluti ba za bulapeli kwa ndu ya bona kuli ba yo alaba lipuzo za bona, kono ne ba sa utwisisangi likalabo za baluti bao. Lubasi lwa Arthur ne lu ambolisananga ka za haiba Mulimu u teñi luli ni libaka ha tuhelela lika ze maswe ku ezahala. Cwale bondat’ahe Arthur ba to ambolisana ni Lipaki za Jehova. Ne ba tabezi hahulu ze ne ba ambozi kuli mane lubasi kaufela lwa kala ku ituta Bibele.

Hamulaho wa nako, Arthur a kala ku utwisisa libaka Mulimu ha tuhelela manyando mi hape a utwisisa ni libaka le ba pilela batu. Arthur hamohocwalo ni ba bañwi ba balalu mwa lubasi ne ba ezize keto ye nde. Arthur n’a ineezi ku Jehova. U bulela kuli: “Ni ya tabile luli kakuli Jehova u ni tusize ku ziba niti mi u ni lamulezi kwa likangisano ze banga mwahal’a balizi ba lipina. Batu ba ezanga nto ifi kamba ifi kuli ba wine.”

Arthur u sa ikola ku liza lipina kuli a itabise ni balikani ba hae, niteñi haki ona musebezi wa hae o mutuna mwa bupilo. Ku sebeleza Jehova kona nto ya butokwa hahulu ku yena. Ka nako ye, u sebeleza ku o muñwi wa mitai ya Lipaki za Jehova. Haike ni mina mu likanyise mutala wa Arthur ni wa bolule-lule ba bañwi isiñi mutala wa mucaha ya n’a fumile yani. Ha mu ka eza cwalo, mu ka ba ni tabo ye tuna ka ku fitisisa, yona ya ku ba mulateleli wa Jesu.

[Siswaniso se si fa likepe 6]

Keto ya mina ya ku tusa ba bañwi ya kona ku ba susueza

[Siswaniso se si fa likepe 7]

Kana mu ka ituta Bibele ilikuli mu be mulateleli wa Jesu?