Kana Mwa Lumelela Moya Wa Mulimu Ku Mi Zamaisa?

“Moya wa hao o munde u ni zamaise mwa naha ye patami.”—SAMU 143:10.

1, 2. (a) Jehova naa itusisize moya wa hae o kenile mwa miinelo ifi kuli a tuse batanga ba hae? (b) Kana moya o kenile u sebezanga feela ka linako ze ipitezi? Mu taluse.

MU HUPULANGAÑI ka za mo u sebeleza moya o kenile? Kana mwa nahananga ka za likezo ze maata za naa ezize Gidioni ni Samisoni? (Baat. 6:33, 34; 15:14, 15) Mwendi mu hupulanga ka za bundume bwa Bakreste ba pili kamba ka za mombecima wa naa na ni ona Setefani ha naa yemi fapilaa kuta ya Sanhedrini. (Lik. 4:31; 6:15) Kana mwa nahananga ka za tabo ye ba banga ni yona mizwale fa mikopano ya macaba, busepahali bwa mizwale ba luna ba ba tamilwe kabakala ku sa ikenya mwa litaba za linaha, ni ku ekezeha ko kutuna hahulu kwa musebezi wa ku kutaza? Mitala ye kaufela i bonisa hande mo u sebeleza moya o kenile.

² Kana moya o kenile u sebezanga feela ka linako ze ipitezi kamba mwa miinelo ye ipitezi? Batili. Linzwi la Mulimu li bulela kuli Bakreste ba ‘zamaya ka Moya,’ ba “zamaiswa ki Moya,” ni kuli ba “pila ka Moya.” (Magal. 5:16, 18, 25) Lipulelo zeo li bonisa kuli moya o kenile wa kona ku zwelapili ku lu zamaisa. Lu swanela ku kupanga Jehova ka zazi ni zazi kuli a zamaise mihupulo ya luna, mibulelelo ya luna, ni likezo za luna ka moya wa hae. (Mu bale Samu 143:10.) Ha lu lumelela moya ku lu zamaisa, u ka lu tusa ku ba ni muselo o katulusa ba bañwi ni ku lumbekisa Mulimu.

3. (a) Ki kabakalañi ha lu tokwa ku zamaiswa ki moya o kenile? (b) Ki lipuzo lifi ze lu ka nyakisisa?

³ Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli lu zamaiswe ki moya o kenile? Kakuli ku na ni nto ye ñwi ye bata ku lu zamaisa, ili ye lwanisa moya o kenile. Mañolo a bonisa kuli nto yeo ki “nama,” ili litakazo za sibi ze lu banga ni zona bakeñisa ku sa petahala ko lu yambuzi ku mushemi wa luna Adama. (Mu bale Magalata 5:17.) Kacwalohe, ku lumelela moya wa Mulimu kuli u lu zamaise ku lu tokwa kuli lu ezeñi? Kana ku na ni ze lu kona ku eza kuli lu hanele litakazo za sibi? Ha lu nyakeñi lipuzo ze ha lu nze lu ituta ka za likalulo za mafelelezo ze silezi za “muselo wa Moya,” ili ‘pilu-telele, musa, bunde, busepahali, ku ishuwa, ni buiswalo.’—Magal. 5:22, 23.

Ku Ishuwa ni Pilu-Telele li Tahisa Kozo Mwa Puteho

4. Ku ishuwa ni pilu-telele li tusa cwañi mwa ku tahisa kozo mwa puteho?

⁴ Mu bale Makolose 3:12. Ku ishuwa ni pilu-telele ki tulemeno to tu swalisana ili to tu tahisa kozo mwa puteho. Tulemeno to, to tu li kalulo ya muselo wa moya, tu lu tusa ku ezanga ba bañwi ka musa, ku wa pilu ha lu shemaetwa, ni ku sa kutiseza bumaswe ba ba lu bulela maswe kamba ku lu eza maswe. Ha lu shelana ni Mukreste ka luna, ku ba ni pilu-telele ku ka lu tusa ku eza ka mo lu konela kaufela kuli lu kutisane lipilu. Kana ku ishuwa ni pilu-telele za tokwahala luli mwa puteho? Eni, kakuli kaufelaa luna ha lu si ka petahala.

5. Ki nto mañi ye ne ezahezi mwahalaa Paulusi ni Barnabasi, mi taba yeo i bonisañi?

⁵ Ha mu nyakisise ze ne ezahezi mwahalaa Paulusi ni Barnabasi. Ne ba sebelisani hamoho ka lilimo-limo mwa ku kutaza taba ye nde. Mañi ni mañi naa na ni tulemeno to tunde. Kono ka nako ye ñwi, ne ba bile ni ‘fapano ye tuna ye ne konile ku ba kauhanya.’ (Lik. 15: 36-39) Taba yeo i bonisa kuli nihaiba batanga ba Mulimu ba ba ineezi ba kona ku fapana ka linako ze ñwi. Haiba Mukreste a shelana ni mulumeli ka yena, ki nto mañi ya kona ku eza ilikuli fapano ya bona i si ke ya ba kauhanya?

6, 7. (a) Ha lu ambolisana ni mulumeli ka luna, ki likelezo lifi za mwa Mañolo ze lu swanela ku mamela ku si ka taha kale kañi ye tuna? (b) Lu kona ku tusiwa cwañi haiba lu ‘teeleza kapili, lu liyeha kwa ku bulela, ni ku liyeha kwa ku halifa’?

⁶ Pulelo ya kuli “fapano ye tuna ya taha” i bonisa kuli kañi ye ne ba bile ni yona bo Paulusi ni Barnabasi ne li ye sabisa mi ne i tile ka sipundumukela. Haiba Mukreste u ikambota ni mulumeli ka yena mi u lemuha kuli sa halifa, u ka eza hande ku mamela kelezo ye kwa Jakobo 1:19, 20, ye li: “Mutu kaufela ibe ya teeleza kapili, ya liyeha kwa ku bulela, ya liyeha ni kwa ku halifa; kakuli buhali bwa mutu ha bu sebezi ku luka kwa Mulimu.” Haiba ku konahala, wa kona ku tisa likande li sili, ku lumelelana ni yena kuli ba ambole taba yeo ka lizazi le liñwi, kamba mane ku ikema fateñi ba si ka kalisa kale ku omana.—Liprov. 12:16; 17:14; 29:11.

⁷ Lu kona ku tusiwa cwañi haiba lu mamela kelezo yeo? Haiba Mukreste a wa pilu, a lapela ka za teñi, ni ku bona mwa kona ku alabela hande, fo u bonisa kuli u lumelela moya wa Mulimu ku mu zamaisa. (Liprov. 15:1, 28) Ha zamaiswa ki moya, wa kona ku bonisa kuli ki mutu ya ishuwa ni ya na ni pilu-telele. Kamukwaocwalo, wa kona ku mamela kelezo ye kwa Maefese 4:26, 29, ye li: “Niha mu ka halifa mu si ke mwa eza sibi . . . Ku si ke kwa zwa linzwi le li maswe mwa milomo ya mina, kono ku zwe taba ye nde feela, ye tusa ku yahisa, kuli i batiseze ba ba i utwa sishemo.” Kaniti, ha lu apala ku ishuwa ni pilu-telele, lu ka tahisa kozo ni buñwi mwa puteho.

Mu be ni Musa ni Bunde Kuli mu Katuluse Lubasi Lwa Mina

8, 9. Musa ni bunde ki lika mañi, mi li tahisañi mwa lapa?

⁸ Mu bale Maefese 4:31, 32; 5:8, 9. Musa ni bunde za katulusa sina moya o bata ni mezi a bata mwa katulusezanga ha ku cisa. Tulemeno to ha tu boniswa mwa lubasi, tu tahisa tabo. Musa ki kalemeno ke lu bonisa ha lu iseza ba bañwi pilu ka ku be ezeza lika ze tusa ni ku ba bulelela manzwi a mande. Bunde ni bona ki kalemeno ka ka boniswa ka ku ezeza ba bañwi lika ze ba tusa. Ka boniswa ka ku ba ni moya wa bufani. (Lik. 9:36, 39; 16:14, 15) Kono hape bunde bu boniswa ka linzila ze ñwi.

⁹ Mutu ya na ni bunde ki mutu ya na ni mizamao ye minde. Bunde ha bu boniswi feela ka ze lu eza, kono sihulu bu boniswa ka mo lu  inezi luli. Bu swana sina tolwana ye buzwize, ye munati, ye si na fo i nyazahala. Kamukwaoswana, bunde bo bu tahiswa ki moya o kenile bu bonahala mwa bupilo kaufela bwa Mukreste.

10. Ki nto mañi ye konwa ku eziwa kuli i tuse lilama za lubasi ku ba ni muselo wa moya?

¹⁰ Ki sika mañi se si kona ku tusa ba mwa lubasi lwa Sikreste ku ezana ka musa ni ka bunde? Ki ku ba ni zibo ye nepahezi ya ku ziba Linzwi la Mulimu. (Makolo. 3:9, 10) Litoho ze ñwi za mabasi li itutanga ka za muselo wa moya ni mabasi a zona ka Nako ya ku Lapela Sina Lubasi. Ku ituta ka za muselo wa moya haki nto ye taata. Mu batisise litaba ze bulela ka za kalulo ni kalulo ya muselo wa moya ka ku itusisa lihatiso ze fumaneha mwa puo ya mina. Mwa kona ku nyakisisanga kalulo ni kalulo ya muselo wa moya ka lisunda li sikai ili ka ku no itutanga maparagilafu a manyinyani ka sunda ni sunda. Ha mu nze mu ituta litaba zeo, mu bale mañolo a bonisizwe mi mu a nyakisise. Mu bone mo mu kona ku sebeliseza ze mu ituta, mi mu lapele ku Jehova kuli a fuyole buikatazo bwa mina. (1 Tim. 4:15; 1 Joa. 5:14, 15) Kana tuto ye cwalo ya kona ku tusa hahulu lilama za lubasi ku ezananga hande?

11, 12. Mabasi a Sikreste a mabeli naa tusizwe cwañi kabakala ku ituta ka za musa?

¹¹ Mucaha yo muñwi ni musalaa hae ba ba bata ku ba ni linyalo le linde, ne ba itutile ka za muselo wa moya ka butungi. Ba tusizwe cwañi? Wa musali u li: “Ku ituta hahulu ka za musa ku lu tusize ku ezananga hande ku to fita ni la kacenu le. Ku lu lutile ku swalelananga ni ku ba ba ba bunolo. Mi ku lu tusize ku bulelanga kuli ‘ni itumezi’ ni kuli ‘mu ni swalele’ ha lu tokwa ku eza cwalo.”

¹² Bakreste ba bañwi ba ba nyalani be ne ba na ni butata mwa linyalo la bona ne ba lemuhile kuli ne ba sa bonisangi musa. Kacwalo ba kalisa ku itutanga hamoho ka za musa. Ne ba tusizwe cwañi? Wa muuna u hupula kuli: “Ku ituta ka za musa ne ku lu tusize ku lemuha kuli lu tokwa ku no sepana ni ku isa pilu kwa bunde bwa yo muñwi ku fita ku mu nahanela kuli mwendi ku na ni se si maswe sa eza. Ne lu kalisize ku tokomelana hahulu. Ku ba ni musa ne ku ni tusize ku fanga musalaa ka kolo ya ku bulela maikuto a hae ni sa sitataliswi ki manzwi a hae. Ku eza cwalo ne ku ni tokwa kuli ni si ke na ba ni muipo. Ha ne lu kalisize ku ba ni musa mwa linyalo la luna, lwa tuhela hanyinyani-hanyinyani ku no ikemelanga. Ne lu tusehile hahulu.” Kana lubasi lwa mina ni lona lwa kona ku tusiwa ka ku ituta ka za muselo wa moya?

 Mu Bonise Tumelo ha mu li mu Nosi

13. Ki lika mañi ze kona ku sinya bulikani bwa luna ni Jehova ili ze lu tokwa ku tokolomoha?

¹³ Bakreste ba swanela ku lumelela moya wa Mulimu ku ba zamaisa ha ba li mwa nyangela ni ha ba li ba nosi. Kacenu mwa lifasi la Satani, maswaniso a maswe-maswe ni za ku itabisa ka zona ze maswe li atile. Lika zeo za kona ku sinya bulikani bwa luna ni Jehova. Mukreste u swanela ku eza cwañi? Linzwi la Mulimu li lu eleza kuli: “Mu tuhele ze masila kaufela, ni se si sa li teñi sa lunya; mi mu amuhele ka musa Linzwi le li calilwe ku mina.” (Jak. 1:21) Ha lu boneñi ka mo tumelo, ye li kalulo ye ñwi ya muselo wa moya, i kona ku lu tuseza ku zwelapili ku ba ba ba kenile mwa meeto a Jehova.

14. Ku tokwa tumelo ku kona ku tahisa cwañi kuli mutu a fose?

¹⁴ Haiba lu na ni tumelo ya niti, lu ka kolwa kuli Jehova Mulimu wa bona ze ezahala luli. Haiba lu itibaza kuli Mulimu wa lu bona, lwa kona ku fosa ka bunolo. Ha mu nyakisise ze ne ezahezi mwahalaa batu ba Mulimu ba mwa miteñi ya kwaikale. Jehova naa bulelezi mupolofita Ezekiele kuli lika ze maswe ne li swelwi ku ezwa kwa mukunda, a li: “Mwanaa mutu, kikuli u boni se ba eza mwa lififi ba bahulu ba ndu ya Isilaele? yo muñwi ni yo muñwi mwa ndu ya hae ya maswaniso? kakuli ba li: Muñaa Bupilo ha lu boni; Muñaa Bupilo u [tokolomohile] naha.” (Ezek. 8:12) Kana mu lemuhile nto ye ne tahisize butata? Ne ba sa lumeli kuli Jehova naa bona ze ne ba eza.

15. Ku ba ni tumelo ye tiile ku Jehova ku lu sileleza cwañi?

¹⁵ Kono cwale ha lu nyakeñi mutala wa Josefa. Niha naa li kwahule ni lubasi lwa hae ni sicaba sa hae, Josefa naa hanile ku buka ni musalaa Potifaro. Ki kabakalañi? Naa ize: “Ni ka eza cwañi bumaswe bo butuna cwalo, na foseza Mulimu?” (Gen. 39:7-9) Kaniti, naa ziba kuli Jehova naa kona ku mu bona. Haiba lwa kolwa kuli Mulimu wa lu bona, ha lu na ku buhanga lika ze masila kamba ku eza nto ifi kamba ifi kwa mukunda ye lu ziba kuli ha i tabisi Mulimu. Kono lu ka tundamena ku eza sina wa lisamu ya naa opezi kuli: “Ni ka pila mwa ndu ya ka, ka pilu ye kenile. Ha ni na ku lumelela nto ye maswe ku taha fapilaa ka.”—Samu 101:2, 3.

Mu Babalele Pilu ya Mina ka ku ba ni Buiswalo

16, 17. (a) Sina mo ku taluselizwe mwa buka ya Liproverbia, “mutangana ya si na ngana” u swasiwa cwañi ki sibi? (b) Sina mo ku boniselizwe fa likepe la 26, mutu u kona ku ipumana cwañi mwa muinelo o swana kacenu ibe kuli ki mwanana kamba ki yo muhulu?

¹⁶ Buiswalo, bo bu li kalulo ya mafelelezo  ya muselo wa moya, bu lu tusa ku hana ku eza lika za sa tabeli Mulimu. Bwa kona ku lu tusa ku babalela pilu ya luna. (Liprov. 4:23) Ha mu nyake taba ye fumaneha kwa Liproverbia 7:6-23, ye bulela ka za mo “mutangana ya si na ngana” a yaululelwa kabakala ku cowezwa ki lihule. U swasiwa ha sa ‘fitile kwa neku la ndu’ ya lihule leo. Mwendi naa ile mwa sibaka sa lihule leo kuli a yo tambala-tambala feela mwateñi. Kapili-pili, u palelwa ku lemuha kuli lihule leo li mu pepeza ku yo eza nto ye bukuba ili ye ama ‘bupilo bwa hae.’

¹⁷ Ki nto mañi ya naa swanela ku eza mutangana yo kuli a si ke a eza mafosisa a naa mu tahiselize butata? Naa swanela ku mamela temuso ye li: “U si ke wa yo fapuhela mwa nzila ya [lihule].” (Liprov. 7:25) Tuto ye lu ituta ki ye: Haiba lu bata kuli moya wa Mulimu u lu zamaise, lu swanela ku tokolomoha lika ze kona ku lu kenya mwa muliko. Mutu u kona ku fapuhela mwa nzila ya “mutangana ya si na ngana” ka ku cinca-cinca liprogilamu za fa mazimumwangala ku si na mulelo kamba ku alunguta-alunguta feela litaba za fa Intaneti. Ka ku eza cwalo, u kona ku fumana maswaniso a mu tahiseza takazo ya ku eza somano, ibe kuli naa eza cwalo ka mulelo kamba ka ku sa lela. Mi u kona ku kalisa hanyinyani-hanyinyani ku ba ni mukwa o masila wa ku buhanga maswaniso a mapunu, ili o sinya lizwalo la hae ni bulikani bwa hae ni Mulimu. Nto yeo mane i kona ku ama bupilo bwa hae.—Mu bale Maroma 8:5-8.

18. Ki lika mañi za kona ku eza Mukreste kuli a babalele pilu ya hae, mi ki kabakalañi ku eza cwalo ha ku tokwa buiswalo?

¹⁸ Kaniti, haiba lu bona siswaniso se si maswe lwa kona ku bonisa buiswalo ka ku nga muhato ka bubebe, mi lwa swanela ku eza cwalo. Kono lu ka eza hande hahulu haiba lu ambuka muinelo o cwalo lu si ka ipumana kale ku ona! (Liprov. 22:3) Lwa kona ku bonisa buiswalo ka ku nga mihato ye lu tusa ku itakeleza kwa lika ze cwalo. Ka mutala, mwa kona ku isileleza ka ku beyanga kompyuta mwa sibaka se mu konwa ku bonwa ki ba bañwi. Ba bañwi ba itusisanga kompyuta kamba ku buha mazimumwangala ha ku na ni batu ba bañwi. Mi ba bañwi bona ba iketezi ku sa ba ni Intaneti. (Mat. 5:27-30) Haike lu eze ka mo lu konela kaufela kuli lu isileleze ni ku sileleza lubasi lwa luna ilikuli lu kone ku lapela Jehova ka ‘pilu ye kenile ni lizwalo le linde, ni ka tumelo ye si na buikeziso.’—1 Tim. 1:5.

19. Ki limbuyoti mañi ze lu kona ku ba ni zona haiba lu lumelela moya o kenile ku lu zamaisa?

¹⁹ Muselo o tahiswa ki moya o kenile u tisanga limbuyoti ze ñata. Ku ishuwa ni pilu-telele li tahisanga kozo mwa puteho. Musa ni bunde li tahisanga tabo mwa lubasi. Tumelo ni buiswalo li lu tusa ku zwelapili ku ba bukaufi ni Jehova ni ku ba ba ba kenile mwa meeto a hae. Mi liñolo la Magalata 6:8 li lu sepisa kuli: “Ya calela Moya, u ka kutuliswa ki Moya bupilo bo bu sa feli.” Ka ku sebelisa sitabelo sa Kreste, Jehova u ka itusisa moya o kenile kuli a fe batu ba ba lumela ku zamaiswa ki moya bupilo bo bu sa feli.

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Ku ishuwa ni pilu-telele li tahisa cwañi kozo mwa puteho?

• Ki nto mañi ye kona ku tusa Bakreste ku bonisa musa ni bunde mwa lapa?

• Tumelo ni buiswalo li kona ku tusa cwañi Mukreste ku babalela pilu ya hae?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 24]

Ha mu ikambota ka za butata, mu kona ku eza cwañi kuli mu si ke mwa kalisa ku omana?

[Siswaniso se si fa likepe 25]

Ku ituta ka za muselo wa moya kwa kona ku tusa lubasi lwa mina

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Ki likozi lifi ze lu ka ambuka haiba lu bonisa tumelo ni buiswalo?