Ba Banca, Mu Hupule Mubupi wa Mina Cwale
Ba Banca, Mu Hupule Mubupi wa Mina Cwale
“U hupule Mubupi wa hao mwa mazazi a bucaha bwa hao.” —MUEK. 12:1.
1. Jehova u bonisa cwañi kuli u sepile balapeli ba hae ba banca?
JEHOVA u nga ba banca ba Sikreste kuli ki ba butokwa hahulu ni kuli b’a katulusa sina puka ya malungasiku. Mane Jehova na polofitile kuli fa lizazi la Mwan’a hae la ku “puma ndwa,” micaha ni likalibe ne ba ka ‘kopana ba nze ba lata’ ku sebeleza Kreste. (Samu 110:3) Bupolofita bo, ne bu talusa miteñi ya luna, ili mo buñata bwa batu ha ba lumeli ku Mulimu, kono ba iyakatwa fela lika za ka butu, ni sifumu, mi ha ba lati ku utwa Mulimu. Nihakulicwalo, Jehova na ziba kuli ba banca ba ba ka mu lapela ba ka mu utwa. Kaniti, Jehova u mi sepile mina mizwale ni likaizeli ba banca!
2. Ku hupula Jehova ku kopanyelezañi?
2 Mu nahane fela tabo ya na ni yona Mulimu ha bona ba banca inze ba mu hupula ka ku ba Mubupi wa bona. (Muek. 12:1) Niteñi ku hupula Jehova ku kopanyeleza lika ze ñata kwand’a ku nahananga fela ka za hae. Ku talusa ku nga muhato—ku eza lika z’e mu tabisa, ni ku latelela milao ni likuka za hae mwa bupilo bwa luna. Hape ku talusa ku sepa Jehova, ka ku ziba kuli u bata ku lu tusa luli. (Samu 37:3; Isa. 48:17, 18) Kana kona mo mu ikutwela cwalo ka za Mubupi wa mina?
‘Mu Sepe Jehova ka Pilu ya Mina Kaufela’
3, 4. Jesu na bonisize cwañi kuli na sepile Jehova, mi ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku sepa Jehova kacenu?
3 Mutala o munde ka ku fitisisa wa mutu ya na sepile Mulimu, ki wa Jesu Kreste. Mupilelo wa hae ne u lumelelana ni manzwi a ñozwi kwa Liproverbia 3:5, 6, a’ li: “U sepe [Muñ’a] Bupilo ka pilu ya hao kaufela, mi u si ke wa tiyela fa butali bwa hao; u beye [Muñ’a] Bupilo mwa milelo ya hao kaufela, mi Yena u ka lukisa linzila za hao.” Hamulaho fela wa kolobezo ya hae, Jesu na atumezwi ki Satani, ya na mu likile kuli a amuhele bulena ni libubo la lifasi. (Luka 4:3-13) Jesu na hanile ku kwashekiwa. Na ziba kuli “bufumu, ni ku kutekiwa, ni bupilo” ki “mupuzo wa ku ikokobeza ni ku saba Mulimu.”—Liprov. 22:4.
4 Lifasi la kacenu li tezi buñwanyama ni buitati. Kabakala ku pila mwa lifasi le li cwalo, lu ka eza hande ku latelela mutala wa Jesu. Hape mu hupule kuli Satani u ka eza mwa konela kaufela kuli a keluse batanga ba Jehova mwa nzila ye kumbani ye libile kwa bupilo. U bata kuli mutu kaufela a zamaye mwa nzila ye atami ye libile kwa sinyeho. Mu si ke mwa pumiwa ki yena! Kono mu ikatulele ku hupula Mubupi wa mina. Mu sepe Jehova ku feleleza, kuli mu fumane “bupilo bo bu sa feli,” bo bu sutelezi luli.—1 Tim. 6:19.
Ba Banca, Mu Talife!
5. Mu ikutwa cwañi ka za mo li ka bela lifasi le kwapili?
5 Ba banca ba ba hupula Mubupi wa bona ba butali ku fita litaka za bona. (Mu bale Samu 119:99, 100.) Mi kabakala kuli ba nga lika mwa li ngela Mulimu, ba banca bao b’a izibela hande kuli lifasi le li tuha li fela. Nihaiba fela ku zona lilimonyana ze mu pilile mwa lifasi le, ha ku na puzo ya kuli mina ba banca mu iponezi mo i ekezehela sabo ni lipilaelo za batu za bupilo. Haiba mu sa kena sikolo, mwendi mu utwile kale za ku silafala kwa moya, ku cisa kwa lifasi, ku fela kwa mishitu, ni matata a mañwi a swana ni ao. Batu ba bilaela hahulu za matata ao, kono Lipaki za Jehova ki bona fela ba ba utwisisa hande kuli matata ao ki a mañwi a lika ze supa kwa mafelelezo a lifasi le la Satani.—Sin. 11:18.
6. Ba banca ba bañwi ba keni mwa muliko ufi?
6 Ka bumai, ba banca ba bañwi ba ba li batanga ba Mulimu ba ishefuzi fela mi ba itibaza kuli ku siyezi nako ye kuswani kuli lifasi le li sinyiwe. (2 Pit.3:3, 4) Ba bañwi ba keni mwa muliko wa ku eza libi ze tuna kabakala balikani ba ba maswe ni ku buha maswaniso a mapunu. (Liprov. 13:20) Ikaba bumai luli haiba lu latehelwa ki shemubo ya Mulimu cwale mafelelezo a lifasi le ha s’a li bukaufi cwana! Kono mu itute ku ze ne ezahezi kwa Maisilaele ha ne ba tibelezi mwa Mabala a Moabi ka 1473 B.C.E. muta ne ba li fa museto wa Naha ya Sepiso. Ne ku ezaheziñi?
Ne Ba Palelezwi fa Museto
7, 8. (a) Satani na itusisize katwa mañi kwa Mabala a Moabi? (b) Kacenu u itusisa katwa mañi Satani?
7 Mwa miteñi yeo, Satani ku si na ku kakanya na bata ku palelwisa Maisilaele ku fumana sanda sa bona se ne ba sepisizwe. Ha sa palezwi ku itusisa Balaami kuli a kute Maisilaele, Satani a itusisa katwa ka ka sa lemusehi; a lika mwa na konela kaufela ku ba palelwisa ku fuyaulwa ki Jehova. Na itusisize basali ba Mamoabi ku swasa Maisilaele, mi cwale Diabulosi na konile ku peta mulelo wa hae. Mi sicaba sa kala ku isinya ka buhule ni bana ba basizana ba Mamoabi ni ku kala ku kubamela mulimu o bizwa Baale-Peori! Nihaike kuli sanda sa bona sa butokwa, yona Naha ya Sepiso, ne si li bukaufi luli, Maisilaele ba 24,000 ne ba shwile. B’o ne li bumai luli!—Num. 25:1-3, 9.
8 Kacenu ni luna lu sweli ku atumela naha ya sepiso ye nde hahulu ku fita ya mwa miteñi ya Maisilaele, lona lifasi le linca. Satani ha si ka cinca, u sa itusisa buhule kuli a silafaze batu ba Mulimu. Mizamao mwa lifasi i sinyehile hahulu kuli mane batu ba nga kuli buhule bu lukile mi ba nga kuli kalombe ha ka si ka fosahala, ku itingile fela ku mutu. Kaizeli yo muñwi wa Mukreste na ize: “Ki kwa ndu fela ni kwa Ndu ya Mubuso ko ba ituta banake kuli kalombe ni buhule li fosahezi mwa meto a Mulimu.”
9. Ku kona ku ezahalañi mutu ha nz’a hula, mi ba banca ba kona ku eza cwañi ha ba ikutwa cwalo?
9 Ba banca ba ba hupula Mubupi wa bona b’a ziba kuli tobali ki mpo ye zwa ku Mulimu ye ama bupilo ni ku pepa. Kacwalo, b’a ziba kuli tobali i swanela ku eziwa fela ka mwa laelezi Jehova—mwa linyalo kipeto. (Maheb. 13:4) Kono mutu ha nz’a hula, fo li hulelanga hahulu litakazo ni ku mu lyanganisa, ku kona ku ba t’ata ku ipuluka. (1 Makor. 7:36) Mu swanela ku ezañi haiba mu kenelwa ki minahano ye maswe? Mu lapele ku Jehova ka pilu ya mina kuli a mi tuse ku isa pilu kwa lika ze kenile. Jehova kamita u teelezanga ku ba ba lapela ku yena ka ku zwelela kwa pilu. (Mu bale Luka 11:9-13.) Ku ambola makande a’ yahisa ni kona kwa kona ku tusa mutu ku biuseza munahano kwa lika ze kenile.
Mu Kete Hande Likonkwani za Mina!
10. Lu lukela ku ambuka mihupulo mañi ye sa yahisi, mi lu swanela ku ipuza lipuzo mañi?
10 Le liñwi la mabaka a tisa kuli ba banca ba bañata mwa lifasi le ba tokwe buiswalo ni ku ndongwama minyaka ki kutokwa ketelelo ya Mulimu kamba kutokwa sepo ya za kwapili. (Liprov. 29:18) Ba swana sina Maisilaele ba ne ba ipanguzi ba mwa miteñi ya Isaya ba ne ba pila ka ‘tabo ni minyaka, ku ca linama, ni ku nwa veine.’ (Isa. 22:13) Ku fita ku ikumbuta batu ba ba cwalo, kana ha mu koni ku yeya lika ze nde za sepisize Jehova kwa batu ba hae ba ba sepahala? Haiba mu sa li ba banca ba ba lapela Mulimu, kana mu nyolezwi ku bona lifasi le linca? Kana mwa eza mo mu konela kaufela kuli mu ‘pile ka kutwisiso inze mu talimezi sepo ye na ni mbuyoti’ ya mi sepisize Jehova? (Tite 2:12, 13) Likalabo za mina li ka bonahala ka likonkwani ze mu itomela.
11. Ki kabakalañi ba banca ba Sikreste ba ba sa kena sikolo ha ba swanela ku beleka ka t’ata?
11 Lifasi li bata kuli ba banca ba itusise m’ata a bona kwa ku peta za lifasi le. Kaniti mina ba ba sa kena likolo mu swanela ku eza ka t’ata kuli mu fumane tuto ye nde ye likani. Mu swanela ku hupula kuli mulelo wa mina hasi ku fumana fela misebezi ye minde kono hape mu bata ku ba ba ba itingwa mwa puteho ni ku ba bashaeli ba Mubuso ba ba beya siselo. Kuli mu eze cwalo, mu tokwa ku ziba ku ambolisana hande ni ba bañwi, ku sebelisa munahano, ni ku nyakisisa hande litaba ni ba bañwi ka pilu ye wile ni ka likute. Nihakulicwalo, ba banca ba ba ituta Bibele ni ku ikataza ku sebelisa likuka za yona mwa bupilo bwa bona ba fumana tuto ye nde ka ku fitisisa mi ba ikahela mutomo wa ku yo pila bupilo bwa tabo bwa ku ya ku ile.—Mu bale Samu 1:1-3. *
12. Mabasi a Bakreste kacenu a swanela ku likanyisa mutala mañi?
12 Mwa Isilaele, bashemi ne ba tokwiwa ku luta bana ba bona. Tuto yeo ne i kopanyeleza ibato ba likalulo kaufela za bupilo, sihulu lika za kwa moya. (Deut. 6:6, 7) Kacwalo, ba banca ba Maisilaele ba ne ba utwile bashemi ba bona ni ba bahulu ba bañwi ba ne ba saba Mulimu ne ba si ka ipumanela fela zibo kono mane ni butali, ngana, ni kutwisiso—ili mikwa ye ipitezi ye fumanwa ka ku ituta ka za Mulimu ni milao ya hae. (Liprov. 1:2-4; 2:1-5, 11-15) Mabasi a Bakreste ni ona kacenu a swanela ku isa mamelelo ye swana kwa taba ya tuto ya bana.
Mu Ka Teeleza ku Mañi?
13. Ba banca ba bañwi ba elezwanga cwañi, mi ki kabakalañi ha ba swanela ku tokomela?
13 Ba banca ba elezwa ki batu ba ba shutana-shutana—ku kopanyeleza cwalo ni baluti, ili bao hañata ba elezanga baituti ka za mo ba kona ku kondiseza mwa lifasi. Lu mi kupa kuli mu lapele ku Mulimu ni ku nyakisisa likelezo zeo kaufela ka tuso ya Linzwi la Mulimu ni lihatiso za sitopa sa mutanga ya sepahala ili ya na ni kutwisiso. Ku zwelela ku ze mu itutile mwa Bibele, mwa ziba hande kuli Satani sihulu u lelile ku swasa ba banca ba ba si na yeloseli mwa bupilo. Ka mutala, mwa simu ya Edeni, Eva ya na si na yeloseli na teelelize ku Satani, mutu u sili ya na si na ni se si kana sa n’a mu ezelize kuli a bonise kuli wa mu lata. Lika ne li ka be li bile hande kambe Eva na utwile Jehova, ya na mu bonisize lilato la hae mwa linzila ze ñata!—Gen. 3:1-6.
14. Ki kabakalañi ha lu swanela ku utwa Jehova ni bashemi ba luna ba Sikreste?
14 Mubupi wa mina wa mi lata ni mina, mi u bonisa cwalo ku si na milelo ye maswe. U bata kuli mu be ni tabo ku ya ku ile, isiñi fela kacenu! Isa. 30:21) Haiba bashemi ba mina b’a lata Jehova luli, mu zibe he mu na ni tohonolo ye tuna. Ka likute mu utwe kelezo ye ba mi fa ha mu keta likonkwani za mwa bupilo. (Liprov. 1:8, 9) Mu hupule kuli ba bata kuli mu fumane bupilo, ili nto ya butokwa hahulu ku fita sifumu kamba libubo la lifasi le.—Mat. 16:26.
Kacwalo, sina mushemi ya babalela bana ba hae ka musa, Jehova u bulelela mina ba banca ni bote ba ba mu lapela kuli: “Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona!” (15, 16. (a) Lu kona ku sepa cwañi Jehova? (b) Ki tuto mañi ya butokwa ye lu ituta ku Baruki?
15 Ba ba hupula Mubupi wa bona ba nolofaza bupilo bwa bona, ba nze ba sepile kuli Jehova ‘ha na ku ba tuhela, kamba ku ba fulalela.’ (Mu bale Maheberu 13:5.) Bakeñisa kuli muhupulo wo ha u lumelelani ni wa lifasi, lu swanela ku tokomela hahulu kuli ha lu tuheleli lifasi ku lu yembulula. (Maef. 2:2) Ka za taba yeo, ha mu nyakisise mutala wa Baruki, muñoli wa Jeremia, ya na pilile mwa miteñi ye t’ata ha ne ku siyezi fela nako ye nyinyani kuli muleneñi wa Jerusalema u sinyiwe ka 607 B.C.E.
16 Mwendi Baruki na bata ku kondisa mwa bupilo ka ku ipatela sifumu. Jehova na boni butata bo, mi ka musa a lemusa Baruki kuli a ambuke ku ipatela “linto ze tuna.” Baruki na bonisize buikokobezo ni butali kakuli na utwile Jehova mi a banduka sinyeho ya Jerusalema. (Jer. 45:2-5) Kono balikani ba Baruki bona, ba ne ba ipatezi “linto ze tuna” za kwa mubili, ni ku keshebisa za kwa moya, ba latehelwa ki lika kaufela muta muleneñi wa Jerusalema ne u hapilwe ki Makalade (Mababilona). Ba bañata ne ba shwile ni ku shwa. (2 Makol. 36:15-18) Taba ya Baruki i lu tusa ku lemuha kuli ku ba ni bulikani bo bunde ni Mulimu ki kwa butokwa hahulu ku fita sifumu kamba libubo la lifasi le.
Mu Likanyise Mitala Ye Minde
17. Ki kabakalañi bo Jesu, Paulusi, ni Timotea ha ba li mitala ye minde ye ba swanela ku likanyisa batanga ba Jehova kacenu?
17 Kuli lu zwelepili mwa nzila ye libile kwa bupilo, Linzwi la Mulimu li lu fa mitala ye miñata ye lu swanela ku likanyisa. Ka mutala, Jesu na kona ku itusisa munahano ni mazoho a hae ku eza misebezi ye makaza ku fita batu kaufela ba ba kile ba pila fa lifasi, kono na iyakatitwe nto ye ne ka tusa batu ku ya ku ile—ili “taba ye munati ya mubuso.” (Luka 4:43) Kuli a sebeleze Jehova ka buikoneli bwa hae, muapositola Paulusi na tuhezi musebezi wa hae o ocolisa mali ni ku itusisa nako ni m’ata a hae kwa ku kutaza taba ye nde. Timotea, ‘mwan’a Paulusi luli mwa tumelo,’ na likanyisize mutala o munde wa Paulusi. (1 Tim. 1:2) Kana bo Jesu, Paulusi, ni Timotea ne ba inyazize kabakala mupilelo o ne ba iketezi? Kutokwa ni hanyinyani! Mane Paulusi na ize na talima lika za na kona ku eza mwa lifasi sina “matakala” ha li bapanyiwa kwa tohonolo ya ku sebeleza Mulimu.—Mafil. 3:8-11.
18. Ki muhato mañi o mutuna wa na ngile muzwale yo muñwi wa mukulwani, mi ki kabakalañi ha sa inyazi?
18 Ba banca ba Sikreste ba bañata kacenu ba
sweli ku likanyisa bo Jesu, Paulusi, ni Timotea. Ka mutala, muzwale yo muñwi wa mukulwani ya na banga ni musebezi wa mali a mañata na ñozi kuli: “Kabakala ku mamela likuka za Bibele, na huliswa fa musebezi mwa nakonyana fela. Niha ne ni holela mwa kuwani, ne ni ikutwa kuli ni ndaamanisa fela moya. Ha ne ni atumezi bazamaisi ba kampani ni ku ba taluseza kuli ni bata ku kala bukombwa bwa nako kaufela, ba ni ekeleza kwa tuwelo, ka ku sepa kuli mwendi kihona ni si ke na tuhela musebezi. Kono na cwale ne ni tiisize luli. Batu ba bañata ne ba si ka utwisisa libaka ha ne ni tuhezi musebezi wa mali wo ni ku ndongwama sebelezo ya nako kaufela. Ne ni ezize cwalo kabakala ku bata ku peta buineelo bwa kwa ku Mulimu. Bakeñisa kuli cwale se ni itusisa buñata bwa nako ya ka kwa ku sebeleza Mulimu, ni na ni tabo ye tuna ye ne ni si ke na kona ku fumana ni ko ne ni ka fumana mali a mañata cwañi kamba libubo la mufuta mañi.”19. Ba banca ba susuezwa ku eza liketo mañi ze nde?
19 Ku potoloha lifasi kaufela, bolule-lule ba ba banca ba ezize liketo ze nde ze swana. Kacwalo mina ba banca, ha mu lela za kwapili, mu si ke mwa libala lizazi la Jehova le li taha. (2 Pit. 3:11, 12) Mu si ke mwa ikumbuta ba ba sweli ku onyoka kabakala ku tomenena za lifasi le. Kono mu teeleze ku ba ba mi lata luli. Ku ikubukanyeza “bufumu kwa lihalimu” kona nto ya butokwa ye mu kona ku eza mi ki yona nto i nosi fela ye ka mi fa lituso ze ina ku ya ku ile. (Mat. 6:19, 20; mu bale 1 Joani 2:15-17.) Eni, mu hupule Mubupi wa mina. Mi ha mu eza cwalo, Jehova u ka mi fuyaula.
[Litaluso za kwatasi]
^ para. 11 Ka za tuto ye pahami ni za misebezi, mwa kona ku ipalela Tora ya ku Libelela ya October 1, 2005, makepe 26-31.
Kana Mwa Hupula?
• Lu bonisa cwañi kuli lu sepile Mulimu?
• Ki ifi tuto ye nde ka ku fitisisa?
• Lu kona ku itutañi ku Baruki?
• Ki bomañi ba ba li mitala ye minde, mi ki kabakalañi?
[Lipuzo za Tuto]
[Maswaniso a fa likepe 13]
Jehova u fa tuto ye nde ka ku fitisisa
[Siswaniso se si fa likepe 15]
Baruki na utwile Jehova mi a punyuha sinyeho ya Jerusalema. Mu kona ku itutañi kwa mutala wo?