Lipuzo ze Zwa Kwa Babali

Lu itutañi kwa Liproverbia 24:27?

Ha eleza mutangana, muñoli wa Liproverbia u li: “U kale ka musebezi wa hao wa kwande. U lime simu ya hao; ha ku felile zeo, u ka ziba ku yaha ndu ya hao.” Ki sifi sisupo se si mwa lishitanguti le li buyelezwi le? Sisupo ki sa kuli, muuna u swanela ku itukiseza hande pili a si ka nyala kale ni ku ba ni mabasi, ka ku ziba kuli buitamo bo bu cwalo bu zamaelelanga ni buikalabelo.

Kwamulaho, timana ye fokuñwi ne i bulelwanga kuli i talusa kuli muuna ya nyezi ni ya na ni lubasi haa swaneli feela ku beleka kono u swanela ku yaha, kamba ku susueza lubasi lwa hae, inge cwalo ka ku ba luta za Mulimu. Nihaike kuli taluso yeo ki ya niti mi ki ya ka Mañolo, ku bonahala kuli haki yona taluso luli ya timana ye. Kabakalañi? Ha lu nyakisiseñi mabaka a mabeli.

Libaka la pili ki la kuli, timana ye ha i buleli za ku yaha ka nzila ya ku susueza, kamba ku tiisa, lubasi lo lu li teñi. Kono timana ye i talusa za ku yaha ndu luli. Linzwi le li tolokilwe kuli ku “yaha” hape li kona ku ba la swanisezo, ili ku talusa ku yaha, kamba ku kalisa lubasi—fo kikuli, ku nyala ni ku ba ni bana.

Libaka la bubeli ki la kuli, timana ye i koñomeka ku eza lika ka nzila ye nde, inge ku bulela kuli, “kala ku eza nto ye, kihona u ka eza yani.” Kacwalohe, kana lishitanguti le, li akaleza kuli lu swanela ku eza pili lipeleko kihona lu ka eza za kwa moya? Kutokwa!

Mwa miteñi ya litaba za mwa Bibele, muuna ha naa bata ku ‘yaha ndu ya hae,’ kamba ku kalisa lubasi ka ku nyala, naa swanela ku ipuza kuli: ‘Kana ni itukiselize ku babalela musalaa ka ni bana be lu kana lwa ba ni bona hamulaho?’ Pili muuna a si ka kalisa lubasi, naa na ni musebezi wa ku eza, ili ku babalela masimu kamba licalo za hae. Kacwalo, Bibele ye Kenile, hatiso ya 1984 i talusa hande timana ye ka ku utwahala, kuli: “U si ke wa yaha ndu pili ni ku eza munzi ku fitela masimu a hao a luka, mi haa lukile u ta ba ni niti ya kuli u ta fumana bupilo.” Kana sikuka se si swana seo sa sebeza ni kacenu?

Eni. Muuna ya bata ku nyala u swanela ku itukiseza hande buikalabelo bo. Haiba u na ni buikangulo bo bunde, u ka tokwa ku beleka. Mi ki taba ye utwahala kuli muuna ha swaneli feela ku sebeza ka taata kuli a babalele lubasi lwa hae kwa mubili. Linzwi la Mulimu li bonisa kuli muuna ya sa babaleli ba ndu ya hae kwa mubili, mwa maikuto, ni kwa moya u fitwa ki ya si ka lumela! (1 Tim. 5:8) Kacwalo, mutangana ha nze a itukiseza ku nyala ni ku ba ni lubasi, u swanela ku ipuza lipuzo ze cwale ka ze: ‘Kana ni ya itukisize ku babalela lubasi ka ku lu fumanela lika za kwa mubili? Kana ni itukiselize ku etelela lubasi mwa lika za kwa moya? Kana ni ka kona ku peta buikalabelo bwa ku zamaisanga tuto ya Bibele kamita ni musalaa ka ni bana ba ka?’ Kaniti, Linzwi la Mulimu li koñomeka hahulu buikalabelo bwa butokwa bo.—Deut. 6:6-8; Maef. 6:4.

Kacwalo mutangana ya bata musali wa ku nyala u swanela ku nahana ka tokomelo ka za sikuka se si kwa Liproverbia 24:27. Ka ku swana, kalibe i ka eza hande ku ipuza haiba i itukiselize ku peta buikalabelo bwa ku ba musali ya nyezwi ni me. Bo muuna ni musali ba ba sa li ba banca ba swanela ku ipuza lipuzo ze swana ha ba nahana za ku ba ni bana. (Luka 14:28) Ku pila ka ku ya ka ketelelo ye cwalo ye buyelezwi ku kona ku tusa batu ba Mulimu ku ambuka matata a mañata mi ku ka ba tusa ku ikola bupilo bwa lubasi bo bu tabisa.

[Manzwi a fa likepe 12]

Ki lipuzo mañi ka za manyalo zaa swanela ku ipuza mutangana?