Bukombwa bwa fa Ndu ni Ndu—Libaka Ha Bu Li bwa Butokwa Kacenu

“Ha ba si ka lisela, ka mazazi kaufela, ku luta batu, ni ku bulela mwa Tempele ni mwa mandu kuli Jesu ki Kreste.”—LIK. 5:42.

1, 2. (a) Ki mukutalezo ufi o ba zibahala hahulu ka ona Lipaki za Jehova? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye?

IBATA iba mwa linaha kaufela za lifasi, ha si nto ye sienyi ku bona batu ba babeli ba ba apezi hande ha ba atumela ndu ye ñwi ni ku lika ku ambolisana ka bukuswani ni muñ’a ndu lushango lwa mwa Bibele ka za Mubuso wa Mulimu. Haiba mutu yo a bonisa kuli wa tabela lushango, bahasanyi bao ba kana ba mu bonisa lihatiso ze tomile fa Bibele ni ku itatela ku itutanga Bibele ni yena ku si na tifo. Ha ba feza ba ya fa ndu ye tatama. Haiba mwa abananga mwa musebezi wo, mwendi mu lemuhile kuli batu ba zibanga kuli mu ba bañwi ba Lipaki za Jehova mu si ka kala kale ni ku bulela. Kaniti, lu fitile fa ku zibahala sina bakutazi ba fa ndu ni ndu.

² Lu itusisanga linzila ze shutana-shutana kuli lu pete musebezi wa na laezi Jesu wa ku kutaza ni ku luta batu kuli ba be balutiwa. (Mat. 28:19, 20) Lu kutazanga fa misika, mwa makululu, ni mwa libaka ze ñwi za nyangela. (Lik. 17:17) Lu ambolanga ni batu ba bañata ka ku itusisa mawaile ni ka ku ba ñolela mañolo. Lu kutazanga kwa batu be lu kopana ni bona ha lu eza misebezi ya luna ya ka zazi ni zazi. Mane lu na ni keyala ya fa Intaneti ye tusa batu ku fumana litaba za mwa Bibele ze fumaneha mwa lipuo ze fitelela 300. * Ku itusisa linzila ze kaufela ku tahisa kuli lu pete ze nde mwa musebezi wa luna. Kono mwa libaka ze ñata, nzila ye lu itusisa hahulu mwa ku shaela taba ye nde ki ku kutaza fa ndu ni ndu. Mukutalezo wo u tomile fañi? Ne u kalile cwañi ku itusiswa hahulu ki batu ba Mulimu mwa miteñi ya cwale? Mi ki kabakalañi ha u li wa butokwa kacenu?

Mukutalezo wa Baapositola

3. Ki litaelo mañi zeo Jesu na file baapositola ka za ku kutaza, mi litaelo zeo li bonisa cwañi mo ne ba swanela ku kutaleza?

³ Mukutalezo wa fa ndu ni ndu u tomile fa Mañolo. Jesu ha na lumile baapositola ku yo kutaza, na ba laezi kuli: “Ha mu kena mwa munzi, kamba mwa munzinyana, mu buze kana ya swanela mwateñi ki mañi.” Ne ba ka fumana cwañi batu ba ba swanela? Jesu na ba taluselize ku ya kwa mandu a batu, a li: ‘Ha mu kena mwa ndu, mu lumelise ba ba mwateñi. Ndu yeo ha i na ni swanelo, kozo ya mina i tahe ku yona.’ Kana baapositola ne ba ka potela batu ba si ka memiwa? Mu lemuhe kuli Jesu na zwezipili ku talusa kuli: “Mutu ni mutu ya sa mi amuheli, mi a sa utwi manzwi a mina, ha mu zwa mwa ndu yeo, kamba mwa munzi wo, mu tutule liluli la kwa mautu a mina.” (Mat. 10:11-14) Litaelo zeo li bonisa hande kuli baapositola ha ne “ba ya mwa minzinyana, ba bulela Evangeli kai ni kai,” ne ba lukela ku potela batu mwa mandu a bona.—Luka 9:6.

4. Ki kakai mwa Bibele ko ku bulezwi za ku kutaza fa ndu ni ndu?

 ⁴ Bibele i bonisa hande kuli baapositola ne ba kutazanga fa ndu ni ndu. Ka mutala, hamulaho wa ku tomiwa kwa puteho ya Sikreste ka 33 C.E., liñolo la Likezo 5:42 li ba talusa cwana, li li: ‘Ha ba si ka lisela, ka mazazi kaufela, ku luta batu, ni ku bulela mwa Tempele ni mwa mandu kuli Jesu ki Kreste.’ Hamulaho wa lilimo ze bat’o ba 20 ku zwa fo, muapositola Paulusi na hupulisize banna-bahulu ba puteho ya mwa Efese kuli: ‘Ha ni si ka mi patela taba, niheba i liñwi, ya ze mi swanela; kono ni mi taluselize zona, ni ku mi luta zona, fande mwa mapatelo, ni ka ku pota mwa ndu ni ndu.’ Kana Paulusi na kile a potela banna-bahulu bao pili ba si ka ba kale balumeli? Ku bonahala cwalo, kakuli ze ñwi za litaba za na ba lutile ne li “za ku baka ko ku isa ku Mulimu, ni za ku lumela ku Jesu Kreste Mulen’a luna.” (Lik. 20:20, 21) Ka ku talusa liñolo la Likezo 20:20, Robertson mwa buka ya hae ye bizwa Word Pictures in the New Testament u li: “Kwa iponahalela hande kuli mukutazi yo mutuna ka ku fitisisa yo na kutazanga fa ndu ni ndu.”

Mpi ya Nziye Kacenu

5. Musebezi wa ku kutaza u talusizwe cwañi mwa bupolofita bwa Joele?

⁵ Bupaki bo ne bu filwe mwa miteñi ya baapositola ne bu supa fela kwa musebezituna wa ku kutaza o ne u ka eziwa mwa miteñi ya luna. Mupolofita Joele na bapanyize musebezi wa ku kutaza wa Bakreste ba ba tozizwe kwa tasezo ya likokwani ze sinya ze cwale ka nziye. (Joe. 1:4) Sina mpi ye ya kwa ndwa, nziye ha i tibelwi ki nto ifi kamba ifi, i kena mwa mandu, mi i tataula nto kaufela ye li fumana mwa nzila. (Mu bale Joele 2:2, 7-9.) Mpi yeo i bonisa hande tundamo ni buanyu bo ba na ni batu ba Mulimu ha ba nze ba eza musebezi wa ku kutaza mwa miteñi ya luna. Ku kutaza fa ndu ni ndu ki yona nzila ye ba itusisa hahulu Bakreste ba ba tozizwe ni balikani ba bona ba “lingu ze ñwi” ha ba nze ba taleleza bupolofita bo. (Joa. 10:16) Luna Lipaki za Jehova ne lu kalisize cwañi mukutalezo wa fa ndu ni ndu sina mo ne ba ezeza baapositola?

6. Ka 1922, ki susuezo mañi ye ne filwe ka za ku kutaza fa ndu ni ndu, kono ba bañwi ne ba ezize cwañi?

⁶ Ku kala fela ka 1919, ku koñomekilwe hahulu kuli Mukreste ni Mukreste u swanela ku abana mwa musebezi wa ku kutaza. Ka mutala, taba ye li “Service Essential” ye ne zwile mwa The  Watch Tower ya August 15, 1922, ne i hupulisize Bakreste ba ba tozizwe ka za butokwa bwa ku “isa lushango lo lu hatisizwe kwa batu, ni ku ambola ni bona mwa mandu a bona, ili ku fa bupaki bwa kuli mubuso wa kwa lihalimu u fakaufi.” Mitahisezo ye minde ne i filwe mwa Bulletin (hatiso ye bizwa Bukombwa bwa Luna bwa Mubuso cwale). Kono palo ya batu ba ne ba kutaza fa ndu ni ndu ne i sa li ye nyinyani sapili. Ba bañwi ne ba sa ezi musebezi wo. Ne ba fa mabaka a shutana-shutana, kono butata luli ne li kuli ne ba ikutwa kuli musebezi wo ne u ba shwaulisa. Musebezi wa ku kutaza ha ne u zwelapili ku koñomekwa hahulu, buñata bwa batu bao ba tuhela ku swalisana ni kopano ya Jehova.

7. Ki butokwi mañi bo ne bu bile teñi mwa lilimo za ma-1950?

⁷ Mwa lilimo ze ne latelezi, batu ba bañata-ñata ba kalisa ku abana mwa musebezi wa ku kutaza. Kono ne ku sa na ni butokwi bwa ku zwelapili ku luta batu bao mwa ku kutaleza fa ndu ni ndu. Ka mutala, mu nyakisise ze ne ezahezi mwa United States. Kwa makalelo a ma-1950, bahasanyi mwa naha yeo ne ba bat’o eza 150,000, kono ibata iba ba 42,000 ne ba kutaza fela ka ku abela batu tupampili ni ku yemanga mwa makululu ni limagazini. Bahasanyi ba ba fitelela 60,000 ne ba sa kutazangi kamita, ne ba kona ku fitisa likweli ba sa kutazi ni hanyinyani. Bakreste kaufela ba ba ineezi ne ba ka tusiwa cwañi kuli ba kutazange fa ndu ni ndu?

8, 9. Ki tukiso mañi ya ku luta ye ne kalisizwe ka 1953, mi ki lifi ze ne zwile mwateñi?

⁸ Fa mukopano wa macaba o no ezelizwe mwa muleneñi wa New York ka 1953, musebezi wa ku kutaza fa ndu ni ndu ne u koñomekilwe hahulu. Muzwale Nathan H. Knorr na talusize kuli musebezi wa baokameli kaufela ba Sikreste ki wa ku tusa Paki kaufela kuli a kutazange fa ndu ni ndu kamita. Na bulezi kuli “mañi ni mañi u swanela ku kutaza taba ye nde fa ndu ni ndu.” Kuli sikonkwani seo si kwaniswe, ne ku kalisizwe tukiso ya mwa lifasi kaufela ya ku luta bahasanyi musebezi wo. Ba ne ba sa kutazangi fa ndu ni ndu ne ba lutilwe mwa ku atumelela batu fa mandu a bona, mwa ku ambolela ni bona ka ku itusisa Bibele, ni mwa ku alabela lipuzo za bona.

⁹ Ze ne zwile mwa tukiso yeo ya ku luta ne li ze nde luli. Mwa lilimo fela ze lishumi ze ne latelezi, palo ya bahasanyi mwa lifasi kaufela ya ekezeha ka 100 pesenti, ya misipili ya makutisezo ka 126 pesenti, mi ya lituto za Bibele ya ekezeha ka 150 pesenti. Kacenu, bahasanyi ba Mubuso ba ba bat’o eza 7,000,000 ba kutaza taba ye nde mwa lifasi kaufela. Kulo ye makaza yeo i bonisa kuli Jehova wa fuyaula buikatazo bwa batu ba hae ha ba nze ba kutaza fa ndu ni ndu.—Isa. 60:22.

Ku Swaya Batu Kuli Ba Piliswe

10, 11. (a) Ki pono mañi ya na filwe Ezekiele sina mo ku ñolezwi mwa Ezekiele kauhanyo 9? (b) Pono yeo i sweli ku talelezwa cwañi mwa nako ya luna?

¹⁰ Pono ya na filwe mupolofita Ezekiele i bonisa butokwa bwa bukombwa bwa fa ndu ni ndu. Mwa pono yeo, Ezekiele u bona banna ba 6 ba ba sweli libulaiso mwa mazoho ni munna wa bu 7 ya apezi liapalo za line ili ya na ni lunaka lwa muñoli lwa enge mwa teka. Munna wa busupa u talusezwa ku “fita mwahal’a munzi” kuli a “swaye liswayo fa pata ya batu kaufela ba ba tonga, ni ba ba lila, kabakala bumaswe kaufela bo bu eziwa mwa munzi.” Hasamulaho wa ku swaiwa ko, banna ba 6 ba ba na ni libulaiso ba laelwa ku bulaya batu kaufela ba ba si na liswayo.—Mu bale Ezekiele 9:1-6.

¹¹ Lu utwisisa kuli mwa talelezo ya bupolofita bo, munna ya “apezi liapalo za line” u yemela Bakreste ba ba tozizwe ba ba sa li teñi fa lifasi. Ka musebezi wa ku kutaza ni wa ku luta batu kuli ba be balutiwa, Bakreste ba ba tozizwe ba swaya liswayo la swanisezo fa lipata za batu kuli ba be ba bañwi ba “lingu ze ñwi” za Kreste. (Joa. 10:16) Liswayo leo ki nto  mañi? Ki bupaki bo bu fa lipata za bona za swanisezo, bo bu bonisa kuli ba lingu ze ñwi bao ba ineezi ni ku kolobezwa sina balutiwa ba Jesu Kreste mi ba apezi mutu yo munca. (Maef. 4:20-24) Batu bao ba ba swana sina lingu ba ba mutapi u li muñwi ni Bakreste ba ba tozizwe mi ba ba tusa mwa musebezi wa bona wa butokwa wa ku swaya ba bañwi hape.—Sin. 22:17.

12. Pono ya Ezekiele ya ku swaya lipata za batu i bonisa cwañi butokwa bwa musebezi wa luna o sa zwelapili wa ku bata batu ba ba swana sina lingu?

¹² Pono ya Ezekiele i bonisa libaka li li liñwi musebezi wa luna o sa zwelapili wa ku bata batu ba ba “tonga, ni ba ba lila” ha u li wa ka putako. Batu ba tokwa ku swaiwa kuli ba piliswe. Ona cwale-cwale fa, limpi za Jehova za kwa lihalimu ze yemelwa ki banna ba 6 ba ba lwezi libulaiso, li tuha li sinya batu ba ba si na liswayo la swanisezo. Ka za katulo ye taha yeo, muapositola Paulusi na ñozi kuli Mulena Jesu hamoho ni “mangeloi a mata a hae,” u ka nata ka “koto ba ba sa zibi Mulimu, ni ba ba sa ipeyi kwatas’a Evangeli ya Mulena Jesu.” (2 Mates. 1:7, 8) Mu lemuhe kuli batu ba ka atulwa ka ku ya ka mo ba amuhelela taba ye nde. Kacwalo, musebezi wa ku shaela lushango lwa Mulimu u swanela ku zwelapili ku isa kwa mafelelezo. (Sin. 14:6, 7) Mi taba yeo i bonisa kuli batanga ba Jehova kaufela ba ba ineezi ba na ni buikalabelo bo butuna.—Mu bale Ezekiele 3:17-19.

13. (a) Paulusi na ikutwile ku ba ni buikalabelo mañi, mi ki kabakalañi ha na ikutwa cwalo? (b) Ki buikalabelo mañi bo mu ikutwa ku ba ni bona kwa batu ba mwa kalulo ya mina ya simu?

¹³ Muapositola Paulusi na ikutwile kuli na na ni buikalabelo bwa ku taluseza ba bañwi taba ye nde. Na ñozi kuli: “Ni cile sikoloti kwa Magerike ni kwa Mañete, ku ba ba talifile ni ku ba ba sa zibi se siñwi. Kiha ni li, haili na, n’itukiselize ku y’o bulela Evangeli ni ku mina ba ba mwa Roma.” (Maro. 1:14, 15) Ka ku itebuha sishemo sa na bonisizwe, Paulusi na ikutwile kuli na tamehile ku tusa ba bañwi kuli ba tusiwe ki sishemo se situna sa Mulimu sina fela mwa na tuselizwe yena. (1 Tim. 1:12-16) Ne ku swana inge kuli na kolotezi mutu ni mutu ya na katana, mi na kona fela ku lifa sikoloti seo ka ku bulelela mutu yo taba ye nde. Kana mwa ikutwanga kuli mu kolotezi batu ba mwa kalulo ya mina ya simu?—Mu bale Likezo 20:26, 27.

14. Ki lifi libaka le lituna le lu kutaleza mwa mapatelo ni fa ndu ni ndu?

¹⁴ Nihaike kuli ku kutaza fa ndu ni ndu ku tahisa kuli batu ba piliswe, ku na ni libaka le lituna le lu ezeza musebezi wo. Mwa bupolofita bo bu kwa Malaki 1:11, Jehova u li: “Ku zwa kwa matahelo a lizazi, ku ya kwa malikelelo, Libizo la ka ki le lituna mwahal’a macaba; . . . insense i cisezwa Libizo la ka, mi ku tahiswa linubu ze kenile; kakuli Libizo la ka ki le lituna mwahal’a macaba.” Batanga ba Jehova ba ba ineezi ba taleleza bupolofita bo ka ku lumba libizo la hae mwa lifasi kaufela ha ba nze ba peta bukombwa bwa bona ka buikokobezo. (Isa. 12:2; Samu 109:30; Mat. 24:14) Libaka le lituna le lu kutaleza mwa mapatelo ni fa ndu ni ndu ki la kuli lu bata ku fa Jehova “sitabelo sa milumbeko.”—Maheb. 13:15.

Likezahalo za Butokwa Ze Lu Libelezi

15. (a) Maisilaele ne ba potolohile cwañi munzi wa Jeriko fa lizazi la bu 7? (b) Taba yeo i bonisañi ka za musebezi wa ku kutaza?

¹⁵ Ki lika mañi ze ka ezahala kwapili ze ama musebezi wa ku kutaza? Buka ya Joshua i talusa mo ne u ambekezwi munzi wa Jeriko, mi taba  yeo ki mutala wa se si ka ezahala. Mu hupule kuli pili Mulimu a si ka sinya kale Jeriko, Maisilaele ne ba laezwi ku potolohanga munzi wo hañwi ka mazazi a 6. Kono fa lizazi la bu 7, ne ba si ke ba potoloha fela hañwi. Jehova na bulelezi Joshua kuli: “Mu ka potoloha munzi ha 7, mi baprisita ba ka liza litolombita. Cwale baprisita, ha ba ka be ba liza manaka, ka ku tiisa, . . . fo, sicaba kaufela si ka huwa, si sholoke. Lukwakwa lwa munzi kaufela kiha lu ka wela fafasi ku bulumuka.” (Josh. 6:2-5) Mwendi ni mwa miteñi ya luna ku ka ba ni nako fo musebezi wa ku kutaza u ka ezwa hahulu ni ku fita. Ku si na ku kakanya, lifasi le ha li ka sinyiwa, libizo la Mulimu ni Mubuso wa hae li ka be li zibahalizwe hahulu mwa lifasi ku fita lili kaufela.

16, 17. (a) Ki lifi ze ka petiwa pili “ñalelwa ye tuna” i si ka fela kale? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

¹⁶ Nako ya taha fo lushango lo lu shaela lu ka swana sina ‘muhuwo.’ Mwa buka ya Sinulo, mashango a katulo a talusizwe sina “macwe a pula a matuna, a’ na ni bukiti bwa talenta.” * Mi Sinulo 16:21 i li: “Kozi ya ona ki ye tuna hahulu.” Ka nako ya cwale, ha lu koni ku ziba ka ku tala ze u ka peta musebezi wa luna wa ku kutaza fa ndu ni ndu, likatulo zeo za mafelelezo ha li nze li shaelwa. Kono lu na ni buikolwiso bwa kuli “ñalelwa ye tuna” i si ka fela kale, libizo la Jehova li ka be li zibahalizwe mwa lifasi ku fita lili kaufela.—Sin. 7:14; Ezek. 38:23.

¹⁷ Ha lu nze lu libelezi likezahalo za butokwa ze sa li kwapili, haike lu zweleñipili ku shaela taba ye nde ya Mubuso ka tukufalelo. Kono ha lu nze lu eza musebezi wo, ki matata afi e lu kopana ni ona mwa bukombwa bwa fa ndu ni ndu, mi lu kona ku talimana cwañi ni ona? Lipuzo ze li ka nyakisiswa mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Ki litimana lifi mwa Mañolo ze bonisa kuli Bakreste ba swanela ku kutaza fa ndu ni ndu?

• Bukombwa bwa fa ndu ni ndu ne bu koñomekilwe cwañi mwa miteñi ya cwale?

• Ki kabakalañi batanga ba Jehova ba ba ineezi ha ba na ni buikalabelo bwa ku kutaza?

• Ki likezahalo mañi za butokwa ze sa li kwapili?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 4]

Sina muapositola Paulusi, kana mu ikutwa kuli mu na ni buikalabelo bwa ku kutaza ku ba bañwi?

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Muzwale Knorr ka 1953