Mu Tuse Bana ba Mina Kuli ba Late ku Bala ni ku Ituta

KU IKATAZA ku luta bana ba mina ku bala ni ku ituta ki ye ñwi ya linzila za butokwa hahulu ze mu kona ku ba tusa ka zona kuli za bona li konde kwapili. Mi ku eza cwalo kwa tabisa luli! Nako ye ba hupulanga ba bañwi ili ye ne ba tabelanga hahulu ha ne ba sa li banana ki ha ne ba balelwanga ki bashemi ba bona. Ku bala ku kona ku ba nto ye tabisa, mi ze zwa mwateñi ni zona li kona ku ba ze tabisa. Taba yeo ki ya niti sihulu kwa batanga ba Mulimu, kakuli ku ituta Bibele ku lu konisa ku ba ni bulikani bo bu tiile hahulu ni Jehova. Mushemi yo muñwi wa Sikreste naa ize: “Lika za butokwa hahulu ku luna li ama ku bala ni ku ituta.”

Ku ba ni mikwa ye minde ya mwa ku itutela ku kona ku tusa bana ba mina ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Mulimu. (Samu 1:1-3, 6) Nihaike kuli ku ziba ku bala haki kona ko ku ka konisa batu ku punyuha, Bibele i bonisa kuli ku bala ku kona ku tahisa limbuyoti ze ñata. Ka mutala, liñolo la Sinulo 1:3 li li: “U na ni mbuyoti ya bala, ni ba ba utwa litaba za bupolofita bo.” Hape, kelezo ya Paulusi ya naa ñolezi Timotea ka susumezo ya moya o kenile i bonisa butokwa bwa ku iseza pilu ku ze lu bala ha lu ituta, ili kalulo ya butokwa ya tuto. Naa ñozi kuli: “Tokomela zeo, u li tukufalelwe.” Kabakalañi? Kuli “ku zwelapili kwa hao ku lemuhiwe ki batu kaufela.”—1 Tim. 4:15.

Kono niti kikuli ku ziba feela ku bala ni ku ituta ha ku koni ku tusa mutu. Batu ba bañata ba ba na ni buikoneli bo ha ba itusisangi bona, kono ba ezanga lika ze si za butokwa hahulu. Kacwalo bashemi ba kona ku tusa cwañi bana ba bona kuli ba lakaze zibo ye kona ku ba tusa?

Lilato la Mina ni Mutala wa Mina

Bana ba ikolanga ku ituta haiba ba boniswa lilato ha ba lutiwa. Bakreste ba ba nyalani, bo Owen ni bo Claudia, ba hupula mo ne ba ikutwelanga bana ba bona ba babeli, mi ba li: “Ne ba nyolelwanga nako ya ku ituta kakuli ne li nako ye ipitezi, ye ne ba ikutwanga ku silelezwa ni ku ba mwa buiketo. Ne ba ikutwanga ku latiwa ka nako yeo.” Banana ha ba nze ba hula mi ba kena mwa lilimo za ku nonoboka ze kona ku ba ze taata, ba ka ba ni mubonelo o munde wa ku ituta haiba ba boniswanga lilato lubasi ha lu ituta hamoho. Bana ba bo Owen ni bo Claudia se ba li mapaina cwale mi ba sa lata ku bala ni ku ituta kabakala bashemi ba bona be ne ba ba tusize ku ba ni lilato le li cwalo.

Kwandaa lilato, nto ye ñwi ye kona ku tusa hahulu ki ku tomela bana mutala. Banana ba ba bonanga bashemi ba bona inze ba bala ni ku ituta ba kona ku nga mikwa yeo ku ba ya butokwa mwa bupilo bwa bona. Kono cwale mu kona cwañi ku toma mutala ka ku ba bashemi haiba ku bala ku mi belanga taata? Mwendi mu tokwa ku cinca mo mu tomahanyeza lika ze mu nga ku ba za butokwa kamba ku cinca mubonelo wa mina wa ku bala. (Maro. 2:21) Haiba ku bala ki mukwa wa mina wa ka zazi ni zazi, mu ka susumeza ni bana ba mina ku eza cwalo. Haiba mu ikatazanga ku bala Bibele, ku  itukiseza mikopano, ni ku eza tuto ya lubasi, mu ka bonisa bana ba mina butokwa bwa misebezi yeo.

Kacwalo, lilato la mina ni mutala wa mina ki za butokwa hahulu kuli mu kone ku tusa bana ba mina ku ba ni takazo ya ku bala. Kono ki lika mañi ze mu kona ku eza kuli mu ba susueze?

Ku Tusa Bana Kuli ba Late ku Bala

Ki ifi mihato ye miñwi ya butokwa ye mu kona ku nga kuli mu tuse bana ba mina ku lata ku bala? Mu ba fumanele libuka inge ba sa li ba banyinyani. Eluda yo muñwi wa Sikreste ya naa tusizwe ku lata ku bala ki bashemi ba hae, u li: “Mu tuse bana ba mina kuli ba twaele ku swalanga libuka ni ku li bala. Ha ba eza cwalo, ba ka lata libuka mi ba ka li balanga mwa bupilo bwa bona.” Kacwalo, libuka ze tomile fa Bibele, ze cwale ka Itute ku Muluti Yo Mutuna ni Buka Ya Ka ya Makande a Bibele, li latiwanga hahulu ki banana ba bañata ba si ka ziba kale ku bala. Ha mu bala libuka ze cwalo ni bana ba mina, ha mu ba tusi feela ku ituta puo kono hape mu ba tusa ku ziba “za moya” ni “manzwi a lutwa ki Moya.”—1 Makor. 2:13.

Mu balange ka ku tumusa. Mu be ni mukwa wa ku balanga ni bana ba mina ka zazi ni zazi. Ku eza cwalo ku tusa bana ku ziba mwa ku bizeza hande manzwi mi ku ba tusa ku ba ni mukwa wa ku balanga. Mubalelo wa mina ni ona ki wa butokwa. Mu balange ka mafulofulo, mi ni bona ba ka balanga cwalo. Mane haiba mu eza cwalo, bana ba mina ba kona ku mi kupa ku ba balela likande le li swana hañata-ñata. Haiba ba mi kupa, mu ba balele! Nako ha i nze i ya, ba ka bata ku ziba litaba ze nca. Kono mu tokomele kuli mu si ke mwa ba hapeleza ku bala. Jesu naa tomile mutala ka ku luta bateelezi ba hae ku likana ni “mo ne ba konela ku utwa.” (Mare. 4:33) Haiba mu sa hapelezi bana ba mina ku bala, ba ka nyolelwanga nako ya ku bala, mi mu ka kona ku peta hande mulelo wa mina wa ku ba luta kuli ba late ku bala.

Mu ba susueze ku mi talusezanga ze mu bala. Ka ku eza cwalo, bana ba mina ba banyinyani ba ka ziba manzwi a mañata mwa nako ye kuswani, ku utwisisa manzwi ao ni ku a biza hande, mi taba yeo i ka mi tabisa. Ku ambolisananga ze mu bala ku ka ba tusa hahulu ku eza zwelopili. Buka ye ñwi ye bulela ka za mwa ku tuseza banana ku ziba ku bala hande i talusa kuli ku ambolisananga ku tusa banana “ku ituta manzwi e ba ka tokwa ku ziba ni ku utwisisa ha ba bala.” Buka yeo i zwelapili ku talusa kuli: “Banana ba banyinyani ba ba sa ituta ku bala ni ku ñola ba tokwa ku amboliswanga, mi ba ka tusiwa hande haiba mu ambola hahulu litaba za butokwa.”

Mu kupe bana ba mina ku mi balela, mi mu ba susueze ku buza lipuzo. Mwendi mina mwa kona ku ba buza lipuzo ni ku ba tusa ku fumana likalabo. Ha mu eza cwalo, banana ba ka ituta kuli mwa libuka ku iputezi litaba ni kuli manzwi e ba bala a na ni taluso. Muezezo wo u ka tusa hahulu bana ba mina ha mu bala litaba ze tomile fa Linzwi la Mulimu, ili buka ye na ni litaba za butokwa hahulu.—Maheb. 4:12.

Kono mu si libali kuli ku bala ki musebezi o mutuna. Kuli mutu a kone ku bala hande, u tokwa ku balanga ka nako ye ñata ni ku itwaeza. Kacwalo mu babazange hahulu banana, kakuli ha mu eza cwalo mu ba susueza ku zwelapili ku lata ku bala.

Ku Bala Kwa Tusa mi Kwa Tabisa

Ku luta bana ba mina mwa ku itutela ku ba tusa ku ziba mulelo wa ku bala. Ku ituta ku talusa ku lemuha litaba ni ku utwisisa mo li swalisanela litaba zeo. Ku kopanyeleza ku alakanya hande litaba, ku li hupula, ni ku li sebelisa. Mwanana ha sa zibile mwa ku itutela ni ku bona butokwa bwa ku eza cwalo, u ka lemuha kuli ku ituta kwa tusa mi kwa tabisa.—Muek. 10:10.

Mu ba lute mikwa ye minde ya mwa ku itutela. Mwa kona ku luta bana ba mina mikwa ye minde ya mwa ku itutela ka Nako ya ku Lapela Sina Lubasi, ka nako ya ku nyakisisa liñolo la zazi, ni ka linako ze ñwi ze cwalo. Ku ina sikalalambo ni ku teelezanga ka nako ye kuswani  kwa taba ye nyakisiswa ku ka ba twaeza ku isanga pilu kwa litaba ze ba ituta, ili nto ye butokwa hahulu mwa ku ituta. Hape, mwa kona ku susueza mwanaa mina wa mushimani kuli a mi taluseze mo litaba za sa zo ituta li swalisanela ni litaba za ziba ni kale. Ku eza cwalo ku mu tusa ku ziba ku bapanya litaba. Kamba mwa kona ku kupa mwanaa mina wa musizana kuli a bulele ka bukuswani ili ka manzwi a hae litaba za balile. Ku eza cwalo ku ka mu tusa ku li utwisisa hande ni ku li hupula. Ku lundulula, ili ku kutela ku bulela lisupo ze tuna hamulaho wa ku bala taba, ki mukwa o muñwi o ka tusa bana ba mina ku hupula ze ba bala, ili o mu kona ku ba luta. Nihaiba banana ba banyinyani ba kona ku lutiwa ku ñolanga lisupo ka bukuswani ka nako ya ku ituta kamba ya mikopano ya puteho. Ku eza cwalo ku kona ku ba tusa hahulu ku isa pilu kwa litaba ze ba ituta. Mikwa yeo ye bunolo i tahisa kuli mina ni bana ba mina mu ikole ku ituta ni ku tusiwa ki ku eza cwalo.

Mu lukise sibaka mo mu kona ku itutela hande. Ku itutela mwa sibaka se si fukelwa hande ki moya, se si na ni liseli, se si kuzize ili mo mu kona ku ina hande, ku ka mi tusa ku isa pilu ku ze mu bala. Kono mubonelo wa bashemi wa ku ituta ni wona u butokwa hahulu. Me yo muñwi u li: “Ki kwa butokwa hahulu kuli mu bange ni nako ya ku bala ni ku ituta kamita. Ku eza cwalo ku tusa bana ba mina ku ba ni tomahanyo ya lika za ku eza. Ba ka ziba nako ye ba swanela ku eza nto ni nto.” Bashemi ba bañata ha ba lumelezangi misebezi ye miñwi ku eziwa ka nako ya ku ituta. Ka ku ya ka caziba yo muñwi, muezezo wo ki wa butokwa hahulu mwa ku luta banana ku ba ni mikwa ye minde ya mwa ku itutela.

Mu bonise butokwa bwa ku ituta. Ka ku feleleza, mu tuse bana ba mina ku bona butokwa bwa ku ituta. Ku sebelisa litaba ze ba ituta ku ba tusa ku bona mulelo wa ku ituta. Muzwale yo muñwi ya li mukulwani, u li: “Haiba ni sa lemuhi butokwa bwa litaba ze ni ituta, ha ni bangi hande ni takazo ya ku li bala. Kono haiba ni lemuha mo ni kona ku tusezwa ki litaba zeo, ni banga ni takazo ya ku li bala kuli ni li utwisise.” Haiba ba banca ba lemuha kuli ku ituta ku ba tusa ku peta mulelo wa butokwa, ba ka lata hahulu ku ituta. Ba ka nyolelwanga nako ya ku ituta, sina mo ne ba nyolelwanga nako ya ku bala.

Mupuzo O Munde Hahulu

Ku na ni ze nde ze ñata ze zwa mwa ku luta bana ba mina ku lata ku bala. Ze ñwi za lika zeo kikuli ba ka eza hande kwa sikolo ni kwa mubeleko, ba ka swalisana hande ni batu ba bañwi, ba ka utwisisa ze ezahala mwa lifasi ni taluso ya zona, ba ka utwana ni ku latana hahulu ni bashemi ba bona, mi ba ka fumana tabo ye tuna ye zwa mwa ku bala ni ku ituta.

Sa butokwa ni ku fita kikuli ku lata ku ituta ku ka tusa bana ba mina ku saba Mulimu. Ku lata ku ituta ki kona ko ku ka ba tusa ku kwalula minahano ni lipilu za bona ilikuli ba zibe ‘bupala, ni butelele, ni butungi, ni butelele bwa ku ya kwahalimu’ bwa niti ya mwa Mañolo. (Maef. 3:18) Kono niti kikuli, bashemi ba Sikreste ba tokwa ku luta bana ba bona lika ze ñata. Bashemi ha ba nze ba ikataza ku tolanga ni bana ba bona ni ku ba tokomela ni ku eza ka mo ba konela kaufela kuli ba ba tuse ku ba ni makalelo a mande mwa bupilo, ba sepa kuli bana ba bona ba ka iketela ku lapela Jehova. Ku luta bana ba mina ku ba ni mikwa ye minde ya mwa ku itutela ku ka ba tusa ku ba ni bulikani bo bunde ni Mulimu. Kacwalohe, mu kupe Jehova kuli a mi fuyole ha mu nze mu ikataza ku luta bana ba mina ku lata ku bala ni ku ituta.—Liprov. 22:6.

 [Mbokisi/Siswaniso se si fa likepe 26]

Ku Bala . . .

• Mu fumanele bana ba mina libuka

• Mu bale ka ku tumusa

• Mu ba susueze ku mi talusezanga ze mu bala

• Mu ambolisane ze mu bala

• Mu ba kupe ku mi balela

• Mu ba susueze ku buza lipuzo

Ku Ituta . . .

• Mu tomele bana ba mina mutala o munde

• Mu lute bana ba mina . . .

○ ku isa pilu kwa taba ye nyakisiswa

○ ku bapanya

○ ku bulela ka bukuswani litaba ze balilwe

○ ku lundulula

○ ku ñola lisupo

• Mu lukise sibaka mo mu kona ku itutela hande

• Mu bonise butokwa bwa ku ituta