Lipuzo ze Zwa kwa Babali

Mañolo a bulela za “buka ya Ya-Lukile” ni “Buka ya Lindwa za [Muñaa] Bupilo.” (Josh. 10:13; Num. 21:14) Libuka ze peli zeo ha li yo mwa mukoloko wa libuka za Bibele ze lumelelwa. Kana zeo ki libuka ze nee ñozwi ka susuezo ya moya wa Mulimu ze latehile?

Ha ku na bupaki bo bu bonisa kuli libuka zeo ze peli ne li ñozwi ka susuezo ya moya wa Mulimu mi hasamulaho za lateha. Bañoli ba Bibele ba ne ba susuelizwe ki moya ne ba amile kwa litaba ze ñwi li sikai. Ze ñwi za litaba zeo li kona ku ba likalulo za Bibele ze ne li talusizwe ka manzwi e lu sa koni ku utwisisa luna babali ba miteñi ye. Ka mutala, 1 Makolonika 29:29 i bulela za “Litaba za muboni Samuele,” “Litaba za mupolofita Natani,” ni “Litaba za muboni Gadi.” Litaba zeo li kona ku talusa libuka ze lu ziba za 1 ni 2 Samuele, kamba mwendi li kona ku talusa buka ya Baatuli.

Kono litaba ze ñwi li kona ku ama libuka ze na ni mabizo a swana ni mabizo a libuka za Bibele kono ili ze siyo mwa Bibele. Ka mutala, ku na ni libuka ze, zee ne za kwaikale ze bulezwi: “buka ya litaba za zazi ni zazi za malen’a Juda,” “buka ya malen’a Juda ni Isilaele,” “buka ya Malen’a Isilaele,” ni “buka ya malen’a Isilaele ni Juda.” Nihaike kuli mabizo ao a kana a utwahala ku swana ni mabizo a libuka za Bibele e lu ziba a 1 Malena ni 2 Malena, libuka zee ne zeo ne li si ka ñolwa ka susuezo ya moya wa Mulimu, mi mane haki libuka za Bibele. (1 Mal. 14:29; 2 Makol. 16:11; 20:34; 27:7) Ku bonahala kuli libuka zeo neeli feela litaba za kwaikale ze neeli teñi muta mupolofita Jeremia ni Ezira ne ba ñola litaba ze li teñi mwa Bibele.

Ki niti, bañoli ba bañwi ba Bibele ne ba amile kwa libuka za kwaikale kamba ku batisisa litaba mwa libuka zeo ze neeli teñi kono ili ze nee si ka ñolwa ka susuezo ya moya wa Mulimu. Estere 10:2 i ama kwa “buka ya Litaba za zazi ni zazi za malen’a Media ni Peresia.” Ka ku swana, Luka naa “buziselize [litaba] kaufela ku zwa kwa makalelo,” kuli a lukise likande la hae la Evangeli. Ku bonahala kuli fo, naa talusa kuli naa batisisize litaba ze ñozwi za naa na ni zona ha naa lukisa mukoloko wa mabizo a lusika lwa Jesu e lu kona ku ipalela kacenu mwa Evangeli ya hae. (Luka 1:3; 3:23-38) Nihaike kuli litaba za naa ezize patisiso ku zona ne li si ka ñolwa ka susuezo ya moya wa Mulimu, Evangeli ya hae yona ne i ñozwi ka susuezo ya ona. Mi Evangeli yeo i sa li ya butokwa ku luna.

Kono libuka ze peli ze buzizwe fahalimu—ili “buka ya Ya-Lukile” ni “Buka ya Lindwa za [Muñaa] Bupilo”—li bonahala ku ba litaba ze neeli teñi, ili ze nee si ka ñolwa ka susuezo ya moya wa Mulimu. Kacwalo, Jehova naa si ka li bukeleza. Litaba za Bibele ze ama libuka zeo ze peli li kolwisa baituti ba za Bibele ku lumela kuli libuka zeo neeli maloko kamba lipina ze nee kubukanyizwe hamoho, ili ze ne ama lindwa ze ne ba lwanile Maisilaele ni lila za bona. (2 Sam. 1:17-27) Buka ye ñwi ye bulela za Bibele i akaleza kuli litaba ze mwa libuka zeo li kona ku ba “maloko ni lipina ze nee zibahala, ze nee bulukilwe ki baopeli ba batuna ba mwa Isilaele wa kwaikale.” Nihaiba baana ba bañwi ba naa itusisize Mulimu ka linako ze ñwi sina bapolofita kamba baboni, ne ba ñozi litaba ze nee si ka taha ka moya wa Jehova kamba za naa si ka keta kuli li ñoliwe mwa Mañolo aa “na ni tuso kwa ku luta, ni ku kolisa, ni ku nyaza” mwa mazazi a luna.—2 Tim. 3:16; 2 Makol. 9:29; 12:15; 13:22.

Taba ya kuli libuka ze ñwi ne li bulezwi mwa Bibele ni kuli ne li itusiswanga ha i swaneli ku lu nahanisa kuli ne li ñozwi ka susuezo ya moya wa Mulimu. Kono, Jehova Mulimu u bukelelize libuka kaufela ze na ni “Linzwi la Mulimu wa luna,” mi libuka zeo “li ka tiya ku ya ku ile.” (Isa. 40:8) Mañolo aa beile Jehova mwa libuka ze 66 za Bibele ze lu na ni zona, ki zona ze lu tokwa kuli lu ‘petahale mi lu talifele luli misebezi kaufela ye minde.’—2 Tim. 3:16, 17.