“Mu Tokomele Mumela wa Bafalisi”
“Mu Tokomele Mumela wa Bafalisi”
Jesu naa lemusize balutiwa ba hae kuli: “Mu tokomele mumela wa Bafalisi, bona buipi bwa bona.” (Luka 12:1) Temuso yeo hape ne i ñozwi ki Mateu, mi i lu tusa ku utwisisa kuli Jesu na bulela ka za lituto ze maswe za Bafalisi.—Mat. 16:12.
Bibele fokuñwi i itusisanga linzwi la “mumela” kwa ku talusa nto ye ñwi ye tahisa kuli mutu a be ya maswe. Batu ba bañata ne ba ezize lika ze maswe bakeñisa kuli ne ba lumezi lituto ze maswe za Bafalisi mi ne ba latelezi mihupulo ya bona ye maswe. Ki kabakalañi lituto za Bafalisi ha ne li li ze maswe?
1 Bafalisi ne ba ikuhumusa mi ne ba lumela kuli ne ba lukile hahulu ku fita batu ba bañwi.
Jesu naa bulezi ka za mukwa o maswe wo ku ye ñwi ya linguli za hae. Naa ize: “Mufalisi a yema mi a kala ku itapelela cwana, a li, ‘Mulimu wa ka, na itumela ku wena kakuli ha ni swani sina batu ba bañwi kaufela—babukuli, ba ba si ka luka, babuki—kamba mane sina mutelisi yo. Ni itimanga lico habeli ka sunda; mi ni fa sa bulishumi ku ze ni fumana kaufela.’ Kono mutelisi naa yemezi kwahule mi naa sa lati nihaiba ku inulela meeto a hae kwahalimu kono a swalelela ku inata fa sifuba, a li, ‘Mulimu wa ka, ha ku ni utwele butuku, na muezalibi.’”—Luka 18:11-13.
Jesu naa lumbile mutelisi yo kabakala buikokobezo bwa hae, naa ize: “Na mi bulelela ni li: Yo naa shetumukezi kwa ndu ya hae a li ya lukile ku fita [Mufalisi], kakuli mutu kaufela ya ipahamisa u ka kokobezwa, kono ya ikokobeza u ka pahamiswa.” (Luka 18:14) Batu ba bañata ne ba nahana kuli batelisi kaufela ne ba sa sepahali, kono Jesu na bata ku tusa batelisi ba ne ba tabela lituto za hae. Mane batelisi ba babeli bo Mateu ni Zakia ne ba bile balateleli ba Jesu.
Mwendi ne lu pepilwe inze lu na ni buikoneli bo ba si na ba bañwi kamba mwendi lu na ni buikalabelo mwa kopano ya Jehova. Kamba mwendi lu lemuhile mifokolo ya batu ba bañwi. Ki nto mañi ye lu swanela ku eza haiba lu lemuha kuli lu kalisize ku nahana kuli lwa ba fita? Lu swanela ku tuhela kapili ku nahana cwalo. Bibele i bulela kuli batu ba ba lata ba bañwi ba na ni pilu-telele, musa, mi ha ba na muna. Ha ba ikuhumusi kamba ku inuneka. Ha ba na buitati mi ha ba nyakalali batu ba bañwi ha ba eza sibi.—1 Makor. 13:4-6.
Muapositola Paulusi naa ize: “Kreste Jesu naa tile mwa lifasi ku to pilisa baezalibi.” Mi a zwelapili a li: “Ku bao ki na wa pili.” (1 Tim. 1:15) Lu swanela ku ba ni muhupulo o swana ni wa na naa ni ona Paulusi.
Lipuzo za ku Nahanisisa:
Kana naa utwisisa kuli ni muezalibi ni kuli ni kona feela ku piliswa kabakala sishemo se situna sa Jehova? Kamba kana ni ikunga kuli ni wa butokwa ku fita ba bañwi kabakala kuli ni sebelelize Jehova ka lilimo ze ñata? Kamba kana ki kabakala buikalabelo bo ni na ni bona mwa kopano ya Mulimu, kamba kabakala kuli ni na ni buikoneli bo ba si na ba bañwi?
2 Bafalisi ne ba ezanga lika ze nde kuli batu ba bañwi ba ba bone ni kuli batu ba nahane kuli ba lukile. Ne ba bata ku ba ba butokwa ni ku biziwa ka mabizo a ipitezi.
Jesu naa bulezi cwana ka za bona: “Misebezi kaufela ye ba eza, ba i eza kuli ba bonwe ki batu, kakuli ba tunafaza tukwama twa mañolo to ba itama sina lisilelezo mi ba shangela mingundo ya liapalo za bona. Ba tabela libaka ze kutekeha hahulu kwa milalelo ni lipula za kwapili mwa masinagoge ni ku lumeliswa ka likute mwa misika ni ku bizwa Rabbi ki batu.” (Mat. 23:5-7) Mubonelo wa Jesu ne u shutana ni wa Bafalisi. Nihaike kuli naa li mwanaa Mulimu mi naa petehile, Jesu yena naa ikokobeza. Muuna yo muñwi ha na mu bizize kuli “yo munde,” Jesu naa alabile kuli: “U ni bizezañi kuli yo munde? Ha ku na yo munde kwandaa Mulimu a nosi.” (Mare. 10:18) Ka nako ye ñwi Jesu naa tapisize mautu a balutiwa ba hae ili ku ba bonisa kuli ne ba swanela ku ikokobezanga ka nako kaufela.—Joa. 13:1-15.
Bakreste ba niti kaufela ba swanela ku sebeleza balumeli ka bona. (Magal. 5:13) Bakreste ba ba bata ku ba baokameli mwa puteho sihulu ba swanela ku sebeleza balumeli ka bona. Ha ku si ka fosahala muzwale “ha eza ka taata kuli a be fa musebezi wa buokameli.” Kono u swanela ku eza cwalo ka libaka la kuli u bata ku tusa ba bañwi. Muokameli haki wa butokwa hahulu ku fita batu ba bañwi, mi ha zamaisi batu ba bañwi. Muokameli u swanela ku swana sina Jesu ni ku ‘wa pilu.’—1 Tim. 3:1, 6; Mat. 11:29.
Lipuzo za ku Nahanisisa:
Kana ni olisa hahulu mizwale ba ba na ni buikalabelo mwa puteho ku fita mo ni oliseza mizwale ba ba si na buikalabelo ka ku hupula kuli mwendi mizwale ba ba na ni buikalabelo bao ba ka ni fa buikalabelo bo buñata? Kana lika ze ni eza mwa bulapeli li tahisa kuli ba bañwi ba ni bone ni ku ni lumbeka? Kana ni likanga ku eza hande kuli ni be wa butokwa ku fita ba bañwi?
3 Milao ni lizo za Bafalisi ne li tatafalize bupilo bwa batu ba ne ba bata ku utwa milao ya Jehova.
Jehova naa file Maisilaele Mulao wa ku ba bonisa mo ne ba swanela ku mu lapelela. Kono naa si ka ba bulelela lika kaufela ze ne ba swanela ku eza kuli ba utwe Mulao. Ka mutala, Mulao ne u bonisa kuli Maisilaele ne ba sa swaneli ku sebeza la Sabata. Kono Mulao ne u si ka kolohanya lika ze ne ba swanela ku eza batu kamba ze ne ba sa swaneli ku eza fa lizazi leo. (Ex. 20:10) Bafalisi ne ba ekelize milao ni lizo za bona kakuli ne ba nahana kuli Mulao wa Jehova ne u si ka talusa hande litaba. Jesu naa utwile Mulao wa Mulimu kono na si ka mamela milao ye ne ba ekelize Bafalisi. (Mat. 5:17, 18; 23:23) Naa utwisisize libaka ha swanela ku mamela milao ya Mulimu, mi na ziba kuli Mulimu na bata kuli batu ba bonise sishemo ni mukekecima. Jesu naa li ya musa nihaike kuli balutiwa ba hae ne ba mu swabisize. Ka mutala, fa busihu bwa naa tamilwe, Jesu naa bulelezi baapositola ba hae ba balaalu kuli ba zwelepili ku tona. Kono baapositola bao ne ba zwezipili ku lobala. Nihaike kuli ne ba zwezipili ku lobala, Jesu naa ba ezize ka musa mi naa ize: “Moya ona wa lata, kono nama ya fokola.”—Mare. 14:34-42.
Lipuzo za ku nahanisisa:
Kana ni likanga ku toma milao ye taata ni ku lika ku hapeleza ba bañwi kuli ba i latelele? Kana ni batanga kuli ba bañwi ba eze lika ze ni hupula kuli li lukile? Kana ni libelelanga kuli ba bañwi ba eze lika ze ba sa koni ku eza?
Lituto za Jesu ne li shutanela kwahule ni lituto za Bafalisi. Kana ku na ni lika ze ñwi ze mu kona ku eza ze kona ku mi tusa kuli mu be sina Jesu? Haiba ku na ni, mu ikataze ku li eza.
[Siswaniso se si fa likepe 28]
Bafalisi ne ba itamanga tukwama twa mañolo.—Mat. 23:2, 5
[Maswaniso a fa likepe 29]
Baana-bahulu ba Sikreste ba ba ikokobeza ba sebeleza ba bañwi ka buikokobezo, ha ba swani ni Bafalisi ba ne ba ikuhumusa
[Siswaniso se si fa likepe 30]
Kana mu na ni musa sina Jesu kamba mu libelelanga kuli ba bañwi ba eze lika ze ba sa koni?