Mu Etelelwe ki Liseli
Mu Etelelwe ki Liseli
LITAWALA za liseli se li pilisize batu ba bañata. Kono kwa bafuluhi ba ba topwezi, ku bona liseli li sa li kwahule ha ku ba tusi fela ku lemuha macwe a kwapili a kona ku tisa kozi. Liseli leo li ba tusa ku lemuha kuli ba tuha ba fita ko ba libile. Ka ku swana, Bakreste kacenu ba tuha ba feza lieto la bona, ba zamaile mwa lifasi le li maswe le li ambekilwe ki lififi la kwa moya. Mwa Bibele, batu ba ba sa zibi Mulimu ba swana sina “liwate le li nze li fuka kamita, le li sa koni ku kuza, leo mandinda a lona a zwisa sileze ni masila.” (Isaya 57:20) Batu ba Mulimu ba pila mwa lifasi le li cwalo. Kono ba na ni sepo ye tiile ya ku piliswa, ye swanisezwa kwa liseli la niti. (Mika 7:8) Kabakala Jehova ni Linzwi la hae le li ñozwi, “liseli li pazulela ba ba na ni niti, ni tabo i fiwa ba lipilu ze lukile.”—Samu 97:11. *
Kono Bakreste ba bañwi ba tuhelezi lika ze ñwi ku ba kelusa kwa liseli la Jehova mi tumelo ya bona i lwelisizwe ki lika ze lu kona ku bapisa kwa macwe, ze cwale ka takazo ya sifumu, buhule mane ni bukwenuheli. Mi sina mo ne ku inezi mwa miteñi ya baapositola, ba bañwi “ba lwelile ka za tumelo.” (1 Timotea 1:19; 2 Pitrosi 2:13-15, 20-22) Lifasi le linca li swana sina likamba ko lu libile. Bakeñisa kuli lu tuha lu punya kwa likamba leo, ikaba bumai luli ku fulalela Jehova!
Mu Itibelele Kuli ‘Tumelo ya Mina I Si Ke Ya Lwela’
Mwa linako za kwamulaho, sisepe fokuñwi ne si kona ku zamaya musipili o mutelele ni ku to lwelela bukaufi ni likamba. Hañata musipili ne u to tatafalanga hahulu sisepe ha se si atumela likamba. Ka ku swana, batu ba bañata ba fumana kuli “mazazi a maungulelo” ki ona a t’ata hahulu ka ku fitisisa. Bibele i talusa hande mazazi e lu pila ku ona kuli ki “linako ze tata,” sihulu kwa Bakreste ba niti.—2 Timotea 3:1-5.
Ki kabakalañi mazazi a maungulelo a ha li t’ata hahulu cwana? Kabakala kuli Satani u ziba kuli nako ya hae ya ku lwanisa batu ba Mulimu “ki ye nyinyani.” Kona libaka ha sweli ku lika ka t’ata kuli a sinye tumelo ya bona. (Sinulo 12:12, 17) Kono lu filwe tuso ni ketelelo. Jehova u zwelapili ku ba tebe ku ba ba utwa kelezo ya hae. (2 Samuele 22:31) U lu file mitala ye lu tusa ku lemuha mikwa ya Satani ye lunya, ye sa swalehi hande. Kashe lu nyakisise mitala ye mibeli ye bonisa ze ne ezahezi kwa Maisilaele ha ne ba tuha ba kena mwa Naha ya Sepiso.—1 Makorinte 10:11; 2 Makorinte 2:11.
Ba Atumela Naha ya Sepiso
Maisilaele ha ne ba zwa mwa Egepita, Mushe ki yena ya na ba etelela. Hañihañi ba sutelela bukaufi ni museto o kwa mboela wa Naha ya Sepiso. Mushe kiha luma banna ba 12 kuli ba yo twela naha. Kono matwela ba lishumi ba ne ba si na tumelo ne ba tisize lipiho ze zwafisa ka ku bulela kuli Maisilaele ne Numere 13:1, 2, 28-32; 14:1-4.
ba si ke ba kona ku tula Makanana kakuli ne li “batu ba batelele” mi ne ba na ni m’ata ku ba fita. Maisilaele ne ba ezize cwañi ha ba utwa cwalo? Bibele i lu taluseza kuli Maisilaele ba kala ku tongoka Mushe ni Aruni, ba li: “Kiñi [Muñ’a] Bupilo h’a lu isa mwa naha yeo, kuli lu y’o shwa lilumo, mi basali ba luna ni bana ba luna ba y’o hapiwa mwateñi? . . . A lu iketele muzamaisi, mi lu kutele kwa Egepita!”—Mu nahane fela taba yeo! Batu ba ba swana bao ne ba iponezi Jehova mwa na kokobelize naha ya Egepita ye m’ata hahulu mwa lifasi ka likoto ze lishumi ni ka ku ba silisa Liwate Le Li Fubelu ka makazo. Imi ne se ba punya mwa Naha ya Sepiso; ne ba tokwa fela ku zamaya hanyinyani kuli ba fite. Ne ku swana fela sina sisepe se si atumela tawala ya liseli ye bonisa kuli se si fita kwa likamba. Kono ne ba si na tumelo ya kuli Jehova na ka fenya tubuso twa Makanana to ne tu aluhani. Kaniti luli Mulimu na swabile hahulu bakeñisa kutokwa tumelo kwa batu ba hae, sina fela mo ne ba swabezi bo Joshua ni Kalebu ba ba bundume ba ne ba nga kuli Maisilaele ne ba ka “miza” Makanana. Matwela ba babeli ba, ne ba ziba hande mo ne i bonahalela naha ya Kanana kakuli ne ba izo iponela yona. Sicaba ha ne si palezwi ku kena mwa Naha ya Sepiso bakeñisa ku fulalela Jehova, bo Joshua ni Kalebu ni bona ne ba zwezipili ku yambaela mwa lihalaupa ka lilimo-limo, kono ne ba si ka shwa hamoho ni sona. Numere 14:9, 30) Ka yona nako yeo, Maisilaele ba kopana ni tiko ye ñwi hape. Ne ba talimani cwañi ni tiko yeo?
Nihakulicwalo, bo Joshua ni Kalebu ne ba tusize baikulu ba sicaba ku zwa mwa lihalaupa ku yo fita mane fa museto wa Naha ya Sepiso. (Mulena Balaki wa Mamoabi na likile ku kuta Maisilaele ka ku itusisa Balaami mupolofita wa buhata. Kono Jehova na fetuzi sikuto sa Balaami ku si bisa mbuyoti. (Numere 22:1-7; 24:10) A mano lemuha kuli mulelo wa hae wa pili ne u palile, Balaami a lika ku palelwisa batu ba Mulimu ku kena mwa naha ka ku ba teela lilaba le liñwi. Ki lilaba lifi ona leo? Na ba kukuelize ku eza buhule ni ku lapela Baale. Nihaike kuli ni fona fo hape na palezwi, Maisilaele ba 24,000 ne ba shwile kabakala lilaba leo. Ne ba ezize buhule ni basali ba Mamoabi ni ku lapela Baale-Peori.—Numere 25:1-9.
Mu nahane fela taba yeo! Buñata bwa bona Maisilaele bao ne ba iponezi hande mwa na ba etelelezi Jehova mwa lihalaupa “le lituna, le li sabisa.” (Deuteronoma 1:19) Ne se ba kena mwa Naha ya Sepiso, kono eshee, batu ba Mulimu ba 24,000 ne ba komilwe ki litakazo za nama mi Jehova a ba timeza. Yeo ki tuto ya butokwa luli kwa batanga ba Jehova kacenu ha ba nze ba atumela Naha ya Sepiso ye nde ni ku fita!
Satani kacenu ha itusisi malaba a sili ha nze a lika lwa mafelelezo ku palelwisa batanga ba Jehova ku fumana mupuzo wa bona. Hañata Satani u itusisa sabo, nyandiso, kamba twaniso kuli a sabise kamba ku hononisa batu ba Mulimu sina mwa na ezelize kwa Maisilaele ha ne ba atumezi Naha ya Sepiso lwa pili. Bakreste ba bañwi ba wezi mwa lilaba leo. (Mateu 13:20, 21) Satani hape u likanga ku sinya mikwa ya batu ye minde sina mwa na ezelize kwamulaho. Fokuñwi batu ba bañwi ba keni mwa puteho ya Sikreste ka milelo ye maswe, ya kuli ba keluse batu ba ba si ka tiya kwa moya ni ba ba sa zamayi hande mwa liseli la Mulimu.—Juda 8, 12-16.
Kono batu ba ba tiile ni ba ba tona kwa moya ba ziba kuli mizamao ye maswe i atile hahulu kacenu bakeñisa kukuezo ya Satani. Kaniti Satani wa ziba kuli ona cwale-cwale fa, ha sa na hape ku lika batanga ba Mulimu ba ba sepahala. Kacwalo ye ki yona nako ya ku zwelapili ku tonela tushambwe twa Satani.
Ze Kona ku Lu Tusa ku Tona kwa Moya
Muapositola Pitrosi na talusize kuli Linzwi la Mulimu la bupolofita li swana sina “lambi ye lu bonisa mwa sibaka se si lififi,” kakuli i tusa Bakreste ku utwisisa hande milelo ya Mulimu. (2 Pitrosi 1:19-21) Jehova u ka lukisa linzila za batu ba ba lata Linzwi la hae ni ku latelela ketelelo ya lona. (Liproverbia 3:5, 6) Batu ba ba cwalo ba na ni sepo mi ba “opela, lipilu inze li tabile,” kono ba ba sa zibi Jehova kamba ba ba sa lateleli litaelo za hae ba “lila, lipilu li nze li lobehile” ni ku ‘bokolola ba nze ba nyandile.’ (Isaya 65:13, 14) Kacwalo haiba lu tukufalelwa ku ituta Bibele ni ku latelela ze lu bala, lwa kona ku ba ni sepo ye tiile ya lika za kwapili, mi ha lu na ku ndongwama minyaka ya swalelele ya lifasi le.
Tapelo ni yona ya kona ku lu tusa ku zwelapili ku tona kwa moya. Jesu na bulezi cwana ka za mafelelezo a lifasi kuli: “Mu tone mi mu lapele kamita, kuli mu kone ku banduka ku zeo kaufela ze ka bonahala, ni ku yema fapil’a Mwan’a mutu.” (Luka 21:34-36) Mu lemuhe kuli Jesu na bulezi kuli “mu lapele.” Jesu na ziba kuli ka nako ye t’ata ye batu ne ba ka tokwa ku itiisa kuli ba fumane bupilo bo bu sa feli. Kana litapelo za mina za bonisa luli kuli mu ba ba tona kwa moya?
Lu si libali kuli musipili wa luna u kana wa tatafala hahulu ha se lu li fakaufi ni ku kena mwa lifasi le linca. Kacwalo ha lu swaneli ku keluha mwa liseli le li kona ku lu libisa kwa puluso.
Mu Itibelele kwa Liseli la Buhata
Mwa linako za kwamulaho, bafuluhi ne ba talimananga ni matata a na tiswa ki masholi ba ne ba ba tasezanga ha ku si na kweli. Masholi ba fokuñwi ne ba teyanga maseli fo ku na ni macwe ilikuli ba kwasheke bafuluhi. Ba ne ba latelelanga maseli ao ne ba yo tibanga, libyana za bona ne li uzwiwanga, mi mane fokuñwi ne ba bulaiwanga.
Ka ku swana, Satani, yena ya ipumisa ku ba “lingeloi la liseli,” u bata ku sinya tumelo ya batu ba Mulimu. Diabulosi u kona ku itusisa “baapositola ba buhata” ni batu ba ba “ikeza batanga ba Ku Luka” kuli a swase ba ba si na maseme. (2 Makorinte 11:13-15) Sina fela muzamaisi wa sisepe ni bafuluhi ba ba yeziseli ha ba sa koni ku kwashekiwa ki maseli a buhata, Bakreste “ba ba hulile, ba ba na ni kutwisiso ya ku keta ze nde ku ze maswe, kabakala ku itwaelisa cwalo,” ha ba koni ku pumiwa ki batu ba ba luta lituto za buhata ni za butu.—Maheberu 5:14; Sinulo 2:2.
Bafuluhi ne ba shimbanga mapa ye ne bonisa litawala za liseli ze ne ba ka fumana mwa nzila. Mapa yeo ne i bonisa hande tawala ni tawala mo ne i bonahalela ni mo ne i benyeza. Hatiso ye ñwi (The World Book Encyclopedia) i li: “Bafuluhi ba likanga ku taluhanya tawala ye ba bona ka ku nyakisisa mo i bonahalela ni mo i swanela ku benyeza ka ku ya ka mo ku boniselizwe fa mapa.” Linzwi la Mulimu ni lona li tusa batu ba ba sepahala ku ziba bulapeli bwa niti ni batu ba ba swalisana ni bona mwa nako ye ya maungulelo, Jehova ha pahamisize bulapeli bwa niti. (Isaya 2:2, 3; Malaki 3:18) Liñolo la Isaya 60:2, 3 li bonisa mo bu shutanela bulapeli bwa niti ni bwa buhata ha li li: “Lififi ki le, li ka kwahela lifasi; lififi le lituna li kwahele macaba; kono wena, [Muñ’a] Bupilo u ka ku pazulela, mi kanya ya hae i ka bonahala ku wena. Ba macaba ba ka ta kwa liseli la hao, malena ba te kwa mataseli a hao a’ benya.”
Tumelo ya ba ba bañata ba ba etelelwa ki liseli la Jehova ha i na ku lwela mwa nako ye ya mafelelezo a musipili wa bona. Kono ba ka zwelapili ni musipili wa bona ku si na matata, mane ku yo punya cwalo mwa lifasi le linca.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 2 Mwa Mañolo, linzwi la “liseli” li swaniseza lika ze ñata. Ka mutala, Bibele i bonisa kuli Mulimu u liseli. (Samu 104:1, 2; 1 Joani 1:5) Litaba ze mwa Linzwi la Mulimu li swanisezwa kwa liseli. (Isaya 2:3-5; 2 Makorinte 4:6) Ka nako ya na li fa lifasi, Jesu na li liseli. (Joani 8:12; 9:5; 12:35) Mi balateleli ba Jesu ne ba laezwi kuli ba benyise liseli la bona.—Mateu 5:14, 16.
[Siswaniso se si fa likepe 15]
Sina bafuluhi, Bakreste ba swanela ku itibelela kuli ba si ke ba pumiwa ki liseli la buhata