Kana mu Swanela ku Pihelela Kuli Lika li Eziwe Feela mo mu Latela?

TUSHIMANI to tubeli tu sweli ku bapala hamoho. Kashimani ka kañwi ka byangula sibapaliso sa kona se ka lata hahulu ku mulikanaa kona mi ka huwa kuli, “Ki sa ka!” Ku zwa feela kwa bwanana, batu ba ba si ka petahala ba bonisanga moya wa buitati. (Gen. 8:21; Maro. 3:23) Hape, lifasi li susueza moya wa buitati. Kuli lu ambuke moya o cwalo, lu swanela ku lika ka taata ku u lwanisa. Haiba lu sa ezi cwalo, lwa kona ku sitatalisa ba bañwi ni ku fokolisa silikani sa luna ni Jehova.—Maro. 7:21-23.

Ka ku lu susueza ku nyakisisa mo likezo za luna li amela ba bañwi, muapositola Paulusi naa ñozi kuli: “Linto kaufela li lumelehile, kono hasi kuli kaufela ki ze na ni tuso. Kaufela li lumelehile, kono ha li yahisi kaufela.” Hape naa ize: “Mu si ke mwa fa mutu libaka la ku wa.” (1 Makor. 10:23, 32) Kacwalo mwa litaba ze ama lika ze lu tabela, lu ka eza hande ku ipuza kuli: ‘Kana na lata ku toboha lika ze ñwi ze ni tabela haiba li palelwisa kuli kozo i be teñi mwa puteho? Kana ni itukiselize ku latelela likuka za Bibele, niha ku kona ku ba taata ku eza cwalo?’

Ha Lu Keta Musebezi

Batu ba bañata ba nga kuli ku keta musebezi ki katulo ya ka butu ye sa ami batu ba bañwi.  Kono ha mu nyakisise za naa ipumani ku zona muuna yo muñwi wa lipisinisi wa mwa tolopo ye ñwi ye nyinyani ya kwa South America. Naa zibahala ka ku ba mucobi wa njuka ni ndate-mukope. Kono kabakala ku ituta Bibele ni Lipaki za Jehova, a eza zwelopili ya kwa moya ni ku cinca mupilelo wa hae. (2 Makor. 7:1) Muuna yo ha naa fitisize maikuto a hae a kuli u nyolelwa ku yanga mwa bukombwa ni puteho, eluda yo muñwi ka maseme a mu susueza ku nahana ka za pisinisi ya naa eza. Ka nako ye telelenyana, muuna yo u bile mulekisi yo mutuna wa bucwala bo bu pangiwa fa mushwati mwa tolopo yeo. Bucwala bo, bu itusiswa ka linzila ze ñata kono mwa silalo seo batu ba bu kopanyanga ni lino ze ñwi ze munati, mi batu ba nwanga bucwala bo kuli ba kolwe.

Muuna yo a lemuha kuli ha naa ka ya mwa bukombwa kono inze a sa eza pisinisi ya ku lekisa bucwala, naa ka swabisisa puteho ni ku sinya silikani sa hae ni Mulimu. Nihaike kuli naa uta lubasi lo lutuna, a tuhela pisinisi ya ku lekisa bucwala. Cwale u babalela lubasi lwa hae ka ku lekisa lika li sili. Muuna yo, musalaa hae, ni bana ba babeli kwa bana ba bona ba ketalizoho ba kolobelizwe cwale. Ba kutaza taba ye nde ka mafulofulo ni ka ku lukuluha.

Ha Lu Keta Balikani

Kana ku swalisana ni batu ba ba si Bakreste ba niti ki keto feela ya ka butu, kamba kana likuka za Bibele za amiwa? Kaizeli yo muñwi na bata ku ya kwa kakiti ka ku itabisa ni mucaha ya naa si Mukreste wa niti. Nihaike kuli kaizeli yo naa lemusizwe ka za kozi yaa kona ku ipumana ku yona, naa ikutwile kuli u swanela ku ya kwa kakiti kao mi a ya kwateñi. Ha sa fita feela kwateñi, naa filwe sino se si cunkilwe mulyani o lobaza. A sa zuhile hamulaho wa lihora li sikai a fumana kuli naa swelwi likalala ki mutu ya naa twi ki mulikanaa hae.—Mu bapanye Genese 34:2.

Nihaike kuli ku swalisana ni batu ba ba si balumeli haki kamita ku tahisa kozi ye cwalo, Bibele i lemusa kuli: “Ya kopana ni ba ba butali, ni yena u ka talifa; kono ya twaelana ni matanya u ka utwa butuku.” (Liprov. 13:20) Ku si na ku kakanya, ku keta balikani ba ba maswe ku lu beya mwa kozi! Liproverbia 22:3 ili: “Mutu ya na ni ngana u bona kozi i sa taha, mi wa isabisa; kanti likuba li ipitelela fela mi za ziyeleha.” Balikani ba luna ba kona ku lu sinya ni ku sinya silikani sa luna ni Jehova.—1 Makor. 15:33; Jak. 4:4.

Mwa Muapalelo ni Ponahalo

Mitinelo i cinca nako kaufela. Kono likuka za Bibele ze ama mutinelo ni ponahalo zona ha li cinci. Paulusi naa susuelize basali ba Sikreste kuli “ba apale ka mukwa o swaneleha, ku kaba kwa bona ibe buikokobezo ni buiswalo” ili sikuka  se si ama ni mitinelo ya baana. (1 Tim. 2:9) Paulusi naa sa talusi kuli mutu u swanela ku apala liapalo-apalo feela, kamba kuli Bakreste kaufela ba apale ka mukwa o swana. Kono ku cwañi ka za buikokobezo? Paulusi naa susuelize ku kaba ka buikokobezo, ili ku kaba ka mukwa o sa bonisi buikuhumuso.

Lu tokwa ku ipuza kuli: ‘Kana na kona ku bulela kuli ni na ni buikokobezo haiba ni tundamena ku kaba ka mukwa o kona ku komokisa ba bañwi? Kana muapalelo wa ka u komokisa batu ka za mo ni inezi kamba mo ni pilela?’ Lwa kona ku tokolomoha ku ‘beela mutu sitataliso’ mwa kalulo mo ka ku ‘sa tokomela za luna feela, kono lu talime ni za ba bañwi.’—2 Makor. 6:3; Mafil. 2:4.

Mwa Litaba za Lipisinisi

Litaba ze tuna ze ama bumaswe kamba bupumi ha ne li zuhile mwa puteho ya Korinte, Paulusi naa ñozi kuli: “Kiñi se mu sa iketeli ku amuhela ha mu fosezwa? Mi niha mu sinyehelwa, kiñi se mu sa amuheli?” Paulusi naa elelize Bakreste ku itakaleza ku tuhela litaba ze ñwi ku fita ku isa muzwale wa bona kwa kuta. (1 Makor. 6:1-7) Muzwale yo muñwi ya pila mwa United States naa mamezi kelezo yeo. Naa si ka lumelelana ni mubelekisi wa hae ya li Mukreste ka za tuwelo ya naa swanela ku fiwa. Ka ku latelela kelezo ya mwa Mañolo, mizwale ba babeli bao ba kopana hañata-ñata kono ba palelwa ku tatulula butata bwa bona. Kwa nalulelule, ba isa taba ya bona kwa puteho, ye yemelwa ki maeluda ba Sikreste.—Mat. 18:15-17.

Ka bumai, taba yeo ne i si ka tatululwa. Hamulaho wa ku lapela hahulu, mubeleki a ikatulela ku itoboha buñata bwa mali a naa ikutwa kuli naa swanela ku lifiwa. Ki kabakalañi? Naa talusize kuli, “Ku sa lumelelana ne ku felisa tabo ya ka ni ku ni cela nako ya butokwa ye konwa ku itusiswa mwa misebezi ya kwa moya.” Muzwale yo ha sa ezize katulo ye cwalo, naa ikutwile kuli hape sa ba ni tabo ya naa na ni yona, mi a lemuha kuli Jehova naa mu fuyola mwa sebelezo ya hae.

Nihaiba mwa Lika Ze Nyinyani

Ku sa pihelela lika ze lu tabela ni kona ku tahisa limbuyoti nihaiba mwa lika ze nyinyani. Fa lizazi la pili la mukopano wa sikiliti o muñwi, bo mutu ni musalaa hae ba mapaina ba itahanela ku fita mi ba fumana maino e ne ba tabela. Mukopano ha u kalisa, lubasi lo lutuna lwa bana ba bañata lwa akufela mwa arena mo ne ku na ni batu ba bañata. Bo mutu ni musalaa hae ba mapaina ha se ba lemuhile kuli lubasi loo ne lu bata maino fo ne lu ka kwana, ba fanisa lipula za bona ze peli. Nto yeo ya tahisa kuli lubasi kaufela lu ine hamoho. Mazazi a sikai hamulaho wa mukopano wa sikiliti, mapaina bao ba amuhela liñolo la buitumelo ku zwa kwa lubasi loo. Liñolo leo ne li talusize lubasi loo mo ne lu utwezi bumaswe ha ne lu fitile kwa sibaka sa mukopano ka ku liyeha. Kono hamulahonyana ne lu bile ni tabo ni ku itumela kabakala sishemo se ne ba bonisize bo mutu ni musalaa hae ba mapaina bao.

Ha lu ka ba ni kolo, haike lu itatele ku toboha lika ze lu lata kabakala ba bañwi. Ka ku bonisa lilato le li sa “yemi fa litukelo za lona,” lu tusa ku bukeleza kozo mwa puteho ni ku bo lu pila ni bona. (1 Makor. 13:5) Kono nto ya butokwa hahulu kikuli lu bukeleza silikani sa luna ni Jehova.

[Siswaniso se si fa likepe 20]

Kana mwa itakaleza ku itoboha lika ze mu lata ha mu keta liapalo?

[Siswaniso se si fa likepe 21]

Kana mwa itakaleza ku fana lipula za mina kuli mizwale ba mina ba ine fateñi?