Kana mu Kile Mwa ba ni Buikalabelo? Kana Mwa Kona ku bu Fumana Hape?

KANA mu kile mwa ba ni buikalabelo bo buñwi mwa puteho ya Sikreste? Mwendi mu kile mwa ba mutangaa bukombwa kamba eluda. Mwendi mu kile mwa ba mwa sebelezo ya nako kaufela. Ku si na ku kakanya, misebezi ya mina ne i mi fumanisa tabo ni nyakalalo, kono mwendi ka libaka le liñwi mu tuhezi buikalabelo bwa mina.

Mwendi mu tuhezi buikalabelo ka libaka la kuli mu bata ku babalela lubasi. Kamba mwendi mu palelisizwe ki busupali kamba makulanu. Haiba mu tuhezi buikalabelo bwa mina ka mabaka ao ha ku talusi kuli mu palezwi. (1 Tim. 5:8) Mwa lilimo za mwanda wa pili, Filipi naa sebelize sina mulumiwa, kono hasamulaho naa izo pila kwa Sesarea, kwa naa izo utela lubasi lwa hae. (Lik. 21:8, 9) Mi Mulena Davida wa Isilaele wa kwaikale ha naa supezi, naa ezize litukiso za kuli mwanaa hae Salumoni a mu yole fa bulena. (1 Mal. 1:1, 32-35) Niteñi, Jehova naa zwezipili ku lata ni ku itebuha Filipi ni Davida mi batu bao ba sa kutekiwa ni kacenu le.

Nihakulicwalo, mwendi ne mu amuhilwe buikalabelo bwa mina. Mwendi ne mu ezize mafosisa a mañwi. Kamba mwendi ne ku na ni butata bo buñwi mwa lubasi. (1 Tim. 3:2, 4, 10, 12) Mane mwendi ne mu si ka tabela muhato o no ngilwe wa ku mi amuha buikalabelo bwa mina, mi mwendi mu sa na ni nonge ni kacenu le.

Mwa Kona ku Fiwa Buikalabelo Hape

Kana mutu ha amuhilwe buikalabelo bwa hae kipeto ku felile ha sa bu fumana hape? Ha ku bangi cwalo kamita. Nihakulicwalo, kuli mu fiwe buikalabelo bwa mina hape, mu na ni ku beleka ka taata. (1 Tim. 3:1) Kono ki kabakalañi ha mu swanela ku bata ku fiwa buikalabelo hape? Ki ka libaka le li swana ni le ne li tahisize kuli mu ineele ku Mulimu—mi libaka leo ki lilato la ku lata Jehova ni batu ba ba mu sebeleza. Haiba mu bata ku bonisa lilato leo ka ku ba hape ni buikalabelo, fohe Jehova u ka itusisa yeloseli ye ne mu na ni yona pili ni yeloseli ye mu ipumanezi hamulaho wa ku amuhiwa buikalabelo.

Mu hupule sepiso ya naa file Jehova kwa sicaba sa Isilaele ha se si amuhilwe matohonolo a sona a ku mu sebeleza. Linzwi la hae li li: “Na, Muñaa Bupilo ha ni fetuhi; kikabakaleo ha mu sa yundiswi mina bana ba Jakobo.” (Mala. 3:6) Jehova naa latile Maisilaele mi naa bata ku itusisa bona hape. Ni mina, Jehova u bata ku mi fa buikalabelo hape. Mu kona ku ezañi ka nako ya cwale? Ku fiwa buikalabelo ku itingile fa ku tiya kwa mutu kwa kwa moya haki fa buikoneli bwa hae bwa ka sipepo. Kacwalo, mu itusise nako ye mu si na buikalabelo mwa puteho kwa ku itiisa kwa moya.

Kuli “mu be ni mata” mwa tumelo, “mu bate Muñaa Bupilo, ni mata a hae.” (1 Makor. 16:13; Samu 105:4) Nzila ye ñwi ye mu kona ku eza cwalo ka yona ki ka ku lapelanga ku Mulimu ku zwelela kwatasaa pilu. Mu taluseze Jehova za muinelo wa mina, mu bulele ze kwa pilu ya mina, mi mu kupe moya wa hae. Haiba mu eza cwalo, mu ka sutelela ku Jehova, mi mu ka zwelapili ku tiya. (Samu 62:8; Mafil. 4:6, 13) Nzila ye ñwi hape ye mu kona ku itiisa ka yona kwa moya ki ka ku ituta hahulu Linzwi la Mulimu. Bakeñisa kuli ka nako ya cwale ha mu na hahulu buikalabelo, mu kana mwa ba ni nako ye ñata ya ku eza tuto ya ka butu ni ya lubasi, ni  ku latelela tomahanyo ye ne mu palelwa ku latelelanga hande mwendi kabakala mipateho.

Mi niha mu si na buikalabelo mwa puteho, mu sa yemela Jehova sina yo muñwi wa Lipaki za hae. (Isa. 43:10-12) Tohonolo ye tuna ka ku fitisisa ye lu na ni ki ya ku ‘sebeza ni Mulimu.’ (1 Makor. 3:9) Ku ekeza kwa sebelezo ya mina ya mwa simu ki nzila ye ñwi ye mu kona ku itiisa ka yona kwa moya ni ku tiisa mizwale ba mina mwa bukombwa.

Ku Itiisa Mwa Pilu

Ku amuhiwa buikalabelo ku kona ku tahisa kuli mu ikutwe maswabi ni ku inyaza mwa pilu. Mu kana mwa ba ni mukwa wa ku ikemela. Kono ku cwañi haiba mizwale ba ba okamela ne ba teelelize ku ze ne mu bulezi kono niteñi ne ba atuzi kuli ha mu swaneli ku zwelapili ku ba ni buikalabelo? Mu kana mwa zwelapili ku ba ni ñoñoleho, mi kacwalo mu kana mwa palelwa ku eza zwelopili kamba mane ku ituta se siñwi ku ze ezahezi. Ha lu nyakisiseñi mo mu kona ku tiisezwa ki mutala wa Jobo, Manase, ni Josefa.

Jobo naa yemelanga ba bañwi fapilaa Jehova mi mwa miteñi ya hae ne li muuna ya kutekeha ni muatuli. (Jobo 1:5; 29:7-17, 21-25) Kono hamulaho wa nako, Jobo naa latehezwi ki sifumu sa hae ni bana ba hae mi naa kenezwi ki makulanu. Mi bakeñisa lika zeo kaufela ze ne mu tahezi, naa latehezwi ki libubo la hae. Jobo naa ize: “Cwale ni sehiwa ki ba banyinyani ku na!”—Jobo 30:1.

Jobo naa ikutwile kuli naa si na mulatu ni o mukana mi naa likile ku ikemela fapilaa Mulimu. (Jobo 13:15) Niteñi, Jobo naa libelezi ku Jehova, mi mafelelezo naa fumani mupuzo. Naa tilo lemuha kuli kanti naa tokwa ku hakululwa, sihulu kabakala mwa naa ngezi litiko za naa talimani ni zona. (Jobo 40:6-8; 42:3, 6) Mi bakeñisa kuli Jobo naa ikokobelize, naa fuyauzwi hahulu ki Mulimu hasamulaho.—Jobo 42:10-13.

Haiba mu amuhilwe buikalabelo ka libaka la kuli ne mu ezize mafosisa a mañwi, mu kana mwa nahana kuli mwendi Jehova ni mizwale ba mina ha ba na ku mi swalela kamba ku libala ze mu ezize. Kono mu nyakisise mutala wa Mulena Manase wa Juda. Manase naa ‘ezize bumaswe bo butuna fapilaa Mulimu.’ (2 Mal. 21:6) Niteñi Manase naa shwile inza li mulena ya sepahala. Ka mukwa ufi?

Manase naa amuhezi kalimelo. Ha naa keshebisize litemuso za naa filwe, Jehova a mu fa mwa mazoho a Maasirya, mi ba mu beya mwa mawenge ni ku mu isa kwahule, kwa Babilona. Teñi ko Manase “a lapela Muñaa Bupilo Mulimu wa hae: a ikokobeza hahulu fapilaa Mulimu wa bondatahe. A mu lapela.” Ku baka kwa hae kwa mwa pilu ne ku tahisize kuli a cince mikwa ya hae, mi Mulimu a mu swalela.—2 Makol. 33:12, 13.

Haki hañata mutu a fiwa ka nako i liñwi buikalabelo kaufela bwa naa amuhilwe. Kono hamulaho wa nako, mu kana mwa fiwa buikalabelo bo buñwi bo ne mu amuhilwe. Ha mu amuhela buikalabelo boo ni ku lika ka taata ku bu eza hande, mu ka fiwa bo buñwi hape. Fo ha ku talusi kuli ku eza cwalo ku bunolo. Butata bwa kona ku ba teñi. Kono haiba mu eza lika ka  pilu ye lata ni ka tundamo, mu ka kondisa lika zeo.

Mu nyakisise mutala wa Josefa, mwanaa Jakobo. Ha naa na ni lilimo ze 17, Josefa naa lekisizwe mwa butanga ki bahulwani ba hae. (Gen. 37:2, 26-28) Ku si na kakanyo, naa si ka libelela ku ezwa cwalo ki bahulwani ba hae. Niteñi, naa itiisize niha naa li mwa muinelo wo, mi ka tuso ya Jehova, “a ina mwa ndu ya muñaa hae.” (Gen. 39:2) Hamulaho, Josefa naa lengilwe mwa tolongo. Niteñi Josefa a zwelapili ku sepahala mi Jehova a ba ni yena, mi lika kaufela za mwa tolongo za fiwa mwa mazoho a hae.—Gen. 39:21-23.

Josefa naa si ka ziba kuli lika zeo kaufela ne li ka mu tusa hasamulaho. Yena naa zwezi feela pili ku eza za naa kona ku eza. Mi ka nzila yeo Jehova naa konile ku itusisa yena kwa ku bukeleza lusika mo ne i ka zwelela Peu ye ne sepisizwe. (Gen. 3:15; 45:5-8) Nihaike ha lu koni ku libelela ku peta lika ze tuna ze swana sina za naa petile Josefa, taba ye, ye ñozwi ka ketelelo ya moya o kenile i bonisa kuli Jehova ki yena ya fanga batanga ba hae buikalabelo. Mu ipeye ku yena sina mwa naa ezelize Josefa.

Ku Ituta Tuto ku ze ne Ezahezi

Jobo, Manase, ni Josefa ne ba ipumani mwa miinelo ye utwisa butuku kwa pilu. Kono baana ba balalu bao kaufela ne ba amuhezi miinelo ya naa tuhelezi Jehova, mi mañi ni mañi wa bona naa itutile lituto za butokwa kwa miinelo yeo. Mina bo, mu kona ku itutañi?

Mu like ku bona za bata ku mi luta Jehova. Bakeñisa kuli Jobo naa zwafile, naa kenezwi ki moya wa buitati mi naa palezwi ku lemuha litaba za butokwa ze ne fita manyando a hae. Kono ha naa hakuluzwi ka lilato ki Jehova, naa fitile fa ku lemuha litaba zeo, mi naa itumelezi kuli: “Ne ni bulela litaba ze ni sa utwisisi.” (Jobo 42:3) Haiba ku amuhiwa buikalabelo kwa mi utwisa butuku kwa pilu, ‘mu si ke mwa itikanya butuna bo bu fita ni se mu swanezi ku likanya. Kono mu ikupule ka se si mi likana.’ (Maro. 12:3) Mwendi Jehova u sweli ku lika ku mi sikulula ka nzila ye mu si ka utwisisa kale.

Mu amuhele kalimelo. Mwendi Manase naa ikutwile kuli naa filwe koto ye tuna hahulu ku fita ya naa swanela ku fiwa. Niteñi naa i amuhezi, a baka, mi a tuhela linzila za hae ze maswe. Ku si na taba ni mo mu ikutwela ka za kalimelo ye mu filwe, “mu ikokobeze fapilaa Mulimu, mi u ka mi hulisa.”—1 Pit. 5:6; Jak. 4:10.

Mu be ni pilu-telele ni pilu ye lata. Muinelo wa Josefa ne u ka mu tahiseza ku toya bahulwani ba hae ni ku ba kutiseza bumaswe. Kono ku fita ku eza cwalo, muinelo wo ne u mu lutile ku ba ni butali ni makeke. (Gen. 50:15-21) Haiba mu swabisizwe ki ba bañwi, mu be ni pilu-telele. Mu be ni pilu ye lata ku lutiwa ki Jehova.

Kana mu kile mwa ba ni buikalabelo bo buñwi mwa puteho ya Sikreste? Mu fe Jehova kolo ya ku mi fa buikalabelo hape kwapili. Mu itiise kwa moya. Haiba mwa utwa butuku kwa pilu, mu be ni pilu-telele ni buikokobezo. Mu amuhele buikalabelo bufi kamba bufi bo mu fiwa. Mu kolwe kuli “Muñaa Bupilo u ka fa sishemo, ni kanya; ha timi ba ba zamaya mwa niti mpo ifi kamba ifi.”—Samu 84:11.

[Manzwi a fa likepe 30]

Mu be ni mata mwa tumelo ka ku lapelanga ku Mulimu ku zwelela kwatasaa pilu

[Siswaniso se si fa likepe 31]

Ku ekeza kwa sebelezo ya mina ya mwa simu ki nzila ye nde ye mu kona ku itiisa ka yona kwa moya

[Siswaniso se si fa likepe 32]

Mu fe Jehova kolo ya ku mi fa buikalabelo hape kwapili