Kana Mwa Kona ku Ekeza Kwa Buikatazo Bwa Mina Bwa ku Lemusa ba Bañwi?
Kana Mwa Kona ku Ekeza Kwa Buikatazo Bwa Mina Bwa ku Lemusa ba Bañwi?
Filimu ye ñwi ye tabisa hahulu ye si na mulumo ye bizwa A Trip Down Market Street ne i tabisize hahulu ba ne ba buha lika ze bonisa mo ne bu inezi bupilo kwa mafelelezo a lilimo za ma 1900 mwa San Francisco, kwa America. Bapangi ba filimu yeo ne ba beile kamera ye zamaya ni ku i supisa kwa mukwakwa o mutuna o patehile hahulu. Mwa filimu yeo, ne ku fumaneha lika ze cwale ka likoloi ze hohiwa ki lipizi, limota za kwakale, mane ni batu ba ba leka lika ni ba ba lekisa mitende zazi ni zazi.
Nto ye ne tisize kuli filimu yeo i tabelwe hahulu ki taba ye kulubelwa ya kuli mwendi filimu yeo ne i ezizwe ka silimo sa 1906 mwa kweli ya April, ili nakonyana feela pili ku si ka ezahala kale kozi ya zikinyeho ni mulilo ze ne bile teñi la 18 April ili ze ne bituzi batu ba ba bato eza 3,000, mi ne li batile ku sinyeleza kalulo ye ñwi ya muleneñi wo. Mwendi batu ba bañwi ba ne ba bonahezi mwa filimu yeo ne ba siyalezwi feela ki mazazi a sikai a ku pila. Bo Scott Miles, ba ba simuluha ku yo muñwi wa batu ba ne ba panga filimu yeo, ba bulela kuli: “Ni bona batu ba ba iketile kono ha ba zibi kozi ye tuha i ba wela. Mi ha u ba talima u ba utwela feela makeke.”
Muinelo wo wa swana ni muinelo o li teñi kacenu. Ni luna lu utwela makeke batu be lu yahile ni bona. Ba ikezeza misebezi ya bona zazi ni zazi ba sa lemuhi ni hanyinyani kozi ye tuha i ba wela—yona sinyeho ya lifasi le li maswe le. Kono ka ku shutana ni zikinyeho ye ne si ka libelelwa yeo, ku sa na ni kolo ye kuswani ye siyezi ya kuli lu lemuse batu be lu yahile ni bona ka za lizazi la katulo la Jehova le li taha. Ku swanela ku ba kuli mu na ni nako ye mu tomile ye mu yo kutazanga fa ndu ni ndu sunda ni sunda, kono kana mwa kona ku ekeza kwa buikatazo bwa mina bwa ku lemusa ba bañwi ka za lizazi la Jehova?
JESU NAA SI NA NAKO YA KU PUMULA
Mutala wa Jesu u ipitezi kakuli naa sa ikutwangi kuli ku na ni nako ya naa swanela ku pumula. Naa kutazanga ku mutu kaufela ya naa fumana, ibe mutelisi yani ya naa kopani ni yena mwa nzila kamba musali yani ya naa katani kwa lisima ka nako ya musihali ya ku ishumusa. (Luka 19:1-5; Joa. 4:5-10, 21-24) Niha naa lukisize kuli a pumule ka nako ye ñwi, Jesu naa itatezi ku sa eza cwalo ilikuli a lute ba bañwi. Makeke a hae kwa batu naa mu susuelize ku kutazanga hahulu isiñi hanyinyani. (Mare. 6:30-34) Batu kacenu ba likanyisa cwañi tukufalelo ya naa na ni yona Jesu?
BA ITUSISA KOLO KAUFELA YE BA FUMANA
Bo Melika ba pila mwa ndu ya fahalimu ye silelelizwe hahulu. Buñata bwa batu ba ba pila ni bona mabapa mwa muyaho wo ki baituti ba ba zwa kwa linaha li sili, ba ba itusisa mawaile a si ka ñolwa mwa buka ya mawaile, mi mabizo a bona ha si ka ñolwa fa mukoloko wa mabizo o pahekilwe mwa sibaka sa mafitelo mwa muyaho wo. Bo Melika ba itusisa kolo ye ba banga ni yona mwa sibaka sa mafitelo ni mwa sikwepe kuli ba ikambote za Mulimu ni batu ba mwa muyaho wo. Ba bulela kuli: “Ka nzila ye ñwi, ni nga kuli sibaka se ki kalulo ya ka ya simu.” Bo Melika ba shimbanga lihatiso mwa lipuo ze shuta-shutana, mi batu ba bañata baa amuhelanga matrakiti ni limagazini. Bo Melika hape ba susuezanga batu ku ya fa Webusaiti ya luna ya jw.org. Se ba kalisize lituto za Bibele li sikai.
Bo Sonia ni bona ba itukiselize ku kutaza ku mutu kaufela ye ba fumana. Ba beleka kwa kapatelanyana ka dokota yo muñwi, mi ba itomezi sikonkwani sa ku kutaza ku mutu kaufela ye ba beleka ni yena. Ne ba kalile ka ku batisisa kuli ba zibe tuso ya tokwa mutu ni mutu ni za tabela. Kihona ba itusisa nako ya pumulo ya musihali ku bata yo muñwi ni yo muñwi wa bona kuli ba ikambote ni yena za Mulimu. Ka ku eza cwalo, bo Sonia ne ba konile ku kalisa lituto za Bibele ze peli. Mi ka nako ya cwale, bo Sonia hape ba bata ku kalisa ku kutazanga kwa batu ba ba libelelanga ku bonana ni mualafi.
MU ITUSISE KOLO KAUFELA YE MU FUMANA
Muuna yo muñwi ya naa bandukile kwa zikinyeho yeo ye ne ezahezi ka 1906 u bulela kuli yeo ne li “kezahalo ye sabisa hahulu kwa likezahalo kaufela ze kile za ezahala mwa muleneñi ufi kamba ufi.” Kono likezahalo kaufela ze kile za ba teñi ha li na ku likana ni lizazi la ku lombota le li tahela batu kaufela “ba ba sa zibi Mulimu.” (2 Mates. 1:8) Jehova u lakaza hahulu kuli batu ba cince minahano ni lipilu za bona mi ba nge muhato kwa litemuso ze sweli ku shaelwa ki Lipaki za hae.—2 Pit. 3:9; Sin. 14:6, 7.
Mu na ni tohonolo ya ku tusa batu ku ziba taluso ya linako ze taata ze, ni ku ba tusa kuli ba tuhele ku ipatela za bona ilikuli ba bate za Jehova. (Zef. 2:2, 3) Kana mwa kona ku itusisa kolo kaufela ye mu fumana kuli mu kutaze ku be mu kena ni bona sikolo, be mu pila ni bona mabapa, ni kwa batu be mu kopananga ni bona ha mu nze mu eza misebezi ya mina ya ka zazi ni zazi? Kana mu ka ekeza kwa buikatazo bwa mina bwa ku lemusa ba bañwi?
[Siswaniso se si fa likepe 31]
Zikinyeho ye ne ezahezi ku si na temuso ka 1906 ni mulilo o no tumbukile ne li konile ku sinya kalulo ye tuna fahalaa muleneñi wa San Francisco
[Manzwi a bañi ba siswaniso]
Siswaniso sa ba U.S. National Archives
[Siswaniso se si fa likepe 32]
Kana mwa kona ku itusisa kolo kaufela ye mu fumana kuli mu kutaze kwa batu ha mu nze mu eza misebezi ya mina ya ka zazi ni zazi?