Linzwi la Jehova Ki Le Li Pila

 Ze Zwile Mubano mwa Mañolo a Jakobo ni Pitrosi

HAMULAHO wa lilimo ze bat’o eza 30 ku zwa fa Pentekonta ya 33 C.E., mulutiwa Jakobo—munyan’a Jesu ku bomahe—u ñola liñolo le li ya kwa “masika a lishumi ka a mabeli” a Isilaele wa kwa moya. (Jak. 1:1) Libaka la ba ñolela liñolo ki ku ba susueza ku tiya mwa tumelo ni ku itiisa mwa miliko. Hape u ba fa likelezo kuli a lukise miinelo ye bilaeza ye kalile ku ba teñi mwa puteho.

Pili nyandisotuna ya Nero Mubusi wa Muroma i si ka kalisa kale ka 64 C.E., muapositola Pitrosi u ñolela Bakreste liñolo la pili, mi ku lona u ba susueza ku tiya mwa tumelo. Mwa liñolo la hae la bubeli, ili la na ñozi nakonyana fela ku zwa fa ñolela la pili, Pitrosi u susueza balumeli ba bañwi ku isa pilu kwa linzwi la Mulimu mi u ba lemusa ka za ku taha kwa lizazi la Jehova. Kaniti, lu ka tusiwa haiba lu isa pilu kwa litaba ze mwa mañolo a Jakobo ni Pitrosi.—Maheb. 4:12.

MULIMU U FA BUTALI BA BA BU ‘KUPA KA TUMELO’

(Jak. 1:1–5:20)

Jakobo u ñola kuli: “U na ni mbuyoti mutu ya itiisa mwa muliko; kakuli ha s’a likilwe, u ka amuhela kuwani ya bulena ya Bupilo.” Jehova u fa ba ba ‘kupa ka tumelo’ butali kuli ba kone ku itiisa mwa miliko.—Jak. 1:5-8, 12.

Ba ba li “baluti” mwa puteho hape ba swanela ku ba ni tumelo ni butali. A mano bulela kuli lilimi ki “silama se sinyinyani” se si kona ku “silafaza mubili kaufela,” Jakobo u lemusa ka za mikwa ya lifasi ye kona ku sinya bulikani bwa mutu ni Mulimu. Hape u talusa za swanela ku eza mutu ya kula kwa moya kuli a foliswe.—Jak. 3:1, 5, 6; 5:14, 15.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

2:13—“Sishemo si ipubanisa fahalimw’a katulo” ka mukwa ufi? Muta nako ya ku ikalabela fapil’a hae i fita, Mulimu u ka hupula sishemo se lu bonisize ku ba bañwi ni ku lu swalela kabakala sitabelo se si liulula sa Mwan’a hae. (Maro. 14:12) Kana leo hasi libaka le li bonisa kuli lu swanela ku bonisa hahulu sishemo?

5:20—“Mutu h’a kutisa [kamba ku sikulula] muezalibi mwa nzila ya hae ye fosahezi” u pilisa moya wa mañi kwa lifu? Mukreste ya sikulula muezalibi mwa nzila ye fosahezi u pilisa moya wa muezalibi yo ya bakile kwa lifu la kwa moya mi mwendi ni kwa sinyeho ya ku ya ku ile. Mutu ya tusa muezalibi ka nzila yeo hape “u kwahezi libi ze ñata” za muezalibi yo.

Ze Lu Ituta:

1:14, 15. Sibi si tahiswanga ki litakazo ze masila. Kabakaleo, ha lu lukeli ku hanelela litakazo ze maswe. Kono lu lukela ku ‘hupulanga’ lika ze yahisa.—Mafil. 4:8.

2:8, 9. Ku “talima batu ka luketululo” ki ku lwanisa “mulao o ili mulena wa mulao,” wona wa lilato. Kacwalo, Bakreste ba niti ha ba swaneli ku ba ni ketululo.

2:14-26. Lu ‘piliswa ka tumelo,’ “hasi ka misebezi” ya Mulao wa Mushe kamba ya Sikreste.  Ha lu swaneli fela ku bulela kuli lu na ni tumelo. (Maef. 2:8, 9; Joa. 3:16) Tumelo ya luna i swanela ku boniswa ka likezo ze lumelelana ni tato ya Mulimu.

3:13-17. “Butali bo bu zwa kwahalimu” bu fitela kwahule butali “bwa lifasi, bwa butu, [ni] bwa balimu” kamba badimona! Lu swanela ku tundamena ku bata butali bo bu zwa ku Mulimu sina mo lu kona ku batela “maluo a’ patilwe mwa mubu.”—Liprov. 2:1-5.

3:18. Peu ya taba ye nde ya Mubuso i swanela ku “calelwa mwa kozo [kamba ku “calwa ka kozo,” Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984], ku ba ba pilisana mwa kozo.” Lu swanela ku ba batu ba ba tahisa kozo isi baikuhumusi, ba likomano, kamba ba ba lilata.

‘MU TIYE MWA TUMELO’

(1 Pit. 1:1–5:14)

Pitrosi u hupulisa balumeli ba bañwi ka za “sepo [ya bona] ye pilisa” ya sanda sa kwa lihalimu. U ba bulelela kuli: “Mu lusika lo lu ketilwe, mu na ni buprisita bwa silena, mu mushobo o kenile.” Ha sa ba elelize ka za ku ipeya kwatasi, u susueza bote kuli: “Mu be ni maikuto a li mañwi kamukan’a mina, mu be ni mukekecima ni musa.”—1 Pit. 1:3, 4; 2:9; 3:8.

Kabakala kuli “mafelelezo a [Jerusalema ni tempele ya yona] a fakaufi,” Pitrosi u eleza mizwale kuli ba “pile ka ku iswala ni ku tona, kuli [ba] kone ku lapela.” U ba bulelela kuli: “Mu n’o iswala, mu libelele. . . . Mu hane ku [Satani] ka ku tiya mwa tumelo.”—1 Pit. 4:7; 5:8, 9.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

3:20-22—Kolobezo i lu pilisa cwañi? Ba ba bata ku piliswa ba swanela ku kolobezwa. Kono kolobezo inosi ha i koni ku lu pilisa. Lu piliswa “ka zuho ya Mulena Jesu Kreste kwa bafu.” Mutu ya kolobezwa u swanela ku lumela kuli ku piliswa ku konahala fela kabakala kuli Jesu na shwile sina sitabelo, na zusizwe kwa bafu, mi u “inzi ku la bulyo la Mulimu,” ili ya na ni m’ata fahalimu a ba ba pila ni ba ba shwile. Kolobezo ye tomile fa tumelo ye cwalo ki yona ‘siswaniso sa ku piliswa kwa batu ba 8 kwa mezi.’

4:6—Ki bomañi “ba ba shwile” ba ne ba ‘bulelezwi Evangeli’? Bao ne li batu ba ne ba ‘shwile mwa milatu ni mwa libi za bona,’ kamba ba ne ba shwile kwa moya, ba si ka utwa kale taba ye nde. (Maef. 2:1) Kono ha se ba lumezi taba ye nde, ba kala ku ‘pila’ kwa moya.

Ze Lu Ituta:

1:7. Kuli tumelo ya luna i be ye tiile hahulu, i swanela ku likiwa. Kaniti tumelo ye cwalo ya kona ku “pilisa mioya ya luna.” (Maheb. 10:39) Ha lu lukeli ku kutela mwamulaho kabakala miliko ye lika tumelo ya luna.

1:10-12. Mangeloi ne a shukelwa ku ukumela, kamba ku ziba, ni ku utwisisa litaba ze tungile ze zwa ku Mulimu ze ne ñozwi ki bapolofita ba hae baikale ka za puteho ya Bakreste ba ba tozizwe. Kono litaba zeo ne li to utwisiseha fela Jehova ha na kalile ku sebelisa puteho. (Maef. 3:10) Kana ha lu swaneli ku latelela mutala wa mangeloi ni ku ikataza ku batisisa linto “ze tungile za Mulimu”?—1 Makor. 2:10.

2:21. Sina Jesu Kreste, Mutala wa luna, lu swanela ku itukiseza ku nyanda mane ku isa kwa lifu kuli lu yemele bubusi bwa Jehova.

5:6, 7. Haiba lu nepela lipilaelo za luna fahalimu a Jehova, u ka lu tusa ku zwelapili ku tokomela pili za bulapeli bwa niti ku fita ku bilaela hahulu za kamuso.—Mat. 6:33, 34.

 “LIZAZI LA MULENA LI KA TAHA”

(2 Pit. 1:1–3:18)

Pitrosi u ñola kuli: “Mwa mazazi a kale bupolofita ha bu si ka bonahala ka ku lata kwa mutu; kono batu ne ba bulela ka taelo ya Mulimu inze ba susumezwa ki Moya o Kenile.” Ku isa pilu kwa linzwi la bupolofita ku kona ku lu sileleza kwa “baluti ba buhata” ni batu ba bañwi ba ba maswe.—2 Pit. 1:21; 2:1-3.

Pitrosi u lemusa kuli: “Mwa mazazi a maungulelo, ku ka taha basheununi ba ba tezi busomi.” Kono “lizazi la Mulena [Jehova] li ka taha sina lisholi.” Pitrosi u ungula liñolo la hae ka kelezo ye nde ku ba ba ‘libelezi ni ku akufisa lizazi leo.’—2 Pit. 3:3, 10-12.

Lipuzo Za mwa Mañolo Za Alabiwa:

1:19—Ki mañi “naleli ya Lilungwe,” u bonahala lili, mi lu kona ku ziba cwañi kuli u bonahalile? “Naleli ya Lilungwe” ki Jesu Kreste hamulaho wa ku ba Mulena wa Mubuso wa Mulimu. (Sin. 22:16) Ka 1914, Jesu na bonahalile kamba ku pazula fapil’a pupo kamukana sina Mulena ya li Mesia, ili sisupo sa ku kalisa kwa lizazi le linca. Pono ya ku fetuha kwa Jesu ne i supa kwa kanya ya Jesu ni ku fiwa m’ata kwa hae a ku ba Mulena wa Mubuso wa Mulimu, ili ku tiisa niti ya kuli linzwi la bupolofita la Mulimu la sepahala. Ku isa pilu kwa linzwi leo ku benyisa lipilu za luna, mi kacwalo lu ziba kuli Naleli ya Lilungwe i bonahalile.

3:17—Pitrosi na talusañi ha na bulezi kuli “mu lemusizwe litaba zeo pili”? Pitrosi na talusa zibo ya litaba za kwapili ye ne i filwe yena ni bañoli ba bañwi ba Bibele ka ku susumezwa ki moya wa Mulimu. Bakeñisa kuli yeo ne si zibo ya ku ziba lika kaufela, ku ba ni yona ne ku si ka tisa kuli Bakreste ba zibe lika kaufela ze ne ka ezahala kwapili. Ne ba fitile fela fa ku ziba lika ze ñwi ze ne ba libelela kuli ne li ka ezahala.

Ze Lu Ituta:

1:2, 5-7. Kwand’a ku lu tusa ku ekelezwa kwa “zibo ya ku ziba Mulimu, ni Jesu Kreste,” ku ikataza hahulu kwa luna kuli lu be ni tumelo, buitiiso, ni bulapeli kwa kona ku lu tusa ku sa ba ni buzwa kamba ku palelwa ku beya miselo mwa zibo yeo.—2 Pit. 1:8.

1:12-15. Kuli lu zwelepili ku ba ba ba “tiile mwa niti,” lu tokwa likupuliso nako ni nako, ze cwale ka ze lu amuhelanga ha lu li kwa mikopano ya luna ya puteho, ha lu ituta lu li nosi, ni ha lu bala Bibele.

2:2. Lu swanela ku tokomela kuli muzamao wa luna ha u shwaulisi Jehova ni kopano ya hae.—Maro. 2:24.

2:4-9. Lwa kona ku kolwa kuli Jehova “u ziba ku lamulela batu ba balapeli kwa miliko, ni ku bulukela ba ba maswe lizazi la Katulo, ku ba nata koto,” sina mwa na ezelize kwaikale.

2:10-13. Nihaike “ba ba kanya,” bona maeluda ba Sikreste, ba na ni mifokolo mi ba kona ku fosa ka linako ze ñwi, ha lu swaneli ku ba nyefula.—Maheb. 13:7, 17.

3:2-4, 12. Ku isa hahulu pilu kwa “manzwi a n’a bulezwi ki bapolofita ba ba kenile, ni z’a laezi Mulena ni Mupilisi” ku ka lu tusa ku zwelapili ku lemuha bukaufi bwa lizazi la Jehova.

3:11-14. Luna ba ba “libelezi ni ku akufisa lizazi la Mulimu” lu swanela (1) “ku pila ka mizamao ye kenile hahulu,” fo kikuli, mibili, minahano, ni mikwa ya luna i swanela ku ba ye kenile, mi lu swanela ku ba ba ba kenile kwa moya; (2) ku eza misebezi ya “bulapeli,” ye cwale ka musebezi wa ku shaela Mubuso ni ku tusa batu ku ba balutiwa; (3) ku ba ni mizamao ni mikwa ye si na “litiba,” ili ku sa silafazwa ki lifasi; (4) ku ba ba ba sa ‘nyazahali,’ ili ku eza lika kaufela ka pilu ye na ni niti; ni (5) ku ba “ni kozo”—ku Mulimu, kwa mizwale ba luna ba Sikreste, ni kwa batu ba sili.