Jehova U Itukiselize Ku Lu Swalela
Jehova U Itukiselize Ku Lu Swalela
“Ki Mulimu ya na ni makeke ni musa, ya sa akufi ku halifa . . . , ya swalela batu bumaswe, ni buikuhumuso, ni sibi.”—EX. 34:6, 7.
MU BATE LIKALABO ZA LIPUZO ZE
Jehova naa ezizeñi Davida ni Manase ha ne ba ezize sibi, mi ki kabakalañi ha naa ezize cwalo?
Ki kabakalañi Jehova ha naa si ka swalela sicaba sa Isilaele?
Lu swanela ku ezañi haiba lu bata kuli Jehova a lu swalele?
1, 2. (a) Jehova ne li Mulimu ya cwañi kwa sicaba sa Isilaele? (b) Lu ka itutañi mwa taba ye?
MWA miteñi ya Nehemia, sikwata sa Malivi ne si itumelezi mwa tapelo ya nyangela kuli sicaba sa Isilaele ne si ‘hanile ku utwa’ kamba ku mamela milao ya Jehova ka ku kuta-kutela. Kono Jehova naa kuta-kutezi ku ba swalela. Ki “Mulimu ya lata ku swalela, ni ku shemuba, ni ku utwela mutu butuku, ya sa halifi kapili, ya na ni mukekecima.” Jehova naa zwezipili ku ba bonisa sishemo se situna.—Neh. 9:16, 17.
2 Mañi ni mañi wa luna wa kona ku ipuza kuli, ‘Ku swalelwa ki Mulimu ku kona ku ni tusa cwañi?’ Kuli lu fumane kalabo ya puzo yeo, ha lu nyakisiseñi mo Mulena Davida ni Mulena Manase ne ba tuselizwe ki ku swalelwa ki Mulimu.
LIBI ZE TUNA ZA NAA EZIZE DAVIDA
3-5. Davida naa ezize libi mañi ze tuna?
3 Nihaike kuli Davida naa li mutu ya naa bata ku utwa Mulimu, naa ezize libi ze tuna. Libi ze peli kwa libi za naa ezize Davida li ama batu be ne ba nyalani, ili Uria ni Bati-Sheba. Libi zeo ne li tahiselize Davida, Uria, ni Bati-Sheba butata bo butuna. Kono nzila ya naa itusisize Jehova ku sikulula Davida i lu luta kuli Jehova wa lata ku swalela. Ha lu nyakisiseñi ze ne ezahezi.
4 Davida naa lumile mpi ya Isilaele kuli i yo hapa muleneñi wa Maamoni o no bizwa Raba. Muleneñi wo ne u li kwa sibaka se si kwa upa wa Jerusalema ili likilomita ze 80 kwa sibaka se si kwa buse bwa nuka ya Jordani. Mpi ha ne ile kwa ndwa, Davida naa li fahalimwaa ndu ya hae ya bulena mwa Jerusalema mi a bona Bati-Sheba inze a tapa. Muunaa Bati-Sheba naa li yo muñwi wa be ne ba ile kwa ndwa. Davida a lakaza hahulu Bati-Sheba kuli mane a luma batu ku yo mu tisa kwa ndu ya hae ya bulena mi a to buka ni yena.—2 Sam. 11:1-4.
5 Davida ha naa zibile kuli Bati-Sheba u itwezi, a bulelela muzamaisi wa mpi ya hae kuli a kutise Uria kwa Jerusalema. Mi Davida a to hapeleza Uria kuli a kute kwa ndu ya hae. Davida naa bata kuli Uria a yo lobala ni musalaa hae ilikuli Uria a nahane kuli mwana ya naa ka pepwa ki wa hae. Kono Uria naa si ka ya kwa ndu ya hae. Kamukwaocwalo, mulena a ñolela liñolo ku muzamaisi wa mpi ya hae ni ku mu bulelela kuli a beye Uria kwapili mwa ndwa mi a mu bulelela kuli a bulelele masole ba bañwi kuli ba yo mu yubeka. Uria naa bulailwe kapili ki lila sina feela mwa naa lelezi Davida. (2 Sam. 11:12-17) Kamukwaocwalo, kwandaa ku eza feela bubuki, mulena Davida naa ekelize kwa sibi sa hae ka ku bulaya muuna ya naa si na mulatu.
DAVIDA U CINCA MUBONELO WA HAE
6. Mulimu naa ezizeñi Davida ha sa ezize sibi, mi za naa ezize Jehova li lu lutañi ka za hae?
6 Lwa ziba kuli Jehova wa bona lika kaufela, kamukwaocwalo naa ziba za naa ezize Davida. (Liprov. 15:3) Nihaike kuli Mulena Davida naa nyezi Bati-Sheba hamulaho wa lifu la Uria, ‘taba ya naa ezize Davida, ya ba ye maswe mwa meeto a Mulimu.’ (2 Sam. 11:27) Mulimu naa ezizeñi? Naa lumile mupolofita wa hae Natani ku Davida. Bakeñisa kuli Jehova ki Mulimu ya swalela, naa bata ku bonisa sishemo ku Davida. Kono Jehova naa bata ku ziba haiba Davida naa bakile ha buniti. Kwa susueza luli ku ziba kuli Jehova wa itatela ku swalela. Mulimu naa si ka hapeleza Davida ku itumelela libi za hae kono naa bulelezi feela Natani kuli a yo kandekela Davida likande le ne li bonisa bumaswe bwa libi za naa ezize Davida. (Mu bale 2 Samuele 12:1-4.) Jehova naa itusisize nzila ye nde hahulu kuli a zibe maikuto a Davida!
7. Davida naa ikutwile cwañi ha sa utwile likande la naa kandekile Natani?
7 Davida naa ikutwile kuli za naa ezize mufumi wa mwa likande la Natani ne li si ka luka. Davida a nyemela muuna wa mufumi wa mwa likande leo mi a bulelela Natani kuli: “Ka Muñaa Bupilo Ya-Pila, mutu ya ezize cwalo u lukela ku shwa!” Davida hape naa bulezi kuli mubotana ya naa uzwelizwe ngu u lukelwa ku fiwa se siñwi. Kono cwale Natani a li ku Davida: “Mutu yo, ki wena!” Taba yeo ne i komokisize hahulu Davida. Natani naa bulezi kuli bakeñisa za naa ezize Davida, Davida naa ka kopana ni miinelo ye taata mi ba lubasi lwa hae ne ba ka shwa lifu le li maswe. Davida hape naa ka shubulwa ki batu bakeñisa libi za naa ezize. Bakeñisa za naa bulezi Natani, Davida naa ikutwile bumaswe ka za libi ze tuna za naa ezize. Naa inyazize hahulu ni ku bulela kuli: “Ni foselize Muñaa Bupilo.”—2 Sam. 12:5-14.
DAVIDA WA LAPELA MI MULIMU WA MU SWALELA
8, 9. Ka ku ya ka Samu 51 Davida naa bonisize cwañi mwa naa ikutwezi ka za libi za hae, mi lu kona ku itutañi ka za Jehova kwa manzwi a kwa liñolo leo?
8 Mulena Davida hasamulaho a ñola Samu 51. Manzwi a kwa samu yeo a bonisa mwa naa inyazelize Davida. Davida naa kupile Jehova kuli a mu tuse. Kono kwandaa ku itumelela bufosi bwa hae, Davida hape naa bakezi libi za hae. Nto ye ne li ya butokwa hahulu ku Davida ne li bulikani bwa hae ni Mulimu. Naa itumelezi kuli: “Ki wena, wena u li nosi ye ni foselize.” Davida naa kupile Jehova kuli: “Mulimu, u bupe ku na pilu ye kenile, u lukise sinca ku na moya o tiile.” Hape naa kupile Mulimu kuli: “U ni kutiseze tabo ya ku pilisa kwa hao, mi u ni tiise ka moya wa ku tukufalelwa za hao.” (Samu 51:1-4, 7-12) Ha mu bulelelanga Jehova mwa tapelo ka za bufosi bo mu ezize, kana mu bulelanga ka busepahali ni ka niti sina mwa naa ezelize Davida?
9 Jehova naa si ka sileleza Davida ku ze maswe ze ne zwile mwa libi za hae. Libi zeo ne li ka zwelapili ku tahiseza Davida butata mwa bupilo bwa hae kaufela. Kono bakeñisa kuli Davida naa na ni “moya o lobehile” kamba moya wa ku baka, Jehova naa mu swalezi. (Mu bale Samu 32:5; Samu 51:17) Mulimu ya maata wa utwisisa maikuto a niti ni mabaka a tahisa kuli mutu a eze sibi. Kamukwaocwalo, Mulimu naa si ka bulela kuli baatuli ba batu ba swanela ku atulela Davida ni Bati-Sheba lifu, sina mo ne u boniseza Mulao wa Mushe. (Liv. 20:10) Kono Jehova yena ka sibili naa atuzi Davida ni Bati-Sheba, mi a ba bonisa sishemo. Mulimu a tahisa kuli mwanaa bona Salumoni ite a be mulena wa Isilaele ya naa ka tatama.—1 Makol. 22:9, 10.
10. (a) Ki lifi libaka le liñwi leo mwendi ne li tahisize kuli Jehova a swalele Davida? (b) Kiñi za swanela ku eza mutu kuli a swalelwe libi za hae ki Jehova?
10 Mwendi libaka le liñwi le ne li tahisize kuli Jehova a swalele Davida, ne li bakeñisa kuli Davida naa shemubile Saule. (1 Sam. 24:4-7) Jesu naa talusize kuli Jehova u kona ku lu nga ka mo lu ngela ba bañwi. “Mu si ke mwa nyaza, kuli mu si ke mwa nyazwa; Kakuli mu ka nyazwa ka nyazo ye mu nyaza ba bañwi; mi tikanyo ye mu likanyeza ba bañwi, ki yona ye mu ka likanyezwa ni mina.” (Mat. 7:1, 2) Kwa omba-omba ku ziba kuli Jehova u ka lu swalela libi za luna, nihaiba libi ze tuna ze cwale ka bubuki kamba bubulai! Kono Jehova u ka swalela libi za luna haiba feela lu tabela ku swalela ba bañwi, haiba lu bulela libi za luna ku yena, ni ha lu cinca mubonelo wa luna ni ku nga libi za luna mwa li ngela Jehova. Baezalibi ha ba bakela libi za bona ku zwelela kwa pilu, Jehova u ba fa ha buniti “linako za ku katuluha,” kamba ku ba tusa ku ba ni lizwalo le li kenile.—Mu bale Likezo 3:19.
MANASE U EZA LIBI ZE TUNA MI HAMULAHO WA BAKA
11. Ki lika mañi ze maswe za naa ezize Manase?
11 Bibele i fa mutala o muñwi o bonisa kuli Jehova wa itatela ku swalela nihaiba libi ze tuna hahulu. Ibato ba lilimo ze 360 hamulaho wa ku busa kwa Davida, Manase a ba mulena wa Juda mi a busa ka lilimo ze 55. Jehova naa nyazize Manase bakeñisa libi ze maswe za naa ezezi mwa nako ya naa busa. Ka mutala, Manase naa pangezi Baale lialetare, naa lapezi lizazi, kweli, ni linaleli; naa cisize bana ba hae sina sitabelo ku mulimu wa buhata; mi naa susuelize batu ku ba ni tumelo ya mioya. “A eza ze maswe kaufela fapilaa Muñaa Bupilo.”—2 Makol. 33:1-6.
12. Manase naa kutezi cwañi ku Jehova?
12 Kwa mafelelezo, Manase naa hapilwe ni ku isiwa mwa tolongo ya kwa Babilona. Teñi ko, mwendi Manase naa hupuzi manzwi a naa bulezi Mushe kwa Maisilaele ha naa ize: “Ha u li mwa ñalelwa, mi zeo kaufela li ku tahezi, kwa mazazi a kwapili, u ka sikuluhela ku Muñaa Bupilo Mulimu wa hao, u utwe linzwi la hae.” (Deut. 4:30) Manase naa kutezi ku Jehova. Kamukwaufi? “A ikokobeza hahulu fapilaa Mulimu” ni ku “mu lapela.”(sina mo ku boniselizwe fa likepe 21). (2 Makol. 33:12, 13) Bibele ha i lu buleleli luli manzwi a naa bulezi Manase mwa litapelo zeo, kono ku lukela ku ba kuli manzwi ao naa swana ni manzwi a Mulena Davida a kwa Samu 51. Ibe kuli ne ku bile cwalo kamba kutokwa, lwa ziba kuli Manase naa cincize mubonelo wa hae ka ku tala.
13. Ki kabakalañi Jehova ha naa swalezi Manase?
13 Jehova naa ezizeñi Manase ha sa lapezi ku yena? Jehova “a utwa kupo ya hae.” Sina Davida, Manase naa utwisisize kuli naa ezezi libi ze tuna mi naa bakile luli. Ki lona libaka Jehova ha naa swalezi Manase ni ku mu lumeleza ku kutela kwa Jerusalema sina Mulena. Mi cwale “Manase a ziba kuli Muñaa Bupilo ki Yena Mulimu.” (2 Makol. 33:13) Mutala wa Manase wa lu omba-omba hahulu ni ku lu tusa ku ziba kuli Jehova u sishemo mi u swalelanga ba ba baka ha buniti!
KANA JEHOVA U SWALELANGA KA NAKO KAUFELA?
14. Ki nto mañi ye kona ku tahisa kuli muezalibi a swalelwe ki Jehova?
14 Batu ba Mulimu ba bañata ha ba na ku tokwa ku kupa swalelo ya libi ze tuna ze swana ni za naa ezize Davida ni Manase. Kono kwa mitala ye lu nyakisisize, lwa kona ku ituta kuli Mulimu wa tabela ku swalela nihaiba libi ze tuna hahulu haiba feela muezalibi a baka ha buniti.
15. Lu ziba cwañi kuli Jehova ka nako kaufela ha swalelangi libi za batu bote?
15 Kaniti, ha lu swaneli ku nahananga kuli Jehova ka nako kaufela u swalelanga libi za batu bote. Ha lu bapanyeñi moya wa naa bonisize Davida ni Manase ni moya o ne ba bonisize batu ba ne ba sa utwi ba mwa Isilaele ni ba mwa Juda. Davida ha naa fosize, Mulimu naa lumile Natani ku yo fa Davida kolo ya ku baka. Davida naa itebuhile kolo yeo mi naa bakile. Manase ni yena naa li mwa muinelo o taata mi naa lemuhile kuli naa tokwa ku bakela libi za hae. Kono hañata batu ba mwa Isilaele ni Juda ne ba sa bakelangi libi za bona ku si na taba kuli Mulimu naa kuta-kutezi ku luma bapolofita kuli ba yo ba lemusa ka za muzamao wa bona o maswe. Bakeñisa kuli ne ba sa bakelangi libi za bona, Jehova naa si ka ba swalela. (Mu bale Nehemia 9:30.) Maisilaele ha se ba kutile ku zwa kwa Babilona ku ya kwa Juda, Jehova naa zwezipili ku luma batu ba ba sepahala ba ba cwale ka muprisita Ezira ni mupolofita Malaki. Batu ha ne ba ezize tato ya Jehova, ne ba tabile hahulu.—Neh. 12:43-47.
16. (a) Kiñi ze ne ezahalile kwa Maisilaele bakeñisa ku hana ku bakela libi za bona? (b) Ki kolo mañi ya fa Jehova kwa batu ba ba simuluha kwa sicaba sa Isilaele?
16 Ha sa lumile Jesu fa lifasi kuli a to ba sitabelo se si petehile se si liulula batu, Jehova ha sa tokwa kuli lu mu fe matabelo a lifolofolo a ne ba fanga Maisilaele. (1 Joa. 4:9, 10) Jesu ha naa li fa lifasi, naa bulezi mwa naa ikutwela Jehova ka za Jerusalema. Naa ize: “Jerusalema, Jerusalema, mubulai wa bapolofita ni mupobauli wa ba ne ba lumilwe ku yena—ki hakai ni nze ni bata ku kubukanya bana ba hao hamoho sina nasikuku mwa kubukanyezanga tuzwinyani twa hae mwa mafufa a hae! Kono mina batu ha mu si ka lata cwalo. Ha mu bone! ndu ya mina mu i yubekezwi.” (Mat. 23:37, 38) Batu ba mwa Isilaele ba baezalibi ili ba ne ba sa lati ku baka ne ba yolilwe ki Isilaele wa kwa moya, kamba “Isilaele wa Mulimu.” (Mat. 21:43; Magal. 6:16) Kana kwa konahala kuli batu ba ba simuluha kwa sicaba sa Isilaele ba swalelwe libi za bona? Kwa konahala, kakuli Jehova wa itatela ku ba swalela ni ku ba bonisa sishemo haiba ba lumela ku yena ni ku lumela mwa sitabelo sa Jesu Kreste. Ka nako ya zuho ya fa lifasi, Jehova hape u ka itatela ku swalela batu be ne ba shwile ba si ka ba ni kolo ya ku baka.—Joa. 5:28, 29; Lik. 24:15.
LU TUSIWA CWAÑI KI KU SWALELWA KI JEHOVA?
17, 18. Lu kona ku swalelwa cwañi ki Jehova?
17 Bakeñisa kuli Jehova wa itatela ku lu swalela, lu swanela ku ezañi? Lu swanela ku bakela libi za luna sina mwa naa ezelize Davida ni Manase. Lu swanela ku itumelela kuli lu baezalibi, ku bakela libi za luna, ku kupa Jehova kuli a lu swalele, ni ku mu kupa kuli a lu tuse ku tuhela litakazo ze maswe. (Samu 51:10) Haiba kuli lu ezize sibi se situna, lu swanela hape ku bulelela baana-bahulu mafosisa a luna ilikuli ba lu tuse. (Jak. 5:14, 15) Ku si na taba kuli lu ezize libi ze tuna, kwa omba-omba ku hupula kuli Jehova “ki Mulimu ya na ni makeke ni musa, ya sa akufi ku halifa, ya tezi sishemo, ya na ni niti; Ya tiiseza ku shemuba batu mwa masika a bona aa eza lule, ya swalela batu bumaswe, ni buikuhumuso, ni sibi.” Jehova ha si ka cinca.—Ex. 34:6, 7.
18 Jehova naa sepisize Maisilaele be ne ba bakile kuli naa ka ba swalela ka ku tala. Naa bulezi kuli libi za bona ze ne li “ze fubelu sina mali,” naa ka li ‘fetula ze sweu sina litwa.’ (Mu bale Isaya 1:18.) Kamukwaocwalo, lu kona ku tusiwa cwañi haiba Jehova a lu swalela? Lwa kona ku swalelwa libi za luna ka ku tala haiba feela lu baka ha buniti ni ku itebuha kuli Jehova ki Mulimu ya lata ku swalela.
19. Lu ka itutañi mwa taba ye tatama?
19 Lu kona ku itatela cwañi ku swalela ba bañwi sina Jehova mwa tabelela ku swalela batu? Lu kona ku swalela cwañi ba bañwi ha ba eza libi ze tuna ni ku baka ha buniti? Taba ye tatama i ka lu tusa ku nyakisisa mo lu ikutwela ilikuli lu kone ku ba sina Ndataa luna Jehova, ya ‘musa ni ya lata ku swalela.’—Samu 86:5.
[Lipuzo za Tuto]
[Siswaniso se si fa likepe 24]
Bakeñisa kuli Jehova wa lata ku swalela, Manase naa kutiselizwe fa bulena mwa Jerusalema
