Mu Eze Musebezi wa ku Kutula ka mo mu Konela Kaufela
Mu Eze Musebezi wa ku Kutula ka mo mu Konela Kaufela
“Mu tiise kamita musebezi wa Mulena.”—1 MAKOR. 15:58.
1. Jesu naa memile balutiwa ba hae ku ezañi?
HA NAA fita mwa sibaka sa Samaria kwa mafelelezo a 30 C.E., Jesu a pumula hanyinyani kwa lisima le ne li li bukaufi ni munzi wa Sikare. Teñi ko a bulelela balutiwa ba hae kuli: “Mu nanule meeto, mi mu shalime masimu, kakuli sa buzwa, a libelezi ku kutulwa.” (Joa. 4:35) Jesu naa sa talusi musebezi wa ku kutula luli, kono naa talusa musebezi wa ku kubukanya batu ba lipilu ze nde be ne ba ka ba balateleli ba hae. Ka manzwi ao, naa mema balutiwa ba hae kuli ba tuse mwa musebezi wo. Musebezi o no tokwa ku ezwa ne li o mutuna mi ne u tokwa ku ezwa mwa nako ye kuswani!
2, 3. (a) Ki nto mañi ye bonisa kuli lu pila mwa nako ya kutulo? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye?
2 Manzwi a naa bulezi Jesu ka za ku kutula ki a butokwa ku luna kacenu. Lu pila mwa nako yeo simu ya batu ba mwa lifasi ‘se i buzwize, mi i libelezi ku kutulwa.’ Ka silimo ni silimo, batu ba ba eza lule-lule ba memiwanga kuli ba itute lituto za niti ye pilisa, mi balutiwa ba banca ba bañata ba kolobezwanga. Lu na ni tohonolo ya ku tusa mwa musebezi o mutuna ka ku fitisisa wa ku kutula, o zamaiswa ki Muñaa lukau, yena Jehova Mulimu. Kana mu sweli mwa ‘tiisa musebezi’ wo wa ku kutula?—1 Makor. 15:58.
3 Halaa lilimo ze talu ni licika za sebelezo ya hae fa lifasi, Jesu naa tusize balutiwa ba hae ku itukiseza musebezi wa ku kutula. Mwa taba ye, lu ka nyakisisa lituto ze talu ze lu ituta kwa lituto za butokwa ze ñata za naa lutile balutiwa ba hae Jesu. Tuto ni tuto i bonisa kalemeno ka ka kona ku lu tusa hahulu ha lu nze lu satalala ku kubukanya balutiwa. Ha lu nyakisiseñi tulemeno to kalikañwi ka kalikañwi.
Buikokobezo ki Bwa Butokwa
4. Jesu naa bonisize cwañi butokwa bwa ku ba ni buikokobezo?
4 Mu beye taba ye mwa pono: Balutiwa kihona ba sa zo feza ku kanana ka za kuli yo mutuna mwahalaa bona ki mañi. Mwendi lifateho za bona li sa sosobani. Kacwalo Jesu u biza mwanana ni ku mu yemisa mwahalaa bona. Mi u bulela inze a talimezi mwanana yo, u li: “Mutu ni mutu ya ka ishuwa [kamba, “mutu ni mutu ya ka ikeza yo munyinyani,” Byington] sina mwanana yo, ki yena ya ka ba yo mutuna mwa mubuso wa kwa lihalimu.” (Mu bale Mateu 18:1-4.) Balutiwa ne ba sa swaneli ku nahana sina batu ba lifasi, ba ba nga kuli butuna bwa mutu bu itingile fa maata a na ni fahalimu a ba bañwi, sifumu sa hae, ni butumo bwa hae. Kono ne ba tokwa ku utwisisa kuli ne ba kona ku ba ba batuna ka ‘ku ikeza ba banyinyani’ mwa meeto a ba bañwi. Jehova naa ka ba fuyola feela ni ku itusisa bona ha ne ba ka bonisa buikokobezo bwa niti.
5, 6. Ki kabakalañi ha mu swanela ku ba ni buikokobezo kuli mu tuse mwa musebezi wa ku kutula ka mo mu konela kaufela? Mu fe mutala.
5 Ni la kacenu le, batu ba bañata mwa lifasi ba ndongwamanga maata a ku zamaisa, sifumu, ni butumo. Kabakaleo, ha ba na hande nako ya ku ituta ka za Mulimu ni ku mu sebeleza, kamba mane ha ba na nako. (Mat. 13:22) Kono batu ba Jehova ba tabela ‘ku ikeza ba banyinyani’ mwa meeto a ba bañwi ilikuli Muñaa lukau a ba fuyole ni ku ba katelwa.—Mat. 6:24; 2 Makor. 11:7; Mafil. 3:8.
6 Ha mu nyakisise mutala wa bo Francisco ba ba li maeluda kwa South America. Ha ne ba sa li micaha ba tuhela ku ituta kwa yunivesiti kuli ba be mapaina. Ba talusa kuli: “Ha ne ni beelelize musali hasamulaho wa fo, ne ni kona ku fumana musebezi o ne u ka lu ocolisa mali a mañata ni musalaa ka. Kono lwa iketela ku nolofaza mupilelo wa luna ni ku zwelapili ku eza sebelezo ya nako kaufela. Hamulaho wa nako lwa ba ni bana mi matata a ekezeha. Kono Jehova naa lu tusize ku zwelapili ku pila bupilo bo bu bunolo.” Ka ku feleleza bo Francisco ba li: “Kwandaa buikalabelo bo bu shutana-shutana bo ni bile ni bona, ni bile ni tohonolo ya ku ba eluda ka lilimo ze fitelela 30. Ha lu si ka inyaza ni hanyinyani kabakala ku pila bupilo bo bu bunolo.”
7. Mu sebelisize cwañi kelezo ye kwa Maroma 12:16?
7 Haiba mu hana “ze tuna” za lifasi le mi mu “[isa] pilu ku ze nyinyani,” ni mina mwa kona ku ba ni sepo ya ku ba ni limbuyoti ze ñata ni buikalabelo bo buñata mwa musebezi wa ku kutula.—Maro. 12:16; Mat. 4:19, 20; Luka 18:28-30.
Buikatazo bu Tahisa Limbuyoti
8, 9. (a) Mu kandeke ka bukuswani nguli ya litalenta ya naa file Jesu. (b) Ki bo mañi ba ba kona ku susuezwa hahulu ki nguli ye?
8 Kalemeno ka kañwi ke lu tokwa ku ba ni kona kuli lu tuse ka mo lu konela kaufela mwa musebezi wa ku kutula ki buikatazo. Jesu naa bonisize buniti bwa taba yeo ha naa file nguli ya litalenta. * Nguli yeo i bulela ka za muuna ya naa file batanga ba hae ba balalu maata a ku babalela bufumu bwa hae a si ka funduka kale. Mutanga wa pili naa filwe litalenta liketalizoho, wa bubeli naa filwe ze peli, mi wa bulalu naa filwe i liñwi. Mulenaa bona ha sa fundukile, mutanga ya naa filwe litalenta liketalizoho ni ya naa filwe ze peli, ba eza buikatazo bwa ku “fundaota ka zona,” kamba ku li sebelisa. Kono mutanga ya naa filwe talenta i liñwi naa “na ni buzwa.” Naa pumbekile talenta ya hae mwa mubu. Mulena ha sa kutile, a fa batanga be ne ba sebelisize litalenta za bona mupuzo ka ku ba “beya ku busa ze ñata.” Mi a amuha mutanga wa bulalu talenta ya naa mu file ni ku mu lundula mwa lapa la hae.—Mat. 25:14-30.
9 Ku si na ku kakanya, mu lakaza ku likanyisa batanga be ne ba ikatalize ba naa bulezi Jesu mwa nguli ya hae mi mu bata ku tusa ka mo mu konela kaufela mwa musebezi wa ku luta batu kuli ba be balutiwa. Kono ku cwañi haiba miinelo i mi palelwisa ku eza ze mu kona ku peta ka nako ya cwale? Mwendi butata bwa za mali bu mi hapeleza ku belekanga ka nako ye telele ilikuli mu kone ku babalela lubasi lwa mina. Kamba mwendi se mu felelwa ki maata a mwa bunca mi se mu katazwa ki mapongo. Haiba ku cwalo, nguli ya litalenta ya kona ku mi susueza.
10. Mulena ya bulezwi mwa nguli ya litalenta naa bonisize cwañi kuli naa na ni kutwisiso, mi ki kabakalañi ha mu susuezwa ki taba yeo?
10 Mu lemuhe kuli mulena ya bulezwi mwa nguli naa ziba za naa kona ku peta yo muñwi ni yo muñwi wa batanga ba hae. Naa bonisize kuli naa ziba taba yeo ha naa file yo muñwi ni yo muñwi wa batanga ba hae litalenta “ka ku likanyeza maata a hae.” (Mat. 25:15) Sina mwa naa libelelela mulena yo, mutanga wa pili naa fumani litalenta ze ñata ku fita za naa fumani wa bubeli. Kono mulena naa itebuhile buikatazo bwa batanga ba babeli bao ka ku ba lumba kuli ne li ‘batanga ba bande, ba ba sepahala’ mi naa ba file mupuzo o swana. (Mat. 25:21, 23) Ka ku swana, Muñaa lukau, yena Jehova Mulimu, wa ziba kuli miinelo ya mina i ama ze mu kona ku peta mwa sebelezo ya hae. U ka lemuha buikatazo bwa mina bwa ku mu sebeleza ka pilu ya mina kaufela mi u ka mi fa mupuzo.—Mare. 14:3-9; mu bale Luka 21:1-4.
11. Mu fe mutala o bonisa mo lu kona ku fuyaulelwa haiba lu eza buikatazo niha lu li mwa linako ze taata.
11 Mutala wa kaizeli wa Sikreste ya bizwa Selmira ya pila mwa Brazil, u bonisa kuli mutu wa kona ku sebeza ka taata mwa sebelezo ya Mulimu niha li mwa miinelo ye taata. Lilimo ze 20 kwamulaho, bo muunaa bo Selmira ne ba bulailwe ka tobolo ki masholi, mi bo Selmira ne ba na ni ku uta bana ba bona ba banyinyani ba balalu. Ne ba li babeleki ba fa lapa mi ne ba belekanga ka nako ye telele ni ku tamanga misipili ye katalisa mwa limota ze longile batu ba bañata. Ku si na taba ni butata bo, ne ba ezize litukiso ze nde ilikuli ba kone ku ba mapaina ba kamita. Hasamulaho, kwa bana ba bona ba balalu, ba babeli ba kala sebelezo ya bupaina ni bona. Bo Selmira ba li: “Halaa lilimo ze fitile, ni itutile Bibele ni batu ba ba fitelela 20 mi se ba li sina bahabo na. Ni la kacenu le, batu bao ba sa ni lata mi ki balikani ba ka. Ba swana sina maluwo a sa konwi ku lekwa ka mali.” Kaniti, Muñaa lukau u fuyozi buikatazo bwa bo Selmira!
12. Lu kona ku bonisa cwañi buikatazo mwa musebezi wa ku kutaza?
12 Haiba miinelo ye mu li ku yona cwale i mi palelwisa ku tandanga nako ye ñata mwa bukombwa, mu sa kona ku ekeza ku ze mu sweli ku peta mwa musebezi wa ku kutula ka ku ba ni buanyu mwa bukombwa bwa mina. Haiba mu itusisa hande liakalezo ze mu fiwa sunda ni sunda mwa Mukopano wa Sebelezo, mu ka ekeza kwa buikoneli bwa mina bwa ku kutaza mi mu ka fumana linzila ze nca za ku kutaza ka zona. (2 Tim. 2:15) Hape haiba ku konahala, mwa kona ku tuhela ku ezanga lika ze si za butokwa kamba ku li ezanga ka nako ye ñwi ilikuli mu kone ku fumanehanga kamita kwa mikopano ya puteho ya ku zwela mwa sebelezo ya mwa simu.—Makolo. 4:5.
13. Ki nto mañi ye kona ku lu tusa hahulu ku ba ni buikatazo?
13 Mu hupule kuli lu kona ku ba ni buikatazo ha lu na ni lilato ni buitebuho ku Mulimu. (Samu 40:8) Mutanga wa bulalu ya bulezwi mwa nguli ya Jesu naa saba mulenaa hae, mi naa mu nga kuli ki mutu ya taata ya si na kutwisiso. Kabakaleo, mutanga yo naa pumbekile talenta mwa sibaka sa ku itusisa yona kuli a ekeze kwa bufumu bwa mulenaa hae. Kuli lu ambuke moya wo wa ku ba ni buzwa, lu swanela ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Muñaa lukau, yena Jehova. Mu bange ni nako ya ku ituta ni ku yeya tulemeno twa hae to tu tabisa—lilato, pilu-telele, ni sishemo. Ka ku eza cwalo, pilu ya mina i ka mi susueza ku eza ze mu kona kaufela mwa sebelezo ya hae.—Luka 6:45; Mafil. 1:9-11.
“Mu be ba ba Kenile”
14. Ki taelo ifi ye butokwa ye ba swanela ku mamela batu ba ba bata ku ba bakutuli?
14 Muapositola Pitrosi u talusa za tokwa Mulimu kwa batanga ba hae fa lifasi ka ku bulela manzwi a mwa Mañolo A Siheberu, u li: “Sina ya mi bizize ha li Ya-Kenile, ni mina mu be ba ba kenile mwa mizamao ya mina kaufela; kakuli ku ñozwi kuli: Mu be ba ba kenile, kakuli Na ni Ya-Kenile.” (1 Pit. 1:15, 16; Liv. 19:2; Deut. 18:13) Manzwi ao a bonisa kuli bakutuli ba swanela ku ba ba ba kenile mwa meeto a Mulimu. Lwa kona ku mamela taelo ye butokwa yeo ka ku nga mihato ya kuli lu keniswe. Lu kona cwañi ku eza cwalo? Ka ku tusiwa ki linzwi la Mulimu le li li niti.
15. Niti ya linzwi la Mulimu i na ni maata a ku lu eza cwañi?
15 Linzwi la Mulimu le li li niti li bapanywa ni mezi a kenisa. Ka mutala, muapositola Paulusi naa ñozi kuli puteho ya Bakreste ba ba tozizwe i kenile mwa meeto a Mulimu, sina munyaliwa wa Kreste ya na ni muzamao o kenile, mi Kreste ki yena ya kenisize puteho yeo “ka kolobezo ya mezi, ka Linzwi la hae” kuli “ibe ye kenile, ye sa nyazahali.” (Maef. 5:25-27) Lilimo pili Paulusi a si ka bulela kale manzwi ao, Jesu ni yena naa talusize kuli linzwi la Mulimu la naa shaela li na ni maata a ku kenisa. Jesu naa bulelezi balutiwa ba hae kuli: “Mu se mu kenile kabakala linzwi le ni mi bulelezi.” (Joa. 15:3) Kacwalo, niti ya linzwi la Mulimu i na ni maata a ku lu tapisa kuli lu be ba ba kenile mwa meeto a Mulimu. Mulimu u kona ku amuhela bulapeli bwa luna haiba feela lu lumeleza niti ya hae ku lu kenisa cwalo.
16. Lu kona cwañi ku ipuluka inze lu li ba ba kenile mwa meeto a Mulimu?
16 Kacwalo, kuli lu be babeleki mwa kutulo ya Mulimu, lu swanela pili ku tuhela ku eza lika kaufela za nga Mulimu kuli ha li si ka kena. Kaniti, kuli lu zwelepili ku ba ni tohonolo ya ku ba bakutuli, lu swanela ku toma mutala o munde mwa ku mamela likuka za Jehova ze pahami ze ama muzamao ni bulapeli. (Mu bale 1 Pitrosi 1:14-16.) Lu swanela ku lumeleza linzwi la Mulimu le li li niti ku lu kenisanga kamita, sina feela mo lu kenisezanga mibili ya luna. Ku eza cwalo ku kopanyeleza ku balanga Bibele ni ku fumanehanga kwa mikopano ya Sikreste. Hape ku kopanyeleza ku ikataza ku sebelisa likupuliso za Mulimu mwa bupilo bwa luna. Ku eza cwalo ku ka lu tusa ku tula litakazo za luna za sibi ni ku hanyeza likukuezo ze silafaza za mwa lifasi le. (Samu 119:9; Jak. 1:21-25) Kaniti, kwa tabisa hakalo ku ziba kuli ka tuso ya linzwi la Mulimu le li li niti, lwa kona ku ‘tapiswa’ nihaiba kwa sibi se situna!—1 Makor. 6:9-11.
17. Ki likelezo lifi za mwa Bibele ze lu swanela ku mamela kuli lu zwelepili ku ba ba ba kenile?
17 Kana mwa lumelezanga linzwi la Mulimu le li li niti ku mi kenisa? Ka mutala, mu ezanga cwañi haiba mu lemuswa ka za likozi ze tiswa ki mikwa ye silafaza ye ba itabisa ka yona batu mwa lifasi? (Samu 101:3) Kana mwa ambukanga ku eza liango ze sa swaneli ni be mu kena ni bona sikolo kamba be mu beleka ni bona ba ba sa lumeli? (1 Makor. 15:33) Kana luli mu sweli mwa ikataza ku tula mifokolo ya mina ye kona ku tahisa kuli mu be ba ba silafezi mwa meeto a Jehova? (Makolo. 3:5) Kana mu ikambusize kwa litaba za naha ni kwa moya wa ku lata hahulu naha ya habo mutu o ba bonisanga batu mwa lipapali ze ñata za kangisano?—Jak. 4:4.
18. Ku ba ba ba kenile mwa meeto a Mulimu ku ka lu tusa cwañi ku ba bakutuli ba ba beya hahulu muselo?
18 Ku mamela likelezo ze cwalo ka busepahali ku ka mi tusa ku peta ze nde ze ñata. Jesu naa bapanyize balutiwa ba hae ba ba tozizwe ni mitai ya kota ya veine. Naa ize: “Mutai kaufela o ku na, o sa beyi muselo, [Ndate] wa u kola; mi mutai kaufela o beya muselo, wa u kolela [“wa u kenisa ka ku u kolela,” NW] kuli u beye hahulu.” (Joa. 15:2) Ha mu nze mu lumeleza mezi a li niti ya mwa Bibele ku mi kenisa, mu ka beya hahulu muselo.
Limbuyoti Mwa Nako ya Cwale ni Kwapili
19. Balutiwa ba Jesu ne ba fuyozwi cwañi kabakala buikatazo bo ne ba ezize ka ku ba bakutuli?
19 Balutiwa ba ba sepahala be ne ba itutile ku Jesu ne ba filwe maata ki moya o kenile fa Pentekonta ya 33 C.E., kuli ba be lipaki “ku isa kwa mafelelezo a lifasi.” (Lik. 1:8) Ne ba bile lilama za sitopa se si etelela, balumiwa, ni maeluda ba maeto, mi ne ba petile kalulo ye tuna mwa ku kutaza taba ye nde “ku ba ba li teñi kaufela mwatasaa lihalimu.” (Makolo. 1:23) Balutiwa bao ne ba fuyozwi hahulu mi ne ba tahiselize ba bañwi tabo ye tuna!
20. (a) Ki limbuyoti mañi ze mu amuhezi kabakala ku eza musebezi wa ku kutula ka mo mu konela kaufela? (b) Mu lelile ku ezañi?
20 Ka ku bonisa buikokobezo, ku eza buikatazo, ni ku mamela likuka ze pahami za mwa Linzwi la Mulimu, lu ka zwelapili ku ba ni kabelo ye tezi ni ye nde mwa musebezituna wa ku kutula o swelwi ku ezwa cwale. Batu ba bañata ha ba nze ba utwiswa butuku ni ku filikanywa ki mupilelo wa bona wa ku ndongwama sifumu ni minyaka, luna lu na ni tabo ya niti mi lu kolwa ka ze lu na ni zona. (Samu 126:6) Mi nto ya butokwa ka ku fitisisa ki ya kuli “musebezi wa [luna] o taata ha u na ku ba o si na tuso ku Mulena.” (1 Makor. 15:58) Muñaa lukau, yena Jehova Mulimu, u ka lu fuyola ku ya ku ile kabakala ‘misebezi ya luna, ni lilato le lu bonisize kwa libizo la hae.’—Maheb. 6:10-12.
[Footnote]
^ para. 8 Nguli ya litalenta i bulela ka za mo Jesu a sebelisanela ni balutiwa ba hae ba ba tozizwe, kono hape i na ni likuka ze tusa Bakreste kaufela.
Kana Mwa Hupula?
Ha mu nze mu tusa ka mo mu konela kaufela mwa musebezi wa ku kutula . . .
• ki kabakalañi ha mu swanela ku ba ni buikokobezo?
• mu kona cwañi ku ba ni buikatazo?
• ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku ba ba ba kenile mwa meeto a Mulimu?
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso fa likepe 17]
Buikokobezo bwa kona ku lu tusa ku pila bupilo bo bu bunolo bwa ku iyakatwa za Mubuso