Mu Likanyise Muluti Yo Mutuna
Mu Likanyise Muluti Yo Mutuna
“Mu bone mo mu utwela.”—LUKA 8:18.
1, 2. Ki kabakalañi ha mu swanela ku nyakisisa mwa n’a ngela batu Jesu mwa bukombwa bwa hae?
JESU KRESTE n’a bonisa kuli ki Muluti Yo Mutuna ha n’a taluselize balateleli ba hae kuli: “Mu bone mo mu utwela.” (Luka 8:16-18) Ka ku ba Bakreste, manzwi ao a mi ama ni mina. Haiba mu utwa litaelo za Mulimu, mu ka peta hande musebezi wa mina ka ku ba bashaeli ba Mubuso. Ki niti kuli kacenu ha mu koni ku utwa luli linzwi la Jesu, kono mwa kona ku ipalela litaba za n’a bulezi ni ku eza mwa Mañolo. Litaba ze li lu talusezañi ka za mwa n’a ngela batu Jesu mwa bukombwa bwa hae?
2 Jesu na li mukutazi ya buanyu wa taba ye nde mi na li muluti ya ipitezi wa niti ya Mañolo. (Luka 8:1; Joani 8:28) Musebezi wa ku eza balutiwa u kopanyeleza ku kutaza ni ku luta, kono Bakreste ba bañwi be li bakutazi ba bande ba fumana t’ata ku luta ba bañwi hande. Ku kutaza ku ama fela ku shaela lushango, kono hañata ku luta batu ka za Jehova ni milelo ya hae kona ku tokwa kuli muluti a be ni silikani se sinde ni muituti. (Mateu 28:19, 20) Lu kona ku eza cwalo ka ku likanyisa Jesu Kreste, yena Muluti yo Mutuna.—Joani 13:13.
3. Ku likanyisa Jesu ku ka mi tusa cwañi mwa musebezi wa ku eza balutiwa?
3 Haiba mu likanyisa milutelo ya Jesu, mu ka latelela manzwi a n’a bulezi Paulusi, a li: “Mu zamaye ka kutwisiso ni ba ba kwande, mu nze mu yolisa linako. Mubulelelo wa mina ibe o na ni musa kamita, o lungilwe lizwai, kuli mu zibe mo mu lukela ku alabela mutu kaufela.” (Makolose 4:5, 6) Ku likanyisa Jesu mwa musebezi wa ku eza balutiwa ku tokwa buikatazo, kono ku ka mi tusa ku luta hande kakuli mu ka ziba “mo mu lukela ku alabela mutu kaufela” ku ya ka litaba za tokwa ku ziba.
Jesu N’a Susuezanga Batu ku Bulela
4. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli Jesu na li muteelezi yo munde?
4 Ku zwa kwa bwanana bwa hae, Jesu n’a teelezanga kwa batu mi n’a ba susuezanga ku talusa maikuto a bona. Ka mutala, ha n’a na ni lilimo ze 12, bashemi ba hae ne ba mu fumani mwahal’a baluti mwa tempele, a nz’a “ba teeleza, a ba buza.” (Luka 2:46) Jesu ha na ile kwa tempele n’a si ka yela ku yo kolobisa baluti ka zibo ya hae. N’a iz’o teeleza, nihaike hape n’a buzize lipuzo. Ne li muteelezi yo munde, mi mwendi kona libaka ha n’a tabezwi ki Mulimu ni batu.—Luka 2:52.
5, 6. Lu ziba cwañi kuli Jesu n’a teelezanga kwa batu ba n’a luta?
5 Jesu ha sa kolobelizwe ni ku toziwa sina Mesiya, na zwelapili ku ba ni cisehelo ya ku teeleza kwa batu. N’a sa isi fela pilu kwa litaba za n’a luta kuli mane a libale batu ba ne ba tilo mu teeleza. Hañata n’a kutumananga hanyinyani, n’a ba buzanga lipuzo, ni ku teeleza kwa likalabo ze ne ba fa. (Mateu 16:13-15) Ka mutala, Lazaro kaizel’a Mareta ha n’a shwile, Jesu n’a taluselize Mareta kuli: “Mutu kaufela ya pila mi a lumela ku na, h’a na ku shwa ni kamuta.” Mi kihona a mu buza kuli: “Kana u lumela cwalo?” Mi luli Jesu n’a teelelize Mareta ha n’a alabile kuli: “E, Mulena, ni lumela kuli ki Wena Kreste Mwan’a Mulimu.” (Joani 11:26, 27) Kaniti luli Jesu n’a tabile luli ha n’a utwile Mareta ha bulela manzwi ao a bonisa kuli u na ni tumelo!
6 Balutiwa ba bañata ha ne ba tuhezi ku latelela Jesu, n’a bata ku ziba mo ne ba nahanela baapositola ba ne ba siyezi. Kacwalo a ba buza kuli: “Mina bo, kikuli ha mu lati ku ikela ni mina?” Simoni Pitrosi a alaba, a li: “Mulena, lu ka ya ku mañi? U na ni manzwi a bupilo bo bu sa feli, mi luna lu lumezi mi lu zibile kuli ki Wena Kreste, Ya-Kenile wa Mulimu.” (Joani 6:66-69) Manzwi a Pitrosi ao luli n’a tabisize Jesu! Kaniti ni mina mu ka taba ha mu ka utwa muituti wa Bibele ha bulela litaba ze bonisa tumelo ya hae.
Jesu N’a Teelezanga ka Likute
7. Ki kabakalañi Masamaria ba bañata ha ne ba lumezi ku Jesu?
7 Jesu hape na li muluti yo munde kakuli n’a iyakatwa batu mi n’a ba teelezanga ka likute. Ka mutala, muta o muñwi n’a kutalize ku musali wa Musamaria bukaufi ni lisima la Jakobo kwa Sikare. Jesu ne si fela yena a nosi ya n’a bulela; n’a teeleza ni kwa litaba za n’a bulela musali wa Musamaria. Jesu ha n’a nze a teeleza cwalo, a lemuha kuli musali yo n’a tabela litaba za bulapeli, mi a mu taluseza kuli Mulimu n’a bata batu ba ba mu lapela ka moya ni ka niti. Jesu n’a file musali yo likute mi n’a bonisize kuli wa iyakatwa yena. Hañihañi musali yo a taluseza ba bañwi ka za Jesu, mi “Masamaria ba mwa munzi wo, ba bañata ba lumela ku Jesu ka linzwi la musali.”—Joani 4:5-29, 39-42.
8. Ku ziba kuli batu ba bañata ba tabela ku talusa maikuto a bona ku kona ku mi tusa cwañi ku kalisa lipuhisano mwa bukombwa?
8 Batu hañata ba tabelanga ku talusa maikuto a bona. Ka mutala, bayahi ba kwa Atene wa ikale ne ba tabelanga ku talusa maikuto a bona ni ku teeleza kwa taba ye ba sa zibi. Kona libaka muapositola Paulusi ha n’a file ngambolo ye nde fa lilundu la Areopago mwa munzi wo. (Likezo 17:18-34) Ha mu bata ku ambola ni muñ’a ndu mwa bukombwa, mwa kona ku kalisa cwana: “Ni til’o mi potela bakeñisa kuli ni bata ku ziba mo mu ngela taba ye.” Mu teeleze kwa maikuto a mutu y’o, mi mu bulele fateñi ni mina, kamba mu buze puzo. Mi cwale ka likute mu bonise ze i bulela Bibele fa taba yeo.
Jesu N’a Zibanga Za ku Bulela
9. Jesu n’a ezizeñi pili a si ka “taluseza Mañolo” Kleopa ni mulikan’a hae?
9 Jesu n’a sa nuhelelangi fela litaba za ku bulela. Kwand’a ku ba muluti yo munde, hañata n’a ziba ze ne ba nahana batu, mi n’a ziba luli litaba za na swanela ku bulela. (Mateu 9:4; 12:22-30; Luka 9:46, 47) Ki wo mutala: Jesu a man’o zusiwa, balutiwa ba hae ba babeli ne ba li mwa nzila ku zwa kwa Jerusalema ku ya kwa Emausi. Taba ya Luka i li: “Ba li ba sa ambola, ba buzana, Jesu, yena luli, a sutelela, a zamaya ni bona. Kono meto a bona n’a palelwa ku mu ziba. A li ku bona: Ki zañi litaba ze mu ipulelela, mu nze mu zamaya? Ba yema, ba swabile. Yo muñwi ya bizwa Kleopa a li ku yena: Kana ki wena u li nosi kwa baenyi ba ba mwa Jerusalema ya sa zibi ze tahile mwateñi mazazi a? A li ku bona: Lifi?” Muluti yo Mutuna a ba teeleza ha ne ba nze ba talusa kuli Jesu wa Nazareta n’a lutanga batu, n’a ezanga limakazo, ni kuli n’a bulailwe. Mi hape ne ba talusa kuli cwale batu ne ba bulela kuli u zusizwe kwa bafu. Jesu n’a tuhelezi Kleopa ni mulikan’a hae ku talusa maikuto a bona. Mi kihona cwale a ba taluseza ze ne ba tokwa ku ziba, ka ku ba “taluseza Mañolo.”—Luka 24:13-27, 32.
10. Mu kona ku ziba cwañi mwa ngela litaba za bulapeli mutu ye mu katana mwa bukombwa?
10 Ku kana kwa ba kuli mwendi ha mu zibi muñ’a ndu mwa ngela litaba za bulapeli. Kuli mu zibe mwa ngela litaba ze cwalo, mwa kona ku bulela kuli mu tabelanga ku teeleza ze ba bulela batu ka za tapelo. Mi kihona mu ka buza kuli: “Kana mu nahana kuli ku na ni mutu luli ya kona ku teeleza kwa litapelo za luna?” Kalabo ya ka fa ya kona ku mi tusa ku ziba hande mwa ngela tapelo mutu yo ni ku lemuha haiba wa ziba litaba za bulapeli. Haiba u bonahala kuli wa ziba litaba ze cwalo, mwa kona ku zwelapili ku batisisa ka ku mu buza kuli: “Mu bona cwañi, kana Mulimu u teelezanga kwa litapelo kaufela, kamba nji ku na ni litapelo ze ñwi za sa alabangi?” Lipuzo ze cwalo li kona ku tahisa kuli muñ’a ndu a lukuluhe ku talusa maikuto a hae. Haiba mu bona kuli mwa swanela ku bonisa mutu yo ze i bulela Bibele fa taba ye mu ambola, mu eze cwalo ka maseme, isi ka ku lwanisa za bulezi. Haiba a mi teeleza ka cisehelo, wa kona ku bata kuli mu to mu potela hape. Kono ku cwañi haiba a mi lenga puzo ye mu sa koni ku alaba honafo? Mwa kona ku yo eza lipatisiso ni ku kutela ku yena inge mu itukiselize ku mu alaba, ka ku ya ka “sepo ye li teñi ku mina, inze mu eza ka musa ni likute.”—1 Pitrosi 3:15.
Jesu N’a Lutanga Batu Ba Ba Tabela
11. Mu swanela ku ezañi kuli mu fumane batu ba ba swanela ku lutiwa?
11 Ka ku ba mutu ya petehile, Jesu n’a kona ku ziba batu ba ne ba swanela ku lutiwa. Luna ku lu bela hahulu t’ata ku ziba batu “ba ba ketezwi bupilo bo bu sa feli.” (Likezo 13:48) Mi ne ku li t’ata ni kwa baapositola, ba na bulelezi Jesu kuli: “Ha mu kena mwa munzi, kamba mwa munzinyana, mu buze kana ya swanela mwateñi ki mañi.” (Mateu 10:11) Sina baapositola ba Jesu, mu swanela ku bata batu ba ba tabela ku teeleza ni ku lutiwa niti ya mwa Mañolo. Mwa kona ku fumana batu ba ba swanela ka ku teeleza hande kwa batu kaufela be mu ambola ni bona, ni ku lemuha mo ba amuhelela lushango.
12. Mu kona cwañi ku zwelapili ku tusa mutu ya tabela?
12 Ha se mu potezi mutu ya bonisize kuli wa tabela lushango lwa Mubuso, mu swanela ku zwelapili ku nahana litaba za mwa Mañolo za tokwa ku ziba. Ku ñola ze mu lemuhile ku mutu hamulaho wa ku ambolisana taba ye nde ni yena ku ka mi tusa ku zwelapili ku mu tusa kwa moya. Ha mu eza misipili ya makutisezo, mu tokwa ku mu teeleza hande kuli mu zibe lituto za lumela, mubonelo wa hae, ni miinelo ya li ku yona.
13. Mu kona ku tusiwa kiñi kuli mu lemuhe mwa ngela mutu Bibele?
13 Mu kona ku susueza cwañi batu kuli ba mi taluseze mo ba ngela Linzwi la Mulimu? Fokuñwi neikaba hande ku ba buza kuli: “Kana mu kile mwa lika ku bala Bibele ni ku i utwisisa?” Kalabo ye ba ka fa i ka mi tusa ku ziba mo ba ngela litaba ze ñozwi mwa Bibele. Nzila ye ñwi ye mu kona ku itusisa ki ku bala liñolo ni ku buza kuli: “Kana ze i bulela Bibele fa za utwahala?” Sina Jesu, mwa kona ku peta ze ñata mwa bukombwa bwa mina ka ku buzanga lipuzo ze swanela. Kono ku na ni nto ye ñwi ye mu swanela ku tokomela niha mu itusisa lipuzo cwalo.
Jesu N’a Itusisanga Hande Lipuzo
14. Mu kona ku bonisa cwañi kuli mwa iyakatwa maikuto a ba bañwi mu sa ba zekisi?
14 Mu bonise kuli mwa iyakatwa maikuto a ba bañwi ku si na ku ba swabisisa. Mu eze mwa n’a ezelize Jesu. N’a sa lengaki batu lipuzo inge ya ba zekisa, kono n’a buzanga lipuzo ze tusa batu ku nahana. Jesu hape ne li muteelezi yo munde ya n’a katulusanga batu ba lipilu ze nde, mi ne ba lukuluhanga ku yena. (Mateu 11:28) Batu kaufela ne ba lukuluhanga ku mu taluseza matata a bona. (Mareka 1:40; 5:35, 36; 10:13, 17, 46, 47) Kuli batu ba lukuluhe ku mi taluseza mo ba ngela Bible ni lituto ze talusizwe mwateñi, ha mu swaneli ku ba lengaka lipuzo inge kuli mwa ba zekisa.
15, 16. Mu kona ku susueza cwañi batu kuli ba ambole litaba za bulapeli?
15 Kwand’a ku itusisa hande lipuzo, mwa kona hape ku susueza ba bañwi ku ambola ka ku bulela taba ye ñwi ye ba tabela ni ku teeleza kwa kalabo ye ba fa. Ka mutala, Jesu n’a taluselize Nekudema kuli: “Mutu h’a sa pepwi sinca, h’a koni ku bona mubuso wa Mulimu.” (Joani 3:3) Manzwi ao n’a tabisize hahulu Nekudema kuli mane n’a mu susuelize ku bulela ni ku teeleza ku Jesu. (Joani 3:4-20) Ni mina mwa kona ku susueza batu cwalo kuli ba kone ku mi teeleza.
16 Kacenu batu ba bañata mwa lifasi, mwa libaka ze cwale ka Africa, Upa wa Yurope, ni Latin America, ba bulela hahulu za likeleke ze se ata. Mwa libaka ze cwalo, mwa kona ku kala puhisano ka ku bulela kuli: “Bati ni komoka kuli ku na ni likeleke ze ñata. Kono ni sepa kuli muta o muñwi cwanoñu fa, batu kaufela mwa lifasi ba ka swalisana mwa bulapeli bwa niti. Kana ne mu ka tabela ku bona batu kamukana ha ba swalisana mwa bulapeli bwa niti?” Ka ku bulela taba ye komokisa ye ama sepo ya mina, mwa kona ku susueza batu kuli ba taluse mubonelo wa bona. Mi lipuzo li alabiwanga ka bunolo haiba ki ze tokwa likalabo ze shutana. (Mateu 17:25) Muñ’a ndu ha sa file maikuto a hae ka za puzo ye mu mu buzize, mu mu alabe ka ku itusisa liñolo li li liñwi kamba a mabeli. (Isaya 11:9; Zefania 3:9) Ka ku teeleza ka tokomelo ni ku lemuha batu mo ba alabela lipuzo, mwa kona ku ziba ze mu ka tokwa ku to ambolisana ha mu ka kutela kwateñi.
Jesu N’a Teelezanga kwa Banana
17. Ki bufi bupaki bo bu bonisa kuli Jesu n’a tabela banana?
17 Jesu n’a sa tabeli fela ba bahulu, n’a tabela ni banana. N’a ziba lipapali za banana ni lika ze ne ba bulelanga. Fokuñwi n’a bizanga banana kuli ba tahe ku yena. (Luka 7:31, 32; 18:15-17) Mwahal’a nyangela ye ne teelezanga ku Jesu, ne ku banga ni banana ba bañata. Banana ba banyinyani ha ne ba huwa ku lumbeka Mesiya, Jesu na si ka ba hanisa, kono na talusize kuli mwa Mañolo ne ku polofitilwe cwalo. (Mateu 14:21; 15:38; 21:15, 16) Kacenu banana ba bañata ba sweli ku ba balutiwa ba Jesu. Mu kona ku ba tusa cwañi?
18, 19. Mu kona ku tusa cwañi mwan’a mina kuli a be mulutiwa wa Jesu?
18 Kuli mu tuse mwan’a mina ku ba mulutiwa wa Jesu, mu tokwa ku mu teeleza. Mu tokwa ku utwisisa mihupulo ya hae ili mwendi ye sa lumelelani ni likuka za Jehova. Ku si na taba ni za bulela mwanana, mu tokwa pili ku bulela manzwi a ku mu babaza. Mi kona mu ka itusisa mañolo a swanela kuli mu mu tuse ku utwisisa mubonelo wa Jehova.
19 Lipuzo za tusa. Kono banana ha ba ikutwangi hande ku lengakiwa lipuzo, sina fela ba bahulu ha ba sa ikutwangi hande. Ku fita ku lwesa mwanana mushimbo wa ku alaba lipuzo ze t’ata, neikaba hande ku mu taluseza hanyinyani ka za mina. Ku ya ka taba ye mu ambola, mwendi mwa kona ku mu taluseza kuli ha ne mu sa li banana, ku na ni mo ne mu ikutwelanga, mi mwa kona ku talusa ze ne tisanga kuli mu ikutwe cwalo. Mi mwendi hape mwa kona ku mu buza kuli: “Kana ni wena kona mo u ikutwelanga cwalo?” Kalabo ya ka fa mwan’a mina i kona ku tahisa kuli mu ambolisane litaba za mwa Mañolo ni yena.
Mu Zwelepili ku Likanyisa Muluti Yo Mutuna
20, 21. Ki kabakalañi ha mu swanela ku ba bateelezi ba bande mwa musebezi wa mina wa ku eza balutiwa?
20 Ibe kuli mu ambolisana ni mwan’a mina kamba mutu u sili, mu tokwa ku ba bateelezi ba bande. Ku teeleza ku bonisa kuli mwa lata batu be mu ambolisana ni bona. Ka ku teeleza, mu bonisa buikokobezo, mi mu fa likute ku mutu ye mu ambola ni yena. Ku teeleza ko ku cwalo ku talusa ku isa mamelelo kwa litaba za bulela mutu ye lu ambola ni yena.
21 Ha mu ya mwa bukombwa, mu zwelepili ku teelezanga ka tokomelo kwa bañi ba mandu. Haiba mu teeleza ka tokomelo kwa litaba ze ba bulela, mwa kona ku ziba litaba za niti ya Bibele ze ka ba fita hahulu kwa lipilu. Mi mu ba tuse ka ku itusisa milutelo ya Jesu ye fapahana-fapahana. Haiba mu eza cwalo, mu ka taba luli, kakuli mu likanyisa Muluti Yo Mutuna.
Ne Mu Ka Alaba Cwañi?
• Jesu n’a susuelize cwañi batu ku talusa maikuto a bona?
• Ki kabakalañi Jesu ha n’a teelezanga kwa batu ba n’a luta?
• Mu kona ku itusisa cwañi lipuzo mwa bukombwa?
• Mu kona ku tusa cwañi banana kuli ba be balutiwa ba Jesu?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 28]
Ha mu kutaza, mu bone teñi kuli mwa teeleza
[Siswaniso se si fa likepe 30]
Ha lu tusa banana ku utwisisa litaba za mwa Mañolo, lu likanyisa Jesu