Mabasi A Sikreste—Mu “Tone”

“Lu tone mi lu iswale.”—1 MATES. 5:6.

1, 2. Mabasi a tokwa ku ezañi kuli a zwelepili ku tona?

MUAPOSITOLA Paulusi ha naa bulelela Bakreste ba mwa Tesalonika ka za “lizazi la Muñaa Bupilo, le lituna, le li sabisa,” naa ñozi kuli: “Banabahesu, ha mu sa li yo mwa lififi, kuli lizazi leo li mi tulukele sina lisholi. Kakuli mina kamukana mu bana ba liseli, mu bana ba musihali. Ha lu ba busihu kamba ba lififi.” Paulusi a ekeza, a li: “Cwale, lu si ke lwa lobala sina ba bañwi; kono lu tone mi lu iswale.”—Joe. 2:31; 1 Mates. 5:4-6.

² Kelezo ya Paulusi ya naa ñolezi Matesalonika i na ni tuso sihulu kwa Bakreste ba ba pila mwa “nako ya maungulo.” (Dan. 12:4) Mafelelezo a lifasi le li maswe le ha nzaa atumela, Satani u lika ka taata kuli a tuhelise balapeli ba niti ba bañata ku sebeleza Mulimu. Kamukwaocwalo, lu swanela ku mamela kelezo ya Paulusi ya kuli lu zweleñipili ku tona. Kuli mabasi a Sikreste a zwelepili ku tona, ki kwa butokwa kuli mañi ni mañi wa mwa lubasi a pete buikalabelo bwa filwe ki Jehova ku likana ni za bulela Mañolo. Ki lika mañi ze ba kona ku eza baana, basali, ni banana kuli ba tuse mabasi a bona ku zwelapili ‘ku tona’?

Baana—Mu Likanyise “Mulisana yo Munde”

3. Ka ku ya ka liñolo la 1 Timotea 5:8, ki musebezi ufi wa swanela ku eza muuna ka ku ba toho ya lubasi?

³ Bibele i li: “Muuna ki toho ya musali.” (1 Makor. 11:3) Ki ufi musebezi wa swanela ku eza muuna ka ku ba toho ya lubasi? Mañolo a li: “Mutu ha sa babaleli banabahabo, sihulu ba ndu iliñwi ni ya hae, ki ya latuzi tumelo, mi u fitwa ki ya si ka lumela.” (1 Tim. 5:8) Kaniti muuna u swanela ku babalela lubasi lwa hae. Kono kuli a tuse lubasi lwa hae ku zwelapili ku tona, ha swaneli ku bata feela masheleñi kuli a fepe lubasi lwa hae. Hape u tokwa ku yaha ba ndu ya hae kuli ba be ni bulikani bo bu tiile ni Mulimu. (Liprov. 24:3, 4) U kona cwañi ku eza cwalo?

4. Ki nto mañi ye kona ku tusa muuna kuli a yahe ba ndu ya hae?

⁴ Bakeñisa kuli “muuna ki toho ya musali, sina Kreste ha li toho ya Keleke,” muuna ya nyezi u swanela ku ituta ka mo Jesu a babalelela puteho mi u swanela ku mu likanyisa. (Maef. 5:23) Ha mu bone ka mo Jesu naa taluselize mwa naa sebelisanela ni balateleli ba hae. (Mu bale Joani 10:14, 15.) Ki nto mañi ya butokwa ye kona ku tusa muuna kuli a yahe ba ndu ya hae? U tokwa ku ituta manzwi ni likezo za Jesu, yena “mulisana yo munde,” ni ku ‘hata mwa naa hatile.’—1 Pit. 2:21.

5. Mulisana yo Munde u ziba cwañi puteho?

⁵ Ha lu nyakeñi za kona ku ituta toho ya lubasi kwa mutala wa Kreste. Mulisana u ziba lika kaufela ka za lingu za hae, mi lingu ni zona za mu ziba ni ku mu sepa. Lingu za ziba linzwi la hae mi za mu utwa. Jesu naa ize: “Ni ziba lingu za ka, mi ni zona ze li za ka, za ni ziba.” Linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli ku “ziba” li bonisa kuli Jesu u ziba hande puteho. Ka ku ba Mulisana yo Munde, u ziba ngu ni ngu ye li ya hae. U ziba ze i tokwa ye ñwi ni ye ñwi ya lingu mi u ziba bufokoli ni bunde  bwa yona. Ha ku na nto ya sa zibi ka za lingu za hae. Mi lingu ni zona za mu ziba hande mi li sepile zamaiso ya hae.

6. Baana ba kona ku likanyisa cwañi Mulisana yo Munde?

⁶ Kuli muuna a likanyise Kreste, u swanela ku ikunga sina mulisana mi u swanela ku nga lubasi lwa hae sina lingu. U swanela ku ikataza ku ziba hande lubasi lwa hae. Kana luli muuna wa kona ku ziba lubasi lwa hae cwalo? Wa kona ku eza cwalo haiba a ambolanga hande ni ba ndu ya hae, ku teeleza kwa maikuto a bona, ni ku sebelisana hande ni bona. Mi u swanela ku ba hupulanga ha eza liketo ze ama lika ze cwale ka ku lapela hamoho sina lubasi, ku fumaneha kwa mikopano, ku kutaza, ku ikatulusa, ni ku itabisa. Muuna wa Sikreste ha ituta Linzwi la Mulimu ka tokomelo ni ku ziba hande ba ndu ya hae ilikuli a ba tomele mutala o munde ni ku eza liketo ze nde, ba ndu ya hae ba ka sepa zamaiso ya hae mi u ka ba ni tabo ha ba nze ba swalisana mwa bulapeli bwa niti.

7, 8. Muuna u kona ku likanyisa cwañi Mulisana yo Munde ka mwa boniseza lilato kwa lubasi lwa hae?

⁷ Mulisana yo munde hape u lata lingu za hae. Ha lu ituta makande a Evangeli a bupilo bwa Jesu ni sebelezo ya hae, lu susumezwa ki lilato la naa bonisize Jesu kwa balutiwa ba hae. Mane ‘naa file lingu bupilo bwa hae.’ Baana ba swanela ku likanyisa Jesu ka mo ba boniseza lilato kwa mabasi a bona. Muuna ya bata ku shemubwa ki Mulimu ha hateleli musalaa hae kono u zwelapili ku mu lata “sina Kreste mwa latezi Keleke.” (Maef. 5:25) U swanela ku ambolanga ni musalaa hae ka musa kakuli wa swanelwa ku kutekiwa.—1 Pit. 3:7.

⁸ Toho ya lubasi u swanela ku kumalela likuka za Mulimu ha luta bana ba hae. Kono ha swaneli ku palelwa ku bonisa lilato ku bona. U tokwa ku ba elezanga ka lilato. Bana ba bañwi ku ba ngelanga nako kuli ba utwisise ze ba tokwa ku eza. Ndate-lubasi u swanela ku bonisanga hahulu pilu-telele kwa bana ba ba cwalo. Baana ha ba likanyisa mutala wa Jesu ka nako ni nako, mabasi a bona a ka pila mwa kozo mi a ka ikola buiketo bwa naa bulezi wa lisamu mwa pina ya naa opezi.—Mu bale Samu 23:1-6.

9. Baana ba Sikreste ba na ni buikalabelo mañi bo bu swana ni bwa naa na ni bona Nuwe, mi ki nto mañi ye kona ku ba tusa ku bu peta?

⁹ Nuwe ni yena naa tomile mutala o munde o ba kona ku likanyisa litoho za mabasi a Sikreste. Nuwe naa pilile mwa mazazi a maungulelo a lifasi la mwa miteñi ya hae. Kono Jehova naa mu “pilisize . . . ni ba bañwi ba ba 7, nako ya tisa Munda o bulaile lifasi la banyefuli.” (2 Pit. 2:5) Nuwe naa na ni buikalabelo bwa ku tusa lubasi lwa hae kuli lu banduke kwa Munda. Litoho za mabasi a Sikreste ni bona ba na ni buikalabelo bo bu swana mwa mazazi a maungulelo a. (Mat. 24:37) Mi ba kona ku tusa mabasi a bona ka ku ituta ka za mutala wa Mulisana yo Munde ni ku ikataza ku mu likanyisa.

Basali—‘Mu Yahe Mandu A Mina’

10. Taba ya kuli musali a ipeye kwatasaa muunaa hae i talusañi?

¹⁰ Muapositola Paulusi naa ñozi kuli: “Basali, mu ipeye kwatasaa baana ba mina.” (Maef. 5:22) Manzwi ao ha talusi kuli musali ki mutanga. Mulimu wa niti a si ka bupa kale musali wa pili, Eva, naa ize: “Ha ku lukeli kuli mutu a ine a nosi; ni ka mu ezeza mulikani ya swana ni yena.” (Gen. 2:18) Ka ku ba “mulikani,” musali u na ni musebezi o kutekeha—ona wa ku tusa muunaa hae ha nzaa peta buikalabelo bwa hae mwa lubasi.

11. Musali yo munde u ‘yaha ba ndu ya hae’ ka mukwa ufi?

¹¹ Musali yo munde u sebezanga ka taata kuli ba ndu ya hae ba pile hande. (Mu bale Liproverbia 14:1.) Musali ya butali ha swani ni musali wa sikuba ya shwaula muunaa hae  ya li toho ya lubasi, kono yena u kuteka muunaa hae. U ipeya kwatasaa muunaa hae mi ha bonisi moya wa lifasi wa ku sa utwa ni wa ku ipangula. (Maef. 2:2) Musali wa sikuba u bulelanga maswe muunaa hae, kono musali ya butali yena u tahisanga kuli bana ba hae ni batu ba bañwi ba kuteke muunaa hae. Musali ya butali yo u tokomela ku sa shwaula muunaa hae ka ku mu nyaza-nyazanga kamba ku omananga ni yena. Hape, musali wa sikuba u kona ku sinya-sinya mali a tokwa ku itusiswa ki lubasi. Kono musali ya butali yena ha ezi cwalo. U sebelisana hande ni muunaa hae ka mo ba itusiseza mali. Ha sinya-sinyi mali kono u a sebelisa ka tokomelo. Mi ha hapelezangi muunaa hae kuli a belekange hamulaho wa ku kotoka.

12. Musali u kona ku ezañi kuli a tuse lubasi lwa hae kuli lu zwelepili ‘ku tona’?

¹² Musali yo munde u tusa lubasi lwa hae kuli lu zwelepili ‘ku tona’ ka ku sebelisana ni muunaa hae mwa ku luta bana ka za Jehova. (Liprov. 1:8) U tusanga kuli tukiso ya ku Lapela Sina Lubasi i zwelepili. Hape, muunaa hae ha eleza bana kamba ku ba kalimela, wa mu yemela. U shutana hahulu ni musali ya sa tusi muunaa hae, ili yo bana ba hae ha ba utiwi hande mi ha ba lutiwi ka za Jehova.

13. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli musali a tuse muunaa hae ha nzaa eza misebezi ya puteho ni ya kopano?

¹³ Musali ya li mutusi u ikutwanga cwañi ha bona muunaa hae inzaa sebeleza puteho ya Sikreste? U tabanga hahulu! U ikutwa hande bakeñisa tohonolo ya na ni yona muunaa hae, ibe kuli ki mutangaa bukombwa, eluda, kamba mwendi ki yo muñwi wa ba Katengo ka Kutwano ni ba Sipatela kamba Katengo ka ka Talima za ku Babalela Ndu ya Mubuso. Kaniti kuli a tuse muunaa hae ka manzwi ni ka likezo, u ka tokwa ku itombola. Kono wa ziba kuli muunaa hae ha nzaa eza misebezi ya puteho ni ya kopano, u tusa lubasi kaufela kuli lu zwelepili ku tona.

14. (a) Ki bufi butata bwa kona ku talimana ni bona musali, mi u kona ku bu tula cwañi? (b) Musali u kona ku tusa cwañi kuli lubasi kaufela lu pile hande?

¹⁴ Ku kona ku ba taata kuli musali a pete buikalabelo bwa hae bwa ku ba mutusi haiba muunaa hae a eza keto ya sa lumelelani ni yona. Nihakulicwalo, u bonisa “moya wa muombela ni o bunolo” mi u swalisana ni muunaa hae kuli keto ya ezize i petiwe. (1 Pit. 3:4) Musali yo munde hape u lika ku latelela mitala ye minde ya basali ba kwaikale be ne ba saba Mulimu ba ba cwale ka Sara, Ruti, Abigaili, ni Maria mahe Jesu. (1 Pit. 3:5, 6) Hape u likanyisa basali-bahulu ba mwa miteñi ya cwale ba ba na ni “mukwa o lukela ba ba kenile.” (Tite 2:3, 4) Ka ku bonisa lilato ni likute ku muunaa hae, musali yo munde u  tusa kuli linyalo la bona li konde ni kuli lubasi kaufela lu pile hande. Lapa la hae li ka ba le linde. Musali ya li mutusi ki wa butokwa hahulu ku muuna ya lata Jehova, ya mu sebeleza ka taata.—Liprov. 18:22.

Ba Banca—‘Mu Talime ze sa Bonahali’

15. Banana ba kona ku tusa cwañi bashemi ba bona kuli lubasi lu zwelepili ‘ku tona’?

¹⁵ Mina banana, mu kona ku tusa cwañi bashemi ba mina kuli lubasi lwa mina lu zwelepili ‘ku tona’? Ha mu nahane ka za mupuzo wa mi sepisize Jehova. Mwendi ku zwa kwa bwanana bwa mina, bashemi ba mina ne ba mi bonisanga maswaniso a bonisa mo bu ka bela bupilo mwa Paradaisi. Ha ne mu nze mu hula, mwendi ne ba itusisanga Bibele ni lihatiso za Sikreste kuli ba mi tuse ku nahana mo bu ka bela bupilo bo bu sa feli mwa lifasi le linca. Ku isa pilu kwa sebelezo ya mina ku Jehova ni ku itomela likonkwani za kwa moya ku ka mi tusa ku zwelapili ‘ku tona.’

16, 17. Ki lika mañi ze ba kona ku eza ba banca kuli ba kwanise ku mata mwa siyano ye isa kwa bupilo?

¹⁶ Mu mamele manzwi a muapositola Paulusi a fumaneha kwa 1 Makorinte 9:24. (Mu bale.) Mu mate mwa siyano ye isa kwa bupilo ka mulelo wa kuli mu wine. Mu iketele mupilelo o ka mi fumanisa mupuzo wa bupilo bo bu sa feli. Batu ba bañata ba tuhezi ku talimela mupuzo bakeñisa ku ndongwama sifumu. Bo ki butoto luli! Ku ndongwama sifumu ha ku tahisi tabo sakata. Lika ze lekwa ka mali ki za ka nakonyana feela. Kono mina mu talimele “ze sa bonahali.” Ki kabakalañi ha mu swanela ku eza cwalo? Kakuli “ze sa bonahali ki za ku ya ku ile.”—2 Makor. 4:18.

¹⁷ Lika “ze sa bonahali” zeo li kopanyeleza limbuyoti ze ka tiswa ki Mubuso. Mu pile bupilo bwa mina ka nzila ye ka mi fumanisa limbuyoti zeo. Mu ka fumana tabo ya niti haiba mu sebeleza Jehova. Ku sebeleza Mulimu wa niti ku mi konisa ku itomela likonkwani ze mu kona ku peta mwa nakonyana ni mwa nako ye telele. * Ku itomela likonkwani ze mu kona ku peta kwa kona ku mi tusa ku zwelapili ku sebeleza Mulimu inze mu na ni mulelo wa ku fumana mupuzo wa bupilo bo bu sa feli.—1 Joa. 2:17.

18, 19. Mwanana u kona ku itama cwañi bulikani ni Mulimu?

¹⁸ Nto ya pili ye mu swanela ku eza mina banana kuli mu kene mwa nzila ye isa kwa bupilo ki ku itama bulikani ni Jehova. Kana mu ezize cwalo? Mu ipuze kuli: ‘Kana ni itamile bulikani ni Jehova, kamba kana ni ezanga misebezi ya Sikreste kabakala bashemi ba ka? Kana na ikatazanga ku ba ni tulemeno to tu tabisa Mulimu? Kana na ikatazanga ku ba ni mukwa wa ku ezanga misebezi ye ama bulapeli bwa niti, ye cwale ka ku lapelanga kamita, ku ituta, ku fumaneha kwa mikopano, ni ku yanga mwa simu? Kana na sutelela ku Mulimu ka ku tiisa bulikani bwa ka ni yena?’—Jak. 4:8.

¹⁹ Mu nahane ka za mutala wa Mushe. Mushe niha naa lutilwe sizo si sili, naa iketezi ku zibahala sina mulapeli wa Jehova ku fita ku zibahala sina mwanaa mukwae, mwanaa  Faro. (Mu bale Maheberu 11:24-27.) Ni mina ba banca ba ba li Bakreste mu tokwa ku tundamena ku sebeleza Jehova ka busepahali. Ka ku eza cwalo, mu ka fumana tabo sakata, mu ka ikola bupilo bo bunde cwale, mi mu ka ba ni sepo ya ku to “fumana bupilo bo bu sa feli.”—1 Tim. 6:19.

20. Ki bo mañi ba ba fiwa mupuzo mwa siyano ye isa kwa bupilo?

²⁰ Mwa lipapali za kwaikale, ne li mumati feela a li muñwi ya naa winanga mupuzo. Kono mwa siyano ye isa kwa bupilo ha ku cwalo. Mulimu u “lata kuli batu kamukana ba piliswe, mi ba fite fa zibo ya ku ziba niti.” (1 Tim. 2:3, 4) Ba bañata ne ba matile hande mwa siyano yeo mu si ka pepwa kale, mi ba bañata ba sa mata hamoho ni mina. (Maheb. 12:1, 2) Kaufela ba ba sa tuheli ku mata mwa siyano ba ka fiwa mupuzo. Kacwalo mu tundamene ku mata kuli mu fiwe mupuzo!

21. Lu ka nyakisisañi mwa taba ye tatama?

²¹ “Lizazi le lituna le li sabisa la Muñaa Bupilo” li tamehile ku taha. (Mala. 4:5) Lizazi leo ha li swaneli ku to patisa mabasi a Sikreste. Ki kwa butokwa kuli ba mwa lubasi kaufela ba pete buikalabelo bo ba filwe ki Jehova ka ku ya ka za bulela Mañolo. Ki lika mañi ze ñwi ze mu kona ku eza kuli mu zwelepili ku tona ni kuli mu tiise bulikani bwa mina ni Mulimu? Taba ye tatama i ka nyakisisa lika ze talu ze kona ku tusa mabasi kuli a zwelepili ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Jehova.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Itutileñi?

• Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa hahulu kuli mabasi a Sikreste a zwelepili ‘ku tona’?

• Muuna u kona ku likanyisa cwañi Mulisana yo Munde?

• Musali yo munde u kona ku tusa cwañi muunaa hae?

• Banana ba kona ku tusa cwañi kuli lubasi lu zwelepili ku tona?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 9]

Musali ya tusa muunaa hae ki wa butokwa hahulu ku muuna ya lata Jehova, ya mu sebeleza ka taata