Mu Tundamene Ku Sepahala Ka Pilu i Liñwi

“Ni lute nzila ya hao kuli ni zamaye mwa niti ya hao; u ise pilu ya ka kwa ku saba Libizo la hao.”—SAMU 86:11.

1, 2. Ka ku ya ka Samu 86:2, 11, lu swanela ku ezañi kuli lu zwelepili ku sepahala ku Jehova ha lu tahelwa ki miliko? (b) Ki lili fo lu swanela ku bela ni mukwa wa ku sepahala ka pilu ye na ni niti?

KI KABAKALAÑI Bakreste ba bañwi ba ba sepahalile ka lilimo-limo niha ne ba lengilwe mwa tolongo kamba ku nyandiswa ha ba palelwanga ku ipuluka kwa takazo ya bufumu hasamulaho? Kalabo i ama pilu ya luna—seo lu li sona luli mwahali. Samu ya bu-86 i bonisa kuli ya sepahala ku Mulimu ki ya mu sebeleza ka pilu i liñwi, isiñi ze peli. Davida walisamu na lapezi kuli: “Babalela moya wa ka, kakuli ni yo muñwi wa ba ba ku lata [“kakuli na sepahala,” NW]; wena Mulimu wa ka, u pilise mutang’a hao ya ku sepile.” Davida hape na lapezi kuli: “[Muñ’a] Bupilo, ni lute nzila ya hao kuli ni zamaye mwa niti ya hao; u ise pilu ya ka kwa ku saba Libizo la hao.”—Samu 86:2, 11.

² Lu swanela ku sepa Jehova ka pilu ya luna kaufela; hakusicwalo busepahali bwa luna ku Jehova bu ka fokola kabakala lika ze ñwi ze lu lata kamba balatiwa ba luna. Litakazo ze maswe li swana sina lindalamiti ze patilwe kwatas’a mukwakwa o lu zamaya ku ona. Niha lu sepahalile ku Jehova mwa linako ze t’ata, lwa kona ku swasiwa ki liteo za Satani. Kacwalo, ki kwa butokwa hahulu ku ba ni mukwa wa ku sepahala ku Jehova ka pilu ye na ni niti pili lu si ka tahelwa kale ki miliko! Bibele i li: “Babalela  pilu ya hao ku fita lika kaufela.” (Liprov. 4:23) Ka za taba yeo, lu kona ku ituta lituto za butokwa ku ze ne ezahezi ku mupolofita wa kwa Juda ya na lumilwe ki Jehova ku Mulena Jeroboami wa Isilaele.

“Ni Ku Fe Buitumelo bo Buñwi”

3. Jeroboami na ezize cwañi kabakala katulo ye ne bulezwi ki mupolofita wa Mulimu?

³ Mu beye mwa pono taba ye latelela. Munna wa Mulimu kihona a sa zo bulela katulo ye t’ata ku Mulena Jeroboami, ya na tomile bulapeli bwa manamani mwa mubuso wa kwa Mutulo wa masika a lishumi a Isilaele. Mulena u halifa hahulu. U laela batanga ba hae kuli ba swale mupolofita yo. Kono Jehova u inzi ni mutang’a hae. Isali honafo, lizoho l’a supile mupolofita ka lona la omelela ka makazo, mi aletare ya bulapeli bwa buhata ya pazuha. Hañi-hañi, buhali bwa Jeroboami bwa fela. U kupa munna wa Mulimu, u li: “U lapele [Muñ’a] Bupilo Mulimu wa hao, u ni lapelele kuli lizoho la ka li kone ku putana.” Mupolofita u eza cwalo, mi lizoho la mulena la foliswa.—1 Mal. 13:1-6.

4. (a) Ki kabakalañi sepiso ya mulena ya ku fa mupolofita mupuzo ha ne i likile busepahali bwa hae? (b) Mupolofita na alabile cwañi?

⁴ Jeroboami cwale u bulelela munna wa Mulimu, u li: “A lu ye ni wena kwahae, u ce liconyana, mi ni ku fe buitumelo bo buñwi.” (1 Mal. 13:7) Kiñi za swanela ku eza mupolofita yo cwale? Kana wa swanela ku ya ni mulena hamulaho wa ku mu bulelela katulo ye t’ata? (Samu 119:113) Kamba kana u swanela ku hana ku ya ni yena, niha bonahala ku ba ya bakile? Jeroboami u fumile mi wa kona ku fa balikani ba hae limpo ze ñata. Haiba mupolofita wa Mulimu u na ni takazo ya bufumu mwa pilu ya hae, fohe sepiso ya mulena ya ku mu fa mupuzo i ka ba muliko o mutuna ku yena. Kono Jehova u laezi mupolofita yo kuli: “U si ke wa ca buhobe, u si ke wa nwa mezi, mi u si ke wa kuta ka nzila y’o tile ka yona.” Kabakaleo, mupolofita u alaba mulena ka ku utwahala kuli: “Niha u ka ni alulela ndu ya hao fahali, ha ni na ku ya ni wena, kamba ku ca buhobe ni ku nwa mezi mwa sibaka se.” Mi mupolofita u funduka mwa Betele ni ku ya ka nzila i sili. (1 Mal. 13:8-10) Keto ya ezize mupolofita yo i lu lutañi ka za ku ba ni busepahali bo bu zwelela kwa pilu?—Maro. 15:4.

Mu “Kolwe” ka Ze Mu Na Ni

5. Lilato la bufumu li kona ku lika cwañi busepahali bwa luna?

⁵ Lilato la bufumu li kona ku bonahala kuli ha li koni ku lika busepahali bwa luna, kono la kona. Kana lwa kolwa sepiso ya Jehova ya kuli u ka lu fa ze lu tokwa luli? (Mat. 6:33; Maheb. 13:5) Kana lwa kona ku itima lika ze ñwi ze kona ku lu pilisa hande ze lu sa koni ku leka ka nako ya cwale ku fita ku ikataza ku ba ni zona ku be cwañi kamba cwañi? (Mu bale Mafilipi 4:11-13.) Kana lu bata ku tuhela ku eza ze ñata mwa sebelezo ya Jehova kuli lu fumane lika ze ñwi ze lu bata cwale? Kana nto ya pili mwa bupilo bwa luna ki ku sebeleza Jehova ka busepahali? Likalabo za luna kwa lipuzo zeo li ka itinga hahulu ka mo lu sebeleleza Mulimu, haiba lu mu sebeleza ka pilu ya luna kaufela kamba ku tokwa. Muapositola Paulusi na ñozi kuli: “Bulapeli ni ku kolwa kwa pilu, ki bufumu bo butuna. Kakuli ha lu si ka tisa se siñwi mwa lifasi, mi ha lu koni ku ya ni se siñwi ha lu li siya. Cwale ha lu na ni lico ni liapalo, lu kolwe ki zona.”—1 Tim. 6:6-8.

6. Ki lika mañi ze lu kona ku sepiswa ku fiwa, mi ki nto mañi ye ka lu tusa ku ziba nji lwa swanela ku li amuhela kamba ku tokwa?

⁶ Ka mutala, babelekisi ba luna ba kona ku lu sepisa ku lu hulisa fa musebezi, ili nto ye kona ku lu fumanisa mali a mañata ni lituso ze ñwi. Kamba mwendi lu ikutwa kuli lu kona ku fumana mali a mañata haiba lu tutela kwa naha i sili kamba kwa sibaka si sili kuli lu yo fumana musebezi kwateñi. Kwa makalelo, lika ze cwalo li kona ku bonahala kuli ki limbuyoti ze zwa ku Jehova. Kono kana ha lu swaneli ku nyaka milelo ya luna pili lu si ka nga kale muhato? Puzo ya butokwa ye lu swanela ku ipuza ki ya kuli, “Keto ya ka i ka ama cwañi bulikani bwa ka ni Jehova?”

7. Ki kabakalañi ku felisa takazo ya bufumu mwa lipilu za luna ha ku li kwa butokwa?

 ⁷ Lifasi la Satani li zwelapili ku susueza batu ku ndongwama bufumu. (Mu bale 1 Joani 2:15, 16.) Mulelo wa Diabulosi ki ku sinya lipilu za luna. Kacwalo, lu swanela ku lemuha ni ku felisa takazo ya bufumu mwa lipilu za luna. (Sin. 3:15-17) Jesu na hanile ka bunolo mupuzo wa na mu sepisize Satani wa ku mu fa mibuso kaufela ya lifasi. (Mat. 4:8-10) Na lemusize kuli: “Mu tokomele, mi mu ipuluke kwa takazo kaufela ya bufumu; kakuli mutu nih’a ka fuma hahulu, bupilo bwa hae ha bu ini ku z’a fumile.” (Luka 12:15) Busepahali bu ka lu tusa ku sepa Jehova ku fita ku isepa ili luna.

Mupolofita wa Mucembele ‘N’a Mu Pumile’

8. Busepahali bwa mupolofita wa Mulimu ne bu likilwe cwañi?

⁸ Ne ku ka be ku bile hande kambe mupolofita wa Mulimu yo na zwezipili ku ya kwahae. Kono ku si ka fita nako, a tahelwa ki muliko o muñwi. Bibele i li: “Mupolofita yo muñwi wa mucembele, n’a yahile mwa Betele; bana ba hae ba taha, ba mu bulelela” ze ne ezahezi kamukana lizazi leo. Mucembele yo kih’a kupa bana ba hae kuli ba mu beleseze mbongolo kuli a latelele mupolofita wa Mulimu. Hamulaho wa nakonyana, u mu fumana inz’a pumuzi mwatas’a kota ya oke mi a li: “U tahe ni na kwahae, u t’o ca buhobe.” Mupolofita ha hana, mucembele u mu alaba kuli: “Ni na, ni mupolofita sina wena; mi lingeloi li til’o ni bulelela litaelo za [Muñ’a] Bupilo, la li: U y’o mu kutisa, a te ku wena, a ce buhobe, a nwe mezi.” Kono Mañolo a li: “Kanti n’a mu puma.”—1 Mal. 13:11-18.

9. Mañolo a bulelañi ka za bapumi, mi ba holofazanga bomañi?

⁹ Ha lu zibi kuli mulelo wa mupolofita wa mucembele yo ne li ufi ha na ezize cwalo, kono na pumile. Mwendi pili na banga mupolofita wa Jehova ya sepahala. Kono ka nako ye na eza ka bupumi. Mañolo a bonisa kuli Mulimu u toile bupumi. (Mu bale Liproverbia 6:16, 17.) Bapumi ba sinyanga bulikani bwa bona ni Jehova mi hañata ba sinyanga ni bulikani bwa ba bañwi ni Jehova.

‘Na Kutile ni’ Mucembele

10. Mupolofita wa Mulimu na ezize cwañi ha na memilwe ki mucembele kuli a ye ni yena, mi ne ku ezaheziñi hasamulaho?

¹⁰ Mupolofita wa kwa Juda na lukela ku lemuha kuli mupolofita wa mucembele na mu kwasheka. Na swanela ku ipuza kuli, ‘Ku taha cwañi kuli Jehova a lume lingeloi ku mutu yo muñwi ya to ni bulelela litaelo li sili?’ Mupolofita yo na lukela ku buza Jehova kuli a mu  taluseze za na swanela ku eza, kono Mañolo ha bonisi kuli na ezize cwalo. “Kih’a s’a kuta ni [mucembele], a ca buhobe, a nwa mezi.” Jehova na si ka tabela. Mupolofita ya na pumilwe yo ha sa fundukile kuli a kutele kwa Juda, a katanyezwa ki tau mi ya mu bulaya. Kaniti, musebezi wa hae wa ku polofita ne u felile ka nzila ye maswe luli.—1 Mal. 13:19-25. *

11. Akija na tomile mutala mañi o munde?

¹¹ Kono mupolofita Akija yena, ya na lumilwe ku yo toza Jeroboami sina mulena, na zwezipili ku sepahala niha na supezi. Akija ha na supezi ni ku shwa meto, Jeroboami a luma musal’a hae kuli a yo buza Akija se ne si ka tahela mwan’a bona ya kula. Akija a polofita ka bundume kuli mwan’a Jeroboami u ka shwa. (1 Mal. 14:1-18) Ye ñwi ya mipuzo ya na filwe mupolofita Akija ki tohonolo ya ku ñola kwa litaba ze mwa Linzwi la Mulimu le li tahile ka moya. Ka mukwa ufi? Litaba za na ñozi ne li itusisizwe ki Ezira muprisita mwa litaba za na ñola.—2 Makol. 9:29.

12-14. (a) Lu itutañi kwa taba ya mupolofita wa kwa Juda? (b) Mu fe mitala ye bonisa kuli lu swanela ku nahanisisa likelezo ze tomile fa Bibele ze lu fiwa ki maeluda.

¹² Bibele ha i buleli libaka mupolofita wa kwa Juda ha na si ka buza Jehova pili a si ka kuta kale ni mupolofita wa mucembele kuli a yo ca ni ku nwa ni yena. Esi mwendi mucembele yo na mu bulelezi za na bata fela ku utwa? Lu itutañi kwa taba ye? Lu swanela ku kolwa ka ku tala kuli za tokwa Jehova ku luna li lukile. Mi lu swanela ku tundamena ku li mamela, ku be cwañi kamba cwañi.

¹³ Ba bañwi ba teelezanga kwa litaba ze ba bata ku utwa ha ba elezwa. Ka mutala, mwendi muhasanyi yo muñwi u filwe mubeleko o mu palelwisa ku tolanga ni lubasi lwa hae ni ku eza misebezi ya Sikreste sina mwa na ezezanga. U kupa eluda kuli a mu eleze za swanela ku eza. Eluda u kalisa manzwi a hae ka ku itumelela kuli ha koni ku bulelela muzwale yo mwa ku babalelela lubasi lwa hae. Kihona a buhisana ni yena ze kona ku ezahala kwa bulikani bwa hae ni Jehova haiba a amuhela mubeleko wo. Kana muzwale yo u ka hupula fela manzwi a makalelo a eluda, kamba u ka nahanisisa ni litaba ze ñwi za na zwezipili ku bulela eluda? Muzwale yo u swanela ku eza keto ye nde ye si ke ya mu palelwisa ku sebeleza Mulimu.

 ¹⁴ Mu nyakisise mutala o muñwi. Mwendi kaizeli u buza eluda ka za haiba u swanela ku kauhana ni munn’a hae ya sa lumeli. Eluda u talusa kuli kaizeli u swanela ku ikezeza keto. Kihona a buhisana ni yena kelezo ye mwa Bibele fa taba yeo. (1 Makor. 7:10-16) Kana kaizeli u ka tokomela hahulu za bulela eluda yo? Kamba kana u lelile kale ku siya munn’a hae? Kaizeli yo u swanela ku nahanisisa likelezo ze tomile fa Bibele kuli a eze keto ye nde.

Mu Be ni Buikokobezo

15. Lu itutañi kwa bufosi bwa mupolofita wa Mulimu?

¹⁵ Ki lika mañi ze ñwi hape ze lu kona ku ituta kwa bufosi bwa mupolofita wa kwa Juda? Liproverbia 3:5 i li: “U sepe [Muñ’a] Bupilo ka pilu ya hao kaufela, mi u si ke wa tiyela fa butali bwa hao.” Ku fita ku sepa Jehova sina mwa na ezelize kwamulaho, mupolofita wa kwa Juda yo na tiyezi fa kutwisiso ya hae ka nako ye. Bufosi bwa hae ne bu tisize kuli a latehelwe ki bupilo bwa hae ni libizo le linde la na ezize ni Mulimu. Mutala wo u lu luta kuli ki kwa butokwa hahulu ku sebeleza Jehova ka buikokobezo ni ka busepahali!

16, 17. Ki lika mañi ze ka lu tusa ku zwelapili ku sepahala ku Jehova?

¹⁶ Litakazo ze maswe za mwa lipilu za luna za kona ku lu kelusa. “Pilu ya puma ku fita linto kaufela, i sinyehile ku feleleza.” (Jer. 17:9) Kuli lu zwelepili ku sepahala ku Jehova, lu swanela ku sebeza ka t’ata kuli lu tubule mutu wa kale ni mukwa wa hae wa ku ikuhumusa ni wa ku isepa ili yena. Mi lu swanela ku apala mutu yo munca, “ya bupwa ka siswaniso sa Mulimu mwa ku luka, ni mwa ku kena kwa niti.”—Mu bale Maefese 4:22-24.

¹⁷ Liñolo la Liproverbia 11:2 li li: “Butali bu inzi ku ba ba ikokobeza.” Ku tiyela ku Jehova ka buikokobezo ku lu tusa ku sa eza mafosisa a matuna. Ka mutala, ha lu zwafile, lwa kona ku fokola ni ku palelwa ku eza liketo ze nde. (Liprov. 24:10) Mwendi lu tinilwe ki kalulo ye ñwi ya bulapeli bwa luna ni ku ikutwa kuli ze lu ezize hal’a lilimo ze fitile li likani, ka ku nahana kuli cwale s’e li nako ya kuli ba bañwi ba eze kwateñi ni bona. Kamba lu ikutwa kuli lu swanela ku pila bupilo bo bu twi ki bupilo bo bunde. Kono ku ‘eza ka tata’ ni ku ‘tiisa kamita musebezi wa Mulena’ ku ka lu tusa ku babalela pilu ya luna.—Luka 13:24; 1 Makor. 15:58.

18. Lu kona ku ezañi ha lu sa zibi keto ye lu swanela ku eza?

¹⁸ Ka linako ze ñwi, lu tokwanga ku eza liketo ze t’ata mi mwendi ha lu zibangi hande ze lu swanela ku eza. Kana lu ka bata ku eza lika ka mo lu ikutwela fela? Kamita ha lu ipumana mwa miinelo ye cwalo lu swanela ku kupa Jehova kuli a lu tuse. Jakobo 1:5 i li: “Mutu ku mina h’a tokwa butali, a bu kupe ku Mulimu ya fanga batu kamukana ka bufani bo butuna.” Ndat’a luna ya kwa lihalimu u ka lu fa moya o kenile o lu tokwa ilikuli lu eze liketo ze nde.—Mu bale Luka 11:9, 13.

Mu Tundamene ku Ba ba ba Sepahala

19, 20. Lu swanela ku tundamena ku ezañi?

¹⁹ Lilimo za mifilifili ze ne latelezi hamulaho wa ku keluha kwa Salumoni mwa bulapeli bwa niti ne li likile hahulu busepahali bwa batanga ba Mulimu. Ki niti kuli ba bañata ne ba tuhezi ku sepahala. Kono ba bañwi ne ba zwezipili ku sepahala ku Jehova.

²⁰ Zazi ni zazi lu ezanga liketo ze lika busepahali bwa luna. Ni luna lwa kona ku bonisa kuli lwa sepahala. Haike lu tundamene ku sepahala ku Jehova ka pilu i liñwi, ka buikolwiso bo bu tezi bwa kuli “Jehova u ka sepahala ku mutu ya sepahala.”—2 Sam. 22:26, NW.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Ki kabakalañi ha lu swanela ku felisa takazo ya bufumu mwa lipilu za luna?

• Ki lika mañi ze ka lu tusa ku zwelapili ku sepahala ku Jehova?

• Buikokobezo bu kona ku lu tusa cwañi ku sepahala ku Mulimu?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 9]

Kana ku mi belanga t’ata ku hanyeza miliko?

[Maswaniso a fa likepe 10]

Kana mu ka nahanisisa likelezo ze tomile fa Bibele ze mu fiwa?