Mu Tuse Batu Kuli Ba “Zuhe Kwa Buloko”
Mu Tuse Batu Kuli Ba “Zuhe Kwa Buloko”
“Mwa ziba nako, kuli se li nako ya kuli mu zuhe kwa buloko.”—MARO. 13:11.
KANA MWA KONA KU TALUSA?
Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli Bakreste ba zwelepili ku ba ba ba tona kwa moya?
Ki kabakalañi likombwa ze tona kwa moya ha li swanela ku teelezanga ni ku ba ni temuho?
Ki kabakalañi ha lu swanela ku ba ni musa mwa bukombwa bwa luna?
1, 2. Batu ba bañata ba tokwa ku zuha kwa buloko ka mukwa ufi?
SILIMO ni silimo ku shwanga batu ba bañata kabakala ku ozela kamba mane ku ya mwa buloko inze ba matisa mota. Batu ba bañwi ba zwiswanga misebezi kabakala ku liyeha ku zuha kamba kabakala ku lobala inze ba li fa musebezi. Kono buloko bwa kwa moya bu kona ku tahisa butata bo butuna ni ku fita. Ki kabakaleo kwa utwahala luli Bibele ha i bulela kuli: “Tabo ki ya mutu ya zwelapili ku tona.”—Sin. 16:14-16.
2 Lizazi le li tuna la Jehova ha li nze li atumela, batu ba bañata ba lobezi kwa neku la kwa moya. Mane ba bañwi mwahalaa ba bahulu ba likeleke ze twi ki za Sikreste ba bulezi kuli batu ba ba mwa likeleke za bona ba lobezi. Buloko bwa kwa moya ki nto mañi? Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa kuli Bakreste ba niti ba zwelepili ku tona? Mi lu kona ku tusa cwañi ba bañwi ku zuha kwa buloko bo bu cwalo?
BULOKO BWA KWA MOYA KI NTO MAÑI?
3. Mu kona ku talusa cwañi mutu ya lobezi kwa moya?
3 Batu ba ba mwa buloko ha ba petangi musebezi ufi kamba ufi. Kono ba ba lobezi kwa moya bona ba kona ku ba ba ba patehile hahulu, nihaike kuli ha ba si ka patehiswa ki lika za kwa moya. Ba kona ku patehiswa ki ku bata lika ze tokwahala ka zazi ni zazi mwa bupilo kamba ku bata minyaka, libubo, kamba sifumu. Kabakala mipateho yeo kaufela, ha ba isezi mamelelo kwa lika za kwa moya. Kono batu ba ba tona kwa moya bona ba lemuha kuli lu pila “mwa mazazi a maungulelo,” kamukwaocwalo ba sebeza ka mo ba konela kaufela ku eza tato ya Mulimu.—2 Pit. 3:3, 4; Luka 21:34-36.
4. Kelezo ye li: “Lu si ke lwa lobala sina mo ba ezeza ba bañwi kaufela,” i talusañi?
4 Mu bale 1 Matesalonika 5:4-8. Mwa liñolo le, muapositola Paulusi u eleza balumeli sina yena kuli ba ‘si ke ba lobala sina mo ba ezeza ba bañwi kaufela.’ Naa talusañi fo? Nzila ye ñwi yeo ka yona lu kona ku ba ba ba ‘lobezi’ ki ka ku sa mamela likuka za Jehova za muzamao. Nzila ya bubeli yeo ka yona lu kona ku ba ba ba ‘lobezi’ ki ka ku itibaza kuli nako ya Jehova ya ku sinya batu ba ba maswe se i li fakaufi. Lu swanela ku tokomela kuli batu ba ba maswe ba ba cwalo ha ba lu kukuezi ku amuhela mupilelo ni mikwa ya bona.
5. Batu ba ba lobezi kwa moya ba na ni mihupulo ifi ye fosahezi?
5 Batu ba bañwi ba nahana kuli ha ku na Mulimu ya ka ba fa koto kabakala likezo za bona. (Samu 53:1) Ba bañwi ba ikutwa kuli Mulimu ha na taba ni luna batu, kamukwaocwalo ba nga kuli ha ku na libaka la ku iyakatwa ka za hae. Ba bañwi bona ba ikutwa kuli ku swalisana ni keleke ye ñwi ku ka ba konisa ku ba balikani ba Mulimu. Batu kaufela ba ba na ni mihupulo ye cwalo ye fosahezi ba tokwa ku zuha kwa buloko. Lu kona ku ba tusa cwañi?
LU SWANELA KU ZWELAPILI KU TONA
6. Ki kabakalañi Bakreste ha ba lukela ku lika ka taata ku zwelapili ku tona kwa moya?
6 Kuli lu kone ku zusa batu ba bañwi kwa buloko, lu lukela ku ba ba ba tona. Lu kona ku zwelapili ku tona ka mukwa ufi? Bibele i swaniseza buloko bwa kwa moya kwa “misebezi ya lififi” ye cwale ka ku imbotisa, bucakolwa, buhule, muzamao wa ku sa swabela bufosi, likañi ni muna. (Mu bale Maroma 13:11-14.) Ku ambuka mikwa ye cwalo ku kona ku lu bela taata. Lu lukela ku zwelapili ku tona. Mumatisi wa mota ya nyinyafaza kozi ya ku lobala inze a matisa mota u kona ku beya bupilo bwa hae mwa lubeta. Ki kwa butokwa he ku Mukreste ku lemuha kuli buloko bwa kwa moya bwa bulaisa!
7. Ku kona ku ezahalañi haiba lu sa ngi hande batu ba mwa kalulo ya luna ya simu?
7 Ka mutala, Mukreste a kana a nahana kuli batu kaufela mwa kalulo ya hae ya simu ba hanile ku utwa taba ye nde. (Liprov. 6:10, 11) A kana a nahana kuli, ‘Haiba batu ha ba na ku amuhela taba ye nde, kiñi ze ni ka ipulaiseza ku ba atumela ni ku ba tusa?’ Ki niti kuli mwendi ba bañata ba lobezi kwa moya, kono miinelo ni mibonelo ya bona ya kona ku cinca. Batu ba bañwi ba zuhanga kwa buloko bwa kwa moya ni ku amuhela taba ye nde. Mi lwa kona ku ba tusa haiba luna ka sibili lu zwelapili ku tona kwa moya, inge cwalo ka ku lika ku itusisa miatumelelo ye minca ya ku kutaza ka yona lushango lwa Mubuso ka nzila ye hoha mamelelo ya bona. Kuli lu zwelepili ku tona kwa moya, lu tokwa ku hupulanga libaka bukombwa bwa luna ha bu li bwa butokwa.
KI KABAKALAÑI BUKOMBWA BWA LUNA HA BU LI BWA BUTOKWA?
8. Ki kabakalañi bukombwa bwa luna ha bu li bwa butokwa hahulu?
8 Lu hupulange kuli ku si na taba ni mo ba ngela lushango lwa luna batu ka nako ya cwale, musebezi wa luna wa ku kutaza u lumbekehisa Jehova mi u tusa mwa ku talelezwa kwa mulelo wa hae. Ona cwale-cwale fa batu ba ba sa ipeyi ku utwa taba ye nde ba ka fiwa koto. Batu ba ka atulwa ka ku likana ni mo ba amuhelela lushango lo lu kutaza ku bona. (2 Mates. 1:8, 9) Ku tuha fo, ne ku si ke kwa ba hande Mukreste ha na ka nahana kuli ku kutaza ka ku tukufalelwa ha ku na tuso bakeñisa kuli “ku ka ba ni zuho ya ba ba lukile ni ba ba si ka luka.” (Lik. 24:15) Lu itutile ku zwelela mwa Linzwi la Mulimu kuli batu ba ba ka atulwa sina “lipuli” ba ka ya “kwa sinyeho ya ku ya ku ile.” Ka musebezi wa luna wa ku kutaza lu bonisa sishemo sa bonisize Mulimu sa ku kwalulela batu nzila ya kuli ba cince ni ku fumana “bupilo bo bu sa feli.” (Mat. 25:32, 41, 46; Maro. 10:13-15) Ha ne lu si ke lwa kutaza, batu ne ba ka utwa cwañi lushango lo lu kona ku ba fumanisa bupilo?
9. Ku kutaza taba ye nde ku mi tusize cwañi, mi ku tusize cwañi batu ba bañwi?
9 Hape ku kutaza taba ye nde kwa lu tusa. (Mu bale 1 Timotea 4:16.) Kana ha mu si ka lemuha kuli ku bulela ka za Jehova ni ka za Mubuso ku tiisa tumelo ni lilato la mina ku Mulimu? Kana musebezi wa ku kutaza ha u si ka mi tusa ku ba ni tulemeno twa Sikreste? Kana haki niti kuli ku bonisa lilato la mina ku Mulimu ka ku ya mwa bukombwa ku ekeza kwa tabo ya mina? Batu ba bañata ba ba bile ni tohonolo ya ku luta ba bañwi niti ba bile ni tabo ya ku bona moya wa Mulimu mo u tuselize batu bao ku cinca mupilelo wa bona.
MU BE NI TEMUHO
10, 11. (a) Jesu ni Paulusi ne ba bonisize cwañi kuli ne ba na ni temuho? (b) Lu kona ku ba cwañi ni temuho mwa bukombwa bwa luna?
10 Ku na ni linzila ze ñata ze lu kona ku tahisa ka zona kuli taba ye nde i tabelwe ki batu. Kamukwaocwalo, likombwa za Sikreste li lukela ku ba ni temuho. Jesu naa lu tomezi mutala. Bakeñisa kuli naa li ya petehile, Jesu naa lemuhile ka za bunyemi bo ne bu li mwa pilu ya Mufalisi. Hape naa lemuhile kuli musali yo muñwi ya naa zibahala kuli ki muezalibi naa bakile, ni kuli musali yo muñwi wa mbelwa naa file sa naa na ni sona kaufela. (Luka 7:37-50; 21:1-4) Jesu naa kona ku tusa batu kaufela bakeñisa kuli naa kona ku lemuha ze ne ba tokwa. Nihakulicwalo, mutangaa Mulimu ha tokwi ku ba ya petahalile kuli a be ni temuho. Muapositola Paulusi naa lu tomezi mutala mwa taba yeo. Naa kutalize ka linzila ze shutana-shutana ilikuli a kone ku tusa batu kaufela.—Lik. 17:22, 23, 34; 1Makor. 9:19-23.
11 Ni luna haiba lu lika ka taata ku tona ni ku ba ni temuho sina Jesu ni Paulusi, lwa kona ku ziba mwa ku tuseza batu be lu katana mwa simu ku ba ni cisehelo. Ka mutala, ha mu atumela batu, mu lemuhe lika ze bonisa lizo za bona, lika ze ba tabela, kamba muinelo wa lubasi lwa bona. Mu lemuhe ze ba sweli ku eza ka nako ye mu ba atumela ni ku bulela nto ye ka ba susueza ka ze ba sweli ku eza ha mu nze mu kalisa likande ni bona.
12. Ki kabakalañi ha lu swanela ku tokomela lingambolo za luna ha lu li mwa bukombwa?
12 Mutu ya na ni temuho u likanga ku ambuka lika ze kona ku mu lyanganisa. Ha lu li mwa bukombwa, ku ambolisana ni mutu ye lu beleka ni yena kwa yahisa. Nihakulicwalo, lu si ke lwa libala kuli mulelo wa luna ha lu li mwa simu ki wa ku kutaza ku ba bañwi. (Muek. 3:1, 7) Kamukwaocwalo lu swanela ku tokomela kuli lingambolo za luna ha lu nze lu zamaya ku zwa fa ndu ye ñwi ku ya ku ye ñwi ha li filikanyi bukombwa bwa luna. Ku ikambota ka za lika ze lu tabela ku yo ambola ni batu ba ba tabela ku utwa taba ye nde, ki nzila ye nde ye ka lu tusa ku isa pilu kwa musebezi wa luna. Ku zwa fo, nihaike kuli luwaile lwa ku fumbata lwa kona ku lu tusa ku peta hande bukombwa bwa luna, lu swanela ku nga mihato ya ku bona teñi kuli haiba mutu yo muñwi a lu lizeza luwaile, ha lu na ku filikanya ngambolo ya luna ni muñaa ndu.
MU IYAKATWE BATU BE MU KUTAZA KU BONA
13, 14. (a) Lu kona ku lemuha cwañi lika ze tabelwa ki muñaa ndu? (b) Lu kona ku kalisa cwañi lipuisano mwa simu?
13 Ki kwa butokwa ku teelezanga ka tokomelo kwa batu be lu kutaza ku bona. Ki lipuzo lifi ze mu kona ku buza mutu ye mu fumana ha mu li mwa simu ilikuli a kone ku mi taluseza maikuto a hae? Kana u bilaezwa ki ku ata kwa likeleke, bukebenga bo bu mwa silalanda, kamba ku palelwa kwa miuso? Kana mwa kona ku tusa batu ba bañwi ku ituta ka za Mulimu ka ku ambola ni bona ka za pupo ye makaza ya lika ze pila kamba ka ku ba bonisa mo i sebeleza kelezo ya mwa Bibele? Ibato ba kuli batu ba lizo kaufela ba tabela tapelo, mane nihaiba ba ba sa lumeli kuli ku na ni Mulimu. Batu ba bañata ha ba sepi kuli ku na ni ya kona ku utwa litapelo. Batu ba bañwi ba kana ba bata ku ziba kalabo kwa puzo ya kuli: Kana Mulimu wa utwanga litapelo kaufela? Haiba Mulimu ha utwi litapelo kaufela, lu tokwa ku ezañi kuli lu utwiwe ki yena?
14 Lwa kona ku ituta mwa ku kaliseza lipuisano mwa simu ka ku talimisisa mo ba ezeza bahasanyi ba ba yeziseli. Mu lemuhe mo ba ambukela mukwa wa ku tosangisa muñaa ndu kamba ku ikenya mwa litaba za ka butu. Mu lemuhe mo linzwi la bona ni ponahalo ya bona ya fa sifateho li boniseza kuli ba sweli ku lika ku utwisisa mubonelo wa muñaa ndu.—Liprov. 15:13.
MU BE NI MUSA NI BUNANGU
15. Ki kabakalañi ha lu swanela ku bonisa musa ha lu kutaza?
15 Kana mwa tabelanga ku zusiwa ha mu li mwa buloko? Batu ba bañata ha tabelangi ku zusiwa ka sipundumukela. Kono ba tabelanga ku zusiwa hanyinyani-hanyinyani. Muezezo o swana wa tokwahala ha lu nze lu ikataza ku zusa batu kwa moya. Ka mutala, haiba mutu yo muñwi a mi halifela bakeñisa ku mu kutaza, ne mu ka eza cwañi? Mu be ni musa mi mu bonise kuli mwa utwisisa maikuto a hae. Hasamulaho mu itumele ku yena ka ku sa mi patela maikuto a hae, mi mu ikeme fateñi ka kozo. (Liprov. 15:1; 17:14; 2 Tim. 2:24) Musa wa mina u ka susueza mutu yo kuli a kone ku amuhela hande Paki yo muñwi nako ye tatama.
16, 17. Lu kona ku ba cwañi ni temuho ha lu li mwa bukombwa?
16 Fokuñwi, mwa kona ku tiyela miinelo ya ku sa amuhelwa hande ki batu. Mutu yo muñwi a kana a mi alaba kuli, “Batili ha ni tabeli. Ni na ni bulapeli bwa ka” kamba a kana a mi alaba kuli, “Ha ni tabeli” ka libaka feela la kuli ki yona nzila ye bunolo ka ku fitisisa ya ku kauleza ka yona puisano. Niteñi, ka bunangu ni ka musa, mwa kona ku buza muñaa ndu puzo ye nyangumuna ye ka mu tusa ku tabela lushango lwa Bibele.—Mu bale Makolose 4:6.
17 Fokuñwi ha lu fumana batu ba ba ikutwa kuli ba patehile hahulu kuli mane ha ba lati ku lu teeleza, neikaba hande ku kuteka maikuto a bona ni ku ba siya. Nihakulicwalo, ka linako ze ñwi mu kana mwa lemuha kuli mwendi mwa kona ku ba bulelela manzwinyana a kona ku ba tusa. Ka mutala, bahasanyi ba bañwi ba itutile mwa ku kutaleza lushango lwa Bibele ka nako ye kuswani feela. Ba si ka nanuha kale, ba kona ku balela muñaa ndu liñolo, ni ku mu siyela puzo ye nyangumuna ye ba ka to ikambota ni yena nako ye tatama. Mitahisezo ye mikuswani fokuñwi i tahisanga kuli muñaa ndu ni ha petehile a mane a tabele ku ikambota ni bona ka nakonyana. Ni mina mwa kona ku lika ku eza cwalo haiba kwa konahala.
18. Lu kona ku eza cwañi kuli lu kone ku ba ni buanyu bwa ku kutaza ka ku tandaalelwa?
18 Haiba lu itukiseza ku kutaza ka ku tandalelwa, lwa kona ku tusa batu be lu katana mwa misebezi ya luna ya ka zazi ni zazi kuli ba tabele ku ziba za Mulimu. Buñata bwa mizwale ni likaizeli ba lwalanga lihatiso mwa lipokoto kamba mikotana ya bona. Hape ba kana ba itukiseza liñolo le liñwi la mwa Bibele mwa munahano ilikuli ba kone ku ikambota ni batu ba bañwi haiba ku ba ni kolo ye cwalo. Mwendi mwa kona ku ambola ni muokameli wa sebelezo kamba mapaina ba mwa puteho ya mina kuli ba mi bonise mo mu kona ku itukiseza ku kutaza ka ku tandalelwa.
MU BE NI MUSA HA MU TUSA BAHABO MINA KU ZUHA KWA MOYA
19. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku tuhela ku lika ku tusa bahabo luna?
19 Kaufela luna lu na ni takazo ya ku tusa bahabo luna ku amuhela taba ye nde. (Josh. 2:13; Lik. 10:24, 48; 16:31, 32) Kono haiba kwa makalelo ne ba hanile kuli lu ba kutaze, taba yeo ya kona ku lu zwafisa kuli mane lu palelwe ku lika ku kutaza ku bona hape. Lu kana lwa ikutwa kuli ha ku na se lu kona ku eza kamba ku ba bulelela se si ka cinca mubonelo wa bona. Kono miinelo ya mwa bupilo i kana ya tahisa kuli mwanahabo mina a cince mubonelo wa hae. Kamba i kana ya ba kuli mwendi cwale se mu na ni hahulu buikoneli bwa ku talusa hande niti, kuli bahabo mina ba mi teelezange.
20. Lu kona ku bonisa cwañi kuli lwa kuteka maikuto a bahabo luna ha lu ambola ni bona?
20 Lu swanela ku kuteka maikuto a bahabo luna. (Maro. 2:4) Lu swanela ku ambola ni bona ka musa sina mo lu ambolelanga ni batu be lu fumana mwa bukombwa. Mu bulelange ni bona ka maoyo ni ka likute. Mwa sibaka sa ku ba kutaza ka nako kaufela, mu ba talusezange ka mo niti i mi tuselize ku ba mutu yo munde. (Maef. 4:23, 24) Mu ba taluseze ka ku utwahala hande mwa mi tuselize Jehova ku ba ni bupilo bo bu nde, ni ku mi ‘luta se si mi swanela.’ (Isa. 48:17) Mu bonise bahabo mina ka mupilelo wa mina mwa swanela ku pilela Mukreste.
21, 22. Mu fe mutala o bonisa butokwa bwa ku tundamena ku tusa bahabo luna ku ituta ka za Jehova.
21 Cwanoñu fa kaizeli yo muñwi naa ñozi kuli: “Ni likile ku kutazanga kwa bahulwani ba ka ni banyani ba ka ba bashimani ni ba basizana ba 13 ka mubulelelo ni ka muzamao wa ka. Ha ni fitisangi nihaiba silimo si li siñwi ni sa ba ñoleli mañolo. Nihakulicwalo, ka lilimo ze 30 ki na feela ya saa bile Paki mwa lubasi lwa luna.”
22 Kaizeli yo naa zwezipili ku bulela kuli: “Ka zazi le liñwi ne ni lizelize bahulwani ba ka ba basali ba ba pila kwa sibaka se si kwahule hahulu. Mi se ba ni bulelela kuli ne ba kile ba kupa yo muñwi wa baluti ba mwa keleke ya bona kuli a ba lute Bibele kono naa si ka eza cwalo. Ha ne ni ba bulelezi kuli ne ni ka tabela ku ba tusa ku ituta Bibele, ne ba ni alabile kuli: ‘Ki hande, kono ni ku bulelela kuli ni kamuta ha ni na ku ba yo muñwi wa Lipaki za Jehova.’ Hasamulaho wa ku ba lumeleza buka ya Bibele I Lutañi luli?, ne ni ba lizezanga luwaile hamulaho wa mazazinyana. Kono ne ba si ka lika nihaiba ku apula buka yeo. Kwa mafelelezo, ne ni ba kupile ku nga buka ya bona, mi lwa ikambota ni bona ka mizuzu ye 15 fa luwaile, lwa bala ni ku nyakisisa a mañwi kwa mañolo a bonisizwe mwa buka yeo. Hamulaho wa ku ba lizezanga ka mazazinyana, ne se ba bata kuli ba itutange ka nako ye fitelela mizuzu ye 15. Ku tuha fo, ba kala ku ni lizezanga luwaile kuli lu itute, mane ka linako ze ñwi ne ba ni lizezanga ni si ka zuha kale, mi fokuñwi ne ba lizanga habeli ka zazi. Silimo se ne si tatami ba kolobezwa mi hamulaho wa silimo ku zwa fa kolobezo ya bona, ba kalisa ku eza bupaina.”
23. Ki kabakalañi ha lu sa swaneli ku katala ku tusa batu ku zuha kwa buloko bwa kwa moya?
23 Ku tusa batu ku zuha kwa buloko bwa kwa moya ki musebezi o mutuna o tokwa kuli mutu a zwelepili ku eza buikatazo. Batu ba bañata ba zwelapili ku amuhela taba ye nde. Ka avareji, batu ba ba fitelela 20,000 ba kolobezwanga ka kweli ni kweli sina Lipaki za Jehova. Kamukwaocwalo, lu hupulange kelezo ya naa file muapositola Paulusi ku Arkipo wa mwa linako za baapositola, ye li: “U tokomele kuli wa peta bukombwa bo ne u amuhezi ku Mulena.” (Makolo. 4:17) Taba ye tatama i ka lu tusa kaufelaa luna ku utwisisa se ku talusa ku kutaza ka putako.
[Lipuzo za Tuto]
[Mbokisi fa likepe 13]
MO MU KONA KU BELA BA BA TONA
▪ Mu patehe ku eza tato ya Mulimu
▪ Mu ambuke misebezi ya lififi
▪ Mu lemuhe likozi ze kona ku tahiswa ki buloko bwa kwa moya
▪ Mu zwelepili ku nga hande batu ba ba mwa kalulo ya mina ya simu
▪ Mu like linzila ze nca za ku kutaza ka zona ku ba bañwi
▪ Mu hupulange butokwa bwa bukombwa bwa mina
