Mu Tuse Baana Ku Zwelapili Mwa Niti

“Ku tuha cwale, u ka ba ya yamba batu.”—LUKA 5:10.

1, 2. (a) Baana ba bañata ne ba ezizeñi ha ne ba utwile Jesu inzaa kutaza? (b) Lu ka itutañi mwa taba ye?

JESU ni balutiwa ba hae ne ba patehile ku kutaza mwa Galilea. Ka zazi le liñwi, ba fuluhela kwa sibaka se si kuzize. Kono buñata bwa ba latelela ka mahutu. Batu ba ne ba tile ku yena ka lizazi leo “ne li baana ba ba batile ku eza 5,000 ha ku sa balwi basali ni banana.” (Mat. 14:21) Ka nako ye ñwi hape, buñata bwa taha ku Jesu kuli a ba folise ni ku ba luta. Mwa buñata bo, ne ku na ni “baana ba ba eza 4,000, ha ku sa balwi bana ni basali.” (Mat. 15:38) Kaniti, ne ku na ni baana ba bañata mwahalaa batu ba ne ba tile ku Jesu ku to ituta litaba za naa luta. Mane Jesu naa ziba kuli baana ba bañwi ba bañata ne ba ka amuhela niti, kakuli ha sa ezize makazo ya kuli balutiwa ba hae ba swase litapi ze ñata, a bulelela Simoni kuli: “Ku tuha cwale, u ka ba ya yamba batu.” (Luka 5:10) Jesu naa talusa kuli musebezi wa bona wa ku kutaza ne u swana ni musebezi wa ku yamba. Naa ka ba tusa ku fumana batu ba bañata ba ne ba ka amuhela niti. Mi batu bao ne ba ka kopanyeleza baana ba bañata.

² Ni kacenu ku na ni baana ba ba tabela ku utwa taba ye lu kutaza. Ba lata ku ituta Bibele ni luna. (Mat. 5:3) Baana ba bañwi ba kalisanga ku ituta ka za Mulimu kono ha ba zwelangipili mwa niti. Lu kona ku ba tusa cwañi? Nihaike kuli Jesu naa sa kutazangi baana ka mukwa o ipitezi kuli a ba hohe, naa bulelanga lika ze ne ba ama. Mwa taba ye, lu ka ituta ka mo Jesu naa tuselize baana ni ka mo lu kona ku mu likanyiseza. Lu ka nyakisisa miinelo ye milaalu: (1) haiba muuna u bilaela mwa ka fumanela mali, (2) haiba muuna u saba mo ba ka mu ngela batu ba bañwi, ni (3) haiba muuna u ikutwa kuli ha na buikoneli.

Haiba Muuna U Bilaela Mwa ka Fumanela Mali

3, 4. (a) Ki lika mañi ze ba nga baana ba bañata kuli ki zona za butokwa hahulu? (b) Ki kabakalañi baana ba bañwi ha ba nahana kuli ku ba ni mali ni mubeleko ki kwa butokwa hahulu ku fita ku amuhela niti?

³ Muñoli yo muñwi naa ize ku Jesu: “Muluti, ko u ka ya, nihaikaba kai kamba kai, ni ka ku latelela.” Jesu naa mu bulelezi kuli: “Mwanaa mutu u tokwile fa ka samela toho ya hae.” Kono Bibele ha i buleli kuli muñoli yo naa bile mulateleli wa Kreste. Kabakaleo, mwendi muñoli yo naa ikalezwi ka za sibaka kwa naa ka pila ni mwa naa ka fumanelanga lico.—Mat. 8:19, 20.

⁴ Baana ba bañata ba nahana kuli ku ba ni mali ni mubeleko ki kwa butokwa hahulu ku fita ku ituta Bibele ni ku mamela ze i luta. Ba ikutwa kuli ku ndongwama tuto ye pahami ni ku fumana mubeleko o ocolisa pene ki zona lika za butokwa hahulu. Ba ziba kuli ba tokwa mali a ku itusisa mwa bupilo. Kabakaleo, ba ikutwa kuli ku ba ni mali ni mubeleko kwa kona ku ba tusa hahulu ku fita ku ituta Bibele ni ku ba balikani ba Mulimu. Ba kona ku tabela ze i luta Bibele, kono “lipilaelo za lifasi, ni ku pumwa ki bufumu” li ba palelwisa ku ituta ze ñata ka za Mulimu kamba ku mu utwa. (Mare. 4:18, 19) Ha lu nyakisiseñi ka mo Jesu naa tuselize balutiwa ba hae ku ziba lika za butokwa hahulu kuli ki lifi.

5, 6. Ki lika mañi ze ne tusize bo Andreasi, Pitrosi, Jakobo, ni Joani ku keta musebezi o ne u li wa butokwa hahulu?

⁵ Andreasi ni muhulwanaa hae Simoni Pitrosi ne li mandui. Ne ba sebelisananga hamoho ni Joani ni muhulwanaa hae Jakobo, ku beya ni ndataa bona Zebedea. Pisinisi ya bona ne i zamaya  hande, mi ne ba na ni babeleki. (Mare. 1:16-20) Andreasi ni Joani ha ne ba bulelezwi lwa pili ki Joani Mukolobezi ka za Jesu, ne ba kozwi kuli Jesu ne li yena Mesia. Andreasi a bulelela muhulwanaa hae Simoni Pitrosi ka za Jesu, mi mwendi Joani ni yena naa bulelezi muhulwanaa hae Jakobo. (Joa. 1:29, 35-41) Mwa likweli ze ne latelezi, balutiwa ba bane bao ba zamaya ni Jesu ha naa nzaa kutaleza mwa Galilea, Judea, ni Samaria. Hasamulaho, balutiwa bao ba kutela kwa pisinisi ya bona ya bundui. Ne ba lata za naa luta Jesu, kono ka nako yeo, ne ba nahana kuli musebezi wa ku kutaza ne si wa butokwa hahulu ku bona.

⁶ Hamulaho, Jesu a mema Pitrosi ni Andreasi kuli ba mu latelele ni kuli ba be “ba ba yamba batu.” Bo Pitrosi ni Andreasi ne ba ezize cwañi? “Ba pakisa ba tuhela tunyandi twa bona, ba mu latelela.” Bo Jakobo ni Joani ni bona ne ba ezize nto ye swana. “Kapili ba tuhela sisepe ni ndataa bona, ba mu latelela.” (Mat. 4:18-22) Ki lika mañi ze ne tusize baana bao kuli ba kalise ku kutazanga kamita? Ne ba nahanisisize ka za keto yeo. Ne ba zamaile ni Jesu ka likweli li sikai mi ne ba mu teelelize ha naa luta batu. Hape ne ba boni limakazo za hae ni tukufalelo ya naa na ni yona ya ku eza se si lukile. Mi ne ba boni kuli batu ne ba tabela za naa ba luta. Kabakaleo, tumelo ni sepo ya bona ku Jehova za tiiswa.

7. Lu kona ku tusa cwañi baituti ba Bibele kuli ba sepe Jehova?

⁷ Lu kona ku likanyisa cwañi Jesu kuli lu tuse baituti ba luna ba Bibele ku sepa Jehova? (Liprov. 3:5, 6) Lwa kona ku ba tusa ka mulutelo wa luna. Ha lu ituta ni bona lwa kona ku ba luta kuli Jehova u sepisa ku lu fuyola haiba lu bata pili Mubuso wa hae. (Mu bale Malaki 3:10; Mateu 6:33.) Lwa kona ku itusisa litimana za mwa Bibele ku ba bonisa kuli Jehova wa babalelanga batu ba hae. Kono hape lu swanela ku hupula kuli lwa kona ku ba luta ka ku ba tomela mutala. Ha lu bulelela baituti ba luna mwa lu tuselize Jehova, lwa kona ku ba tusa kuli ni bona ba mu sepe. Hape lwa kona ku ambola ni bona ze ezahezi mwa bupilo bwa balumeli ba bañwi ili ze hatisizwe mwa lihatiso za luna. *

8. (a) Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa ku luta muituti wa Bibele kuli a “lazwe” ni ku bona kuli Jehova u na ni sishemo? (b) Lu kona ku tusa cwañi muituti wa Bibele ku bona kuli Jehova u na ni sishemo?

⁸ Kuli muituti wa Bibele a be ni tumelo ye tiile, ha tokwi feela ku bala ni ku utwa ka mo Jehova a fuyolezi batu ba bañwi. Hape u tokwa ku iponela mwa bupilo bwa hae kuli Jehova u na ni sishemo. Wa lisamu naa opezi kuli: “Mu lazwe, mi mu ka bona kuli Muñaa Bupilo u na ni sishemo; u filwe mbuyoti mutu ya sabela ku Yena.” (Samu 34:8) Lu kona ku tusa cwañi muituti kuli a bone kuli Jehova u na ni sishemo? Ka mutala, mwendi muituti u na ni butata bwa ku tokwa mali mi hape u ikataza ku tula mukwa o maswe, inge cwalo wa ku zuba, ku eza lipapali za ku wina mali, ni ku nwa maswe. (Liprov. 23:20, 21; 2 Makor. 7:1; 1 Tim. 6:10) Lwa kona ku mu luta ku lapela ku Mulimu kuli a mu tuse ku tula mukwa wa hae o maswe. Bupilo bwa hae ha bu nze bu cinca, u ka bona kuli Jehova u na ni sishemo.  Mi lwa kona ku mu susueza kuli a ise hahulu pilu kwa bulapeli bwa Jehova. Lwa kona ku mu luta kuli u tokwa ku itutanga Bibele ka sunda ni sunda ni ku itukisezanga mikopano ni ku fumaneha ku yona. Muituti ha bona kuli Jehova u fuyola buikatazo bwa hae, tumelo ya hae i ka tiya.

Haiba Muuna U Saba mo ba ka mu Ngela Batu ba Bañwi

9, 10. (a) Ki kabakalañi bo Nekudema ni Josefa wa kwa Arimatea ha ne ba si ka patulula kuli ki balutiwa ba Jesu? (b) Ki kabakalañi baana ba bañwi kacenu ha ba sabanga ku ba balateleli ba Kreste?

⁹ Baana ba bañwi ba kona ku saba ku ba balateleli ba Kreste kabakala ku ikalelwa mo ba kona ku ngelwa ki batu ba bañwi. Ka mutala, bo Nekudema ni Josefa wa kwa Arimatea ne ba si ka patulula kuli ki balutiwa ba Jesu kakuli ne ba ikalezwi ze ne ba ka bulela Majuda kamba ze ne ba ka eza. (Joa. 3:1, 2; 19:38) Ne ku na ni libaka ha ne ba ikalezwi. Baeteleli ba bulapeli ne ba toile hahulu Jesu kuli mane mutu ufi kamba ufi ya naa lumela ku yena naa lelekiwanga mwa sinagoge.—Joa. 9:22.

¹⁰ Mwa libaka ze ñwi kacenu, muuna ku kona ku mu bela taata ku bonisa kuli wa lata za Mulimu, za Bibele, ni za bulapeli. Ba beleka ni bona, balikani, ni ba lubasi lwa hae, ba kona ku mu nyaza kamba ku mu kataza. Mi mwa libaka ze ñwi, kwa sabisa ku ambola ka za ku cinca bulapeli bwa li ku bona mutu. Mi muuna ya sebeleza mwa busole, kamba ya ikenyize mwa litaba za naha, kamba ya na ni situlo se si pahami mwa sibaka sa pila ku sona, u kona ku nyaziwa hahulu haiba a ambola za bulapeli. Ka mutala, muuna yo muñwi wa kwa Germany naa ize: “Ze mu kutazanga mina Lipaki ka za Bibele ki za niti. Kono ha ne ni ka ba Paki kacenu, mañi ni mañi naa ka ziba ka za teñi kamuso. Batu be ni beleka ni bona, be ni yahile ni bona, ni ba ba ni ziba ni ku ziba ni lubasi lwa ka, ba ka ni nga cwañi? Lika zeo za ni bilaeza hahulu.”

11. Jesu naa tusize cwañi balutiwa ba hae kuli ba si ke ba sabanga batu?

¹¹ Baapositola ba Jesu ne ba na ni bundume. Kono fokuñwi ne ba sabanga batu. (Mare. 14:50, 66-72) Jesu naa ba tusize cwañi ku eza zwelopili niha ne ba lwaniswa ki batu? Jesu naa ba tusize ku itukiseza twaniso ye ne ba ka talimana ni yona. Naa ize: “Mu ka ba ni mbuyoti batu ha ba mi leleka, ba mi tapaula, ba hana libizo la mina inge ki le li maswe, kabakala Mwanaa mutu.” (Luka 6:22) Jesu naa lemusize balateleli ba hae kuli ne ba ka lwaniswa. Kono naa ba bulelezi kuli ne ba ka lwaniswa “kabakala Mwanaa mutu.” Mi naa ba sepisize kuli Mulimu naa ka ba babalela kamita haiba ba kupa tuso ni maata ku Yena. (Luka 12:4-12) Jesu hape naa susuelize batu ba ne ba kalile ku mu latelela kuli ba swalisane ni balutiwa ba hae ni ku ba balikani ba bona.—Mare. 10:29, 30.

12. Lu kona ku tusa cwañi baituti ba Bibele kuli ba si ke ba sabanga batu?

¹² Ni luna lu tokwa ku tusa baituti ba Bibele kuli ba si ke ba sabanga batu. Ye ñwi ya linzila ze lu kona ku eza cwalo ka zona ki ku ba tusa ku ziba ze ba swanela ku eza ha ba lwaniswa ki batu. (Joa. 15:19) Ka mutala, lwa kona ku tusa muituti ku itukiseza likalabo ze bunolo ili ze tomile  fa Bibele, kuli a kone ku alaba batu ba beleka ni bona ni ba bañwi, ba ba sa lumeli lituto za lumela kamba ba ba mu buza lipuzo ka za lituto za lumela. Lwa kona ku ba balikani ba hae, mi lwa kona ku mu zibahaza ku ba bañwi mwa puteho, sihulu ba ba li mwa muinelo o bato swana ni wa li ku ona kamba ba ba tabela lika ze bato swana ni za tabela. Hape ki kwa butokwa ku mu luta kuli a lapelange kamita ku zwelela kwatasaa pilu ya hae. Ku eza cwalo ku ka mu tusa ku sutelela ku Jehova mi u ka nga kuli Mulimu ki yena Licwe la hae ni Masabelo a hae.—Mu bale Samu 94:21-23; Jakobo 4:8.

Haiba Muuna U Ikutwa Kuli ha na Buikoneli

13. Ki kabakalañi baana ba bañwi ha ba sa amuhelangi niti?

¹³ Baana ba bañwi ba kona ku nahana kuli ha ba koni ku eza ze ba kona ku eza ba bañwi mwa puteho kabakala kuli ha ba koni ku bala hande kamba ku talusa hande maikuto a bona. Mwendi ba ikutwa maswabi kamba ha ba tabeli ku bulela ka za tumelo ya bona fa nyangela. Kabakaleo, ku taata kuli ba itute, ku alaba kwa mikopano, kamba ku kutaza. Muzwale yo muñwi naa bulezi kuli ha naa sa li mwanana ne ku mu belanga taata ku kutaza. Naa bulezi kuli naa yanga fa munyako ni ku eza inge ya ngongota mi hamulaho ni ku ikela ka ku sepa kuli ha ku na ya mu boni kamba ku mu utwa. Naa ize: “Ne ni kulanga ha ne ni nahananga za ku ya fa ndu ni ndu.”

14. Ki kabakalañi balutiwa ba Jesu ha ne ba palezwi ku folisa mutangana ya naa kenwi ki mudimona?

¹⁴ Mu nahane feela mo ne ba ikutwezi balutiwa ba Jesu ha ne ba palezwi ku folisa mutangana ya naa kenwi ki mudimona. Mwendi ne ba ikutwile kuli ne ba sa koni ku eza za naa tokwa Jesu kuli ba li eze. Bo ndatahe mutangana yo ne ba tile ku Jesu mi ba mu bulelela, ba li: “[Mwanaka] u kula kanono, mi u nyanda maswe; kakuli hañata u wela mwa mulilo, hañata u wela mwa mezi. Ni mu tisize kwa balutiwa ba hao, kono ha ba si ka kona ku mu folisa.” Jesu naa lelekile mudimona mi mutangana yo a fola. Hasamulaho, balutiwa ba taha ku Jesu mi ba mu buza, ba li: “Kiñi luna se lu si ka kona ku u leleka?” Jesu a ba alaba, a li: “Kakuli tumelo ya mina ki ye nyinyani. Kaniti na mi bulelela, ni li: Kabe mu na ni tumelo ye likana ni peu ya masitete kwa butuna, niha ne mu ka bulelela lilundu leo, mu li: Zwa kwanu, u tutele mwani, kabe la tuta; mi kabe mu si na se mu sa koni.” (Mat. 17:14-20) Mutu ya na ni tumelo ku Jehova wa kona ku eza lika ze bonahala ku ba ze sa konahali. Kono haiba a isepa, u ka palelwa mi u ka ikutwa kuli ha koni ku sebeleza Jehova.

15, 16. Lu kona ku tusa cwañi muituti wa Bibele ya ikutwa kuli ha na buikoneli?

¹⁵ Nzila ye nde ye lu kona ku tusa ka yona mutu ya ikutwa kuli ha na buikoneli ki ku mu susueza kuli a sepe Jehova mwa sibaka sa ku isepa ili yena. Pitrosi naa ñozi kuli: “Mu ikokobeze mwatasaa lizoho la Mulimu le li na ni maata, kuli a mi hulise mwa nako ye swanela. Mu nepele lipilaelo za mina kaufela fahalimwaa hae.” (1 Pit. 5:6, 7) Lu swanela ku tusa muituti ku lata Jehova ni ku lata ku zamaiswa ki yena. Fo, ku talusa kuli u swanela ku lata za ituta mwa Bibele ni ku bonisa “muselo wa Moya” mwa bupilo bwa hae. (Magal. 5:22, 23) U swanela ku lata hahulu ku lapela. (Mafil. 4:6, 7) Mi u lukela ku utwisisa kuli Mulimu ki yena ya ka mu fa maata ni ku mu tusa ku ba ni bundume kuli a eze za tokwa Jehova ku yena.—Mu bale 2 Timotea 1:7, 8.

¹⁶ Baituti ba bañwi ba tokwa ku tusiwa kuli ba kone ku balanga ni ku bulela hande. Ba bañwi ba kona ku ikutwa kuli ha ba koni ku sebeleza Jehova bakeñisa lika ze maswe ze ne ba ezanga  pili ba si ka mu ziba kale. Mwa miinelo yeo kaufela, lwa kona ku tusa muituti ka ku mu bonisa lilato ni pilu-telele. Jesu naa ize: “Ba ba pila hande ha ba tokwi ñaka; kono i batiwa ki ba ba kula.”—Mat. 9:12.

Mu Tuse Baana ba Bañata ku Ituta ka za Jehova

17, 18. (a) Lu kona cwañi ku fumana baana ba bañata ha lu kutaza? (b) Lu ka itutañi mwa taba ye tatama?

¹⁷ Bibele ki yona feela ye na ni litaba ze kona ku tusa batu ku ba ba ba tabile luli mi lu bata ku tusa baana ba bañata kuli ba amuhele litaba zeo. (2 Tim. 3:16, 17) Lu kona ku fumana cwañi baana ba bañata ha lu kutaza? Lwa kona ku lika ku kutazanga ka nako ya manzibwana, la Mukibelo ni la Sunda musihali, kamba ka nako ya lipumulo baana ba bañata ha ba fumanehanga fa malapa a bona. Lwa kona ku ikupela ku ambola ni muñaa ndu haiba kwa konahala. Lwa kona ku kutaza baana be lu beleka ni bona. Likaizeli ba bañwi mwa puteho ba nyezwi ki baana ba ba si Lipaki, mi lwa kona ku tusa baana bao kuli ba tabele ku ituta niti.

¹⁸ Ha lu nze lu kutaza batu kaufela be lu kopana ni bona lwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli batu ba lipilu ze nde ba ka lumela litaba ze lu kutaza. Lu tokwa ku ba ni pilu-telele ni ku zwelapili ku tusa bote ba ba bata ku ziba niti. Kono lu kona ku tusa cwañi baana ba ba kolobelizwe mwa puteho kuli ba kwanise ze tokwa ilikuli ba fiwe buikalabelo mwa kopano ya Mulimu? Taba ye tatama i ka alaba puzo ye.

[Litaluso za kwatasi]

Mu Kona ku Alaba Cwañi?

• Lu kona ku tusa cwañi baana kuli ba kete ku eza nto ya butokwa hahulu mwa bupilo?

• Lu kona ku tusa cwañi baituti ba Bibele kuli ba si ke ba sabanga batu?

• Lu kona ku tusa cwañi mutu ya ikutwa kuli ha na buikoneli?

[Lipuzo za Tuto]

[Siswaniso se si fa likepe 25]

Kana mwa likanga ku fumana kolo ya ku kutaza baana?

[Siswaniso se si fa likepe 26]

Mu kona ku tusa cwañi muituti wa Bibele kuli a itukiseze ku talimana ni miliko?