Mu Kona ku Tiiseza Cwañi mwa Bukombwa?

KANA mu kile mwa ikutwa ku katala ni ku zwafa hahulu kuli mane ne mu batile ku tuhela ku kutaza? Lika ze cwale ka twaniso ye tuna, lipilaelo, makulano, susuezo ya litaka, kamba ku sa tabela kwa batu be lu kutaza, li kona ku lu palelwisa ku tiiseza mwa bukombwa. Kono mu nahane ka za mutala wa Jesu. “Kabakala tabo y’a n’a beezwi kwapili,” Jesu naa itiisize kwa miliko ye taata ku feleleza. (Maheb. 12:2) Naa ziba kuli ka ku bonisa kuli linyazo za naa nyazizwe Mulimu ka zona neeli za buhata, naa tabisa pilu ya Jehova.—Liprov. 27:11.

Ka ku tiiseza mwa bukombwa, ni mina mwa kona ku tabisa pilu ya Jehova. Nihakulicwalo, mu kona ku ezañi haiba lika ze ñwi li bonahala kuli za mi fokolisa mi ha mu kutazi hande? Bo Krystyna, ba ba se ba supezi ni ba ba kula-kulanga, ba itumelela kuli: “Hañata na katalanga mi na zwafanga. Matata a ka a tiswa ki busupali, a cwale ka ku kula ni lipilaelo za bupilo, a kona ku fukuza kwa tukufalelo ya ka, ka swalelele.” Mu kona ku tiiseza cwañi mwa bukombwa niha mu talimana ni matata a cwalo?

Mu Likanyise Bapolofita

Kuli ba tiiseze mwa musebezi wa ku kutaza, bahasanyi ba Mubuso ba ba sepahala ba kona ku ikataza ku ba ni maikuto a ne ba na ni ona bapolofita ba ikale. Ka mutala, mu nahane ka za Jeremia. Ha naa bulelezwi kuli a be mupolofita, pili na zina-zinile. Nihakulicwalo, Jeremia naa konile ku itiisa mwa musebezi wa hae o taata ka lilimo ze fitelela 40 kakuli naa itutile ku sepa Mulimu ka ku tala.—Jer. 1:6; 20:7-11.

Bo Henryk ba susuezwanga ki mutala wa Jeremia. Ba li: “Mwahalaa bukombwa bwa ka bo ni petile mwa lilimo ze fitelela 70, fokuñwi ne ni zwafiswanga ki moya wa batu—ili sitoyo sa bona, kamba ku sa tabela taba ye nde kwa bona. Ka linako ze cwalo, ni ikupuzanga mutala wa Jeremia. Ze nee mu tusize ku zwelapili ku polofita ki lilato la hae ku Jehova ni bulikani bo bu tiile bwa naa isweli ni yena. (Jer. 1:17) Bo Rafał ni bona ba susuelizwe ki mutala wa Jeremia. Ba li: “Jeremia naa tiyezi ku Mulimu ku fita ku nahana feela za hae ni maikuto a hae. Naa tundamezi ku eza musebezi wa hae a sa sabi niha naa toilwe ki batu ba bañata. Ni likanga ku hupula taba yeo.”

Mupolofita yo muñwi ya naa tomile mutala o tusa ba bañata ku tiiseza mwa bukombwa ki Isaya. Mulimu naa mu bulelezi kuli batu ba naa yahile ni bona ne ba si ke ba teeleza ku yena. Jehova naa ize: “Nunisa lipilu za batu bao, u ba tibanye lizebe.” Kana musebezi wa Isaya ne u ka ba wa mbango? Batili, Mulimu naa sa u ngi cwalo! Ha naa lumilwe kuli a be mupolofita, Isaya naa ize: “Ki na yo, u lume na!” (Isa. 6:8-10) Isaya naa kumalezi musebezi wa hae. Kana ni mina mwa mamela taelo ya ku kutaza?

Kuli lu tiiseze mwa bukombwa batu niha ba sa tabeli, sina mwa naa ezelize Isaya, ha lu swaneli ku nahana feela linako ze ba hananga lushango lwa luna batu. Bo Rafał ba talusa mo ba ezezanga kuli ba si ke ba zwafa: “Ni likanga ku itibaza lipulelo ze maswe ze ba bulelanga batu. Batu mwa kalulo ya ka ya simu ba na ni tukelo ya ku amuhela kamba ku hana taba ye nde.” Bo Anna ni bona ba li: “Ni ikatazanga ku sa nahana nto ifi kamba ifi ye maswe kamba ye zwafisa. Ze ni tusanga ku eza cwalo ki ku lapela ni ku nyakisisa liñolo la zazi ni si ka ya kale mwa simu. Muhupulo ufi kamba ufi o maswe o bata ku ni kenela wa felanga.”

 Mupolofita Ezekiele naa sebelelize mwahalaa Majuda ba ne ba isizwe mwa butanga kwa Babilona, ili ba ne ba li mangulunde. (Ezek. 2:6) Ezekiele naa ka ba ni mulatu ha naa ka hana ku bulelela batu manzwi a Mulimu mi ya maswe ha naa ka shwa a si ka utwa temuso. Jehova naa bulelezi Ezekiele kuli: “Mali a hae ni ka a bata mwa lizoho la hao.”—Ezek. 3:17, 18.

Bo Henryk ba likanga ku ba ni mubonelo o swana ni wa naa na ni ona Ezekiele. Ba li: “Ha ni lati ku ba ni mulatu mwa mali a batu kaufela. Bupilo bo bu butokwa bwa batu bu mwa kozi.” (Lik. 20:26, 27) Bo Zbigniew ni bona ba ikutwa cwalo. Ba li: “Ezekiele naa na ni ku tundamena ku si na taba ni ze ne ba nahana ba bañwi. Taba yeo i ni tusa ku nga musebezi wa ku kutaza sina mwa u ngela Mubupi.”

Ha Mu Yo Mu Nosi

Ha mu yo mu nosi ha mu kutaza. Sina muapositola Paulusi, ni luna lwa kona ku bulela kuli: “Lu ba ba sebeza ni Mulimu.” (1 Makor. 3:9) Bo Krystyna, ba ba itumelela kuli fokuñwi ba zwafanga, ba li: “Kona libaka ha ni tundamenanga ku kupa Jehova kuli a ni tiise. Wa ni tiisanga nako ni nako ha ni mu kupa.” Kaniti, lu tokwa moya wa Mulimu kuli u lu tiise mwa bukombwa bwa luna!—Zak. 4:6.

Ha lu kutaza, moya o kenile hape u lu tusa ku bonisa tulemeno to tu li “muselo wa Moya.” (Magal. 5:22, 23) Mi ku bonisa tulemeno too ku lu tusa ku tiiseza mwa musebezi wa ku kutaza, ku si na taba ni matata e lu kona ku kopana ni ona. Bo Henryk ba talusa kuli: “Musebezi wa ku kutaza u ni tusa ku shemuna butu bwa ka. U ni luta ku ba ni pilu-telele ni musa ni ku sa zwafa kapili.” Ku tiiseza mwa bukombwa niha mu talimana ni matata a shutana-shutana kwa kona ku mi tusa ku ba ni muselo wa moya ka buñata.

Kuli a zamaise musebezi o ipitezi wo, Jehova u itusisa mangeloi a hae. (Sin. 14:6) Bibele i bonisa kuli ku na ni “bolule ba ba lishumi ba bolule ba ba lishumi, ni bolule ba bolule” ba libupiwa za moya ze cwalo. (Sin. 5:11) Ka ku zamaiswa ki Jesu, mangeloi ao a etelela batanga ba Mulimu fa lifasi. Kana mwa hupulanga taba yeo nako ni nako ha mu kutaza?

Bo Anna ba li: “Ku hupulanga kuli mangeloi a inzi ni luna mwa bukombwa kwa ni susuezanga. Ni itebuha hahulu tuso ya ona haa nze a zamaiswa ki Jehova ni Jesu.” Lu na ni tohonolo ye tuna ya ku sebelisana ni mangeloi a sepahala!

Ku sebelisana ni bahasanyi ba Mubuso ba bañwi ku lu tusa cwañi? Lu filwe mbuyoti ya ku zibana ni Lipaki ba ba sepahala ba bañata. Kaniti, mu iponezi buniti bwa lishitanguti le la Bibele: “Sipi i shemuna sipi, ni cwalo mutu u shemunana ni y’a latana ni yena.”—Liprov. 27:17.

Ku sebeza ni ba bañwi mwa bukombwa ku lu tusa ku lemuha mikutalezo ye tusa ye ne lu sa zibi. Bo Elżbieta ba li: “Ku sebeza ni bahasanyi ba ba shutana-shutana ku ni tusa ku bonisa lilato kwa mizwale ni likaizeli za ka ni kwa batu be lu katana mwa simu.” Ni mina mu likange ku yanga mwa bukombwa ni bahasanyi ba ba fitana-fitana. Haiba mu eza cwalo, mu ka na mu ikolanga bukombwa bwa mina.

Mu Ipabalele

Kuli lu zwelepili ku ba ni tabo mwa bukombwa bwa luna, lu swanela ku ba ni milelo ye minde, ku itutanga lu nosi, ni ku ba ni nako ye likani ya ku pumula. Ka mubulelelo o muñwi, lu swanela ku ipabalela kwa moya ni kwa mubili.

Bibele i li: “Milelo ya mutu ya sebeza ka tata i mu atiseza lika.” (Liprov. 21:5) Bo Zygmunt, ba se ba na ni lilimo ze 88, ba bulela kuli: “Ku ba ni tomahanyo ye nde mwa sebelezo ya ka ku ni tusa ku peta milelo ya ka. Ni tomahanyanga nako ya ka ka tokomelo kuli ni kone ku ba ni nako ye likani ya ku kutaza.”

Ku ziba hahulu Mañolo kwa lu tiisa mi ku lu tusa ku itukiseza bukombwa. Sina ha lu tokwa ku ca lico kuli lu zwelepili ku pila, lu swanela ku canga kamita lico za kwa moya kuli lu kone ku tiiseza mwa musebezi wa ku kutaza. Ku bala Linzwi la Mulimu ka zazi ni zazi ni ku canga “lico ka nako ye lukela” kwa kona ku lu tiisa kuli lu kone ku kutaza.—Mat. 24:45-47.

Bo Elżbieta ne ba ezize licinceho ze tuna mwa mupilelo wa bona ilikuli ba kone ku eza hande mwa bukombwa bwa bona. Ba bulela kuli: “Ni  fukulize hahulu kwa nako ye ni tandanga inze ni buha TV ilikuli ni kone ku ba ni nako ye ñata ya ku itukiseza bukombwa. Ha ni balanga Bibele manzibwana ni manzibwana, ni nahananga batu be ne ni kopani ni bona mwa simu. Ni batanga litimana ni litaba za mwa limagazini ze kona ku ba tusa.”

Ku pumula hande ku ka mi tusa ku sa katala kapili mi kwa kona ku mi tusa ku kutaza ka mo mu konela kaufela. Kono ku itabisa hahulu ku kona ku tisa kuli mu si ke mwa peta hande bukombwa bwa mina. Bo Andrzej, bakutazi ba ba na ni tukufalelo, ba li: “Ku sa pumula ku tisa kuli mutu a katale hahulu, mi kacwalo u kona ku zwafa kapili. Ni ezanga ka mo ni konela kaufela kuli nto yeo i si ke ya ezahala ku na.”—Muek. 4:6.

Niha lu ikataza ku kutaza, ki batu feela ba banyinyani ba ba amuhelanga taba ye nde. Kono Jehova haa na ku libala musebezi wa luna ni kamuta. (Maheb. 6:10) Nihaike batu ba bañata ha ba lati ku ambola ni luna, ba kona ku ambola ka za luna ha se lu ba siile. Ze kona ku ezahala li kona ku ba inge ze i bulela Bibele ka za Ezekiele kuli: Batu ba ka “ziba kuli mupolofita u mwateñi mwahal’a bona.” (Ezek. 2:5) Ki niti, bukombwa bwa luna hasi bo bu bunolo, kono lu fumana tuso ku bona mi lu tusa ni ba ba lu teeleza.

Bo Zygmunt ba li: “Ku kutaza ku lu tusa ku apala butu bo bunca ni ku bonisa lilato ku Mulimu ni kwa batu ba bañwi.” Mi bo Andrzej ba ekeza kuli: “Ki tohonolo ku tusa mwa musebezi wo o pilisa. Ki musebezi o si ke wa eziwa hahulu inge mo ezezwa kacenu kamba mwa miinelo ye swana ni ye li teñi kacenu.” Ni mina mwa kona ku fumana limbuyoti ze ñata ka ku tiiseza mwa bukombwa kacenu.—2 Makor. 4:1, 2.

[Maswaniso a fa likepe 31]

Ku ipabalela kwa moya ni kwa mubili ku lu tusa ku tiiseza mwa bukombwa