Linzwi la Jehova Ki Le Li Pila

 Ze Zwile Mubano mwa Liñolo la Maroma

IBATO ba ka 56 C.E., muapositola Paulusi ha na li mwa musipili wa hae wa bulumiwa wa bulalu, a fita mwa muleneñi wa Korinte. A utwa kuli Bakreste ba Majuda ni Balicaba ba mwa Roma ha ba utwani hande kabakala mihupulo ye shutana. Mi a ba ñolela liñolo kuli a ba tuse ku swalisana ni ku ba ni muhupulo u li muñwi wa Kreste.

Mwa liñolo leo la na ñolezi Maroma, Paulusi u talusa mo batu ba beelwa ba ba lukile ni mo ba swanela ku pilela. Liñolo leo li ekeza kwa zibo ya luna ya ku ziba Mulimu ni Linzwi la hae, li koñomeka sishemo se situna sa Mulimu, mi li bonisa mwa lu piliseza Kreste ka sitabelo sa hae.—Maheb. 4:12.

KU BEIWA BA BA LUKILE—KA MUKWA UFI?

(Maro. 1:1–11:36)

Paulusi u ñola kuli: “Kaufela ba ezize sibi, mi ba kauhezwi kwa kanya ya Mulimu; mi ba beiwa ba ba lukile fela, ka sishemo sa hae [Mulimu], ka ku liululwa ki Jesu Kreste.” Hape u li: “Mutu u beiwa ya lukile ka tumelo, ku si na misebezi ya Mulao.” (Maro. 3:23, 24, 28) Ka ku lumela mwa “ku luka kwa mutu a li muñwi,” Bakreste ba ba tozizwe ni “buñata bo butuna” bwa “lingu ze ñwi” ba “beiwa ba ba lukile.” Bakreste ba ba tozizwe ba fiwa bupilo bwa kwa lihalimu ko ba ka yo busa hamoho ni Kreste, ba lingu ze ñwi ba ba balikani ba Mulimu mi ba ba ni sepo ya ku punyuha “ñalelwa ye tuna.”—Maro. 5:18; Sin. 7:9, 14; Joa. 10:16; Jak. 2:21-24; Mat. 25:46.

Paulusi u buza kuli: “Kana lu ka eza sibi kabakala kuli ha lu sa li mwatas’a Mulao, kono lu mwatas’a sishemo?” U alaba kuli: “Ku si ke kwa ba cwalo.” Mi u zwelapili ku talusa kuli: “Mu batanga . . . ba sibi se si isa kwa lifu, kamba batanga ba ku utwa ko ku isa kwa ku luka.” (Maro. 6:15, 16) Hape u li: “Ha mu bulaya misebezi ya mubili ka Moya, mu ka pila.”—Maro. 8:13.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

1:24-32—Kana ba ba bulelwa ku ba ni muzamao o maswe o talusizwe mwa litimana ze, ki Majuda kamba ki Balicaba? Nihaike kuli manzwi ao a kona ku ama kwa Majuda kamba Balicaba, Paulusi fo na talusa Maisilaele ba kwaikale ba ne ba fulalezi Mulimu. Niha ne ba ziba taelo ya Mulimu ya kuli u ka atula ba ba maswe, ne “ba si ka tokomela ku buluka zibo ya Mulimu.” Kacwalo ne ba na ni mulatu.

3:24, 25—“Ku liululwa ki Jesu Kreste” ku lifela cwañi “libi za pili” ze ne ezizwe kwamulaho pili tiululo i si ka lifiwa kale? Bupolofita bwa pili bo ne bu supa ku Mesia, bo bu kwa Genese 3:15, ne bu talelelizwe ka 33 C.E., Jesu ha na bulaezwi fa kota ya linyando. (Magal. 3:13, 16) Kono Jehova ha na bulezi bupolofita bo, ku yena ne ku swana fela inge kuli tiululo yeo ki kale i lifiwa, kakuli ha ku na nto ye kona ku palelwisa Mulimu ku peta milelo ya hae. Kacwalo ka sitabelo sa Jesu Kreste se ne si ka ba teñi kwapili, Jehova na kona ku swalela libi za bana ba Adama ba ne ba lumela kuli sepiso yeo ne i ka talelezwa. Tiululo hape i konahalisa kuli ba ne ba shwile pili Bukreste bu si ka taha kale ba zuswe kwa bafu.—Lik. 24:15.

6:3-5—Ku kolobezwa ku Kreste Jesu ni mwa lifu la hae ku talusañi? Jehova ha toza balateleli ba Kreste ka moya o kenile, ba ba mwa buñwi ni Jesu mi ba ba lilama za mubili wa Kreste, ili puteho ya hae ya etelela. (1 Makor. 12:12, 13, 27; Makolo. 1:18) Ka nzila yeo ba kolobezwa ku Kreste Jesu. Bakreste ba ba tozizwe hape ba ‘kolobezwa ku Kreste’ ka ku pila bupilo bwa ku itombola ni ku sa ba ni sepo ya  ku pila ku ya ku ile fa lifasi. Kacwalo, lifu la bona ki sitabelo, sina mo ne li inezi lifu la Jesu, nihaike kuli la bona ha li na m’ata a ku liulula. Kolobezo yeo ya mwa lifu la Kreste i fela ha ba shwa ni ku zusezwa kwa bupilo bwa kwa lihalimu.

7:8-11—‘Sibi ne si fumani cwañi sibaka kabakala taelo’? Mulao ne u tusize batu ku utwisisa kuli sibi kiñi luli, ili ku ba bonisa kuli ne ba li baezalibi. Kabakaleo, ne ba lemuhile kuli buñata bwa likezo za bona ne li bonisa kuli ki baezalibi, mi batu ba bañata ne ba iponezi fo ku sweu kuli ki baezalibi luli. Kacwalo, lwa kona ku bulela kuli sibi ne si fumani sibaka kabakala taelo.

Ze Lu Ituta:

1:14, 15. Lu na ni mabaka a mañata a tahisa kuli lu kutaze taba ye nde ka tukufalelo. Le liñwi la mabaka ao kikuli lu kolotezi batu ba ba lekilwe ka mali a Jesu mi lu na buikalabelo bwa ku ba tusa ku ziba Mulimu ni milelo ya hae.

1:18-20. Batu ba ba maswe ni ba linyefulo “ha ba na mo ba ka itatulela,” kakuli za Mulimu ze sa bonwi za iponahalela hande mwa lika za bupile.

2:28; 3:1, 2; 7:6, 7. A mano bulela lipulelo ze ne kona ku utwahala inge kuli ki za kashwau kwa Majuda, Paulusi a bulela manzwi a mande, a’ omba-omba. Taba yeo i lu fa mutala wa mo lu kona ku bela ni buanyu hamohocwalo ni maseme ha lu ambola litaba ze ba sa lumeli ba bañwi.

3:4. Haiba ze ba bulela batu li lwanisana ni za bulela Mulimu mwa Linzwi la hae, lu tuhela ‘Mulimu kuli a bonahale kuli ki ya na ni niti’ ka ku sepa lushango lo lu mwa Bibele ni ku eza lika ka ku lumelelana ni tato ya hae. Ka ku tukufalelwa mwa musebezi wa ku kutaza za Mubuso ni ku luta batu kuli ba be balutiwa, lwa kona ku tusa ba bañwi ku lemuha kuli Mulimu u na ni niti.

4:9-12. Kabakala tumelo ya hae, Abrahama na balilwe ku ba ya lukile mane ku to fita ka nako ya na bile ni lilimo ze 99 ha ya kwa mupato. (Gen. 12:4; 15:6; 16:3; 17:1, 9, 10) Ka nzila yeo, Mulimu na bonisize se si tahisa kuli batu ba kone ku ba ni bulikani ni yena.

4:18. Sepo ki kalulo ya butokwa hahulu ya tumelo. Tumelo ya luna i tomile fa sepo.—Maheb. 11:1.

5:18, 19. Ka ku bonisa hande mo Jesu a swanela ni Adama, Paulusi u talusa ka bukuswani mo mutu a li muñwi a konela “ku fa bupilo bwa hae, kuli a liulule ba bañata.” (Mat. 20:28) Ni luna lu swanela ku luta ka ku talusa taba ka nzila ye kolwisa ni ka bukuswani.—1 Makor. 4:17.

7:23. Lilama za mubili ze cwale ka mazoho, mahutu, ni lilimi la luna za kona ku “lu isa mwa butanga bwa mulao wa sibi,” kacwalo lu swanela ku tokomela kuli ha lu itusisi zona maswe.

8:26, 27. Ha lu li mwa miinelo ye t’ata hahulu kuli mane ha lu zibi ze lu lukela ku kupa ka tapelo, “Moya isali ona wa lu lapelela.” Mi Jehova “ya utwa milapelo,” u amuhela litapelo ze lumelelana ni muinelo wa luna, ze ñozwi mwa Linzwi la hae sina ze zwa ku luna.—Samu 65:2.

8:38, 39. Matata e lu kopana ni ona, libupiwa ze maswe za kwa moya, ni milonga ya batu ha li koni ku tuhelisa Jehova ku lu lata; mi ha li swaneli ku lu palelwisa ku mu lata.

9:22-28; 11:1, 5, 17-26. Bupolofita bo buñata bo bu ama ku kutiswa sinca kwa Isilaele bu sweli bwa talelezwa ka puteho ya Bakreste ba ba tozizwe, ili ba ba ‘bizizwe, isi kwa Majuda fela, kono ni ku bamacaba.’

10:10, 13, 14. Ha lu lata Mulimu ni batu ba bañwi, tumelo ya luna ye tiile ku Jehova ni mwa lisepiso za hae i kona ku lu susueza ku tukufalelwa mwa bukombwa bwa Sikreste.

11:16-24, 33. “Sishemo sa Mulimu ni tata ya hae” li boniswa ka buitikaneleli. Kaniti, “ki Yena Licwe; musebezi wa hae u lukile; kakuli linzila za hae kaufela li lukile.”—Deut. 32:4.

KU PILA SINA BA BA BEILWE BA BA LUKILE

(Maro. 12:1–16:27)

Paulusi u li: “Cwale, banabahesu, na mi lapela ka mukekecima wa Mulimu, kuli mu mu  beele mibili ya mina, ibe sitabelo se si pila, se si kenile, se si kateleha ku Mulimu.” (Maro. 12:1) Za bulela Paulusi hamulaho wa ku bulela kuli “cwale,” li bonisa mo ba swanela ku ikungela Bakreste, mo ba swanela ku ngela ba bañwi, ni mo ba swanela ku ngela babusi, kakuli Bakreste ba beilwe ba ba lukile ka tumelo ya bona.

Paulusi u ñola kuli: “Ni bulelela mutu ni mutu ku mina, kuli a si ke a itikanya butuna bo bu fita ni s’a swanezi ku likanya.” Hape u eleza kuli: “Lilato [la mina] li tokwe buikeziso.” (Maro. 12: 3, 9) “Mutu kaufela a ipeye mwatas’a ba ba beilwe fa bulena.” (Maro. 13:1) Paulusi ha bulela za litaba ze ama lizwalo, u susueza Bakreste kuli ‘ba si ke ba nyazana.’—Maro. 14:13.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

12:20—Lu kona cwañi ku “kubukanya mashala a’ tuka” fa toho ya y’a lu toile? Mwa linako ze ne i ñozwi Bibele, butale ne bu beiwanga mwa liyekuyeku. Fahalimu ni kwatasi ne ku beiwanga mashala. Mulilo o no beiwanga fahalimu ne u tahisa kuli butale bu shengunuke ni kuli masila a zwe kwateñi. Ka ku swana, lu beya mashala a’ tuka fa toho ya sila sa luna ka ku mu eza hande ilikuli sitoyo sa hae si shengunuke ni kuli a bonise tulemeno to tunde.

12:21—Lu kona cwañi ku “tula bumaswe ka bunde”? Nzila ye ñwi ye lu kona ku eza cwalo ka yona ki ku kumalela ka bundume musebezi wa lu file Mulimu wa ku kutaza ku fitela a bulela kuli u petilwe.—Mare. 13:10.

13:1—Bulena ‘bu tomilwe cwañi ki Mulimu’? Bulena bu “tomilwe ki Mulimu” kakuli babusi ba busa ka tumelezo ya hae, mi mane Mulimu na ziba mibuso ye miñwi ye ne ka ba teñi kwapili. Taba yeo i pakiwa ki ze ne polofitile Bibele ka za ku ba teñi kwa babusi ba bañwi.

Ze Lu Ituta:

12:17, 19. Ha lu swaneli ku kutisa bumaswe ka bumaswe kakuli Jehova ki yena ya swanela ku eza cwalo. “Ku kutisa bumaswe ka bumaswe” ki buikanyiso!

14:14, 15. Ha lu swaneli ku swabisa kamba ku sitatalisa muzwale wa luna ka sico kamba sino se lu mu yumbula.

14:17. Ku ba ni bulikani bo bunde ni Mulimu ha ku si ka itinga hahulu fa lico kamba lino za keta mutu. Kono ku tomile fa ku luka, kozo, ni tabo.

15:7. Lu swanela ku amuhela batu kaufela ba ba taha mwa puteho kuli ba itute niti ni ku kutaza taba ye nde ya Mubuso kwa batu kaufela bo lu fumana.

[Maswaniso a fa likepe 31]

Kana tiululo ya kona ku lifela libi ze ne ezizwe kwamulaho pili i si ka lifiwa kale?