Mu Sepe Jehova Ka Ku Tala Kuli Mu Pile Mwa Buiketo

“Muñaa Bupilo wa ni utwa ha ni biza ku Yena.”—SAMU 4:3.

1, 2. (a) Ki butata mañi bwa naa talimani ni bona Davida? (b) Ki lisamu lifi ze lu ka nyakisisa?

MULENA DAVIDA sa busize Isilaele ka lilimonyana kono cwale u mwa butata bo butuna. Mwanaa hae Abisalomi u ipeile fa bulena, mi Davida u sabile mwa Jerusalema. U betekilwe ki muelezi wa hae ya naa sepa, mi cwale u zamaya fa Lilundu la Likota za Olive inzaa lila, a si na makatulo kwa mahutu mi u sindeketwa ki sikwatanyana sa ba ba sepahala. Mi Shimei wa lusika lwa Mulena Saule u sweli ku nepa Davida ka macwe ni ku mu sukululela liluli inzaa mu lwahaka.—2 Sam. 15:30, 31; 16:5-14.

² Kana butata bo bu ka shetumukiseza Davida mwa libita inzaa swabile maswe? Batili, kakuli u sepile Jehova. Taba yeo i bonisizwe hande mwa Samu ya Bulalu ye ne ñozwi ki Davida, ili ye bulela ka za ku baleha kwa hae. Hape Davida naa ñozi Samu ya Bune. Lisamu ze peli zeo li bonisa kuli Mulimu wa utwanga litapelo mi wa li alabanga. (Samu 3:4; 4:3) Lisamu zeo li lu kolwisa kuli Jehova kamita u inzi ni batanga ba hae ba ba sepahala, mi wa ba tiisa ni ku ba fa kozo ni buiketo. (Samu 3:5; 4:8) Ha lu nyakeñi lisamu zeo kuli lu bone mo li kona ku lu tuseza ku sepa Mulimu.

Ha lu ‘Lwaniswa ki ba Bañata’

3. Ka ku ya ka Samu 3:1, 2, ki muinelo mañi wa naa li ku ona Davida?

³ Mulumiwa yo muñwi a to bihela Davida, a li: “Lipilu za bana ba Isilaele li hanelezi Abisalomi.” (2 Sam. 15:13) Davida u komoka ka mo Abisalomi naa onga-ongezi batu bao kuli ba mu tuse, mi u buza kuli: “Muñaa Bupilo, lila za ka ki ze ñata hahulu! Ki ba bañata cwañi batu ba ba ni lwanisa! Ki ba bañata ba ba bulela moya wa ka, ba li: Ha sa na bupilo ku Mulimu.” (Samu 3:1, 2) Maisilaele ba bañata ba nahana kuli Jehova ha na ku lamulela Davida mwa likayamana le li tahisizwe ki Abisalomi ni batusi ba hae.

4, 5. (a) Davida naa na ni sepo ye cwañi? (b) Manzwi a kuli “ki Wena ya ni fa ku nangusa toho” a talusañi?

⁴ Kono Davida u ikutwa ku silelezwa kakuli u sepile Mulimu ka ku tala. U opela kuli: “Kono Wena Muñaa Bupilo, ki Wena tebe ye ni sileleza; ki Wena ye ni itumba ka Yena, ki Wena ya ni fa ku nangusa toho.” (Samu 3:3) Davida u na ni sepo ya kuli Jehova u ka mu sileleza sina tebe ha i sileleza lisole. Ki niti kuli mulena yo ya supezi wa baleha, mi u ikwahezi kwa toho inzaa inyongamezi. Kono Muambakani ya Pahami u ka mu pahamisa. Jehova u ka mu yemisa, mi u ka nangukisa toho ya hae hape. Davida u huwa ku Mulimu ka sepo ya kuli u ka mu alaba. Kana ni mina mu sepile Jehova sina Davida?

⁵ Ka ku bulela kuli “ki Wena ya ni fa ku nangusa toho,” Davida u bonisa kuli ya ka mu tusa ki Jehova. Bibele ya Silozi ya 1984 i bala kuli: “Kono wena, Muñaa Bupilo, kamita u ni takeleza kwa likozi; ki wena ya ni fa maata a ku tula ni ku ni tiisa pilu.” Buka ye ñwi i talusa kuli Mulimu ha nangukisa toho ya mutu yo muñwi, u fa mutu yo sepo. Davida u swabile maswe kabakala ku tululwa fa bulena bwa Isilaele. Kono bakeñisa kuli u ‘fiwa ku nangusa toho,’ u ka tiiswa pilu mi u ka ba ni buikolwiso ni sepo ye tezi ku Mulimu.

 ‘Jehova U ka Alaba!’

6. Ki kabakalañi Davida ha naa bonisize kuli tapelo ya hae ne i ka alabiwa ku zwelela kwa lilundu la Jehova le li kenile?

⁶ Kabakala kuli u sepile Jehova mi u na ni buikolwiso, Davida u zwelapili, u li: “Ka linzwi la ka ni huweleza ku Muñaa Bupilo, yena wa ni alaba, a li fa lilundu la hae le li kenile.” (Samu 3:4) Ka taelo ya Davida, aleka ya bulikani ye li sisupo sa kuli Mulimu u inzi ni batu ba hae, ne i isizwe kwa Lilundu la Sione. (Mu bale 2 Samuele 15:23-25.) Kamukwaocwalo, Davida u bonisa kuli tapelo ya hae i ka alabiwa ku zwelela kwa lilundu la Jehova le li kenile.

7. Ki kabakalañi Davida ha naa si na sabo?

⁷ Davida ha sabi kakuli wa ziba kuli tapelo ya hae ku Mulimu i ka alabiwa. U opela kuli: “Na itobalela, mane na lobala buloko; mi na zuha hape; kakuli Muñaa Bupilo wa ni tiisa.” (Samu 3:5) Nihaiba ka nako ya busihu ya konwa ku tasezwa ka sipundumukela, Davida ha sabi ku yo lobala. U kolwa kuli u ka zuha kakuli u sepile kuli Mulimu u ka mu tusa sina mwa naa mu tuselize kwamulaho. Ni luna lwa kona ku ba ni sepo ye cwalo haiba lu zwelapili ku zamaya mwa “linzila za Muñaa Bupilo” ni ku mu kumalela.—Mu bale 2 Samuele 22:21, 22.

8. Samu 27:1-4 i bonisa cwañi kuli Davida naa sepile Mulimu?

⁸ Ku ye ñwi ya lisamu za hae, Davida u bonisa kuli u sepile Mulimu ka ku tala. Mwa samu yeo, u li: “Muñaa Bupilo ki liseli la ka, ni ku piliswa kwa ka; ni ka saba mañi? Muñaa Bupilo ki sisabelo sa bupilo bwa ka; ni ka sabiswa ki mañi? . . . Mpi niha i ka to tibelela ku ni lwanisa, pilu ya ka ha i na ku saba. . . . Ni kupile nto i li ñwi ku Muñaa Bupilo, mi ni ka i tundamena; kikuli ni ine mwa Ndu ya Muñaa Bupilo mazazi kaufela a bupilo bwa ka, kuli ni buhe bunde bwa Muñaa Bupilo, mi ni shalimisise Sibaka sa hae se si kenile.” (Samu 27:1-4) Haiba mwa ikutwa sina mwa naa ikutwezi Davida mi haiba kwa konahala, mu ka kopananga kamita ni balapeli ba bañwi ba  Jehova kwa mikopano ya puteho.—Maheb. 10:23-25.

9, 10. Davida niha bulela manzwi a kwa Samu 3:6, 7, ki kabakalañi ha mu kona ku bulela kuli naa sa kutisangi misuha?

⁹ Davida niha fetuhezwi ki Abisalomi ni batu ba bañwi, u opela kuli: “Ha ni sabi batu ba ba kuma fa bolule ba ba lishumi ba ba ni beile mwahali ku ni lwanisa. Zuha Muñaa Bupilo; Wena Mulimu wa ka u ni pilise; kakuli u bakauzi lila za ka kamukana fa malama; ba ba maswe u ba lobile meeno.”—Samu 3:6, 7.

¹⁰ Davida ha kutisangi misuha. Haiba lila za hae ne li tokwa ku ‘bakaulwa fa malama,’ Mulimu ki yena ya naa ka eza cwalo. Mulena Davida u ikezelize kopi ya buka ya Mulao mi wa ziba kuli mwa Mulao wo Jehova u bulela kuli: “Ki Na ya ka likanyisa ni ku lifisa.” (Deut. 17:14, 15, 18; 32:35) Hape ki Mulimu ya na ni swanelo ya ku ‘loba meeno a ba ba maswe.’ Ku loba meeno a bona ku talusa ku ba fokolisa kuli ba si ke ba holofaza batu ba hae. Jehova wa ziba batu ba ba maswe kuli ki bo mañi kakuli yena “u talima pilu.” (1 Sam. 16:7) Lu itumela hahulu ku Mulimu kakuli u lu fa tumelo ni maata kuli lu hanele Satani ka ku tiya, ya li ya maswe ku feleleza. Ona cwale-cwale fa, Satani u ka nepelwa mwa mukoti sina tau ye lila kono ili ye si na meeno, ye swanelwa ku sinyiwa.—1 Pit. 5:8, 9; Sin. 20:1, 2, 7-10.

“Ya Kona ku Pilisa ki Muñaa Bupilo A Nosi”

11. Ki kabakalañi ha lu swanela ku lapelelanga balumeli ka luna?

¹¹ Davida wa ziba kuli Jehova ki yena feela ya kona ku mu lamulela mwa butata bwa li ku bona. Kono Davida ha nahani feela ka za hae a nosi. Hape u hupula ka za batu ba ba shemubwa ki Jehova. Kamukwaocwalo, Davida u ungula samu ya hae ka ku bulela kuli: “Ya kona ku pilisa ki Muñaa Bupilo a nosi; sicaba sa hao kabe si fiwa mbuyoti ya hao!” (Samu 3:8) Kaniti, Davida u talimana ni butata bo butuna, kono u hupula batu ba Jehova mi u sepile kuli Mulimu u ka ba fuyola. Kana ni luna lwa hupulanga balumeli ka luna? Lu hupulange ku ba lapelela ka ku kupa Jehova kuli a ba fe moya wa hae o kenile kuli ba be ni bundume ni kuli ba be ni sepo ha ba nze ba kutaza taba ye nde.—Maef. 6:17-20.

12, 13. Ki nto mañi ye ne ezahezi ku Abisalomi, mi Davida naa ikutwile cwañi?

¹² Abisalomi u shwa lifu le li maswe, ili temuso ku bote ba ba eza batu ba bañwi maswe, sihulu batoziwa ba Mulimu ba ba cwale ka Davida. (Mu bale Liproverbia 3:31-35.) Ndwa ya lwanwa mi mpi ya Abisalomi ya tulwa. Abisalomi u baleha inzaa pahami mbongolo mi milili ya hae ye miñata i kolatela mwa lifata la kota ye tuna. U zwelapili ku lepelela inzaa pila, a sa koni ku ikayutula, ku fitela Joabi a to mu bulaya ka ku mu taba malumo a malalu fa pilu.—2 Sam. 18:6-17.

¹³ Kana Davida u tabile ha utwa kuli mwanaa hae u shwile? Batili. Kono u lila inzaa zamaya-zamaya, mi wa bokolola, a li: “Mwanaa ka Abisalomi! mwanaa ka, mwanaa ka Abisalomi! Kabe ku shwile na, isi wena! Abisalomi mwanaa ka, mwanaa ka!” (2 Sam. 18:24-33) Kono Davida u tuhela ku lila kabakala manzwi a to mu bulela Joabi. Ki bumai kwa butuna bo ne bu wezi Abisalomi! Kabakala takazo ya ku ipahamisa, naa lwanisize ndatahe kasibili ya naa tozizwe ki Jehova, mi a itahiseza kozi.—2 Sam. 19:1-8; Liprov. 12:21; 24:21, 22.

Davida Hape U Bonisa Kuli U Sepile Mulimu

14. Ki lika mañi ze konwa ku bulelwa ka za Samu ya Bune?

¹⁴ Sina Samu ya Bulalu, Samu ya Bune ni yona i bulela ka za tapelo ya Davida ye bonisa kuli naa sepile Jehova ka ku tala. (Samu 3:4; 4:3) Mwendi Davida naa ñozi pina yeo kuli a bonise buitumelo ku Mulimu kabakala ku mu lamulela ku Abisalomi ya naa mu fetuhezi. Kamba mwendi naa hupula baopeli ba Malivi ha naa i ñola. Ibe kuli ki cwalo kamba ku tokwa,  sepo ya luna ku Jehova ya kona ku tiya ha lu kengeyela pina yeo.

15. Ki kabakalañi ha lu kona ku lapela ku Jehova ka Mwanaa hae inze lu na ni sepo?

¹⁵ Davida hape u bonisa kuli u sepile Mulimu ka ku tala ni kuli u na ni buikolwiso bwa kuli Mulimu wa utwanga litapelo ni ku li alaba. U opela kuli: “U ni alabe ha ni biza ku Wena Mulimu wa ku luka kwa ka; no ni kaluluzi ha ne ni ikalezwi; u ni utwele butuku, mi u teeleze tapelo ya ka.” (Samu 4:1) Ni luna lwa kona ku ba ni sepo ye cwalo haiba lu eza ze lukile. Lwa ziba kuli Jehova, “Mulimu wa ku luka,” u fuyolanga batu ba hae ba ba lukile, mi kacwalo lwa kona ku lapela ku yena ka Mwanaa hae inze lu na ni sepo ni tumelo mwa sitabelo sa Jesu se si liulula. (Joa. 3:16, 36) Zibo yeo i lu tahiseza kozo ye tuna!

16. Ki kabakalañi Davida ha naa kona ku zwafa?

¹⁶ Ka nako ye ñwi lu kona ku talimana ni muinelo o kona ku lu zwafisa. Mwendi Davida naa li mwa muinelo o cwalo ka nakonyana, kakuli u opela kuli: “Mina bana ba batu, mu ka nga nako ye kuma kai mu nze mu shwaula kanya ya ka? Mu nze mu lata ze sa tusi se siñwi, mi mu ikataleza za buhata?” (Samu 4:2) Ku bonahala kuli pulelo ya kuli “bana ba batu” i itusisizwe ka nzila ya ku sa lumba batu bao. Lila za Davida ne li “lata ze sa tusi se siñwi.” Bibele ye ñwi i bulela cwana: “Mu ka nga nako ye kuma kai mu nze mu lata bupumi ni ku bata milimu ya buhata?” (New International Version) Niha lu zwafiswa ki ze ba eza ba bañwi, lu zweleñipili ku lapela ka taata mi lu bonise kuli lu sepile Mulimu a nosi wa niti ka ku tala.

17. Mu taluse mo lu kona ku mamelela manzwi a kwa Samu 4:3.

¹⁷ Manzwi a, a bonisa hande kuli Davida naa sepile Mulimu: “Mu zibe kuli Muñaa Bupilo u iketezi mutu ya lata Mulimu; Muñaa Bupilo wa ni utwa ha ni biza ku Yena.” (Samu 4:3) Kuli lu zwelepili ku sepahala ku Jehova lu tokwa ku ba ni bundume ni ku mu sepa ka ku tala. Ka mutala, mabasi a Sikreste a tokwa ku ba ni tulemeno to muta wahabo bona ya sa baki a zwisiwa mwa puteho. Mulimu u fuyolanga batu ba ba sepahala ku yena ni ku mu lata ili ba ba latelela linzila za hae. Mi busepahali ni sepo ye tezi ku Jehova li tahisa tabo kwa batu ba hae.—Samu 84:11, 12.

18. Haiba lu bulelwa maswe kamba ku ezwa maswe, lu swanela ku ezañi, ku likana ni Samu 4:4?

¹⁸ Lu kona ku eza cwañi haiba mutu yo muñwi a bulela kamba ku eza nto ye lu filikanya? Lwa kona ku zwelapili ku ba ni tabo haiba lu eza za bulela Davida, a li: “Mu tutumele mi mu si ke mwa eza sibi; mu ikutaze mwa lipilu za mina mu li fa bulobalo, mi mu kuze.” (Samu 4:4) Haiba lu ezwa maswe kamba ku bulelwa maswe, lu si ke lwa eza sibi ka ku kutisa bumaswe. (Maro. 12:17-19) Lwa kona ku lapela ka za taba yeo ha lu li fa bulobalo bwa luna. Haiba lu lapela ka za teñi, mwendi mubonelo wa luna u ka cinca mi lu ka susuezwa ku swalela kabakala lilato. (1 Pit. 4:8) Mi lu hupule kelezo ya muapositola Paulusi, ye bonahala kuli i tomile fa Samu 4:4, ili ye li: “Niha mu ka halifa mu si ke mwa eza sibi; mu si ke mwa likelelwa ki lizazi mu nze mu halifile, mi mu si ke mwa fa Diabulosi sibaka.”—Maef. 4:26, 27.

19. Samu 4:5 i kona ku lu tusa cwañi mwa bulapeli bwa luna?

¹⁹ Davida u koñomeka kuli lu tokwa ku sepa Mulimu ha opela kuli: “Mu tahise matabelo a na ni niti, mi mu tiye mwa sepo ya  mina ku Muñaa Bupilo.” (Samu 4:5) Matabelo a naa fiwanga ki Maisilaele naa amuhelwanga feela ha naa tahiswa ka milelo ye lukile. (Isa. 1:11-17) Kuli bulapeli bwa luna bu lumelelwe ki Mulimu, ni luna lu swanela ku ba ni milelo ye lukile ni ku mu sepa ka ku tala.—Mu bale Liproverbia 3:5, 6; Maheberu 13:15, 16.

20. ‘Liseli la pata ya Jehova’ li talusañi?

²⁰ Davida u zwelapili kuli: “Ba bañata ba bulela, ba li: Ki mañi ya ka lu bonisa bunde? Wena Muñaa Bupilo, u lu bonise liseli la pata ya hao!” (Samu 4:6) ‘Liseli la pata ya Jehova’ li talusa sishemo sa Mulimu. (Samu 89:15) Kacwalo Davida ha lapela kuli: “U lu bonise liseli la pata ya hao,” u talusa kuli ‘u lu shemube.’ Bakeñisa kuli lu sepile Jehova, lu shemubwa ki yena mi lu na ni tabo ye tuna ha lu nze lu eza tato ya hae.

21. Ki nto mañi ye lu ka ba ni yona haiba lu ba ni kabelo ye tezi mwa musebezi wa ku kutaza?

²¹ Davida ha hupula tabo ya ka fiwa ki Mulimu ye fita ye ba banga ni yona batu ka nako ya kutulo, u opelela Jehova kuli: “Mwa pilu ya ka u beile tabo, ye fita ya bona nako ye ba atelwa ki buloto ni veine.” (Samu 4:7) Lu ka ba ni tabo ye tuna haiba lu ba ni kabelo ye tezi mwa musebezi wa ku kutaza. (Luka 10:2) ‘Sicaba se si atile’ sa ba ba tozizwe ha si nze si etelela, lwa nyakalala kabakala ku ekezeha kwa palo ya ‘ba ba beleka mwa lukau.’ (Isa. 9:3) Kana mwa ikola ku tusa mwa musebezi wo o tabisa?

Mu Zwelepili ku Sepa Mulimu ka ku Tala

22. Maisilaele ne ba pilile cwañi ha ne ba mamezi Mulao wa Mulimu, ka ku ya ka Samu 4:8?

²² Davida u ungula samu ya hae ka manzwi a li: “Ni ka itobalela ka kozo, ni lobale buloko; kakuli Wena Muñaa Bupilo, ki Wena feela ya ni pilisa mwa buiketo.” (Samu 4:8) Maisilaele ha ne ba mamezi Mulao wa Jehova, ne ba katezwi ki yena mi ne ba pilile mwa buiketo. Ka mutala, ‘Majuda ni Maisilaele ne ba pilile ba iketile’ mwa puso ya Salumoni. (1 Mal. 4:25) Batu be ne ba sepa Mulimu ne ba na ni kozo kono macaba a naa pila mabapa ni bona naa si na kozo. Sina Davida, ni luna lu lobala ka kozo kakuli Mulimu wa lu babalela.

23. Lu ka ba ni nto mañi haiba lu sepa Mulimu ka ku tala?

²³ Lu zweleñipili ku sebeleza Jehova. Hape lu lapelange ka tumelo kuli lu be ni “kozo ya Mulimu ye fita kutwisiso kaufela.” (Mafil. 4:6, 7) Ku eza cwalo ku lu tahiseza tabo ye tuna! Mi lwa kona ku talimela kwapili ka sepo ye tezi haiba lu zwelapili ku sepa Jehova ka ku tala.

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Ki butata mañi bwa naa talimani ni bona Davida kabakala Abisalomi?

• Samu 3 i lu tusa cwañi ku ba ni sepo?

• Samu 4 i kona ku lu tusa cwañi ku tiisa sepo ya luna ku Jehova?

• Lu kona ku tusiwa cwañi haiba lu sepa Mulimu ka ku tala?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 29]

Davida niha naa balehile kabakala Abisalomi, naa zwezipili ku sepa Jehova

[Maswaniso a fa likepe 32]

Kana mu sepile Jehova ka ku tala?