Mo li ka Felisezwa Lifasi Le

“Ha mu yo mwa lififi, kuli lizazi leo li mi patise sina musihali mo u patisezanga masholi.”—1 MATES. 5:4.

KANA MWA KONA KU TALUSA?

Ki likezahalo mañi ze si ka ezahala kale ze bulezwi mwa mañolo a latelela?

1 Matesalonika 5:3

Sinulo 17:16

Daniele 2:44

1. Ki nto mañi ye ka lu tusa ku zwelepili ku tona ni ku tiyela miliko?

LIKA ze komokisa li tuha li ezahala fa lifasi. Lwa kona ku lumela kuli lika zeo li ka ezahala bakeñisa kuli bupolofita bwa Bibele bu bonisa cwalo. Kamukwaocwalo, lu swanela ku zwelapili ku tona. Ki nto mañi ye ka lu tusa ku zwelepili ku tona? Muapositola Paulusi u lu susueza kuli lu ‘libise meeto a luna, isi kwa lika ze bonahala, kono ku ze sa bonahali.’ Lu swanela ku hupula kuli Jehova u ka lu fa bupilo bo bu sa feli, ibe kuli lu na ni sepo ya ku pila kwa lihalimu kamba fa lifasi. Paulusi naa ñozi manzwi ao kuli a susueze Bakreste ba mwa miteñi ya hae kuli ba tome sepo ya bona fa mupuzo o ba ka fumana bakeñisa ku sepahala kwa bona ku Mulimu. Ku eza cwalo ne ku ka ba tusa ku tiyela miliko ni nyandiso ye ne ba ka kopana ni yona.—2 Makor. 4:8, 9, 16-18; 5:7.

2. (a) Lu swanela ku ezañi kuli lu tiise sepo ya luna? (b) Lu ka nyakisisañi mwa taba ye, ni mwa taba ye tatama?

² Kelezo ya Paulusi i lu luta tuto ye tuna ya kuli haiba lu bata ku zwelepili ku ba ni sepo, ha lu swaneli feela ku isa mamelo kwa likezahalo ze lu bona kono lu swanela ku isa mamelo ni kwa likezahalo ze lu sa boni. Hape lu tokwa ku isa mamelo kwa likezahalo za butokwa ze lu sa koni ku bona ka nako ya cwale. (Maheb. 11:1; 12:1, 2) Mwa taba ye ni mwa taba ye tatama, lu ka nyakisisa likezahalo ze lishumi ili ze ka ezahala kwapili ze ama sepo ya luna ya ku pila ku ya ku ile.

KU KA EZAHALAÑI PILI MAFELELEZO A SI KA TAHA KALE?

3. (a) Ki kezahalo mañi ye ka ezahala kwapili ye talusizwe kwa 1 Matesalonika 5:2, 3? (b) Babusi ba lifasi ni baeteleli ba bulapeli ba ka ezañi, mi ki bo mañi ba ba ka swalisana ni bona?

³ Paulusi naa ñozi ye ñwi ya likezahalo ze ne ka  ezahala kwapili mwa liñolo la naa ñolezi batu ba mwa Tesalonika. (Mu bale 1 Matesalonika 5:2, 3.) Mwa liñolo leo, Paulusi naa bulezi za “lizazi la Jehova.” Nako yeo i ka kala ka sinyeho ya bulapeli bwa buhata mi kona i ka fela ka ndwa ya Armagedoni. Pili lizazi la Jehova li si ka kalisa kale, baeteleli ba lifasi ba ka bulela kuli “Kozo ni buiketo!” Muhuwo wo u ka eziwa hañwi kamba ka ku kuta-kutela. Macaba a kana a nahana kuli se a li fakaufi ni ku tatulula butata bo buñwi bo butuna bo a talimana ni bona. Baeteleli ba bulapeli ba ka ezañi? Bakeñisa kuli ki ba lifasi, kwa utwahala ni bona ha ba ka bulela kuli “Kozo ni buiketo!” hamoho ni babusi ba lifasi. (Sin. 17:1, 2) Ka ku eza cwalo, baeteleli ba bulapeli ba ka eza ka ku swana ni mo ne ba ezelize bapolofita ba buhata ba mwa miteñi ya Juda, ba ne ba bulezi kuli: “Kozo! kozo!” Kono Jehova naa bulezi kuli ne ku si na kozo.—Jer. 6:14; 23:16, 17.

4. Ki lika mañi ze lu utwisisa ze ba sa utwisisi batu ba bañata?

⁴ Ku si na taba kuli ki batu ba ba cwañi ba ba ka bulela kuli “Kozo ni buiketo!” nto yeo i ka tahisa kuli lizazi la Jehova li kalise. Ki lona libaka Paulusi ha naa bulezi kuli: “Mizwale, ha mu yo mwa lififi, kuli lizazi leo li mi patise sina musihali mo u patisezanga masholi, kakuli kaufelaa mina mu bana ba liseli.” (1 Mates. 5:4, 5) Lwa utwisisa ze i bulela Bibele ka za likezahalo ze ezahala kacenu, nihaike kuli batu ba bañata ha ba zibi ze ezahala. Bupolofita bo bu bulela za “Kozo ni buiketo” bu ka talelezwa cwañi? Lu swanela ku libelela kuli lu bone ze ka ezahala. Kabakaleo, haike “lu toneñi ni ku buluka minahano ya luna i nze i iketile.”—1 Mates. 5:6; Zef. 3:8.

BULAPELI BWA BUHATA HA BU ZIBI KULI BU KA SINYIWA

5. (a) “Ñalelwa ye tuna” i ka kalisa cwañi? (b) Ki mañi ya swana sina “mulena wa musali” ya hupula kuli ha ku na bumaswe bo bu ka ezahala ku yena?

⁵ Ki nto mañi ye ka ezahala ku zwa fo? Paulusi naa bulezi kuli: “Fona fo ba ka bulelela kaufela kuli: ‘Kozo ni buiketo!’ ki fona fo ba ka tulukelwa ki sinyeho ya ka sipundumukela.” Sinyeho yeo i ka kalisa ka ku taseza bulapeli kaufela bwa buhata mwa lifasi. Bibele i biza bulapeli bwa buhata bo kuli ki “Babilona yo Mutuna” kamba “lihule.” (Sin. 17:5, 6, 15) “Ñalelwa ye tuna” i ka kalisa muta bulapeli bwa buhata kaufela ku beya cwalo ni likeleke ze twi ki za Sikreste li lwaniswa. (Mat. 24:21; 2 Mates. 2:8) Batu ba bañata ba ka komoka nto yeo ha i ka ezahala. Libaka? Kakuli ka nako yeo lihule leo li ka nahana kuli ki “mulena wa musali, ya si ke a lila ni kamuta.” Lihule leo li ikutwa kuli ha ku na nto  ye ka ezahala ku lona. Kono li ka lemuha ka sipundumukela kuli li ezize mafosisa. Lihule leo li ka sinyiwa kapili-pili mane inge le li sinyizwe “mwa lizazi li li liñwi.”—Sin. 18:7, 8.

6. Ki mañi ya ka sinya bulapeli bwa buhata?

⁶ Bibele i bulela kuli “sibatana” sa “manaka a lishumi” si ka lwanisa lihule. Ha lu bala buka ya Sinulo, lu fita fa ku ziba kuli sibatana si yemela Katengo ka Silikani sa Linaha za Lifasi (UN). “Manaka a lishumi” a yemela mibuso kaufela ye sweli ku yemela “sibatana sa mubala wa bufubelu bo bu tona.” * (Sin. 17:3, 5, 11, 12) Sinyeho yeo i ka ba ye tuna cwañi? Macaba a swalisana ni Katengo ka Silikani sa Linaha za Lifasi (UN) a ka amuha lihule sifumu sa lona kaufela, ni ku patulula bumaswe ni mizamao ya lona ye maswe, mi a ka li sinya ni ku li “cisa ka mulilo ku feleleza.” Kamukwaocwalo, bulapeli bwa buhata bu ka yundiselezwa.—Mu bale Sinulo 17:16.

7. Twaniso ya ku lwanisa “sibatana” i ka kalisa cwañi?

⁷ Bupolofita bwa Bibele hape bu bonisa mo twaniso yeo i ka kalela. Jehova hape u ka kukueza babusi ba lifasi kuli ba “pete muhupulo wa hae,” kamba kuli ba eze za bata, ili ku sinya lihule. (Sin. 17:17) Bulapeli bu sweli ku tahisa ndwa ni ku zwelapili ku tahisa butata bo butuna mwa lifasi. Kamukwaocwalo, macaba a ka nahana kuli ha ka sinya lihule le, a ka tatulula butata. Babusi ha ba ka sinya lihule, ba ka nahana kuli ba eza ze ba bata ku eza. Kono Mulimu u ka itusisa bona kuli ba sinye bulapeli bwa buhata kaufela. Ka ku eza cwalo, kalulo ye ñwi ya Satani i ka lwanisa kalulo ye ñwi ya hae, mi Satani ha na ku ba ni maata a ku kauleza twaniso yeo.—Mat. 12:25, 26.

KU LWANISA BATU BA MULIMU

8. Ki ifi twaniso ye ka zwa ku “Gogo, kwa naha ya Magogo”?

⁸ Bulapeli bwa buhata ha se bu yundisizwe, batanga ba Mulimu ba ka zwelapili ku pila inze “ba iketile” mwa “minzi ye si na makwakwa.” (Ezek. 38:11, 14) Kiñi ze ka ezahala kwa sikwata se sa batu ba ba lapela Jehova ili ba ba bonahala kuli ha ba na ya ba sileleza? Ku bonahala kuli sikwata se, si ka lwaniswa ki “macaba a mañata.” Linzwi la Mulimu li talusa muinelo wo kuli ki twaniso ye zwa ku “Gogo, kwa naha ya Magogo.” (Mu bale Ezekiele 38:2, 15, 16.) Lu swanela ku ikutwa cwañi ka za twaniso yeo?

9. (a) Ki nto mañi ya butokwa hahulu ku Mukreste? (b) Lu swanela ku ezañi kuli lu tiise tumelo ya luna?

⁹ Lwa ziba kuli batu ba Mulimu ba ka  lwaniswa, kono taba yeo ha i lu bilaezi hahulu. Sa butokwa ku luna haki ku puluswa, kono ki ku keniswa kwa libizo la Jehova ni ku lemuha kuli Jehova ki yena feela ya swanela ku busa. Mane mwa buka ya Ezekiele, Jehova naa bulezi ka ku kuta-kutela ha fitelela 60 kuli: “Mu ka ziba kuli ki Na [Jehova, NW].” (Ezek. 6:7.) Lu nyolelwa hahulu ku bona mo kalulo yeo ya butokwa ya bupolofita bwa Ezekiele i ka talelelezwa. Mi lu sepa kuli “Jehova u ziba mwa ku piliseza batu ba ba sepahala ku yena ku ba zwisa mwa litiko.” (2 Pit. 2:9) Ka nako ye swana, lu bata ku eza ka mo lu konela kaufela kuli lu tiise tumelo ya luna ilikuli lu kone ku sepahala ku Jehova ku si na taba ni miliko ye lu kopana ni yona. Lu swanela ku ezañi? Lu swanela ku lapela, ku ituta Linzwi la Mulimu ni ku nahanisisa ze lu balile, mane ni ku taluseza ba bañwi lushango lwa Mubuso. Ku eza cwalo, ku ka tiisa tumelo ya luna ya ku ba ni sepo ya bupilo bo bu sa feli. Sepo yeo i ka swana sina “ankora” ye lu tusa ku zwelapili ku sepahala ku Mulimu.—Maheb. 6:19; Samu 25:21.

MACABA A KA ZIBA KULI JEHOVA KI MAÑI LULI

10, 11. Armagedoni i ka kalisa cwañi, mi kiñi ze ka ezahala ka nako yeo?

¹⁰ Ki likezahalo mañi ze komokisa ze ka ezahala muta batanga ba Jehova ba lwaniswa? Jehova u ka itusisa Jesu ni limpi za kwa lihalimu kuli a tuse batu ba Mulimu. (Sin. 19:11-16) Yeo i ka ba “ndwa ya lizazi le lituna la Mulimu ya Maata-Ote,” ndwa yeo i bizwa Armagedoni.—Sin. 16:14, 16.

¹¹ Jehova naa bulezi cwana ka za ndwa yeo ya ku lwanisa Gogo: “‘Ni ka mu bizeza lilumo ku mu lwanisa fa malundu a ka kaufela,’ ku bulela Mulena Muñaa Bupilo; ‘mutu ni mutu lilumo la hae li ka taba wahabo.’” Batu ba ba swalisana ni Satani ba ka lyangana ni ku sabiswa, mi ba ka kala ku bulayana. Jehova naa ize: “Ni neliseze Gogo ni limpi za hae, ni macaba a mañata aa tile ni ona, ñundupula, ni simbwewewe, ni mulilo, ni sulufula.” (Ezek. 38:21, 22) Kiñi ze ka ezahala Mulimu ha sa ezize cwalo?

12. Macaba a ka hapelezwa ku ezañi?

¹² Macaba a ka fita fa ku lemuha kuli a sweli a yundiswa kakuli Jehova u laezi cwalo. Mi cwale batu ba ba swalisana ni Satani mwendi ba ka bulela mo ne ba kile ba bulelela Maegepita ba kwaikale ba ne ba shenja Maisilaele kwa Liwate le li Fubelu. Ne ba huwile kuli: “Muñaa Bupilo wa ba lwanela”! (Ex. 14:25) Macaba a ka hapelezwa ku ziba kuli Jehova ki mañi. (Mu bale Ezekiele 38:23.) Ku siyezi nako ye kuma kai kuli miinelo yeo i kalise?

HA KU NA MUBUSO O MUÑWI O MAATA WA LIFASI O KA BA TEÑI

13. Lu zibañi ka za kalulo ya buketalizoho ya siswaniso sa naa bulezi Daniele?

¹³ Bupolofita bwa mwa buka ya Daniele bu lu tusa ku utwisisa nako ye lu pila ku yona. Daniele u talusa za siswaniso se si bonahala inge mutu mi si ezizwe fa lisipi ze shutana-shutana. (Dan. 2:28, 31-33) Siswaniso seo si swaniseza mibuso ye maata ya lifasi ye lwanisize batu ba Mulimu ba kwaikale ni ba mwa miteñi ya luna. Mibuso yeo i kopanyeleza mubuso wa Babilona, mubuso wa Mamede ni Maperesia, mubuso wa Magerike ni mubuso wa Roma. Mi mubuso o maata wa mafelelezo mwa lifasi u teñi mwa miteñi ya luna. Mwa bupolofita bwa Daniele, lu ituta kuli mahutu ni minwana ya kwa mahutu li swaniseza mubuso wo wa mwa miteñi ya luna. Ka nako ya Ndwa ya Lifasi ya Pili, linaha za Britain ni United States ne li swalisani hahulu. Kamukwaocwalo, kalulo ya buketalizoho ya siswaniso sa Daniele ki mubuso o maata wa lifasi wa Britain ni America. Mahutu ki ona kalulo ya mafelelezo ya siswaniso seo. Taba yeo i bonisa kuli ha ku na ku ba ni mubuso o maata wa lifasi hamulaho  wa mubuso wa Britain ni America. Mahutu ni minwana ya kwa mahutu li pangilwe fa sipi ni lizupa. Bakeñisa kuli mahutu ni minwana yeo li pangilwe fa sipi ni lizupa, nto yeo i swaniseza ku fokola kwa mubuso o maata wa lifasi wa Britain ni America.

14. Ki ufi mubuso wa lifasi o maata o ka busa muta Armagedoni i taha?

¹⁴ Mwa bupolofita bo, Mubuso wa Mulimu u yemelwa ki licwe le lituna le ne li ketuzwi kwa lilundu ka 1914. Lilundu leo li yemela puso ya Jehova kamba tukelo ya hae ya ku busa. Licwe leo li tuha li nata mahutu a siswaniso. Mahutu ni likalulo ze yemelwa ki siswaniso li ka sinyiwa fa Armagedoni. (Mu bale Daniele 2:44, 45.) Kamukwaocwalo, Mubuso o Maata wa Britain ni America u ka zwelapili ku busa muta Armagedoni i taha. Ku ka tabisa hahulu ku bona bupolofita bo ha bu talelezwa! * Kono ki sika mañi sa ka eza Jehova ku Satani?

KIÑI SE SI KA EZAHALA KWA SILA SE SITUNA SA MULIMU?

15. Hasamulaho wa Armagedoni, ki nto mañi ye ka ezahala ku Satani ni madimona a hae?

¹⁵ Pili, Satani u ka iponela kopano ya hae ya fa lifasi ha i yundiswa ka ku tala. Ku zwa fo, nto ye ñwi i ka ezahala ku Satani. Muapositola Joani u bulela nto yeo. (Mu bale Sinulo 20:1-3.) Jesu yena ya li “lingeloi le li tuluka kwa lihalimu li sweli sinotolo sa mukoti,” u ka nepela Satani ni madimona a hae mwa mukoti ni ku ba tama mwateñi ka lilimo ze 1,000. (Luka 8:30, 31; 1 Joa. 3:8) Ka ku eza cwalo, toho ya noha i ka pyatiwa kamba ku tubiwa. *—Gen. 3:15.

16. Ku ba mwa “mukoti” kwa Satani ku ka talusañi?

¹⁶ “Mukoti” mwa ka nepelwa Satani ni madimona a hae ki nto mañi? Linzwi le li itusisizwe fa, li talusa ku tunga hahulu, kamba musima o si na mafelelezo. Kamukwaocwalo, mukoti ki sibaka kwa sa koni ku ya mutu ufi kamba ufi kwandaa Jehova ni lingeloi la hae le li “sweli sinotolo sa mukoti.” Satani u ka tamiwa mwa mukoti mo “kuli a si ke a kelusa macaba hape.” Bibele i bulela kuli Satani u swana sina “tau ye buluma.” Kono Satani ha ka ba mwa mukoti, ha na ku ba ni maata a ku eza nto ifi kamba ifi.—1 Pit. 5:8.

ZE KA EZAHALA PILI NAKO YA KOZO I SI KA FITA KALE

17, 18. (a) Ki likezahalo mañi ze sa bonahali ze lu nyakisisize mwa taba mo? (b) Kiñi ze ka ba teñi hamulaho wa likezahalo zeo?

¹⁷ Likezahalo za butokwa ni ze komokisa li tuha li ezahala. Lu libelela nako yeo batu ba ka bulela kuli, “Kozo ni buiketo!” Kihona lu ka bona ku yundiswa kwa Babilona yo Mutuna, twaniso ye ka zwa ku Gogo wa Magogo, ni ndwa ya Armagedoni. Satani ni madimona a hae ba ka nepelwa mwa mukoti. Hasamulaho wa likezahalo zeo, bumaswe kaufela bu ka be bu felile. Bupilo bwa luna bu ka ba bo bunde hahulu mwa nako ya Puso ya Kreste ya Lilimo ze Sikiti. Ka nako yeo lu ka ikola “kozo ye tuna.” Samu 37:10, 11.

¹⁸ Mwa taba ye, lu itutile lika ze ketalizoho “ze sa bonahali,” kamba likezahalo ze si ka ezahala kale. Hape ku na ni likezahalo ze ñwi “ze sa bonahali” ze lu tokwa ku isa hahulu mamelelo. Lu ka nyakisisa likezahalo zeo mwa taba ye tatama.

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Mbokisi/Maswaniso a fa likepe 4, 5]

LIKEZAHALO ZE KETALIZOHO ZE TAHA:

1 Babusi ba lifasi ba ka bulela kuli “Kozo ni buiketo!”

2 Macaba a ka lwanisa ni ku yundisa “Babilona yo Mutuna”

3 Batu ba Jehova ba ka lwaniswa

4 Ndwa ya Armagedoni

5 Kreste u ka nepela Satani ni madimona a hae mwa mukoti