Likelezo Ze Tusa Makwasha Ni Ba Ba Mwa Manyalo

“Ha ni bulela seo, . . . ki ku mi isa ku ze swaneleha, kuli mu sebeleze Mulena, ku si na se si mi zwisa.”—1 MAKOR. 7:35.

1, 2. Ki kabakalañi ha lu swanela ku ituta likelezo za mwa Bibele ze ama makwasha ni ba ba mwa manyalo?

BAANA ni basali ha ba li mwa bulikani ba banga ni tabo. Fokuñwi ba zwafanga kamba ku ikalelwa. Bakeñisa kuli lu banga ni maikuto a cwalo, lu tokwa ku kupa Mulimu kuli a lu zamaise. Ku na ni mabaka a mañata ha lu tokwa zamaiso ya hae. Ka mutala, Bakreste ba bañwi ba ba lata ku ba makwasha ba kona ku ikutwa kuli ba lubasi lwa bona kamba balikani ba bona ba ba hapeleza ku kena mwa linyalo. Ba bañwi ba tabela ku kena mwa linyalo kono ha ba si ka fumana kale mutu ya swanela. Mi ba ba mwa libato ba tokwa zamaiso ya mo ba kona ku itusiseza hande nako yeo ya ku itukiseza linyalo. Hape, makwasha ni ba ba mwa manyalo ba tokwa ku ambuka buhule.

² Miinelo yeo ya kona ku lu tahiseza tabo kamba ku lu tokwisa yona, mi i ama bulikani bwa luna ni Jehova Mulimu. Mwa liñolo la 1 Makorinte kauhanyo ya 7, Paulusi naa file likelezo ze ama makwasha ni ba ba mwa manyalo. Naa bata kuli babali ba hae ba eze ze lukile ni kuli ba zwelepili ku sebeleza Mulimu ka lipilu za bona kaufela, ku si na ze ba yaulula. (1 Makor. 7:35) Likelezo za naa bulezi Paulusi za kona ku mi tusa. Naa bata kuli makwasha ni ba ba mwa manyalo ba sebeleze hande Jehova.

Keto ya Butokwa ya Tokwa ku Eza Mutu ni Mutu

3, 4. (a) Ku kona ku ezahalañi haiba balikani ni ba lubasi ba hapeleza mutu yo muñwi kuli a kene mwa linyalo? (b) Manzwi a Paulusi a kona ku lu tusa cwañi ku ba ni mubonelo o lukile wa linyalo?

³ Majuda ba mwa miteñi ya baapositola ne ba lumela kuli ne li kwa butokwa hahulu ku kena mwa linyalo. Batu ba bañata kacenu ni bona ba ikutwa cwalo. Haiba muuna a sa nyali kapili, ba lubasi lwa hae ni balikani ba kona ku bilaela mi ba kona ku ikutwa kuli ba tokwa ku mu eleza kuli a nyale. Ha ba nze ba ambola ni yena, ba kona ku mu susueza kuli a tukufalelwe ku bata musali wa ku nyala. Kamba ba kona ku mu susueza kuli a nyale musali ye ba ziba. Mi ba bañwi ba lukisanga kuli muuna ni musali yo muñwi ba bonane ka ku nahana kuli ba kona ku nyalana. Ha ba eza lika zeo, ba kona ku utwisa ba bañwi maswabi mi ba kona ku sinya bulikani bwa bona. Ba kona ku utwisa be ba susueza butuku.

⁴ Paulusi naa si ka hapeleza ba bañwi kuli ba nyale kamba kuli ba si ke ba nyala. (1 Makor. 7:7) Yena naa lata ku sebeleza Jehova a si ka nyala, kono naa si ka nyaza batu ba ne ba bata ku kena mwa linyalo. Bakreste ni bona kacenu ba na ni swanelo ya ku iketela ku kena mwa linyalo kamba ku ba makwasha. Ba bañwi ha ba swaneli ku ba bulelela se ba lukela ku keta.

Likwasha U Kona ku Kondisa Cwañi?

5, 6. Ki kabakalañi Paulusi ha naa susuelize Bakreste kuli ba be makwasha?

⁵ Manzwi a Paulusi a naa ñolezi Makorinte a lu tusa ku utwisisa kuli Bakreste ba ba li makwasha ba kona ku sebeleza Mulimu hande. (Mu bale 1 Makorinte 7:8.) Nihaike kuli Paulusi naa si ka nyala, naa si ka ipahamisa fahalimu a batu ba ne ba li mwa manyalo, sina mo ba ezezanga ba bahulu ba likeleke ze ñwi ba ba sa nyalangi. Kono naa talusize kuli Bakreste ba ba li makwasha ba kona ku sebeleza Mulimu ka linzila ze ñata ku fita ba ba mwa manyalo. Taba yeo i talusañi?

 ⁶ Mukreste ya li likwasha u kona ku amuhela musebezi wa fiwa mwa sebelezo ya Jehova wa sa koni ku amuhela mutu ya mwa linyalo. Paulusi naa filwe tohonolo ya ku ba “muapositola wa bamacaba.” (Maro. 11:13) Mwa Likezo kauhanyo ya 13 ku isa ya 20, lwa kona ku bala za naa petile Paulusi. Naa zamayanga ni balumiwa ba bañwi ku yo kutaleza mwa libaka ze nca ni ku toma liputeho ze ñata ze nca. Paulusi naa talimani ni miinelo ye taata ha naa kutaza ili yeo ba bañata ku luna ha ba na ku talimana ni yona. (2 Makor. 11:23-27, 32, 33) Kono naa itiisize mwa miinelo yeo kaufela ilikuli a tuse ba bañwi ku ba balutiwa, mi nto yeo ne i mu tahiselize tabo ye tuna. (1 Mates. 1:2-7, 9; 2:19) Kambe Paulusi naa nyezi, mwendi naa si ke a kona ku peta lika kaufela za naa ezize.

7. Lipaki ze peli ze si ka nyalwa ne li ezizeñi kuli li kutaze ka za Mubuso?

⁷ Bakreste ba bañata ba ba li makwasha ba ikatazanga ku eza ze ñata mwa musebezi wa ku kutaza. Bo Sara ni bo Limbania ki mapaina ba ba si ka nyalwa ba ba pila mwa Bolivia. Ne ba tutezi mwa munzi mo ne ku si ka kutalezwa kale ka lilimo ze ñata. Ne ku si na malaiti mwa munzi wo, mi likaizeli zeo ne li bulezi kuli nto ye ne ba lata hahulu batu ba mwa munzi wo ki ku bala kakuli ne ba sa patehiswangi ki ku buha mazimumwangala kamba ku teeleza kwa wayalesi. Batu ba bañwi ne ba sa balanga lihatiso za kale za Lipaki za Jehova ze ne se tuhezwi kale ku hatiswanga. Ne ku ba ngezi nako ye ñata ku kutaza batu ba mwa munzi wo, kakuli ne ba fumananga batu ba ne ba tabela ku ituta za Bibele ibato ba fa ndu ni ndu. Musali-muhulu yo muñwi naa ize ku bona: “Ku bonahala kuli mafelelezo sa li fakaufi kakuli Lipaki za Jehova ki kale ba to fita ku luna.” Ku si ka fita kale nako ye telele, batu ba mwa munzi wo ba kala ku yanga kwa mikopano ya puteho.

8, 9. (a) Ki kabakalañi Paulusi ha naa bulezi kuli ki ko kunde ku sebeleza Mulimu mutu inzaa li likwasha? (b) Ki lifi limbuyoti ze ba na ni zona Bakreste ba makwasha?

⁸ Ki niti kuli Bakreste ba ba nyalani ni bona ba ezanga hande ha ba kutaleza mwa libaka ze taata. Kono misebezi ye miñwi ye ba kona ku eza mapaina ba makwasha i kona ku ba ye taata ku ba ba nyalani kamba ku ba ba na ni bana. Paulusi ha naa ñolezi liputeho, naa ziba kuli ne ku sa na ni musebezi o mutuna o ne u tokwa ku petiwa wa ku kutaza taba ye nde. Naa bata kuli kaufela ba be ni tabo ye swana ni ya naa na ni yona. Ki lona libaka ha naa bulezi kuli ki nto ye nde mutu ha sebeleza Jehova inzaa li likwasha.

 ⁹ Kaizeli yo muñwi wa likwasha ya pila kwa United States naa ñozi kuli: “Batu ba bañwi ba nahana kuli makwasha ha ba koni ku ba ni tabo. Kono ni boni kuli mutu u kona ku ba ni tabo ye sa feli ka ku ba ni bulikani ni Jehova. Ku ba likwasha ki ku itombola, kono ku kona ku ba mpo ye nde hahulu haiba mutu a itusisa yona hande.” Naa ñozi cwana ka za ku fumana tabo, a li: “Ku ba likwasha ha ku palelwisi mutu ku ba ni tabo. Mutu wa likwasha wa kona ku ba ya tabile. Na ziba kuli Jehova u lata mutu ni mutu, ibe kuli u nyezwi kamba ki likwasha.” Ka nako ya cwale, kaizeli yo u sebeleza mwa naha mo ku tokwahala hahulu bakutazi ba Mubuso. Haiba mu makwasha, kana mwa kona ku ikataza hahulu ku luta ba bañwi niti? Haiba mwa kona ku eza cwalo, ku ba likwasha ku ka ba sina mpo ya butokwa ye zwa ku Jehova.

Makwasha ba ba Bata ku Kena Mwa Linyalo

10, 11. Jehova u tusanga cwañi batu ba ba si ka fumana kale mutu ya swanela wa ku nyalana ni yena?

¹⁰ Paki ya Jehova ha sa bile likwasha ka nako ye ñatanyana, u kona ku tabela ku nyala kamba ku nyalwa. Wa ziba kuli u tokwa tuso. Kabakaleo, u kupa Jehova kuli a mu tuse ku fumana mutu ya swanela.—Mu bale 1 Makorinte 7:36.

¹¹ Haiba mu bata ku nyala mutu ya sebeleza Jehova ka pilu ya hae kaufela, mu zwelepili ku lapela ku Jehova ka za teñi. (Mafil. 4:6, 7) Mu si ke mwa zwafa niha mu ka libelela ka nako ye telele. Jehova wa ziba ze mu tokwa, mi haiba mu mu sepa u ka mi tusa ku itiisa mwa muinelo o mu li ku ona.—Maheb. 13:6.

12. Haiba mutu yo muñwi a mi bulelela kuli mu nyalane ni yena, ki lika mañi ze mu lukela ku nahanisisa mu si ka mu alaba kale?

¹² Mu swanela ku eza cwañi haiba mutu ya si na bulikani bo bu tiile ni Jehova kamba ya si Paki ya Jehova a mi bulelela kuli mu nyalane ni yena? Mwendi mu na ni takazo ye tuna ya ku kena mwa linyalo. Kono haiba mu keta mutu ya sa swaneli, butuku bo mu ka ikutwa kwa pilu bu ka ba bo butuna hahulu ku fita buinosi bo ne mu ikutwa mu si ka kena kale mwa linyalo. Mi ha mu se mu nyalani ni yena mu ka tokwa ku mu kumalela mwa bupilo bwa mina kaufela. (1 Makor. 7:27) Mu si ke mwa nyalana ni mutu kabakala ku ikutwa kuli ki yena feela ye mu kona ku nyalana ni yena. Mu ka suhana mwa inyaza hasamulaho.—Mu bale 1 Makorinte 7:39.

Mu Itukiseze Linyalo

13-15. Ki butata bufi bo bu kona ku ba teñi mwa linyalo bo ba swanela ku ikambota batu pili ba si ka nyalana kale?

¹³ Paulusi naa bulezi kuli ki ko kunde ku sebeleza Jehova mutu inzaa li likwasha, kono naa sa hupuli kuli naa fita batu ba ne ba iketezi ku kena mwa linyalo. Likelezo za naa ñozi li tusa ba ba bata ku nyalana kuli ba utwisise ze ba kona ku talimana ni zona ha se ba li mwa linyalo ni ze ba tokwa ku eza kuli ba tiise manyalo a bona.

¹⁴ Batu ba bañwi ba tokwa ku cinca mihupulo ya bona ya mo li ka bela linyalo la bona. Ha ba li mwa libato, ba ikutwa kuli lilato la bona li ipitezi ni kuli ki bona feela ba ba ikutwa cwalo. Ba kalisa bupilo bwa bona bwa mwa linyalo inze ba na ni maikuto a cwalo mi ba nahana kuli ha ku na ze kona ku ba palelwisa ku ba ni tabo mwa linyalo la bona. Kono bupilo ha bu yo cwalo. Ba ba nyalani ha ba koni ku ba ni tabo nako kaufela. Ki niti kuli batu ba ba latani ba banga ni linako ze tabisa ha ba li mwa linyalo. Kono linako ze tabisa zeo ka i li zona feela ha li koni ku ba tusa ku tatulula butata bo bu banga teñi mwa manyalo.—Mu bale 1 Makorinte 7:28. *

¹⁵ Hamulaho wa ku nyalana, batu ba bañwi ba komokanga kamba mane ku swaba ha ba sa lumelelani mwa litaba za butokwa. Ka mutala, ba kona ku sa lumelelana mwa litaba ze cwale ka za mwa ku itusiseza mali, za ku itabisa ka zona, ko ba swanela ku pila, ni nako ye ba swanela ku potelanga bahabo bona. Mi yo muñwi ni yo muñwi u na ni mifokolo ye kona ku filikanya yo muñwi. Batu ba ba li mwa libato ba kona ku nahana kuli ha ba tokwi ku ikambota litaba za  butokwa ze cwalo. Kono ha ba sa ezi cwalo, lika zeo li kona ku tahisa butata hasamulaho. Kabakaleo, ba swanela ku ikambotanga litaba zeo pili ba si ka nyalana kale.

16. Ki kabakalañi batu ha ba swanela ku lumelelana mo ba ka tatululelanga butata bwa mwa manyalo?

¹⁶ Kuli batu ba be ni tabo mwa linyalo la bona, ba swanela ku lumelelana mo ba ka petela buikalabelo bwa bona. Ba swanela ku lumelelana mo ba ka laelelanga bana ba bona ni mo ba ka babalelela bashemi ba bona ha ba se ba supezi. Mi ha ba swaneli ku tuhelela butata bwa mwa lubasi ku ba kauhanya. Haiba ba latelela likelezo za mwa Bibele, ba ka tatulula butata bo buñata ni ku itiisa ha ba talimana ni butata bo ba sa koni ku tatulula mi ba ka pila hamoho inze ba tabile.—1 Makor. 7:10, 11.

17. Ki kabakalañi batu ba ba nyalani ha ba ‘tokomelanga za lifasi’?

¹⁷ Paulusi u lu bulelela litaba ze ñwi ka za bupilo bwa mwa manyalo kwa 1 Makorinte 7:32-34. (Mu bale.) Batu ba ba nyalani ba ‘tokomelanga za lifasi’ ze cwale ka lico, liapalo, maino, ni lika ze ñwi ze tokwahala. Ki kabakalañi ha ku li cwalo? Mwendi muzwale ha naa sa li likwasha naa kutazanga hahulu. Kono ha sa nyezi, u swanela ku itusisa ye ñwi ya nako yeo kuli a babalele musalaa hae. Musali ni yena u swanela ku eza nto ye swana ku muunaa hae. Jehova wa ziba kuli bo muuna ni musali ba ba nyalani ba tokwa ku tabisananga. Wa ziba kuli ba tokwa ku itusisa ye ñwi ya nako ni maata a ne ba itusisanga mwa sebelezo ya hae ha ne ba li makwasha, kuli ba tiise linyalo la bona.

18. Ki licinceho lifi ze ba swanela ku eza batu ba ba nyalani ze ama nako ye ne ba itusisanga ku za ku itabisa?

¹⁸ Kono ku na ni nto ye ñwi ye ba tokwa ku eza batu ba ba nyalani. Haiba batu ba ba nyalani ba swanela ku itusisa ye ñwi ya nako ni maata a ne ba itusisanga mwa sebelezo ya Mulimu kuli ba tiise linyalo la bona, u zibe he ba swanela ku  eza nto ye swana ni kwa nako ye ne ba itusisanga ku za ku itabisa ha ne ba li makwasha. Wa musali u ka ikutwa cwañi haiba muunaa hae a tupwikela mwa lipapali ni balikani ba hae? Mi wa muuna u ka ikutwa cwañi haiba musalaa hae a tandanga nako ye ñata kwa ku itabisa ni balikani ba hae? Ya siiwanga u kona ku ikutwa buinosi, ku sa ba ni tabo, ni ku sa latiwa. Kuli ba tibele butata bo, batu ba ba nyalani ba swanela ku eza ka mo ba konela kaufela kuli ba tiise linyalo la bona.—Maef. 5:31.

Jehova U Tokwa Kuli lu be ni Muzamao O Kenile

19, 20. (a) Ki kabakalañi batu ba ba nyalani ha ba tokwa ku itibela kwa buozwa? (b) Ki ifi kozi ye kona ku ezahala haiba batu ba ba nyalani ba sa ini hamoho ka nako ye telele?

¹⁹ Batanga ba Jehova ba ezanga ka mo ba konela kaufela kuli ba be ni muzamao o kenile. Ba bañwi ba kenanga mwa manyalo kuli ba si ke ba eza buhule. Kono linyalo ka i li lona feela ha li tibeli mutu ku eza buozwa. Mwa linako ze bulezwi mwa Bibele, minzi ne i silelezwanga ki makwakwa a matuna a tiile. Mutu naa ka silelezwa ha naa ka ina mwa munzi. Kono mutu ha naa ka ya kwande a lukwakwa, naa kona ku uzwezwa kamba ku bulaiwa. Milao ya tomezi batu ba ba nyalani Jehova i swana sina lukwakwa lo lu tiile lo lu potolohile munzi. Batu ba ba nyalani ba kona ku silelezwa kuli ba si ke ba eza buozwa haiba feela ba mamela milao ya ba tomezi Jehova.

²⁰ Paulusi naa talusize milao yeo kwa liñolo la 1 Makorinte 7:2-5. Ki muuna feela ya na ni swanelo ya ku lobala ni musalaa hae mi kamukwaoswana ni yena musali u swanela feela ku lobala ni muunaa hae. Mulimu u bulela kuli muuna ni musali ba swanela ku fanana “swanelo” ya mwa linyalo, yona somano. Kono haiba batu ba ba nyalani ba sa ini hamoho ka nako ye telele, ha ba koni ku fanana “swanelo” yeo. Baana ni basali ba bañwi ba ikelanga kwa libaka ze shutana ku yo pumula mi ba bañwi ba siyanga bakubona ku yo belekela ku sili ka nako ye telele. Satani u kona ku itusisa miinelo yeo ku sinya manyalo. Haiba muuna ni musali ba sa fanani swanelo ya mwa linyalo, yo muñwi wa bona wa kona ku tahelwa ki muliko wa ku buka. Jehova u ka fuyola litoho za mabasi ze babalela mabasi a zona inze li sa beyi manyalo a zona mwa lubeta.—Samu 37:25.

Ku Mamela Likelezo za Mwa Bibele Kwa Tusa

21. (a) Ki kabakalañi ha ku li taata ku keta ku ba likwasha kamba ku kena mwa linyalo? (b) Likelezo ze ñozwi kwa 1 Makorinte kauhanyo ya 7 li kona ku lu tusa cwañi?

²¹ Ku taata hahulu ku keta ku ba likwasha kamba ku kena mwa linyalo. Niha mu keta ku ba likwasha kamba ku kena mwa linyalo, mu ka talimana ni butata kakuli mañi ni mañi ha si ka petahala. Nihaiba batu ba ba fuyozwi ki Jehova fokuñwi ba kona ku swabiswa ki lika ze ñwi mwa bupilo. Haiba mu mamela likelezo ze nde ze ñozwi kwa 1 Makorinte kauhanyo ya 7, mu ka tibela butata bo buñata. Lwa kona ku tabisa Jehova ibe kuli lu mwa linyalo kamba lu makwasha. (Mu bale 1 Makorinte 7:37, 38.) Mbuyoti ye tuna hahulu ye lu kona ku ba ni yona ki ku lumelelwa ki Mulimu. Lwa kona ku lumelelwa ki Mulimu cwale mane ni kwapili mwa lifasi le linca la lu sepisize. Ka nako yeo, baana ni basali ha ba na ku ba ni butata bo ba talimana ni bona kacenu.

[Litaluso za kwatasi]

Kana Mwa Kona ku Alaba?

• Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku hapeleza batu kuli ba nyale kamba ku nyalwa?

• Mu kona ku itusisa cwañi hande nako ya mina ka ku ba mutangaa Jehova ya li likwasha?

• Batu ba ba li mwa libato ba kona ku itukiseza cwañi butata bo bu kona ku ba teñi mwa linyalo?

• Ki kabakalañi linyalo ka i li lona feela ha li sa koni ku tibela mutu ku eza buozwa?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 14]

Makwasha ba fumana tabo ha ba itusisa nako ya bona ku eza ze ñata mwa sebelezo ya Mulimu

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Ki licinceho lifi ze ba swanela ku eza ba bañwi hamulaho wa ku nyalana?