“Balikani ba ka ki Mina”

“Balikani ba ka ki mina, ha mu eza se ni mi laela kaufela.”—JOA. 15:14.

1, 2. (a) Balikani ba Jesu nee li ba lisimuluho lifi ze shutana-shutana? (b) Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku ba balikani ba Jesu?

BATU ba ne ba li ni Jesu mwa muzuzu wa kwahalimu nee li ba lisimuluho ze shutana-shutana. Pitrosi ni munyanaa hae Andreasi nee li mandui. Mateu naa banga mutelisi, ili musebezi o ne u kendiwa ki Majuda. Ba bañwi, ba ba cwale ka Jakobo ni Joani, ku bonahala kuli ne ba zibile Jesu ku zwa kwa bwanana bwa hae. Mi ba bañwi, ba ba cwale ka Natanaele, mwendi ne ba zibile Jesu ka lilimonyana feela. (Joa. 1:43-50) Niteñi, kaufela ba ne ba li teñi fa busihu bwa Paseka ya butokwa hahulu yeo mwa Jerusalema, ne ba kozwi kuli Jesu nee li yena Mesiya ya naa sepisizwe, ili Mwanaa Mulimu ya pila. (Joa. 6:68, 69) Kaniti, ku bonahala kuli ne ba tabile hahulu ku mu utwa haa ba bulela kuli: “Ni mi biza balikani, kakuli ni mi zibisize ze ni utwile kaufela ku Ndate.”—Joa. 15:15.

² Manzwi a Jesu ao a naa bulelezi baapositola ba hae ba ba sepahala aa sebeza kwa Bakreste ba ba tozizwe kaufela kacenu mi hape a sebeza ni kwa balikani ba bona ba “lingu ze ñwi.” (Joa. 10:16) Ku si na taba ni simuluho ya luna, lwa kona ku ba ni tohonolo ya ku ba balikani ba Jesu. Silikani sa luna ni yena ki sa butokwa hahulu kakuli ha lu ba balikani ba hae, lu ka ba balikani ba Jehova. Mane, ha lu koni ku sutelela ku Jehova lu sa suteleli pili ku Kreste. (Mu bale Joani 14:6, 21.) Kono kiñi ze lu swanela ku eza kuli lu be balikani ba Jesu ni ku zwelapili ku ba balikani ba hae? Pili lu si ka buhisana taba ya butokwa yeo, ha lu nyakisiseñi mutala wa Jesu ka sibili wa ku ba mulikani yo munde ni ku bona ze lu kona ku ituta ku zwelela ku zeo balutiwa ba hae ne ba ezize ni ku bulela kabakala silikani sa hae.

Mutala wa Jesu wa ku ba Mulikani yo Munde

3. Jesu naa zibahala ku ba mutu ya cwañi?

³ Mulena ya butali Salumoni naa ñozi kuli: “Ya fumile u na ni balikani ba bañata.” (Liprov. 14:20) Mubonelo wo wa Salumoni u bonisa ka bukuswani mukwa wa batu ba ba si ka petahala, wa ku itama silikani ni batu bakeñisa lika ze ba ka amuhela ku fita ze ba fa. Jesu naa si na bufokoli bo bu cwalo. Naa si ka kukuezwa ki sifumu sa mutu kamba mayemo a mutu. Ki niti kuli Jesu naa latile mucaha wa mufumi mi naa mu memile kuli a be mulutiwa wa hae. Kono Jesu naa laezi mucaha yo kuli a lekise za naa na ni zona ni ku abela babotana. (Mare. 10:17-22; Luka 18:18, 23) Jesu naa sa zibahali ka ku swalisana ni bafumi ni ba ne ba tumile, kono naa zibahala ka ku ba mulikanaa batu-tu feela ba ne ba kendiwa.

4. Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli balikani ba Jesu nee li bafokoli?

⁴ Kaniti, balikani ba Jesu nee li batu ba ba fokola. Ka nako ye ñwi, Pitrosi naa palezwi ku nga lika mwa li ngela Mulimu. (Mat. 16:21-23) Jakobo ni Joani ne ba bonisize moya wa ku ipahamisa ha ne ba kupile Jesu kuli a ba fe litulo ze pahami mwa Mubuso wa hae. Baapositola ba bañwi ne ba halifisizwe ki kezo yeo, mi kañi ya kuli yo muhulu nee li mañi ne i zwezipili. Kono Jesu ka pilu-telele naa likile ku sikulula mo ne ba nahanela balikani ba hae mi naa si ka ba halifela.—Mat. 20:20-28.

5, 6. (a) Ki kabakalañi Jesu ha naa zwezipili ku ba mulikanaa baapositola ba bañata? (b) Ki kabakalañi Jesu ha naa felisize silikani sa hae ni Judasi?

⁵ Jesu naa si ka zwelapili ku ba mulikanaa batu ba ba si ka petahala ba, ka libaka la kuli naa tuhelela mafosisa kamba kuli naa sa zibi kuli nee li batu ba ba si ka petahala. Kono naa  ketile ku isa pilu kwa milelo ya bona ye minde ni tulemeno twa bona to tunde. Ka mutala, Pitrosi, Jakobo ni Joani ne ba lobezi ku fita ku tiisa Jesu ka nako ya naa li mwa butata bo butuna hahulu. Jesu naa swabisizwe ki kezo ya bona, mi naa swanela ku eza cwalo luli. Nihakulicwalo, na boni kuli milelo ya bona nee li ye minde, mi a bulela kuli: “Moya ona wa lata, kono nama ya fokola.”—Mat. 26:41.

⁶ Kono Jesu naa felisize silikani sa hae ni Judasi Isikariota. Nihaike kuli Judasi naa iponahalisa inge kuli naa li mulikani yo munde, Jesu naa lemuhile kuli ya naa banga mulikanaa hae yo, naa tuhelezi pilu ya hae ku sinyiwa. Bakeñisa kuli Judasi naa bile mulikanaa lifasi, naa ipetuzi sila sa Mulimu. (Jak. 4:4) Kacwalo, Jesu naa sa lelekile kale Judasi ha naa bulela za silikani sa hae ni baapositola ba 11 ba ba sepahala ba ne ba siyezi.—Joa. 13:21-35.

7, 8. Jesu naa bonisize cwañi lilato kwa balikani ba hae?

⁷ Jesu naa si ka isa mamelelo kwa bufokoli bwa balikani ba hae ba ba sepahala, mi naa ezize lika ze nee ba tusa. Ka mutala, naa lapezi ku Ndatahe kuli a sileleze balikani ba hae bao ha ba li mwa miliko. (Mu bale Joani 17:11.) Jesu naa ngile muhato ha naa lemuhile kuli balikani ba hae ne ba katezi. (Mare. 6:30-32) Mi naa sa tabeli feela ku ba taluseza za naa nahana kono hape naa tabela ku utwa ni ku utwisisa ze ne ba nahana ni mo ne ba ikutwela.—Mat. 16:13-16; 17:24-26.

⁸ Jesu naa pilile bupilo bwa hae kuli a tuse balikani ba hae ni ku ba shwela. Ki niti, naa ziba kuli naa swanela ku fana bupilo bwa hae kuli ibe nto ye nee tokwahala ka mulao kuli i taleleze sikuka sa katulo ye lukile ya Ndatahe. (Mat. 26:27, 28; Maheb. 9:22, 28) Kono Jesu naa fanile bupilo bwa hae kakuli naa lata batu. Jesu naa bulezi kuli: “Ha ku na lilato le li fita la ya fa balikani ba hae bupilo bwa hae.”—Joa. 15:13.

Balutiwa ne ba Ikutwile Cwañi ka za Silikani sa Jesu?

9, 10. Batu ne ba ikutwile cwañi ka za bufani bwa Jesu?

⁹ Jesu naa fanile nako ya hae, lilato la hae, ni lika za naa na ni zona. Kabakaleo, batu ne ba mu twaezi hahulu mi ni bona ne ba tabezi ku mu fa za bona. (Luka 8:1-3) Ku zwelela ku ze nee ezahezi ku yena, Jesu naa kona ku bulela kuli: “Mu fane, mi mu ka fiwa; mu ka felwa mwa kubo ya mina, tikanyo ye nde, ye shetisizwe, ye katezwi, ye suluha. Kakuli tikanyo ye mu likanya ka yona, ki yona ye mu ka likanyezwa ni mina.”—Luka 6:38.

¹⁰ Ki niti kuli, batu ba bañwi ne ba likile ku eza sango ni Jesu bakeñisa feela lika ze ne ba ka amuhela ku yena. Batu ba, ba ne ba ipapata ka buhata kuli nee li balikani ba Jesu, ne ba mu siile ha ne ba si ka utwisisa taba ye ñwi ya naa bulezi. Ku fita ku sepa Jesu ha ne ba si ka utwisisa taba ya naa bulezi, bona ba matukela ku  atula ka mafosisa mi ba mu yubeka. Kono baapositola bona ne ba sepahala. Silikani sa bona ni Kreste ne si likilwe hañata, kono ne ba ezize mo ne ba konela kaufela ku mu yemela mwa linako ze nde ni ze maswe. (Mu bale Joani 6:26, 56, 60, 66-68.) Fa busihu bwa hae bwa mafelelezo sina mutu fa lifasi, Jesu naa bonisize kuli naa lata balikani ba hae, ka ku bulela kuli: “Mina mu tiiselize ni na mwa miliko ya ka.”—Luka 22:28.

11, 12. Jesu naa bonisize cwañi balutiwa ba hae kuli naa sa ba lata, mi balutiwa ba hae ne ba ezizeñi?

¹¹ Nakonyana feela hamulaho wa ku babaza balutiwa ba hae kabakala busepahali bwa bona, bona batu ba ba swana bao ba mu fulalela. Ka nakonyana, ne ba tuhelezi sabo ya ku saba batu ku felisa lilato la bona ku Kreste. Ni fo hape, Jesu naa ba swalezi. Hamulaho wa lifu ni zuho ya hae, a iponahaza ku bona mi a ba taluseza kuli ne ba sa li balikani ba hae. Hape a ba fa musebezi wo kenile, wona wa ku tahisa balutiwa ba “macaba kaufela” ni ku ba lipaki za hae “ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Mat. 28:19; Lik. 1:8) Balutiwa ne ba ezizeñi?

¹² Balutiwa ne ba ezize ka mo ne ba konela kaufela ku shaela lushango lwa Mubuso. Ka tuso ya moya o kenile wa Jehova, kapili-pili ba taza Jerusalema ka tuto ya bona. (Lik. 5:27-29) Mane nihaiba mufumbo wa lifu ne u si ka kona ku ba palelwisa ku utwa taelo ya Jesu ya ku tahisa balutiwa. Hamulaho wa lilimo ze ñata-nyana ku zwa fo ba amuhelela taelo ya Jesu, muapositola Paulusi naa konile ku ñola kuli taba ye nde ne se i kutalizwe “ku ba ba li teñi kaufela mwatasaa lihalimu.” (Makolo. 1:23) Kaniti balutiwa ba, ne ba bonisize kuli ne ba itebuha silikani sa bona ni Jesu!

13. Balutiwa ba Jesu ne ba tuhelezi lituto za hae ku cinca bupilo bwa bona mwa linzila lifi?

¹³ Batu ba ne ba bile balutiwa ni bona ne ba lumelelize lituto za Jesu ku cinca bupilo bwa bona. Ba bañata ne ba tokwa ku eza licinceho ze tuna mwa muzamao wa bona. Ba bañwi kwa balutiwa ba banca ne ba banga ba kalombe, babuki, litakwa, kamba masholi. (1 Makor. 6:9-11) Ba bañwi ne ba na ni ku cinca mo ne ba ngelanga batu ba mushobo u sili. (Lik. 10:25-28) Niteñi, ne ba mamezi lituto za Jesu. Ne ba tubuzi mikwa ya bona ya pili ni ku apala mutu yo munca. (Maef. 4:20-24) Ne ba zibile hande “muhupulo wa Kreste,” ili ku utwisisa ni ku likanyisa mwa naa nahanela ni mwa naa ezeza lika.—1 Makor. 2:16.

Silikani sa Luna ni Kreste Kacenu

14. Jesu naa sepisize ku ezañi ka nako ya “ku fela kwa lifasi”?

¹⁴ Batu ba bañata mwa miteñi ya baapositola ne ba ziba Jesu kamba ne ba mu boni ha saa zuhile kwa bafu. Kono luna ha lu si ka ba ni tohonolo ye cwalo ya ku bona Jesu. Cwale lu kona ku ba cwañi balikani ba Kreste? Nzila ye ñwi ki ka ku mamela litaelo ze lu fiwa ki sitopa sa mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso, ili sa banyani ba Jesu ba ba tozizwe ka moya ba ba sa pila fa lifasi. Jesu naa sepisize kuli ka nako ya “ku fela kwa lifasi,” u ka keta sitopa se, kuli si babalele “zaa luwile kaufela.” (Mat. 24:3, 45-47) Kacenu, batu ba bañata ba ba bata ku ba balikani ba Kreste ha si ba sitopa sa mutanga yo. Mo ba ngela litaelo ze ba fiwa ki sitopa sa mutanga ya sepahala ku ama cwañi silikani sa bona ni Kreste?

15. Kiñi se si bonisa kuli mutu u ka ba ngu kamba puli?

¹⁵ Mu bale Mateu 25:31-40. Jesu naa bizize batu ba ne ba ka ba mwa sitopa sa mutanga ya sepahala kuli ki banyani ba hae. Mwa nguli ye ambola za ku ketahanya lingu mwa lipuli, Jesu naa bonisize hande kuli ze lu eza kwa banyani  ba hae u li nga inge kuli lu li eza ku yena luli. Mane naa bulezi kuli se si ka bonisa kuli mutu yo ki ngu kamba ki puli ki mwa naa ezeza nihaiba “yo muñwi wa ba banyinyani kwa banyani ba [hae].” Kacwalo, nzila ya butokwa yeo batu ba ba na ni sepo ya ku pila fa lifasi ba bonisa ka yona takazo ya ku ba balikani ba Kreste, ki ka ku tusa sitopa sa mutanga ya sepahala.

16, 17. Lu kona ku bonisa cwañi silikani sa luna kwa banyani ba Kreste?

¹⁶ Haiba mu na ni sepo ya ku pila fa lifasi mwatasaa Mubuso wa Mulimu, mu kona ku bonisa cwañi silikani sa mina kwa banyani ba Kreste? Ha lu nyakisiseñi feela linzila ze talu. Nzila ya pili ki ka ku sebeza ka taata mwa musebezi wa ku kutaza. Kreste naa laezi banyani ba hae kuli ba kutaze taba ye nde mwa lifasi kaufela. (Mat. 24:14) Kono banyani ba Kreste ba ba sa li fa lifasi kacenu, ne ku ka ba bela taata ku peta hande buikalabelo bo ha ne ba si ke ba tusiwa ki balikani ba bona ba lingu ze ñwi. Mane, fo ba abanela kaufela ba lingu ze ñwi mwa musebezi wa ku kutaza, ba tusa banyani ba Kreste ku peta musebezi wa bona o kenile. Sitopa sa mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso si itebuha hahulu wona musebezi o ba eza balikani ba bona, mi ni Jesu wa itebuha.

¹⁷ Nzila ya bubeli yeo ba lingu ze ñwi ba kona ku tusa banyani ba Kreste ka yona, ki ka ku fa linubu za masheleñi ze ka tusa kwa musebezi wa ku kutaza. Jesu naa susuelize balateleli ba hae ku ikezeza balikani ka “bufumu bo bu si ka luka.” (Luka 16:9) Fo ha ku talusi kuli lwa kona ku leka silikani ni Jesu kamba Jehova. Kono ka ku itusisa lika za luna kuli lu zwisezepili Mubuso, lu bonisa silikani ni lilato la luna, isiñi ka manzwi feela, kono “ka likezo ni ku eza niti.” (1 Joa. 3:16-18) Lu fa lituso ze cwalo za masheleñi ha lu abana mwa musebezi wa ku kutaza, ha lu fa masheleñi kwa musebezi wa ku yaha ni ku lukisa libaka za luna za mikopano, ni ha lu fa linubu kwa musebezi wa ku kutaza wa mwa lifasi kaufela. Ibe kuli linubu ze lu fa ki ze nyinyani kamba ki ze tuna, kaniti Jehova ni Jesu ba itebuha hahulu ku fana kwa luna inze lu tabile.—2 Makor. 9:7.

18. Ki kabakalañi ha lu swanela ku utwa ketelelo ye tomile fa Bibele ye lu fiwa ki maeluda mwa puteho?

¹⁸ Nzila ya bulalu ye lu bonisa ka yona kuli lu balikani ba Kreste ki ha lu swalisana ni ketelelo ye ba lu fa maeluda mwa puteho. Baana ba, ba ketilwe ka moya o kenile ka ketelelo ya Kreste. (Maef. 5:23) Muapositola Paulusi naa ñozi kuli: “Mu utwe bazamaisi ba mina, mi mu ipeye kwatasaa bona.” (Maheb. 13:17) Fokuñwi ku kana kwa lu bela taata ku utwa ketelelo ye tomile fa Bibele ye lu fiwa ki maeluda mwa puteho. Mwendi mane lwa ziba mifokolo ya bona, mi seo sa kona ku tahisa kuli lu si ke lwa nga hande ketelelo ya bona. Niteñi, Kreste yena toho ya puteho, wa tabela ku itusisa bona baana ba ba si ka petahala ba. Kacwalo mo lu ngela zamaiso ya bona ku ama silikani sa luna ni Kreste. Haiba lu sa landalali fa bufokoli bwa maeluda mi ka tabo lu bonisa kuli lwa utwa ketelelo ya bona, fo lu bonisa kuli lwa lata Kreste.

 Ko lu Kona ku Fumana Balikani ba Bande

19, 20. Lu kona ku fumanañi mwa puteho, mi lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

¹⁹ Jesu u zwelapili ku lu babalela isi ka ku itusisa feela ketelelo ya balisana ba ba lilato kono hape ni ka ku lu fa bo me ni banabahesu ni likaizeli ba kwa moya mwa puteho. (Mu bale Mareka 10:29,30.) Ha ne mu swalisani lwa pili ni kopano ya Jehova, bahabo mina ne ba ezizeñi? Lu sepa kuli ne ba mi tusize ha ne mu satalala ku sutelela ku Mulimu ni Kreste. Kono Jesu naa lemusize kuli fokuñwi “lila za mutu ikaba ba ndu ya hae.” (Mat. 10:36) Kwa omba-omba luli ku ziba kuli lwa kona ku fumana bana bahabo luna mwa puteho ba ba ka utwana hahulu ni luna ku fita bo lu pepilwe ni bona!—Liprov. 18:24.

²⁰ Sina ka mwa boniseza manzwi a Paulusi a litumeliso aa kwa mafelelezo a liñolo la naa ñolezi puteho ya kwa Roma, Paulusi naa na ni balikani ba bañata. (Maro. 16:8-16) Muapositola Joani naa unguzi liñolo la hae la bulalu ka manzwi a li: “Lumelisa balatiwa ka mabizo a bona.” (3 Joa. 15) Ku si na ku kakanya ni yena naa na ni balikani ba batuna. Lu kona ku likanyisa cwañi Jesu ni balutiwa ba kwa makalelo ka ku kalisa ni ku zwisezapili silikani ni mizwale ni likaizeli mwa puteho? Taba ya luna ye tatama i ka alaba puzo ye.

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Jesu naa tomile mutala mañi wa ku ba mulikani yo munde?

• Balutiwa ne ba ikutwile cwañi ka za silikani sa Jesu?

• Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu balikani ba Kreste?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 14]

Jesu naa tabela ze ne ba nahana balikani ba hae ni mo ne ba ikutwela

[Maswaniso a fa likepe 16]

Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu lakaza ku ba balikani ba Kreste?