Mu be ni Maikuto A Naa li Teñi ku Kreste
Mu be ni Maikuto A Naa li Teñi ku Kreste
“Mu be ni maikuto a naa li teñi ni ku Jesu Kreste.”—MAFIL. 2:5.
1. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ba ni maikuto a naa li teñi ku Kreste?
JESU KRESTE naa ize: “Mu tahe ku na . . . mi mu itute ku na; kakuli ni na ni musa ni pilu ye bunolo, [mi] mu ka fumanela mioya ya mina pumulo.” (Mat. 11:28, 29) Memo ye lilato yeo i bonisa hande maikuto aa lilato a naa li teñi ku Jesu. Ha ku na mutu ya kona ku lu tomela mutala o munde o fita wa naa lu tomezi Jesu. Niha naa li Mwanaa Mulimu ya naa na ni maata a matuna, Jesu naa na ni makeke ni lilato, sihulu ku ba ne ba nyanda.
2. Ki likalulo lifi za maikuto a Jesu ze lu ka nyakisisa?
2 Mwa taba ye ni mwa litaba ze peli ze tatama, lu ka nyakisisa mo lu kona ku bela ni maikuto a naa li teñi ku Jesu ni mo lu kona ku boniseza “muhupulo wa Kreste” mwa bupilo bwa luna. (1 Makor. 2:16) Sihulu lu ka nyakisisa likalulo ze ketalizoho: Bunolo ni buikokobezo bwa Jesu, musa wa hae, buipeyo bwa hae ku Mulimu, bundume bwa hae, ni lilato la hae le li sa feli.
Mu be ba ba Bunolo Sina Kreste
3. (a) Jesu naa lutile balutiwa ba hae tuto ifi ya ku ba ni buikokobezo? (b) Jesu naa ikutwile cwañi balutiwa ba hae ha ne ba bonisize bufokoli?
3 Jesu, yena Mwanaa Mulimu ya petehile, naa itatezi ku taha fa lifasi ku to sebeza mwahalaa batu ba sibi. Ba bañwi ku bona ne ba ka mu bulaya. Nihakulicwalo, Jesu naa zwezipili ku ba ni tabo ni buiswalo ka nako kaufela. (1 Pit. 2:21-23) Haiba lu ‘talimela ku Jesu,’ ni luna lu ka zwelapili ku ba ni tabo ni buiswalo ha lu fosezwa ki ba bañwi bakeñisa ku sa petahala kwa bona. (Maheb. 12:2) Jesu naa memile balutiwa ba hae kuli ba ‘itwese coko ya hae’ ilikuli ba itute ku yena. (Mat. 11:29) Ne ba ka itutañi? Taba ye ñwi ye ne ba ka ituta ki bunolo ni pilu-telele ya naa banga ni yona Jesu kwa balutiwa ba hae ha ne ba ezanga mafosisa. Fa busihu bo ne bu tatama lizazi la naa shwile, Jesu naa tapisize balutiwa ba hae kwa mahutu, ili ku ba luta tuto ye ne ba si ke ba libala ya ku ba ni “pilu ye bunolo,” kamba buikokobezo. (Mu bale Joani 13:14-17.) Hamulaho wa kezahalo yeo, bo Pitrosi, ni Jakobo, ni Joani ha ne ba palezwi “ku tona,” Jesu naa bile ni musa mi naa utwisisize bufokoli bwa bona. Naa buzize kuli: “Simoni, u lobezi?” Mi a zwelapili a li: “Mu tone mi mu lapele, kuli mu si ke mwa kena mwa muliko. Pilu yona ya lata, kono nama ya fokola.”—Mare. 14:32-38.
4, 5. Mutala wa Jesu u lu tusa cwañi ku sebelisana ni batu ba ba na ni bufokoli bo buñwi?
4 Lu ikutwanga cwañi haiba Mukreste yo muñwi u na ni moya wa kangisano, kacimacima, kamba u palelwa ku utwa kapili kelezo ya maeluda kamba ya “mutanga ya sepahala, ya na ni kutwisiso”? (Mat. 24:45-47) Ki niti kuli ha lu komokiswi ki mikwa ya nama ye mwa lifasi la Satani, kono haiba mikwa yeo i boniswa ki mizwale ba luna lu kona ku fumana taata ku ba swalela. Haiba lu nyemiswa ki bufokoli bwa ba bañwi, lu swanela ku ipuza kuli, ‘Ni kona cwañi ku likanyisa hande “muhupulo wa Kreste”?’ Mu hupulange kuli Jesu naa si ka halifiswa ki balutiwa ba hae niha ne ba bonisize bufokoli bwa kwa moya.
5 Mu nyakisise mutala wa muapositola Pitrosi. Jesu ha naa memile Pitrosi ku tuluka mwa sisepe ni ku zamaya fa mezi ku ya ku yena, Pitrosi naa ezize cwalo ka nakonyana. Hañihañi Pitrosi a bona liñungwa mi a kala ku tiba. Kana Jesu naa halifile ni ku bulelela Pitrosi kuli: “Ki za hao zeo! U ka ituta tuto”? Batili. Lu bala kuli: “Jesu a pakisa [ku] otolola lizoho, a mu swala, a li ku yena: Mutu wa tumelo ye nyinyani, kiñi so ikalezwi?” (Mat. 14:28-31) Haiba ka linako ze ñwi lu sebelisana ni muzwale ya bonahala ku tokwa tumelo, kana ni luna lwa kona ku otolola lizoho ka swanisezo ni ku mu tusa ku ba ni tumelo ye tuna? Yeo ki yona tuto ye lu ituta ku Jesu ka mwa naa boniselize bunolo ni lilato ku Pitrosi.
6. Jesu naa lutileñi baapositola ba hae ka za ku bata butuna?
6 Pitrosi naa li yo muñwi wa baapositola ba ne ba kanananga za kuli ki mañi yo mutuna mwahalaa bona. Jakobo ni Joani ne ba bata kuli ba ine Jesu kwa lizoho la hae la bulyo ni la nzohoto mwa Mubuso wa hae. Pitrosi ni baapositola ba bañwi ha ne ba utwile taba yeo, ne ba nyemile. Kono Jesu naa ziba kuli baapositola ba hae mwendi ne ba hozize moya wo kwa batu ba mwa libaka ze ne ba hulezi. Jesu a ba bizeza ku yena mi a li: “Mwa ziba kuli malena a macaba [ba] a busa ka taata, ni kuli ba batuna ba a limba. Ku si ke kwa ba cwalo ku mina; kono ya lata ku ba yo mutuna ku mina, ibe yena mutangaa mina; mi ya lata ku ba wa pili, ibe yena muzike wa mina.” Mi cwale Jesu a ama kwa mutala wa hae ka sibili, a li: “Sina Mwanaa mutu ya si ka taha kuli a sebelezwe, kono ili ku sebeleza, ni ku fa bupilo bwa hae, kuli a liulule ba bañata.”—Mat. 20:20-28.
7. Mañi ni mañi wa luna u kona ku tahisa cwañi kuli ku be ni buñwi mwa puteho?
7 Ku nahanisisa buikokobezo bwa Jesu ku lu tusa ku ikeza ba ‘banyinyani’ mwahalaa mizwale ba luna. (Luka 9:46-48) Ku eza cwalo ku tahisa buñwi. Jehova u swana sina ndate wa lubasi lo lutuna; u bata kuli bana ba hae ba “[pile] hamoho, mwa buñwi,” ni ku utwana hande. (Samu 133:1) Jesu naa lapelezi Bakreste ba niti kaufela ku Ndatahe kuli: “Na, ni be ku bona, ni Wena ku na, kuli ba ezwe ba ba petehile mwa buñwi; mi lifasi li [zibe] kuli ki Wena ya ni lumile, ni kuli u ba latile mo u ni latezi.” (Joa. 17:23) Kacwalo, buñwi bwa luna bu lu zibahalisa sina balateleli ba Kreste. Kuli lu be mwa buñwi bo bu cwalo, lu swanela ku nga bufokoli bwa bañwi sina mwa naa bu ngela Kreste. Jesu naa swalelanga ba bañwi, mi naa lutile kuli lu kona feela ku swalelwa libi za luna haiba ni luna lu swalela ba bañwi.—Mu bale Mateu 6:14, 15.
8. Lu kona ku itutañi kwa batanga ba Mulimu ba se ba mu sebelelize ka nako ye telele?
8 Hape lwa kona ku ituta ze ñata ka ku likanyisa tumelo ya Bakreste ba se ba likanyisize Kreste ka lilimo ze ñata. Bakreste bao hañata ba likanyisa Jesu ka ku utwisisanga bufokoli bwa ba bañwi. Ba itutile kuli ku ba ni mukekecima o swana ni wa Kreste ha ku lu tusi feela ku “lwala mifokolo ya ba ba fokola,” kono hape ku tahisa buñwi. Hape ku susueza ba mwa puteho kaufela ku bonisa maikuto a naa li teñi ku Kreste. Sina Paulusi, Bakreste bao ba bata kuli mizwale ba bona ba be sina Bakreste ba kwa Roma ili bao Paulusi naa lakalelize kuli: “Mulimu, yena Muñaa ku tiisa ni ku kutaza, a mi fe, mutu ni mutu, ku ba ni maikuto a li mañwi ka ku ya ka Jesu Kreste; kuli ka pilu i liñwi, ni ka mulomo u li muñwi, mu lumbeke Mulimu, Yena ndatahe Mulenaa luna Jesu Kreste.” (Maro. 15:1, 5, 6) Kaniti, ku lapela Mulimu mwa buñwi ku lumbekisa Jehova.
9. Ki kabakalañi ha lu tokwa moya o kenile kuli lu likanyise mutala wa Jesu?
9 Jesu naa bonisize swalisano ye mwahalaa ku ba ni “pilu ye bunolo,” kamba buikokobezo ni buishuwo, ili kalulo ya muselo wa moya o kenile wa Mulimu. Kacwalo, ha lu nze lu ituta mutala wa Jesu, hape lu tokwa moya o kenile wa Jehova o ka lu tusa ku likanyisa hande mutala wo. Lu swanela ku lapelelanga moya o kenile wa Mulimu ni ku lika ka taata ku ba ni muselo o tahiswa ki moya wo—ili “lilato, ni tabo, ni kozo, . . . pilu-telele, ni musa, ni bunde, . . . tumelo, ni ku ishuwa, ni buiswalo.” (Magal. 5:22, 23, NW) Mi ha lu likanyisa mutala wa buikokobezo ni buishuwo wa lu tomezi Jesu, lu tabisa Ndataa luna wa kwa lihalimu, Jehova.
Jesu Naa Ezize ba Bañwi ka Musa
10. Jesu naa bonisize cwañi musa?
10 Kalulo ye ñwi ya muselo wa moya o kenile ki musa. Jesu naa ezanga ba bañwi ka musa nako kaufela. Batu kaufela ba ne ba taha ku Jesu, naa ba “amuhela ka musa.” (Luka 9:11, NW) Lu itutañi kwa musa wa naa bonisize Jesu? Mutu ya musa ki ya na ni silikani, ya lukile, ni ya utwela ba bañwi butuku. Jesu kona mwa naa inezi cwalo. Naa utwela batu butuku “kakuli ne ba katezi, ba hasani, inge lingu ze si na mulisana.”—Mat. 9:35, 36.
11, 12. (a) Ha mu taluse mo Jesu naa boniselize mukekecima nako ye ñwi. (b) Mu kona ku itutañi kwa mutala o nyakisisizwe wo?
11 Jesu naa sa utwelangi feela batu butuku kamba ku ba feela ni mukekecima; naa nganga muhato wa ku ba tusa. Ki wo mutala: Ne ku na ni musali ya naa kula mweya, mi na saa kulile butuku bo ka lilimo ze 12. Musali yo naa ziba kuli ka ku ya ka Mulao wa Mushe, naa li ya silafezi mi naa sa koni ku lapela Mulimu hamoho ni ba bañwi, ni kuli mutu kaufela ya mu swala ni yena naa ka silafala ka nzila ye swana. (Liv. 15:25-27) Nihakulicwalo, ku bonahala kuli litaba za naa utwile ka za Jesu ze kopanyeleza ni mo Jesu naa ezeza batu ne li mu kolwisize kuli Jesu naa kona ku mu folisa ni kuli naa ka tabela ku eza cwalo. Naa nze a li: “Kabe ni ka swala fa kubo ya hae feela, kabe na fola.” Musali yo a ba ni bundume mi a swala Jesu kwa siapalo, mi honafo a ikutwa kuli u folile.
12 Jesu naa zibile kuli ku na ni mutu ya mu sweli, mi a talima mwa buñata kuli a bone kuli ki mañi. Ku bonahala kuli musali yo naa sabile kuli u ka halifelwa bakeñisa kuli naa lobile Mulao, kacwalo a wela kwa mahutu a Jesu inze a ngangama, mi a bulela niti kaufela. Kana Jesu naa halifezi musali yo ya naa nyandile? Kutokwa ni hanyinyani! Jesu naa mu bulelezi kuli: “Mwanaa ka, tumelo ya hao i ku pilisize; u ye ka kozo.” (Mare. 5:25-34) Musali yo u lukela ku ba ya naa omba-ombilwe hahulu ki manzwi a musa ao.
13. (a) Jesu naa shutana cwañi ni Bafalisi? (b) Jesu naa nga cwañi banana?
13 Ka ku fapahana ni Bafalisi ba ne ba omile lipilu, Kreste naa sa itusisi maata a hae ku kulekisa batu mitiyo ye bukiti. (Mat. 23:4) Naa li ya musa, mi naa lutile ba bañwi linzila za Jehova ka pilu-telele. Jesu naa li mulikani ya naa latwa ki balateleli ba hae; naa li mulikani wa niti, ya naa na ni lilato ni musa ka nako kaufela. (Liprov. 17:17; Joa. 15:11-15) Nihaiba banana ne ba tabela ku ba hamoho ni Jesu, mi ku si na ku kakanya ni yena naa ba tabela. Naa sa ipatehisangi hahulu; naa kona ku tuhela za naa eza ilikuli a ine ni bona. Ka nako ye ñwi, balutiwa ba hae ba ne ba sa tabela hahulu butuna sina baeteleli ba bulapeli ba mwa miteñi ya bona, ne ba likile ku hanisa batu ba ne ba tisa bana ba bona ba banyinyani ku Jesu ilikuli a ba swale. Jesu naa si ka tabiswa ki taba yeo ye ne ba ezize balutiwa ba hae. Naa ba bulelezi kuli: “Mu tuhele bana ba banyinyani ba tahe ku na, mi mu si ke mwa ba hanisa; kakuli mubuso wa Mulimu ki wa ba ba swana sina bona.” Mi cwale ka ku itusisa banana ku luta balutiwa ba hae tuto, Jesu a li: “Mutu ufi kamba ufi ya sa amuheli mubuso wa Mulimu inge mwanana, haa na ku kena mwateñi.”—Mare. 10:13-15.
14. Banana ba tusiwa cwañi ka ku boniswa lilato?
14 Mu nahane feela ba bañwi kwa banana bao mo ne ba ka ikutwela ha se ba hulile, ha ne ba ka hupulanga kuli Jesu naa kile a ba ‘swala mwa mazoho a hae, ni ku ba fuyola.’ (Mare. 10:16) Banana ba kacenu ni bona ba ka hupulanga maeluda ni batu ba bañwi ba ba ba bonisa lilato. Mi sa butokwa ni ku fita ki kuli, banana ba ba kaliswa ku boniswa lilato le li cwalo mwa puteho inge ba sa li ba banyinyani ba ituta kuli moya wa Jehova u fahalimwaa batu ba hae.
Mu be ni Musa Mwa Lifasi le, le li Situhu
15. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku komokiswa ki kutokwa musa kwa batu kacenu?
15 Batu ba bañata kacenu ba ikutwa kuli ha ba na nako ya ku bonisa ba bañwi musa. Kacwalo, zazi ni zazi batu ba Jehova ba kopananga ni batu ba ba na ni moya wa lifasi; ba kana ba kopana ni batu ba ba cwalo ha ba li kwa sikolo, kwa sibaka sa mubeleko, mwa bukombwa kamba ha ba li mwa musipili. Ku fumana batu ba ba situhu kwa kona ku lu utwisa bumaswe, kono ha ku swaneli ku lu komokisa. Ka moya o kenile, Jehova naa susuelize Paulusi ku lu ñolela temuso ye bonisa kuli mwa “mazazi a maungulelo” a taata a, Bakreste ba niti ne ba ka pila ni batu ba ba li “baitati, . . . ba ba si na lilato la taho.”—2 Tim. 3:1-3.
16. Ki lika mañi ze lu tokwa ku eza kuli lu tahise musa o swana ni wa Kreste mwa puteho?
16 Nihakulicwalo, mwa puteho ya Sikreste ya niti, lu omba-ombiwa ki ku bona moya o fapahana hahulu ni o mwa lifasi le, le li situhu. Haiba kaufela luna lu likanyisa Jesu, lu ka tahisa moya o munde wo mwa puteho. Lu kona ku eza cwañi cwalo? Sapili, lwa ziba kuli mwa puteho ku na ni batu ba bañata ba ba tokwa tuso ni susuezo ya luna bakeñisa makulanu kamba miinelo ye miñwi ye taata ye ba li ku yona. Mwa “mazazi a maungulelo” a, matata ao a kana a zwelapili ku ekezeha, kono niti ki kuli haki ona a kala. Mwa linako za Bibele, Bakreste ne ba kopananga ni matata a swana. Mi kacwalo, ku na ni lika ze ñwi ze ba tokwa ku eza Bakreste kacenu ze kona ku ba tusa sina feela Bakreste ba kwamulaho ha ne ba tokwa ku eza cwalo. Ka mutala, Paulusi naa elelize Bakreste kuli: “Mu tiise ba lipilu ze shekesha; mu babalele ba ba fokozi; mu be ni pilu-telele kwa batu kamukana.” (1 Mates. 5:14) Ku eza cwalo ku ama ku bonisa musa o swana ni wa Kreste.
17, 18. Ki linzila lifi ze ñwi ze lu kona ku likanyisa ka zona musa wa naa na ni Jesu?
17 Bakreste ba lukela ku ‘amuhela mizwale ba bona ka musa,’ ku ba eza hande inge mwa naa ka ba ezeza Jesu, mi ba swanela ku bonisa lilato kwa batu bo se ba zibile ka lilimo-limo ni bo ba kopana ni bona lwa pili. (3 Joa. 5-8) Lu swanela ku hupulanga ku bonisa ba bañwi lilato sina mwa naa ezezanga Jesu; ku katulusa ba bañwi ka nako ka kaufela.—Isa. 32:2; Mat. 11:28-30.
18 Mañi ni mañi wa luna wa kona ku bonisa musa ka ku iyakatwanga ba bañwi. Mu batange linzila ze mu kona ku bonisa ka zona musa ni miinelo ye kona ku mi tusa ku eza cwalo. Paulusi naa file susuezo ye li: “Mu latane ba bañwi ni ba bañwi ka lilato la mutu ni munyanaa hae, inze mu beyana kwapili ka ku fanana likute.” (Maro. 12:10) Kuli lu eze cwalo, lu tokwa ku likanyisa mutala wa Kreste, wa ku eza ba bañwi ka musa, ni ku ituta ku bonisa “lilato le li si na buikeziso.” (2 Makor. 6:6) Paulusi naa talusize lilato leo le li swana ni la Kreste cwana: “Lilato li na ni pilu-telele, li na ni musa; lilato ha li na pilu seta; lilato ha li ikankabeki; ha li ikuhumusi.” (1 Makor. 13:4) Mwa sibaka sa ku ba ni sikoto kwa pilu ha lu fosezwa ki mizwale ni likaizeli ba luna, haike lu utwe kelezo ye li: “Mu ezane ka musa, mu utwelane butuku, mu swalelane, sina Mulimu ni Yena haa mi swalezi ka Kreste.”—Maef. 4:32.
19. Ki lifi ze nde ze tahiswa ki ku bonisa musa o swana ni wa Kreste?
19 Ku lika ka taata ku bonisa musa wa Kreste ka nako kaufela ni mwa miinelo kaufela ku lu fumanisa limbuyoti ze tuna. Moya wa Jehova u ka beleka hande mwa puteho, ili ku tahisa muselo o munde wa ona. Hape, ku likanyisa mutala wa Jesu ni ku tusa ba bañwi ku eza cwalo, ku ka lu tusa ku lapela Mulimu ka tabo ni ka buñwi, mi seo si ka tabisa Mulimu. Kacwalo, ha lu likeñi ka taata ku zwelapili ku ba ni buishuwo ni musa o swana ni wa Jesu ha lu nze lu sebelisana ni ba bañwi.
Kana Mwa Kona ku Talusa?
• Jesu naa bonisize cwañi kuli naa na ni “pilu ye bunolo”?
• Jesu naa bonisize cwañi musa?
• Ki linzila lifi ze ñwi ze lu kona ku bonisa ka zona buishuwo ni musa o swana ni wa Kreste mwa lifasi le la sibi?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 8]
Haiba tumelo ya muzwale wa luna i fokola sina mo ne i fokolezi ya Pitrosi, kana lu ka otolola lizoho ni ku mu tusa?
[Siswaniso se si fa likepe 10]
Ki lika mañi ze mu kona ku eza ze kona ku tahisa moya o musa mwa puteho?