ZE EZAHEZI MWA BUPILO

Ku Utwa Jehova ku ni Tahiselize Limbuyoti ze Ñata

Taba ye kandekilwe ki bo Elisa Piccioli

Ni sa hupula bo ndate ha ba lu bulelela kuli: “Lu ituta tuto ye nde ku Nuwe! Naa utwile Jehova mi naa lata lubasi lwa hae, mi kaufelaa bona ne ba punyuhile Muunda bakeñisa kuli lubasi kaufela ne lu keni mwa aleka.”

BO NDATE ne ba ikokobeza mi ne ba sebeza ka taata. Ne ba lata ku eza lika ka mulao ili nto ye ne tahisize kuli ba tabele lushango lwa mwa Bibele ba ma no lu utwa feela ka silimo sa 1953. Ku zwa ka silimo seo, bo ndate ne ba ezize mo ne ba konela kaufela ku lu luta ze ne ba itutile. Kwa makalelo, bo ma ne ba sa tabeli ku tuhela ku swalisana ni bulapeli bwa bona bwa Katolika. Kono hamulaho wa nako, ba kalisa ku ituta Bibele ni ku tabela ze ne ba ituta.

Bo ma ne ba sa zibi hande ku bala, mi bo ndate ne ba sebezanga ka taata mwa masimu ili ka lihola ze ñata zazi ni zazi. Kamukwaocwalo, bashemi ba ka ne ba palelwanga ku fumana hande nako ya ku ituta ni luna. Fokuñwi bo ndate ne ba topwelanga hahulu kuli mane ne ba ozelanga ka nako ye ne lu itutanga. Nihakulicwalo, buikatazo bwa bo ndate ne bu lu tusize hahulu. Ne li na yo muhulu mwa mba ya luna, kamukwaocwalo, ne ni lutanga banyani ba ka. Ne lu itutanga za mo Nuwe naa latela lubasi lwa hae ni mwa naa ipeezi ku utwa Mulimu. Ne ni lata hahulu likande la Nuwe! Nakonyana ku zwa fo ne lu kalezi ku ituta Bibele sina lubasi, kaufelaa luna lwa kalisa ku yanga kwa mikopano kwa Ndu ya Mubuso ye kwa Roseto degli Abruzzi, ili tolopo ye fa likamba la liwate la Adriatic la kwa Italy.

Ka silimo sa 1955, inze ni na ni lilimo ze 11, na ni bo ma lwa ya lwa pili kwa mukopano wa sikiliti kwa Rome ili ka ku itusisa nzila ye fita mwa malundu. Ku zwa feela ka nako yeo, ni nga mikopano yeo ku ba ya butokwa hahulu mwa bupilo bwa luna.

Ne ni kolobelizwe mwa silimo sa 1956, mi hamulaho wa nakonyana feela, naa kalisa ku eza bupaina. Ha ne ni na ni lilimo ze 17, naa ba paina ya ipitezi mwa Latina ili tolopo ye kwa mboela wa Rome mi ku zwa ko ne ni pila ku ya kwateñi ki likilomita ze bato eza 300. Tolopo yeo ne i sa li ye nca, kamukwaocwalo, batu ne ba lukuluhile ku amuhela taba ye nde ku si na ku bilaela mo ba ka ba ngela batu ba bañwi. Bakeñisa taba yeo, ne ku li bunolo kwa batu ku amuhela lihatiso ze tomile fa Bibele ze ne lu abelanga ni kaizeli ye ne ni eza ni yena bupaina. Nihaike kuli ne ni tabela ku sebeleza kwa sibaka seo, ne ni sa li mwanana mi ne ni hupulanga hahulu kwa ndu. Kono nto ye ne ni tusize ki ku hupula kuli Jehova naa bata kuli ni yo sebeleza kwa sibaka seo, mi ne ni bata ku mu utwa.

Hamulaho, ne ni lumilwe ku yo sebeleza kwa Milan ili ko ne lu  yo lukisa za Mukopano wa Macaba o ne u na ni toho ya taba ye li, “Evangeli ya Linako ze sa Feli” ili wo ne u ezizwe ka silimo sa 1963. Fa mukopano wo, na sebeza sina muitateli ni mizwale ni likaizeli ba bañwi ba bañata ku beya cwalo ni muzwale wa mukulwani ya bizwa Paolo Piccioli ili ya naa zwa kwa tolopo ya Florence. Fa lizazi la bubeli la mukopano wo, muzwale yo a fa ngambolo ye nyangumuna ye ne bonisa mo makwasha ba kona ku ezeza ze ñata ha ba nze ba sebeleza Jehova. Na hupula mane ha ne ni nahanile kuli, ‘Muzwale yani ha na ku nyala.’ Kono hamulaho wa mukopano, lwa kalisa ku ñolelananga mañolo ni muzwale yo. Lwa lemuha kuli ne lu na ni milelo ye swana mi bubeli bwa luna ne lu lata hahulu Jehova mi ne lu bata ku mu utwa. Na ni bo Paolo ne lu nyalani ka silimo sa 1965.

KU BUISANA NI BAPRISITA

Ne ni ezize bupaina bwa kamita mwa Florence ka lilimo ze 10. Ne ku tabisa hahulu ku bona liputeho ha li hula sihulu ku bona mikulwani ha ba eza zwelopili ya kwa moya. Na ni bo Paolo ne lu tandanga nako ni mikulwani bao inze lu buisana litaba za mwa Bibele ni ku itabisa hamoho. Bo Paolo hañata ne ba lahanga mbola ya mahutu ni mikulwani bao. Nihaike kuli ne ni tabela ku tandanga nako ye ñata ni bakuluna, ne ni lemuhile kuli mabasi a mwa puteho ya luna ni mikulwani bao ni bona ne ba batanga ku tanda nako ni bakuluna.

Ni sa na ni tabo ye tuna ha ni hupula buñata bwa lituto za Bibele ze ne lu zamaisanga. Yo muñwi wa baituti bao ne li Adriana, ili ya naa kutalize kwa mabasi a mabeli ka za litaba za naa ituta. Mabasi ao naa lukisize mukopano ilikuli a to ikambota ni muprisita wa mwa bulapeli ka za lituto za bulapeli ze cwale ka tuto ya Silaalu ni tuto ya kuli moyo ha u shwi. Baeteleli ba bulapeli ba balaalu ba taha kwa mukopano wo. Mo ne ba taluselize lituto za Bibele baeteleli bao ne ku lyanganisa hahulu, mi baituti ba luna ba Bibele ba lemuha kapili kuli ze ne ba luta baeteleli bao ne li sa lumelelani ni ze i bulela Bibele. Bakeñisa kuli baeteleli ba bulapeli bao ne ba palezwi ku luta ze i bulela Bibele, batu ba 15 ba mwa mabasi ao ba ba Lipaki za Jehova.

Kacenu lu kutazanga ka nzila ye shutana. Kono mwa miteñi yeo, bo Paolo hañata ne ba kopananga ni baprisita ba mwa bulapeli ilikuli ba buisane ni bona ze i luta Bibele, mi bo Paolo ne ba kwanisanga hande ku talusa za litumelo za luna ha ne ba buisananga ni baprisita bao. Nako ye ñwi, bo Paolo ne ba yemi fapilaa sikwata sa batu ba ne ba si Lipaki. Baprisita ne ba bulelezi batu ba bañwi kuli ite ba buze lipuzo ze ne ka shubulisa bo Paolo. Kono lika ne li si ka ezahala ka mo ne ba lelezi baprisita bao. Mutu yo muñwi kwa batu bao naa buzize haiba ne ku swanela kuli keleke i ikenye mwa litaba za lipuso za naha. Baprisita ne ba sa zibi kalabo. Ka sipundumukela, malaiti a tima, mi mukopano wo wa tuheliswa. Hamulaho wa lilimo, lwa utwa kuli baprisita ne ba lukisize kuli mutu yo muñwi a time malaiti baprisita bao ha ne ba ka palelwa ku alaba hande lipuzo.

 BUIKALABELO BO BUNCA

Ha se lu nyalani ka lilimo ze 10 ni bo Paolo, ne lu kupilwe kuli lu kene mwa musebezi wa mupotoloho. Bo Paolo ne ba sebeza musebezi o munde, kamukwaocwalo, ne ku li taata ku eza katulo ya ku tuhela musebezi. Ha se lu lapezi ka za teñi ni ku nahanisisa ka za taba yeo, lwa ikatulela ku amuhela buikalabelo bo. Ne lu ikolanga ku tanda nako ni mabasi e ne lu pilanga ni ona. Manzibwana hañata ne lu itutanga sina sikwata, mi hasamulaho bo Paolo ne ba tusanga banana mwa musebezi wa bona wa kwa sikolo. Ne ba tabelanga ku tusa banana bao sihulu mwa tuto ya lipalo. Ku zwa fo, bo Paolo ne ba lata hahulu ku bala mi ne ba tabelanga ku bulelela ba bañwi lika ze ba balile ili ze tabisa ni ze susueza. Hañata la Mubulo ni la Mubulo, ne lu yo kutazanga mwa litolopo mo ne ku si na Lipaki mi ne lu memanga batu ku to teeleza kwa ngambolo ya manzibwana.

Hamulaho wa ku sebeza mwa mupotoloho lilimo ze peli feela, lwa memiwa ku yo sebeleza fa Betele kwa Rome. Bo Paolo ba yo sebeleza kwa liluko le li talima za litaba za mulao, mi na ne ni zo sebeleza kwa Liluko la Limagazini. Ne ku si ko ku bunolo ku luna ku eza musebezi wo, kono ne lu bata ku latelela ketelelo ya Mulimu. Ne ku tabisa ku bona misebezi ye miñata inze i petiwa fa mutai ni ku bona mo ne i ekezehela hahulu palo ya mizwale ni likaizeli ba mwa Italy. Hape ka nako yeo, muuso wa Italy wa lumeleza Lipaki za Jehova ku ba bulapeli bo bu lumelelizwe ka mulao mwa Italy. Ne lu tabile hahulu mwa musebezi wa luna o munca.

Ha ne lu li fa Betele cwalo, taba ye ñwi ye ne zekiwa kwa kuta ya zibahala hahulu. Bo muuna ni musali ba ba nyalani ba ba li Lipaki ne ba tamelelizwe kuli ne ba bulaisize mwanaa bona ka ku hana kuli a pompelwe mali. Taba yeo ne li ya buhata. Mwanana yo naa shwile bakeñisa butuku bo buñwi bwa mwa mali bo ne bu fumaneha hahulu mwa Italy ni mwa linaha ze ñwi ze ne li bukaufi. Mizwale ni likaizeli ba fa Betele ne ba tusize batu ba ne ba zekela bashemi ba mwanana yo. Ne ku hatisizwe trakiti ni magazini ye ipitezi ya Mu Zuhe!, mi ne i filwe kwa batu ilikuli ba zibe buniti ka za taba yeo ni kuli ba utwisise ze i luta Bibele ka za mali. Mwa likweli zeo, bo Paolo hañata ne ba sebezanga lihola ze 16 ka zazi ku si na ku pumula. Ne ni ezanga mo ne ni konela kaufela ku tusa bakuluna ka nako yeo.

CINCEHO YE ÑWI MWA BUPILO BWA LUNA

Ha se lu nyalani ka lilimo ze 20, kwa ezahala nto ye ñwi ye ne lu si ka libelela. Ne ni na ni lilimo ze 41, mi bo Paolo ne ba na ni lilimo ze 49 ha ne ni ba taluselize kuli ni ikutwa kuli ni itwezi. Bo Paolo ne ba ñozi taba yeo mwa buka ya bona. Ne ba ñozi cwana: “Tapelo ya ka ki ya kuli, haiba ki niti kuli musalaa ka u itwezi, Mulimu, u lu tuse kuli lu zwelepili mwa sebelezo ya ka nako kaufela, lu si ke lwa fokola kwa moya, mi u lu tuse kuli lu be bashemi ba bande ka ku ba mutala o munde. Fahalimwaa zeo, u ni tuse ku belekisa nihaiba feela lisupo li sikai kwa lisupo ze ne ni bulezi mwa lingambolo ze ni file ka lilimo ze 30.” Ha ni hupula ka za taba yeo,  ha ni kakanyi kuli Jehova naa alabile tapelo ya ka ni ya bakuluna.

Mwanaa luna Ilaria a sa pepilwe, bupilo bwa cinca. Na ni bo Paolo ne lu zwafanga fokuñwi sina mo li boniseza liñolo la Liproverbia 24:10 le li li: “Ha u fokola mwa lizazi la ziyezi, maata a hao ki a manyinyani.” Nihakulicwalo, ne lu zwezipili ku tusana ni bakuluna.

Kacenu, Ilaria u bulelanga kuli u tabile kuli bashemi ba hae ne ba patehile mwa sebelezo ya ka nako kaufela ka nako ya naa hula. Ka nako kaufela, naa ikutwanga ku latiwa ni ku babalelwa. Musihali, ne ni tolanga ni yena. Mi manzibwana, bo Paolo ha ne ba kotokanga, ne ba bapalanga ni yena ni ku mu tusa ku eza musebezi wa naa fiwanga kwa sikolo. Bo Paolo ne ba tandanga nako ni mwanaa luna ku si na taba kuli fokuñwi ne ba na ni ku ezanga lika ze ñwi ze ama musebezi wa bona ili nto ye ne ba tahisezanga kuli ba yo pumula ka 2 kamba 3 kiloko ya kakusasana. Ilaria naa bulelanga kuli, “Balikani ba ka ba batuna ki bo ndate.”

Kuli lu tuse Ilaria ku eza ze lukile, ne lu mu kalimelanga mi fokuñwi ne lu ezanga cwalo ka ku tiya. Ka mutala, na hupula nako ye ñwi Ilaria ha naa bapala ni mulikanaa hae, mi a eza nto ye ñwi ye fosahalile. Lwa mu taluseza ku zwelela mwa Bibele libaka ha naa sa swaneli ku eza cwalo. Hape ne lu mu bulelezi kuli a ikupele swalelo ku mulikanaa hae.

Ilaria u talusa kuli lilato le ne ba na ni lona bashemi ba hae la ku lata bukombwa ni yena li mu susuelize ku lata hahulu bukombwa. Mi cwale bakeñisa kuli Ilaria se li yo muhulu mi u nyezwi, wa utwisisa hande libaka ku utwa Jehova ni ku latelela likuka za hae ha ku li kwa butokwa.

KU UTWA JEHOVA NIHAIBA MWA MIINELO YE TAATA

Mwa silimo sa 2008, bo Paolo ba fumanwa ni butuku bwa kansa. Kwa makalelo, ne ku bonahala inge kuli bakuluna ne ba ka ba hande, mi ne ba ni susuezanga hahulu. Ne lu batile madokota ba ba cuukile kuli ba alafe bo Paolo. Na ni Ilaria ne lu lapezi ku Jehova litapelo ze telele ili ku mu kupa kuli a lu tuse ku tiya ni ku itiisa mwa muinelo o taata wo. Ne ku li taata ku na ku bona bakuluna ba ne ba na ni maata ha ba nze ba fokola hanyinyani-hanyinyani. Ne ni tomohile hahulu pilu bo Paolo ha ne ba timezi ka silimo sa 2010. Kono ni ikutwanga ku tiya ha ni nahananga ze lu konile ku eza mwa lilimo ze 45 ze ne lu nyalani. Ne lu sebelelize Jehova ka mo ne lu konela kaufela, mi na ziba kuli Jehova ni kamuta ha na ku libala musebezi wa luna. Ni nyolelwa nako yeo manzwi a kwa Joani 5:28, 29 a ka talelezwa ili fo bo Paolo ba ka zusiwa kwa bafu.

Niha se ni hulile cwana, ni sa lata hahulu likande la Nuwe sina mo ne ni li latela kwa bwanana. Ni sa bata ku utwa Jehova mwa lika kaufela za bata kuli ni eze. Ni itutile kuli ku si na taba ni miinelo ye taata ye lu kona ku kopana ni yona, buitomboli bo lu kona ku eza, ku latehelwa ki mutu ye lu lata kamba lika ze ñwi, limbuyoti za lu fa Jehova li fita lika zeo kaufela. Mwa bupilo bwa ka ni lemuhile kuli ku utwa Jehova kwa tusa luli.

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Fa sinawenga sa luna

[Siswaniso se si fa likepe 4]

Bo Paolo hañata ne ba lahanga mbola ya mahutu ni mikulwani

[Siswaniso se si fa likepe 5]

Bo Paolo ne ba ikola musebezi wa bona fa Betele

Ilaria naa bulelanga kuli, “Balikani ba ka ba batuna ki bo ndate”

[Manzwi a fa likepe 6]

“Niha se ni hulile cwana, ni sa lata hahulu likande la Nuwe sina mo ne ni li latela kwa bwanana. Ni sa bata ku utwa Jehova mwa lika kaufela za bata kuli ni eze”