Mu Zamaye Ka Moya Kuli Mu Fumane Bupilo Ni Kozo

“Se si laelwa ki Mulao si petahalele ku luna lu sa zamayi ka nama, kono lu zamaya ka Moya.”—MARO. 8:4.

1, 2. (a) Ki nto mañi ye kona ku ezahala haiba mumatisi a yaululwa ki lika ze ñwi? (b) Ku kona ku ezahalañi haiba lu yaululwa mwa bulapeli bwa luna ku Jehova?

LIKWAMBUYU la muuso la mwa United States ne li bulezi kuli butata bwa batu ba ba yaululwanga ha ba matisa mota bu sweli bwa ekezeha silimo ni silimo. Ka mutala, ba yaululwanga ki mawaile a ku fumbata ha ba nze ba matisa mota. Batu ba bañata ba bulezi kuli ne ba bile mwa kozi, kamba ne ba batile ku ba mwa kozi, kabakala mumatisi yo muñwi ya naa itusisa luwaile inzaa matisa mota. Batu ba kona ku nahana kuli ba itusisa hande nako ya bona ha ba sebelisa luwaile inze ba matisa mota, kono ku eza cwalo ku kona ku tahisa kozi ye tuna.

² Mumatisi ya yaululwa ki lika ze ñwi hañata ha lemuhangi kozi ka bunolo. Nto ye swana ya kona ku ezahala kwa bulikani bwa luna ni Jehova. Ha lu tuhelela lika ze ñwi ku lu yaulula, lwa kona ku kena mwa kozi. Tumelo ya luna ya kona ku lwela sina mo si kona ku lwelela sisepe. (1 Tim. 1:18, 19) Muapositola  Paulusi naa lemusize Bakreste ba kwa Roma ka za kozi yeo. Naa ize: “Ku utwa za nama ki lifu; kono ku utwa za Moya ki bupilo ni kozo.” (Maro. 8:6) Paulusi naa talusañi? Lu kona ku tokolomoha cwañi “ku utwa za nama” ni ku tundamena “ku utwa za Moya”?

“Ha ku sa na Katulo” ku Bona

3, 4. (a) Ki ifi ndwa ya naa lwanile Paulusi ili ya naa ñozi ka za yona? (b) Ki kabakalañi ha lu swanela ku nahanisisa muinelo wa naa li ku ona Paulusi?

³ Paulusi naa ñolezi Maroma ka za ndwa ya naa na ni yona. Naa bulezi kuli naa ikutwa inge kuli munahano ni nama ya hae ne li lwanisana. (Mu bale Maroma 7:21-23.) Paulusi ha naa bulela cwalo, naa sa ikemeli kamba ku ikutwela butuku. Mi naa sa talusi kuli naa sa koni ku eza ze lukile. Ne li Mukreste ya hulile ili ya tozizwe mi naa ketilwe ku ba “muapositola wa bamacaba.” (Maro. 1:1; 11:13) Hakulicwalo, ki kabakalañi Paulusi ha naa ñozi ka za ndwa yeo?

⁴ Paulusi naa talusa kuli naa sa koni ku eza tato ya Mulimu ka mwa naa lakaleza luli. Ki kabakalañi? Naa ize: “Kaufela ba ezize sibi, mi ba kauhezwi kwa kanya ya Mulimu.” (Maro. 3:23) Ka ku swana sina bana kaufela ba Adama, Paulusi naa si ka petahala mi naa banga ni litakazo ze maswe. Lwa kona ku utwisisa mwa naa ikutwezi kakuli kaufelaa luna ha lu si ka petahala mi ka zazi ni zazi lu banga ni butata bo bu swana ni bwa naa na ni bona. Mi ku na ni lika ze ñata ze kona ku lu yaulula mwa bulapeli bwa luna ku Mulimu ni ku lu kelusa mwa nzila ye isa kwa bupilo. (Mat. 7:14) Kono Paulusi naa na ni sepo mi ni luna lwa kona ku ba ni yona.

5. Paulusi naa tusizwe ni ku imululwa ka mukwa ufi?

⁵ Paulusi naa ñozi kuli: “Ki mañi ya ka ni liulula . . . ? Ni itumezi ku Mulimu, ka Jesu Kreste Mulenaa luna.” (Maro. 7:24, 25) Paulusi ha sa bulezi cwalo, a bulela kwa Bakreste ba ba tozizwe, ili “ba ba li ku Jesu Kreste.” (Mu bale Maroma 8:1, 2.) Jehova u ba añula ka moya wa hae o kenile kuli ba be bana ni kuli ‘ba ce sanda ni Kreste.’ (Maro. 8:14-17) Moya wa Mulimu ni tumelo ye ba na ni yona mwa sitabelo se si liulula sa Kreste, li ba tusa ku wina ndwa ya naa bulezi Paulusi, mi kamukwaocwalo “ha ku sa na katulo” ku bona. Ba lukuluzwi kwa “mulao wa sibi ni wa lifu.”

6. Ki kabakalañi batanga ba Mulimu kaufela ha ba swanela ku utwisisa manzwi a Paulusi?

⁶ Paulusi niha naa bulela kwa Bakreste ba ba tozizwe, za naa bulezi ka za moya o kenile wa Mulimu ni sitabelo se si liulula sa Kreste za kona ku tusa batanga kaufela ba Jehova, ku si na taba ni sepo ye ba na ni yona. Likelezo za naa file Paulusi ne li zwa ku Mulimu, kabakaleo ki kwa butokwa kuli batanga ba Mulimu kaufela ba utwisise za naa ñozi ni ku li mamela.

Ka mo Mulimu Naa ‘Atulezi Sibi Mwa Nama’

7, 8. (a) Mulao ne u “fokoliswa ki nama” ka mukwa ufi? (b) Mulimu u petileñi ka moya wa hae ni ka sitabelo se si liulula?

⁷ Mwa Maroma kauhanyo ya 7, Paulusi naa talusize kuli batu ba ba si ka petahala ba mwa maata a sibi. Mwa kauhanyo ya 8, naa bulezi ka za maata a moya o kenile. Naa talusize ka mo moya o kenile wa Mulimu u kona ku tuseza Bakreste ku lwanisa sibi ilikuli ba pile ka ku lumelelana ni tato ya Jehova ni kuli ba lumelelwe ki yena. Paulusi naa bonisize kuli Mulimu u itusisize moya wa hae o kenile ni sitabelo se si liulula sa Mwanaa hae kuli a eze nto ye ne sa konwi ku petiwa ki Mulao wa Mushe.

⁸ Mulao ne u nyazize baezalibi, kakuli batu ne ba sa koni ku mamela litaelo kaufela  za mwa Mulao. Hape, baprisita ba bahulu ba Isilaele ne ba si ka petahala mi ne ba sa koni ku tahisa sitabelo se ne si kona ku kwahela hande sibi. Kamukwaocwalo, Mulao ne u “fokoliswa ki nama.” Kono Mulimu naa “lumile Mwanaa hae kabakala sibi, ka nama ye swana sina ya sibi,” mi ka ku eza cwalo a ‘atula sibi mwa nama’ mi a peta “so no palelwa ku eza Mulao.” Kabakaleo, Bakreste ba ba tozizwe ba beiwa ba ba lukile bakeñisa tumelo ya bona mwa sitabelo sa Jesu se si liulula. Ba susuezwa kuli ba si ke ba zamaya ka nama, kono ba zamaye ka moya. (Mu bale Maroma 8:3, 4.) Ba swanela ku zwelapili ku eza cwalo ku isa kwa mafelelezo a bupilo bwa bona bwa fa lifasi ilikuli ba fiwe “kuwani ya bulena ya bupilo.”—Sin. 2:10.

9. Linzwi la “mulao” li talusañi ka ku ya ka mo li itusisizwe mwa liñolo la Maroma 8:2?

⁹ Paulusi hape naa bulezi ka za “mulao wa Moya” ni “mulao wa sibi ni wa lifu.” (Maro. 8:2) Milao yeo i talusañi? Linzwi le li itusisizwe mwa timana yeo ha li talusi litaelo, ze cwale ka litaelo za mwa Mulao wa Mushe. Buka ye ñwi i bulela kuli linzwi la Sigerike le li tolokilwe kuli “mulao” mwa timana ye, li talusa lika ze nde kamba ze maswe ze ba ezanga batu ili zee ba zamaisa sina mo u ba zamaisezanga mulao. Linzwi leo hape li talusa likuka ze ba keta ku pila ka zona batu.

10. Mulao wa sibi ni wa lifu u lu zamaisa cwañi?

¹⁰ Muapositola Paulusi naa ñozi kuli: “Sibi . . . si keni mwa lifasi ka mutu a li muñwi, mi ka sibi ku keni lifu, kamukwaocwalo lifu li tile kwa batu kaufela kakuli ba ezize sibi kaufela.” (Maro. 5:12) Bakeñisa kuli kaufelaa luna lu bana ba Adama, lu zamaiswa ki mulao wa sibi ni wa lifu. Nama ya luna ya sibi i lu susueza ku eza lika ze sa tabisi Mulimu, ili ze tahisa lifu. Paulusi naa ñolezi Magalata kuli mikwa ni likezo zeo za sibi ki “misebezi ya nama.” Mi naa ize: “Ba ba eza ze cwalo ha ba na ku ca sanda sa mubuso wa Mulimu.” (Magal. 5:19-21) Batu ba ba eza lika ze cwalo ba zamaya ka nama. (Maro. 8:4) Ba zamaiswa ki litakazo za nama. Kono kana batu ba ba eza buhule, ba ba lapela milimu ya maswaniso, baloi, ni ba ba eza libi ze ñwi ze tuna, ki bona feela ba ba zamaya ka nama? Batili. Misebezi ya nama i kopanyeleza  lika ze ba nga batu ba bañwi kuli ki mifokolo feela, ze cwale ka lifufa, buhali, likañi, ni muna. Ki mañi ya kona ku ipulela kuli yena u itukuluzi ka ku tala kwa litakazo za nama?

11, 12. Ki nto mañi ya ezize Jehova kuli a lu lukulule kwa mulao wa sibi ni wa lifu, mi lu swanela ku ezañi kuli lu lumelelwe ki Mulimu?

¹¹ Lu tabile hahulu kakuli Jehova u ezize nto ye lu konisa ku tula mulao wa sibi ni wa lifu! Jesu naa ize: “Mulimu u latile lifasi hahulu, mane u li file Mwanaa hae wa libanda, kuli mutu ufi kamba ufi ya lumela ku yena a si ke a shwa, kono a be ni bupilo bo bu sa feli.” Haiba lu pila ka mukwa o bonisa kuli lwa lata Mulimu ni kuli lu na ni tumelo mwa sitabelo se si liulula sa Jesu, lwa kona ku lukululwa kwa katulo ye tiswa kabakala sibi. (Joa. 3:16-18) Mi lu ka ikutwa sina mwa naa ikutwezi Paulusi, ha naa ize: “Ni itumezi ku Mulimu, ka Jesu Kreste Mulenaa luna”!

¹² Muinelo o lu li ku ona u swana ni wa mutu ya kula butuku bo butuna ya tokwa ku foliswa. Kuli mutu yo a folelele, u tokwa ku eza za mu bulelela mualafi. Tumelo ye lu na ni yona mwa sitabelo se si liulula niha i kona ku lu lukulula kwa mulao wa sibi ni wa lifu, lu sa li batu ba ba si ka petahala mi lu baezalibi. Kuli lu zwelepili ku ba ni bulikani bo bu tiile ni Jehova ni ku lumelelwa ki yena, lu tokwa ku eza nto ye ñwi. Paulusi u bulela kuli lu lukela ku zamaya ka moya kuli lu pete “se si laelwa ki Mulao.”

Lu Kona ku Zamaya Cwañi ka Moya?

13. Ku zamaya ka moya ku talusañi?

¹³ Ha lu zamaya, lu sutelela hanyinyani-hanyinyani kwa sibaka ko lu ya. Kuli lu zamaye ka moya, lu tokwa ku eza zwelopili mwa niti. (1 Tim. 4:15) Niha lu sa koni ku eza cwalo ka ku petahala, lwa kona ku eza mo lu konela kaufela kuli lu latelele zamaiso ya moya wa Mulimu. Haiba lu ‘zamaya ka moya,’ lu ka lumelelwa ki Mulimu.—Magal. 5:16.

14. Batu ba ba pila “ka nama” ba nahananga ni ku eza lika ze cwañi?

¹⁴ Hape mwa liñolo la naa ñozi Paulusi kwa Maroma, naa bulezi ka za mifuta ye mibeli ya batu ba ba na ni mihupulo ye shutana. (Mu bale Maroma 8:5.) Mwa timana  yeo, linzwi la “nama” ha li talusi mubili luli. Mwa Bibele, linzwi la “nama” li kona ku talusa mifokolo ya luna. Mifokolo ya luna ki yona ye tahisa ndwa ye mwahalaa nama ni munahano ya naa bulezi Paulusi. Paulusi naa lwanisize nama ya hae, kamba mifokolo ya hae. Kono batu ba bañata kacenu ha ba likangi nihaiba ku lwanisa litakazo za bona ze maswe, mi kamukwaocwalo “ba pila ka nama.” Ha ba nahanangi za tokwa Mulimu ku bona, mi ha ba mu kupangi kuli a ba tuse ku eza ze lukile. Hañata ba ‘utwanga za nama’ mi ba tuhelelanga litakazo za bona za sibi ku ba zamaisa. Kono batu “ba ba pila ka Moya” bona ba tuhelela Jehova ku ba zamaisa.

15, 16. (a) Batu ba amiwanga cwañi ki lika ze ba nahana? (b) Ki lika mañi ze ba tabela hahulu batu ba bañata kacenu?

¹⁵ Mu bale Maroma 8:6. Pili batu ba si ka eza kale nto ye nde kamba ye maswe, ba nahananga ka za nto yeo. Batu ba ba utwa za nama ba batanga ku eza lika za nama. Hañata lika ze cwalo ki zona ze ba nahananga ni ze ba tabelanga.

¹⁶ Ki lika mañi ze ba tabela hahulu batu ba bañata kacenu? Muapositola Joani naa ñozi kuli: “Ze mwa lifasi kaufela, takazo ya nama, ni takazo ya meeto, ni buikuhumuso bwa bupilo, ha li zwi ku Ndate, kono li zwa mwa lifasi.” (1 Joa. 2:16) Litakazo zeo ki lika ze cwale ka buitamaeli, ku bata ku ya libubo, ni ku bata ku ba ni lika ze ñata. Libuka, limagazini, mitende, mafilimu, ze boniswanga fa mazimumwangala, ni Intaneti, li susueza hahulu batu ku eza lika zeo. Lika zeo ki zona ze ba nahananga hahulu batu kakuli ki zona ze ba lata. “Ku utwa za nama ki lifu.” Fo kikuli, ku kona ku felisa bulikani bwa luna ni Mulimu, mi kwapili ku kona ku tahisa kuli lu bulaiwe. Ki kabakalañi? Kakuli “ku utwa za nama ki ku toya Mulimu; kakuli nama ha i ipeyi kwatasaa mulao wa Mulimu, mane ni ku kona ha i koni. Hakulicwalo, ba ba pila ka nama ha ba koni ku tabisa Mulimu.”—Maro. 8:7, 8.

17, 18. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lu utwa za moya, mi ku ka ezahalañi haiba lu eza cwalo?

¹⁷ “Ku utwa za Moya ki bupilo ni kozo”—ili bupilo bo bu sa feli kwapili, ku beya cwalo ni mombecima ni ku ba ni kozo ku Mulimu cwale. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa utwa za moya? Haiba lu latelela zamaiso ya Mulimu ni ya moya wa hae kamita, lu ka ba ni munahano o lumelelana ni wa hae. Lu bata kuli munahano wa luna u ‘ipeye kwatasaa mulao wa Mulimu.’ Hakulicwalo, lu ka ziba se lu swanela ku eza ha lu tahelwa ki muliko. Lu ka ba ni takazo ya ku eza keto ye nde, ye zamaiswa ki moya wa Mulimu.

¹⁸ Kamukwaocwalo, lu swanela ku utwa lika za moya. Lu eza cwalo ka ku isa hahulu pilu kwa misebezi ya Sikreste, ye cwale ka ku lapelanga kamita, ku balanga ni ku ituta Bibele, ku yanga kwa mikopano, ni ku kutazanga. (1 Pit. 1:13) Lu si ke lwa tuhelela lika za nama ku lu yaulula, kono lu utwe lika za moya. Ka ku eza cwalo lu ka zwelapili ku zamaya ka moya. Mi lu ka fuyolwa hahulu, kakuli ku utwa za moya ki bupilo ni kozo.—Magal. 6:7, 8.

Kana Mwa Kona ku Talusa?

• Ki nto mañi ye ne u palezwi ku eza Mulao wa Mushe, mi Mulimu naa i petile cwañi?

• “Mulao wa sibi ni wa lifu” ki nto mañi, mi lu kona ku lukululwa cwañi ku ona?

• Lu swanela ku ezañi kuli lu ‘utwe za moya’?

[Lipuzo za Tuto]

[Maswaniso a fa likepe 12, 13]

Kana mu zamaya ka nama kamba ka moya?