“Ha Mu Bone! Ni Inzi Ni Mina Mazazi Kaufela”

“Ha mu bone! ni inzi ni mina mazazi kaufela ku isa kwa maungulelo a muinelo wa lifasi.”—MAT. 28:20.

MU BATE LIKALABO ZA LIPUZO ZE:

Ki kabakalañi ha lu kona ku bulela kuli ku zwa feela mwa linako za baapositola ku to fita ka nako ya cwale, fa lifasi ku bile ni Bakreste ba ba tozizwe?

Jesu naa kalile ku tatuba nto mañi ku zwa feela ka silimo sa 1914?

Ki lika mañi ze bulezwi mwa nguli ya Jesu ya buloto ni mufuka ze si ka ezahala kale?

1. (a) Mu taluse ka bukuswani swanisezo ya buloto ni mufuka. (b) Jesu naa talusize cwañi swanisezo yeo?

YE ÑWI ya liswanisezo za Mubuso za naa bulezi Jesu i talusa za mulimi ya cala peu ye nde ya buloto ni za sila se si cala mufuka mwahalaa peu ye nde yeo. Mufuka wa hula ku fitelela buloto, kono mulimi u laela babeleki ba hae kuli ba “li tuhele li hulelele hamoho mwa bubeli bwa zona ku fitela nako ya kutulo.” Ka nako ya kutulo, mufuka wa yumbiwa mi buloto bwa kubukanywa. Jesu naa bulezi se i talusa swanisezo yeo. (Mu bale Mateu 13:24-30, 37-43.) Swanisezo yeo i patululañi? (Mu bone mbokisi ye li,  “Mufuka ni Buloto.”)

2. (a) Ze bulezwi mwa swanisezo ya mulimi li swanisezañi? (b) Ki ifi kalulo ya swanisezo ye lu ka nyakisisa mwa taba ye?

² Ze bulezwi mwa swanisezo ya mulimi yo li bonisa ka mo Jesu a ka kubukanyeleza sikwata kaufela sa batu ba ba li buloto ili ku talusa Bakreste ba ba tozizwe ba ba ka yo busa ni Jesu Kreste mwa Mubuso wa hae. Mi hape ze mwa swanisezo yeo li bonisa fa ka ezeza cwalo Jesu. Ku cala ne ku kalile fa Pentekota ya 33 C.E. Ku kubukanywa ko, ku ka fela muta ba ba tozizwe ili ba ba ka fumaneha kwa mafelelezo a muinelo wo wa lifasi ba swaiwa lwa mafelelezo ni ku ngelwa kwa lihalimu. (Mat. 24:31; Sin. 7:1-4) Sina feela mutu ha kona ku bona hande haiba u fahalimwaa lilundu, nguli ye ni yona i lu tusa ku utwisisa hande lika ze ñwi ze ne ka ezahala mwa nako ye bato eza lilimo ze 2,000. Ki lika mañi ze ezahala ze ama Mubuso ili ze bulezwi mwa swanisezo ya Jesu? Nguli ya Jesu i bulela za nako ya ku cala, nako ya ku hula kwa licalo, ni nako ya kutulo. Mwa taba ye, lu ka nyakisisa sihulu za nako ya kutulo. *

KU BABALELWA KI JESU

3. (a) Ki lika mañi ze ne ezahezi kwa makalelo a lilimo za ma 100 C.E.? (b) Ka ku ya ka liñolo la Mateu 13:28, ki puzo mañi ye ne buzizwe, mi puzo yeo ne i buzizwe ki bo mañi? (Mu bone litaluso za kwa mafelelezo.)

³ Kwa makalelo a lilimo za ma 100 C.E., ‘mufuka ne u bonahezi’ Bakreste ba buhata ha ne ba kalile ku ba teñi mwa  lifasi. (Mat. 13:26) Kwa makalelo a lilimo za ma 300 C.E., palo ya Bakreste ba buhata ba ba li mufuka ya hula hahulu ku fita ya Bakreste ba ba tozizwe. Mu hupule kuli mwa swanisezo ya naa bulezi Jesu, babeleki ne ba kupile mulenaa bona kuli a ba lumeleze ku yo kumula mufuka. * (Mat. 13:28) Mulenaa bona naa ba alabile cwañi?

4. (a) Kalabo ya naa file mulena, yena Jesu, i patululañi? (b) Sikwata sa batu ba ba li buloto ne si zibahalile lili?

⁴ Ha naa bulela za buloto ni mufuka, Jesu naa ize: “Mu li tuhele li hulelele hamoho mwa bubeli bwa zona ku fitela nako ya kutulo.” Za naa bulezi Jesu li bonisa kuli ku zwa feela mwa linako za baapositola ku to fita ka nako ya cwale, fa lifasi ku bile ni Bakreste ba ba tozizwe ba ba li buloto. Mi za naa bulezi kwa balutiwa ba hae hasamulaho li bonisa buniti bwa taba yeo. Naa ize: “Ni inzi ni mina mazazi kaufela ku isa kwa maungulelo a muinelo wa lifasi.” (Mat. 28:20) Taba yeo i bonisa kuli Bakreste ba ba tozizwe ba ka silelezwa ki Jesu ku isa kwa mafelelezo a muinelo wa lifasi. Bakeñisa kuli palo ya Bakreste ba ba li mufuka ne i tilo ba ye tuna hahulu ku fita ya Bakreste ba ba tozizwe, ha lu zibi hande ba ne ba li mwa sikwata sa batu ba ba li buloto mwa nako ye telele yeo. Nihakulicwalo, ibato ba lilimo ze 30 pili kutulo i si ka kalisa kale, sikwata sa batu ba ba li buloto ne si zibahalile. Ne ku tile cwañi kuli sikwata seo si zibahale?

NUMWANA U ‘LUKISA NZILA’

5. Bupolofita bwa Malaki ne bu talelelizwe cwañi mwa linako za baapositola?

⁵ Lilimo-limo pili Jesu a si ka fa kale swanisezo ya buloto ni mufuka, Jehova naa susumelize mupolofita wa hae Malaki kuli a polofite lika za naa tilo bulela Jesu mwa swanisezo ya hae. (Mu bale Malaki 3:1-4.) Joani Mukolobezi ki yena numwana ya naa ‘lukisize nzila.’ (Mat. 11:10) Joani ha naa tile ka silimo sa 29 C.E., nako ya ku atula sicaba sa Isilaele ne se i sutelezi. Jesu ne li yena numwana  wa bubeli. Naa kenisize tempele ya mwa Jerusalema habeli. Lwa pili, naa ezize cwalo ha kalisa bukombwa bwa hae, mi lwa bubeli, naa ezize cwalo ha naa tuha a feza bukombwa bwa hae. (Mat. 21:12, 13; Joa. 2:14-17) Taba yeo i bonisa kuli musebezi wa Jesu wa ku kenisa tempele ne u tandile nako ye telele.

6. (a) Bupolofita bwa Malaki bu talelelizwe cwañi mwa linako za luna? (b) Jesu naa tatubile lili tempele ya kwa moya? (Mu bone litaluso za kwa mafelelezo.)

⁶ Bupolofita bwa Malaki bu talelezwa cwañi mwa linako za luna? Mwahalaa lilimo ze ñata pili silimo sa 1914 si si ka fita kale, C. T. Russell ni ba naa swalisana ni bona, ne ba ezize musebezi o swana ni wa naa ezize Joani Mukolobezi. Musebezi wa butokwa wo, ne li wa ku tusa ba bañwi ku ziba luli niti ya mwa Bibele. Baituti ba Bibele ne ba talusize hande sitabelo sa tiululo sa Kreste, ne ba lutile kuli tuto ya kuli batu ba ka yo ca mwa lihele ki ya buhata, mi ne ba shaezi kuli nako ya ku fela kwa Linako za Bamacaba ne i li fakaufi. Nihakulicwalo, ne ku na ni likwata ze ñata za bulapeli ze ne li ipapata kuli ne li latelela Kreste. Bakeñisa taba yeo, ne ku zuhile puzo ya butokwa ye ne tokwa ku alabiwa, ili puzo ya kuli: Ki bo mañi kwa likwata zeo ba ne ba li buloto? Kuli puzo yeo i alabiwe, Jesu a kala ku tatuba tempele ya kwa moya ka silimo sa 1914. Musebezi wo wa ku tatuba ni ku kenisa tempele ne u kalile ka 1914 ku isa kwa makalelo a silimo sa 1919. *

LILIMO ZA KU TATUBA NI KU KENISA TEMPELE

7. Jesu naa fumaniñi ha naa kalile ku tatuba tempele ka 1914?

⁷ Jesu naa fumaniñi ha naa kalile ku tatuba tempele? Naa fumani sikwatanyana sa Baituti ba Bibele ba ne ba tukufalezwi ili ba ne ba itusisize maata ni maluo a bona kwa ku peta musebezi wa ku kutaza ka lilimo ze fitelela 30. * Jesu ni mangeloi ba lukela ku ba ba ne ba tabile hahulu ku to fumana kuli sikwatanyana seo sa batu ba ne ba tukufalezwi hahulu se ne si swana sina mataka a  buloto ne si si ka yaululwa ki mufuka wa Satani! Nihakulicwalo, ne ku sa tokwahala ku “kenisa bana ba Livi,” ili ku talusa Bakreste ba ba tozizwe. (Mala. 3:2, 3; 1 Pit. 4:17) Kabakalañi?

8. Ki lika mañi ze ne ezahezi hamulaho wa silimo sa 1914?

⁸ Kwa mafelelezo a silimo sa 1914, Baituti ba bañwi ba Bibele ne ba zwafile kabakala kuli ne ba si ka ya kwa lihalimu. Mwa silimo sa 1915 ni sa 1916, batu ba ne ba si mwa kopano ne ba kalile ku lwanisa Baituti ba Bibele, ili nto ye ne kutiselize musebezi wa ku kutaza mwamulaho. Mi hamulaho wa lifu la Muzwale Russell mwa October 1916, batu ba bañwi mwa kopano ba kala ku kwenuhela kopano. Ba bane kwa mizwale ba 7 ba ne ba etelela kopano ya Watch Tower Bible and Tract Society ne ba lwanisize katulo ya kuli muzwale Rutherford a be yena mueteleli. Ne ba likile ku filikanya mizwale, kono mwa kweli ya August, ka silimo sa 1917, mizwale ba ne ba kwenuhezi kopano bao ba zwa fa Betele. Yeo ne li nzila ye ñwi ya naa kenisize ka yona tempele ya kwa moya Jesu! Mi hape Baituti ba bañwi ba Bibele ne ba bile ni sabo ya ku saba batu. Nihakulicwalo, Baituti ba Bibele bao ne ba itatezi ku latelela ketelelo ya Jesu ya ku kenisa tempele ya kwa moya mi ne ba ezize licinceho ze ne tokwahala. Bakeñisa kuli ne ba ezize cwalo, Jesu naa atuzi Baituti ba Bibele bao kuli ne ba li Bakreste ba niti ili ba ne ba swana sina buloto, kono naa hanile Bakreste kaufela ba buhata ili ku kopanyeleza cwalo ni batu kaufela ba ne ba fumaneha mwa bulapeli bo bu twi ki bwa Sikreste. (Mala. 3:5; 2 Tim. 2:19) Ki lika mañi ze ne ezahezi ku zwa fo? Kuli lu zibe ze ne ezahezi, ha lu nyakisiseñi hape nguli ya buloto ni mufuka.

NE KU EZAHEZIÑI KUTULO HA SE I KALILE?

9, 10. (a) Lu ka nyakisisa lika mañi? (b) Ki lika mañi ze ne kalile ku ezahala kwa makalelo a kutulo?

⁹ Jesu naa bulezi kuli: “Kutulo ki nako ya ku fela kwa lifasi” (Mat. 13:39) Kutulo yeo ne i kalile ka silimo sa 1914. Lu ka nyakisisa lika ze ketalizoho za naa polofitile Jesu kuli ne li ka ezahala ka nako ya kutulo.

 ¹⁰ Sa pili, naa polofitile za ku kumula mufuka. Jesu naa ize: “Ka nako yeo, ni ka bulelela bakutuli kuli: Pili mu kumule mufuka ni ku u tama mañata.” Hamulaho wa silimo sa 1914, mangeloi naa kalile ku ‘kumula’ mufuka, bona Bakreste ba buhata, ka ku ba kauhanya kwa Bakreste ba ba tozizwe, bona “bana ba mubuso.”—Mat. 13:30, 38, 41.

11. Ki nto mañi ye ne i tahisize kuli Bakreste ba niti ba shutane hahulu ni Bakreste ba buhata ku to fita ni la kacenu?

¹¹ Musebezi wa ku kumula mufuka ha ne u nze u zwelapili, batu ne ba iponezi hande shutano ye ne li mwahalaa likwata ze peli zeo. (Sin. 18:1, 4) Ka silimo sa 1919, ne ku tilo bonahala luli kuli Babilona yo Mutuna naa wile. Ki nto mañi ye ne i tahisize kuli Bakreste ba niti ba shutane hahulu ni Bakreste ba buhata? Ki musebezi wa ku kutaza. Mizwale ba ne ba etelela mwahalaa Baituti ba Bibele ne ba kalile ku koñomeka hahulu kuli ne ku li kwa butokwa ku mañi ni mañi wa bona kuli a kutaze taba ye nde ya Mubuso. Ka mutala, bukanyana ya Sikuwa ye ne hatisizwe ka silimo sa 1919 ili ye ne i na ni toho ya taba ye li, Ba ba Filwe Musebezi wa ku Kutaza (To Whom the Work Is Entrusted), ne i susuelize Bakreste kaufela ba ba tozizwe kuli ba kutaze fa ndu ni ndu. Bukanyana yeo ne i bulezi kuli: “Musebezi wa ku kutaza u bonahala ku ba o mutuna, kono ki musebezi wa Mulena, mi ka tuso ya ka lu fa, lu ka peta hande musebezi wo. Mu na ni tohonolo ya ku peta musebezi wo.” Baituti ba Bibele ne ba ngile cwañi taba yeo? Ka 1922, magazini ya Sikuwa ya Tawala ya Mulibeleli ne i bulezi kuli ku zwa feela ka nako yeo, Baituti ba Bibele ne ba kalisize musebezi wa bona wa ku kutaza. Ku si ka fita kale nako ye telele, Bakreste ba niti ba zibahala hahulu bakeñisa musebezi wa bona wa ku kutaza fa ndu ni ndu, ili musebezi o ba sa peta Bakreste ba ba sepahala ni kacenu.

12. Sikwata sa Bakreste ba ba li buloto si kubukanywa lili?

 ¹² Sa bubeli, naa polofitile za ku kubukanya buloto. Jesu u laela mangeloi a hae kuli: “Mu ka  yo kubukanya buloto mwa sishete sa ka.” (Mat. 13:30) Ku zwa feela ka silimo sa 1919, Bakreste ba ba tozizwe ba kubukanyelizwe mwa puteho ya Sikreste. Bakreste ba ba tozizwe ba ba ka fumaneha fa lifasi kwa mafelelezo a muinelo wo wa lifasi, ba ka ba bona ba mafelelezo ku kubukanywa ka nako ye ba ka amuhela mupuzo wa bona wa ku yo pila kwa lihalimu.—Dan. 7:18, 22, 27.

13. Liñolo la Sinulo 18:7 li patululañi ka za mo li ikutwela lihule, kamba Babilona yo Mutuna kacenu, ili ku kopanyeleza cwalo ni bulapeli bo bu twi ki bwa Sikreste?

 ¹³ Sa bulaalu, naa polofitile za ku lila ni ku kweca meeno. Ki sika mañi se si ka ezahala mangeloi ha saa kubukanyize mufuka? Ha naa bulela za muinelo o ba li ku ona batu ba ba li mufuka, Jesu naa ize: “Mi kona ko, ki kona ko ba ka yo lilela ni ku kweca meeno.” (Mat. 13:42) Kana nto yeo i sweli ya ezahala ka nako ya cwale? Kutokwa. Kacenu, bulapeli bo bu twi ki bwa Sikreste ili kalulo ya Babilona yo Mutuna, bu itumba kuli: “Ni busa sina mulena wa musali, mi ha ni mbelwa, mi ha ni na ku lila ni kamuta.” (Sin. 18:7) Bulapeli bo, bu ikutwa ku ba ni maata, mane ni ku nahana kuli bu “busa sina mulena wa musali” fahalimwaa likwata za baeteleli ba lifasi. Ka nako ya cwale, batu ba ba li mufuka ba itumba, ha ba lili. Kono muinelo wo u tuha u cinca.

14. (a) Bakreste ba buhata ba ka “kweca meeno” lili, mi ki kabakalañi? (b) Kutwisiso ya luna ye cincize ka za liñolo la Mateu 13:42 i lumelelana cwañi ni ze bulezwi kwa Samu 112:10? (Mu bone litaluso za kwa mafelelezo.)

¹⁴ Ka nako ya ñalelwa ye tuna, ili hamulaho wa ku sinyiwa kwa bulapeli kaufela bwa buhata bo bu ka ba teñi ka nako yeo, batu ba ne ba banga mwa bulapeli bo bu cwalo ba ka matela kafa ni kafa kono ha ba na ku silelezwa. (Luka 23:30; Sin. 6:15-17) Mi ha se ba lemuhile kuli ha ba koni ku silelezwa kwa sinyeho ye ba tahela, ba ka lila ni ku “kweca meeno” ka bunyemi. Sina mwa naa bulelezi Jesu mwa bupolofita bwa hae bo bu bulela za ñalelwa ye tuna, ka yona nako ye taata yeo, batu bao “ba ka inata fa lifuba kabakala ku lila.” *—Mat. 24:30; Sin. 1:7.

15. Ki sika mañi se si ka ezahala kwa mufuka, mi ki lili?

 ¹⁵ Sa bune, naa polofitile za ku nepelwa mwa liyekuyeku la mulilo. Ki lika mañi ze ka ezahala kwa mañata a mufuka? Mangeloi a ka ‘nepela mañata ao mwa liyekuyeku la mulilo.’ (Mat. 13:42) Seo si talusa kuli batu ba ba li mufuka, ba ka sinyiwa ku ya ku ile. Kamukwaocwalo, taba yeo i bonisa kuli batu ba ne ba banga mwa bulapeli bwa buhata kaufela, ba ka yundiswa kwa mafelelezo a ñalelwa ye tuna ili fa Armagedoni.—Mala. 4:1.

16, 17. (a) Ki lika mañi za bulela Jesu lwa mafelelezo mwa nguli ya hae? (b) Ki kabakalañi ha lu bulela kuli za naa bulezi Jesu mwa nguli yeo li ka talelezwa kwapili?

 ¹⁶ Sa buketalizoho, naa polofitile za ku benya. Jesu u feza bupolofita bwa hae ka ku bulela kuli: “Ka nako yeo, ba ba lukile ba ka benya sina lizazi mwa Mubuso wa Ndataa bona.” (Mat. 13:43) Taba yeo i ka ezahala lili, mi i ka ezahalela kai? Manzwi a mwa bupolofita bo bwa Jesu, a ka talelezwa  kwapili. Jesu naa sa polofiti za musebezi o ezahala fa lifasi kacenu, kono naa polofita za nto ye ne ka ezahalela kwa lihalimu. * Ha lu nyakisiseñi mabaka a mabeli ha lu bulela cwalo.

¹⁷ Ha lu kaleñi ka ku nyakisisa puzo ya pili ya kuli “ba ba lukile ba ka benya” lili? Jesu naa bulezi kuli: “Ka nako yeo, ba ba lukile ba ka benya.” (Mat. 13:43) Taba ya kuli “ka nako yeo” i ama kwa likezahalo za naa sa zo bulela Jesu za kuli batu ba ba li ‘mufuka ba ka kweca meeno mwa liyekuyeku la mulilo.’ Taba yeo i ka ezahala ka nako ya ñalelwa ye tuna. Kamukwaocwalo, ‘ku benya’ kwa Bakreste ku ka ezahala kwapili. Ha lu nyakisiseñi puzo ya bubeli ya kuli ‘ba ba lukile ba ka benyeza kai?’ Jesu naa bulezi kuli ba ba lukile ba ka ‘benyeza mwa Mubuso.’ Taba yeo i talusañi? I talusa kuli Bakreste ba ba tozizwe kaufela ba ba ka fumaneha fa lifasi hamulaho wa kalulo ya pili ya ñalelwa ye tuna, ba ka be ba swailwe kale lwa mafelelezo. Mi hamulaho wa fo, sina mo ku taluselizwe mwa bupolofita bwa Jesu bo bu bulela za ñalelwa ye tuna, Bakreste ba ba tozizwe bao ba ka kubukanyezwa kwa lihalimu. (Mat. 24:31) Mi ko ki kona ko ba ka yo benyeza “mwa Mubuso wa Ndataa bona,” mi nakonyana hamulaho wa Armagedoni, ba ka swalisana ni Jesu mwa “linyalo la Ngunyana” ka ku ba bona munyaliwa wa hae ya tabile.—Sin. 19:6-9.

MO LU TUSEZWA KI LITABA ZE

18, 19. Litaba ze lu nyakisisize ze mwa nguli ya Jesu ya buloto ni mufuka li lu tusa ka linzila lifi?

¹⁸ Litaba ze lu nyakisisize ze mwa nguli ya Jesu li lu tusa cwañi? Li lu tusa ka linzila ze taalu. Sa pili, litaba zeo li lu tusa ku ba ni kutwisiso ye tuna. Nguli yeo i patulula libaka Jehova ha tuhelela bumaswe. Jehova u ‘tuhelela lipiza za buhali’ ilikuli a lukise “lipiza za sishemo,” bona batu ba ba li buloto. * (Maro. 9:22-24) Sa bubeli, nguli yeo i lu tusa ku sepa kuli lisepiso za Mulimu za kwapili li ka talelezwa. Mafelelezo ha nze a sutelela, batu ba ba li lila za luna ba ka lika mo ba konela kaufela ku lu lwanisa, ‘kono ha ba na ku kona.’ (Mu bale Jeremia 1:19.) Sina feela Jehova mwa silelelize sikwata sa batu ba ba li buloto ka lilimo-limo, Ndataa luna ya kwa lihalimu hape u ka ba ni luna ka “mazazi kaufela” ka ku itusisa Jesu ni mangeloi.—Mat. 28:20.

¹⁹ Sa bulaalu, nguli yeo i lu tusa ku ziba sikwata sa batu ba ba li buloto. Ki kabakalañi ha lu tokwa ku ziba sikwata seo? Ku ziba Bakreste ba ba li buloto ku lu tusa ku fumana kalabo kwa puzo ya naa buzize Jesu mwa bupolofita bwa hae bo bu bulela litaba ze ñata ka za mazazi a maungulelo. Jesu naa buzize kuli: “Ki mañi luli mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso?” (Mat. 24:45) Litaba ze peli ze latelela li ka lu tusa ku alaba puzo yeo.

LITALUSO ZA KWA MAFELELEZO: (Ha mu fita fa paragilafu fo ku inzi litaluso zeo, mu li bale sina mo mu balelanga litaluso za kwatasi.)

[Litaluso za kwatasi]

[Lipuzo za Tuto]

[Chati fa likepe 10, 11]

BULOTO NI MUFUKA

 33 C.E. KU CALA KWA KALISA

MUCALI: Jesu

PEU YE NDE YA CALWA: Ku toza ka moya o kenile

SIMU: Batu

‘Mutu naa cezi peu ye nde mwa simu ya hae’ (Mat. 13:24)

SILA: Diabulosi

BATU NE BA LOBEZI: Lifu la baapositola

‘Batu ha ne ba sa lobezi, sila sa to cala mufuka’ (Mat. 13:25)

BULOTO: Bakreste ba ba tozizwe

MUFUKA: Bakreste ba buhata

“Li hulelele hamoho mwa bubeli bwa zona ku fitela nako ya kutulo” (Mat. 13:30)

1914 KUTULO YA KALISA

BABELEKI KAMBA BAKUTULI: Mangeloi

Bakreste ba ba li mufuka ba kauhanywa kwa “bana ba mubuso” ba ba tozizwe

Mufuka wa kumulwa ni ku tamiwa mañata (Mat. 13:30)

(Mu bone  maparagilafu 10 ni 11)

1919 KU KUBUKANYEZWA MWA SISHETE: Bakreste ba ba tozizwe ba kubukanyezwa mwa puteho ya Sikreste

NAKO YA KUTULO

‘Ku kubukanya buloto mwa sishete’ (Mat. 13:30)

(Mu bone  paragilafu 12)

ARMAGEDONI

Fa Armagedoni, mufuka u ka nepelwa mwa mulilo

KU BENYA HAHULU

Nakonyana hamulaho wa Armagedoni, Bakreste ba ba tozizwe ba ba sepahala, ba ba ka fumaneha fa lifasi ka nako yeo, ba ka kubukanyezwa kwa lihalimu

Ba ba lukile ba benya hahulu mwa Mubuso (Mat. 13:43) (Mu bone  maparagilafu 16, 17)

Mufuka u nepelwa mwa liyekuyeku la mulilo (Mat. 13:42) (Mu bone  paragilafu 15)

[Siswaniso se si fa likepe 13]

Swalisano ye mwahalaa bulapeli bo bu twi ki bwa Sikreste ni baeteleli ba lifasi i tuha i fela

(Mu bone  paragilafu 13)