Pupo I Bonahaza Butali Bwa Jehova

“Za Mulimu ze sa bonwi . . . li lemuhiwa mwa misebezi ya hae.”—MARO. 1:20.

1. Butali bwa lifasi bu amile cwañi batu ba bañata kacenu?

BATU ba bañata kacenu ba ba ngiwa kuli ba butali hasi ba ba butali luli. Ba bañwi ba li mutu ya butali ki ya na ni zibo ye tuna. Kono ba ba ngiwa kuli ki ba ba butali mwa lifasi ha ba fangi likelezo ze sepeha za mwa ku fumanela bupilo bo bunde luli. Mane ba ba lata ku zamaiswa ki batu ba ba cwalo ba banga ba ba “zukuzeha, ba ba iswa kai ni kai ki moya o muñwi ni o muñwi wa tuto ye nca.”—Maef. 4:14.

2, 3. (a) Ki kabakalañi Jehova haa li “[Muñaa] butali a nosi”? (b) Butali bo bu zwa ku Mulimu bu shutana cwañi ni butali bwa lifasi?

² Kono ba ba fumana butali bwa niti, bo bu zwa ku Jehova Mulimu, ha ba yo cwalo! Bibele i lu bulelela kuli Jehova ki yena “[Muñaa] butali a nosi.” (Maro. 16:27) Wa ziba lika kaufela ka za pupo, hamohocwalo ni mo i inezi ni mo ne i tahezi. Milao ya pupo, ili ye ba latelelanga batu ha ba eza lipatisiso za bona, kaufela yona i ezizwe ki Jehova. Kacwalo, haa komokiswi ki lika ze ba pangile batu, mi haa tabiswi ki butali bwa lifasi, bo bu ngiwa kuli bu pahami. “Butali bwa lifasi le, ki butanya mwa meto a Mulimu.”—1 Makor. 3:19.

³ Bibele i lu taluseza kuli Jehova u “fana butali” kwa batanga ba hae. (Liprov. 2:6) Butali bo bu zwa ku Mulimu bu shutana ni butali bwa lifasi, kakuli bona bwa utwahala. Butali bo bu zwa ku Mulimu bu lu tusa ku eza likatulo ze nde mi bu tomile fa zibo ye nepahezi ni kutwisiso. (Mu bale Jakobo 3:17.) Muapositola Paulusi naa komokisizwe hahulu ki butali bwa Jehova. Naa ñozi kuli: “O! buliba bwa bufumu ni bwa butali ni bwa zibo ya Mulimu! Likatulo za hae ha li konwi ku batisezwa, ni linzila za hae ha li konwi ku fumanwa!” (Maro. 11:33) Kabakala kuli Jehova ki ya butali ku feleleza, lu sepile kuli milao ya hae i lu tusa ku pila ka nzila ye nde ka ku fitisisa. Mane Jehova u ziba ze lu tokwa ku fita mutu ufi kamba ufi mi u bata kuli lu be ba ba tabile.—Liprov. 3:5, 6.

Jesu Naa ‘Sebelelize’ Mulimu

4. Ki ifi nzila ye lu kona ku lemuha ka yona butali bwa Jehova?

⁴ Butali bwa Jehova, ku beya tulemeno twa hae to tuñwi to tu ipitezi hahulu, bu konwa ku bonwa mwa lika za ezize. (Mu bale Maroma 1:20.) Misebezi ya Jehova, ibe ye mituna kamba ye minyinyani, i bonahalisa tulemeno twa hae. Ko lu ka latela meeto a luna kaufela, lu bona lisupo ze ñata ze bonisa kuli ku na ni Mubupi ya butali ku feleleza ili ya lilato. Lwa kona ku ituta ze ñata ka za hae ka ku talimisisa linto za ezize.—Samu 19:1; Isa. 40:26.

5, 6. (a) Ki mañi yo muñwi ya naa sebeza ni Jehova linto ha ne li bupiwa? (b) Ki linto mañi ze lu ka nyakisisa, mi ki kabakalañi?

⁵ Jehova naa siyo a nosi ha “n’a ezize Lihalimu ni Lifasi.” (Gen. 1:1) Bibele i bonisa kuli pili Mulimu a si ka kalisa ku bupa linto ze lu kona ku bona, naa bupile mutu wa moya ya naa itusisize kwa ku eza “linto [ze ñwi] kamukana.” Mutu wa moya yo ki Mwanaa Mulimu wa libanda—“mweli ku ze bupilwe kamukana”—ili ya naa tilo pila fa lifasi sina mutu ya bizwa Jesu. (Makolo. 1:15-17) Sina Jehova, Jesu ni yena u na ni butali. Mane mwa kauhanyo ya 8 ya buka ya Liproverbia, Jesu ki yena ya taluswa sina butali. Kauhanyo yeo ya Bibele hape i talusa Jesu kuli naa “sebeleza” Mulimu.—Liprov. 8:12, 22-31.

 ⁶ Kacwalo, ze bupilwe ze lu bona li bonahaza butali bwa Jehova ni bwa Mubeleki wa hae wa sikwala, yena Jesu. Ku na ni lituto za butokwa ze lu kona ku ituta ku zona. Ha lu nyakisiseñi mitala ye mine ya ze bupilwe ze talusizwe kwa Liproverbia 30:24-28 kuli ki “ze butali hahulu.” *

Ze lu Ituta Kwa Butwa ka za ku Sebeza ka Taata

7, 8. Ki litaba mañi ze mu tabela hahulu ka za butwa?

⁷ Nihaiba zona “linto ze nyinyani” za lifasi za kona ku lu luta lituto ze ñwi ha lu talimisisa mo li bupezwi ni misebezi ya zona. Ka mutala, ha mu nyakisise butali bwa butwa.—Mu bale Liproverbia 30:24, 25.

⁸ Batu ba bañwi ba ba batisisanga litaba ba lumela kuli ku na ni butwa bo bu sa konwi ku balwa bo bu sebeza ka taata mwa mubu. Butwa bu sebezanga ka sikwata, mi mwa likwata ze ñata ku na ni mifuta ye milalu ya butwa: ili likwata za bo me, likwata za baana, ni likwata za babeleki. Sikwata ni sikwata si tusa ku babalela sikwata mukatumbi sa butwa. Ku na ni mufuta o muñwi wa butwa bwa kwa South America bo bu pumanga matali, bo bu konwa ku taluswa kuli bu ziba hahulu bulimi. Butwa bo, bu nunisanga limela za bona ze si na matali ze bu limanga mwa masimu a bona a mwa mubu, ku li shimbulula, ni ku li kenisa ka mukwa o tahisa lico ze ñata. Babatisisi ba fumani kuli butwa bo, bo bu swana sina mulimi wa sikwala, bu sebezanga ka ku ya ka buñata bwa lico ze si tokwa sikwata. *

9, 10. Lu kona ku likanyisa cwañi butwa bo bu sebezanga ka taata?

⁹ Butwa bwa kona ku lu luta. Bu lu luta kuli lu swanela ku sebeza ka taata kuli lu tahise muselo o munde. Bibele i lu bulelela kuli: “Wena ya buzwa, u ye kwa butwa, u shalime mukwa wa bona, u talife; ha bu na nduna, kamba muzamaisi ni mutatubi; nihakulicwalo, bu itukiseza sico sa bona litabula, bu ipulukela sona ha ku kutulwa.” (Liprov. 6:6-8) Jehova ni Mubeleki wa hae wa sikwala, yena Jesu, ki batu ba ba sebeza ka taata. Jesu naa ize: “Ndate wa sebeza ku fitela cwale; ni na, na sebeza.”—Joa. 5:17.

¹⁰ Luna ba ba likanyisa Mulimu ni Kreste lu swanela ku sebeza ka taata ni luna. Ku si na taba ni musebezi o lu peta mwa kopano ya Mulimu, kaufela luna lu lukela ku ‘tiisa kamita musebezi wa Mulena.’ (1 Makor. 15:58) Kacwalo, lu swanela ku mamela kelezo ya Paulusi ya naa file Bakreste ba kwa Roma, ye li: “Ka za ku  ikataza, mu si ke mwa fokola; mu be ni ku tukufalelwa mwa moya; mu sebeleze Mulena.” (Maro. 12:11) Buikatazo bwa luna mwa ku eza tato ya Jehova hasi bwa mbango, kakuli Bibele i lu sepisa kuli: “Mulimu hasi ya si ka luka, kuli a libale misebezi ya mina, ni lilato le mu bonisize kwa Libizo la hae.”—Maheb. 6:10.

Ku Sileleza Bulikani Bwa Luna ni Mulimu

11. Mu taluse mikwa ye miñwi ya kambila.

¹¹ Kambila ki kafolofolo ka kañwi ka ka kona ku lu luta lituto za butokwa. (Mu bale Liproverbia 30:26.) Ka swana sina shakame ye tuna, kono ka na ni lizebe ze kuswani, ze cica ni mahutu a makuswani. Kafolofolo ka, ka pila mwa macwe. Meeto a kambila a bona hande a ka tusa ku isileleza, mi misima ye mwa macwe mo ka ipatanga i ka sileleza kwa lifolofolo ze canga ze ñwi. Kambila ka pilanga hamoho ni tumbila to tuñwi, mi ku eza cwalo ku tisa kuli ka silelezwe mi ku ka tusa ku futumalelwa ka nako ya maliha. *

12, 13. Ki lituto mañi ze lu kona ku ituta kwa kambila?

¹² Ki lika mañi ze lu kona ku ituta kwa kambila? Pili, mu lemuhe kuli kafolofolo kao ha ka ikenyangi mwa kozi. Kono ka itusisa meeto a kona kuli ka bonele kwahule lifolofolo ze canga ze ñwi, mi ka inanga bukaufi ni misima mo ka kona ku ipata. Ni luna lu swanela ku tona ilikuli lu kone ku lemuha likozi ze mwa lifasi la Satani. Muapositola Pitrosi u eleza Bakreste kuli: “Mu n’o iswala, mu libelele. Diabulosi, sila sa mina u nz’a zamaya sina tau ye lila ye bata ye i ka ca.” (1 Pit. 5:8) Ha naa li fa lifasi, Jesu naa pila ka ku libelela ilikuli a si ke a komiwa ki miliko kaufela ya Satani, ya naa bata ku mu palelwisa ku sepahala. (Mat. 4:1-11) Wo luli ki mutala o munde wa naa tomezi balateleli ba hae Jesu!

¹³ Nzila ye ñwi ye kona ku lu tusa ku libelela ki ku amuhela silelezo ya lu fa Jehova. Lu swanela ku itutanga Linzwi la Mulimu ni ku yanga kwa mikopano ya Sikreste. (Luka 4:4; Maheb. 10:24, 25) Hape, sina kambila ha ka pilanga hamoho ni tumbila to tuñwi, ni luna lu swanela ku sutelela kwa Bakreste ba bañwi ilikuli “lu kutazane,” kamba ku susuezana ni bona.  (Maro. 1:12) Ka ku eza ka mo lu konela kaufela kuli Jehova a lu sileleze, lu bonisa kuli lu lumelelana ni walisamu Davida, ya naa ñozi kuli: “[Muñaa] Bupilo ki Licwe la ka, ni lukwakwa lwa ka, ni mulamuleli wa ka; ki Mulimu wa ka, ni Licwe la ka fo ni sabela.”—Samu 18:2.

Lwa Kona ku Itiisa Niha lu Lwaniswa

14. Nihaike nziye i liñwi i kona ku ba ye sa sabisi, ku konwa ku bulelwañi ka za sikutu sa linziye?

¹⁴ Lu kona ku ituta se siñwi ni kwa nziye. Nziye i liñwi, ye bato eza lisentimita ze ketalizoho mwa butelele, i kona ku ba ye sa sabisi, kono sikutu sa linziye sa sabisa. (Mu bale Liproverbia 30:27.) Linziye li zibahala kuli ki likokwani ze na ni takazo ye tuna ya ku ca, mi sikutu sa likokwani ze sa katali zeo si kona ku sinya kapili simu ye libelezi ku kutulwa. Bibele i bapisa mulumo wa sikutu sa likokwani, ze kopanyeleza linziye, ni mulumo wa makoloi, ku beya ni mulumo wa malimi a mulilo o cisa matengenya. (Joe. 2:3, 5) Batu ba likile ku tibela likokwani zeo ka ku itusisa mulilo, kono mililo yeo i palezwi. Ki kabakalañi? Kakuli mulilo u timiwa ki linziye ze ciswa ki ona, kono ze si ka ciswa zona li zwelapili li sa tibelwi. Niha si si na mulena kamba muzamaisi, sikutu sa linziye si sebeza sina mpi ye swalisani, ye kona ku tula ibato ba mikwalelo kaufela. *—Joe. 2:25.

15, 16. Ba ba zibahaza Mubuso kacenu ba swana cwañi sina linziye?

¹⁵ Mupolofita Joele naa bapisize musebezi wa batanga ba Jehova ni ze li kona ku peta linziye. Naa ñozi kuli: “Ba mata sina lindume, ba pahama fa mamota sina banna ba ndwa. Mutu ni mutu u libile kw’a talimile, ha ba keluhi. Ha ba tulani, mutu ni mutu u ya ka nzila ya hae; ba ipitela mwa lilwaniso za ku ba swasa, bo ha ba tibelwi.”—Joe. 2:7, 8.

¹⁶ Bupolofita bo, bu talusa hande ba ba zibahaza Mubuso wa Mulimu kacenu! Ha ku na “mamota” a  twaniso a konile ku ba palelwisa ku kutaza. Kono ba likanyisa Jesu, ya naa tundamezi ku eza tato ya Mulimu niha naa kendilwe ki ba bañata. (Isa. 53:3) Ki niti, Bakreste ba bañwi ba ‘ipitezi mwa lilwaniso za ku ba swasa’ ka ku bulaelwa tumelo ya bona. Nihakulicwalo, musebezi wa ku kutaza u zwezipili, mi palo ya ba ba zibahaza Mubuso i sweli ya ekezeha. Mane hañata nyandiso i tahisize kuli taba ye nde i fite kwa batu ba ne ba si ke ba utwa za Mubuso mwa miinelo i sili. (Lik. 8:1, 4) Kana mu tiiselize mwa bukombwa bwa mina sina linziye, niha mu fumana batu ba ba sa tabeli kamba ha mu lwaniswa?—Maheb. 10:39.

“Mu Kumalele Bunde”

17. Ki kabakalañi mahutu a siku haa kona ku kumalela fo ku telela?

¹⁷ Siku ki mufuta o muñwi wa mikolozwani, se si bonahala kuli hasi koni ku wiswa ki maata a hohela lika fafasi. “Siku si iswalelela ka mazoho a sona mi si ina mwa ndu ye tuna ya mulena.” (Liprov. 30:28, NW) Mane ba sayansi ba kamokiswa hahulu ki mufuta wo wa mikolozwani o kona ku pahama mamota ni ku mata fa siliñi ye telela u sa wi. Siku si ezanga cwañi cwalo? Ha si ezangi cwalo ka ku itusisa mufuta o muñwi wa silamatwa. Kono kwatasaa munwana ni munwana wa sona ku na ni tunto-nto to tu swana sina milili to tu eza lule-lule. Mi kanto ni kanto ka na ni tuhala to sisani-sisani to tuñata-ñata, ili to tu swana sina sosolo kwa mafelelezo a tona. Ona tuhala-hala to kaufela ki tona to tu tisa kuli siku si si ke sa wa—niha si shetumuka fa ngilasi! Babatisisi ba makalisizwe ki buikoneli bo bwa siku mi ba li lilamatela ze swala hahulu za kona ku pangiwa ka ku likanyisa mo a inezi mahutu a siku. *

18. Lu kona ku ezañi kuli lu tundamene ku ‘kumalela bunde’?

¹⁸ Lu kona ku itutañi kwa siku? Bibele i lu eleza kuli: “Mu toye bumaswe, mu kumalele bunde.” (Maro. 12:9) Lisusuezo ze maswe ze atile mwa lifasi la Satani li kona ku tisa kuli lu tuhele ku kumalela likuka za Mulimu. Ka mutala, ku sebelisana ni batu ba ba sa lateleli milao ya Mulimu—ibe kwa sikolo kamba kwa musebezi kamba mufuta o muñwi wa ku itabisa ka ona o maswe—ku kona ku lu palelwisa ku tiiseza ku eza ze lukile. Mu si ke mwa tuhelela nto yeo ku ezahala ku mina! Linzwi la Mulimu li lemusa kuli: “U si ke wa ipona butali.” (Liprov. 3:7) Mu latelele kelezo ye butali ya naa file Mushe kwa batu ba Mulimu mwa linako za kwaikale, ye li: “U sabe [Muñaa] Bupilo Mulimu wa hao, u mu sebeleze, u mu kumalele.” (Deut. 10:20) Ka ku kumalela Jehova, lu ka likanyisa Jesu, ya naa talusizwe kuli: “U lata se si lukile, mi u toile bumaswe.”—Maheb. 1:9.

Ze lu Ituta Kwa Pupo

19. (a) Ki tulemeno tufi twa Jehova to mu lemuhile mina ku ze bupilwe? (b) Butali bo bu zwa ku Mulimu bu kona ku lu tusa cwañi?

¹⁹ Mwa taba ye, lu itutile kuli za bupile Jehova li bonahaza tulemeno twa hae mi hape li lu luta lituto za butokwa. Ha lu nze lu tundamena ku batisisa misebezi ya Jehova, lu ka na lu komoka hahulu butali bwa hae. Haiba lu teeleza ku Jehova, yena Muñaa butali, lu ka ba ni tabo ye tuna mi lu ka silelezwa kwapili. (Muek. 7:12) Kaniti, lu ka bona buniti bwa sepiso ye bulezwi kwa Liproverbia 3:13, 18, ye li: “Mutu ya ipatela butali u na ni mbuyoti, hamoho ni ya ikataleza zibo. Ki kota ya bupilo ku ba ba bu sweli, mi ya bu inisa ku yena, u na ni mbuyoti.”

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Hupula?

Lu itutañi kwa . . .

• butwa?

• kambila?

• nziye?

• siku?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Kana mu ba ba sebeza ka taata sina butwa bo bu pumanga bucwañi?

[Siswaniso se si fa likepe 17]

Kambila ka silelezwanga ha ka pila hamoho ni tumbila to tuñwi. Kana ni mina mu eza nto ye swana?

[Siswaniso se si fa likepe 18]

Sina linziye, Bakreste ba tiiseza mwa musebezi wa bona

[Siswaniso se si fa likepe 18]

Sina siku ha si kumalela fa nto ye ñwi, Bakreste ni bona ba kumalela bunde

[Manzwi a bañi ba siswaniso]

Stockbyte/Getty Images