ZE EZAHEZI MWA BUPILO
Ni Shwelwa ki bo ndate —Ni Fumana bo ndate
BO NDATE ne ba pepezwi mwa tolopo ye bizwa Graz, mwa Austria, ka silimo sa 1899. Ka nako ya Ndwa ya Lifasi ya Pili, bo ndate ne ba sa li mikulwani. Ndwa ya Lifasi ya Bubeli ha i kalisa ka silimo sa 1939, bo ndate ne ba hapelelizwe ku kena busole mwa naha ya Germany. Bo ndate ne ba bulailwe mwa ndwa ka nako ye ne ba lwana mwa naha ya Russia ka silimo sa 1943. Ka bumai, kona mo ne ku tezi kuli ni latehelwe ki bo ndate inze ni na ni feela lilimo ze peli za buhulu, kacwalo ha ni si ka ba ni kolo ya ku ziba bo ndate. Ha ne ni yanga kwa sikolo, ne ni ikutwanga hahulu bumaswe ku ziba kuli banana be ne ni kena ni bona sikolo ne ba na ni bo ndataa bona na inze ni si na. Ha ne ni sa li mukulwani, ne ni omba-ombilwe ha ne ni itutile kuli Ndataa luna wa kwa lihalimu, ha koni ku shwa.
ZE NE NI TALIMANI NI ZONA HA NE NI LI MWA SIKWATA SA BANANA BA NE BA ITUTA LIKA ZE ÑWI
Ha ne ni na ni lilimo ze 7, ne ni kalile ku swalisana ni kopano ye luta banana mwa ku ezeza lika mwa bupilo. Kopano ye, ye fumaneha mwa lifasi kaufela, ne i kalile ka silimo sa 1908 mwa naha ya Britain, mi ne i kalisizwe ki yo muhulu wa masole wa libizo la Robert Stephenson Smyth Baden-Powell. Ka lilimo sa 1916, yo muhulu wa masole yo a kalisa ku lutanga bashimani litaba ze ñwi (Cub Scouts).
Ne ni ikolanga hahulu la Mukibelo ni la Sunda ha ne lu potelanga libaka ze ñwi mwa naha. Ha ne lu li kwa libaka ko, ne lu lobalanga mwa litende, ne lu tinanga mayunifomu, mi ne lu caulanga ha ne ku nze ku lizwa milupa. Ne ni ikolanga ku bapala ni balikani ba ka ba ne lu li ni bona kwa sibaka seo. Ha ne lu li kwa minganda yeo, ne lu opelanga lipina ka nako ya manzibwana inze lu tona fa liiso, mi hape ne lu bapalanga lipapali mwa mushitu. Hape ne lu itutile lika ze ñata ka za pupo, ili ze ne tahisize kuli ni late hahulu lika za bupile Mubupi wa luna.
Bashimani ba ba mwa likwata zeo (Boy Scouts) ba lutiwanga mwa ku ezeza lika ze nde zazi ni zazi mi hape ba lutiwanga mwa ku lumeliseza bashimani ba bañwi (Boy Scouts) ka ku bulela kuli “Mu Itukiseze Kamita.” Ne ni tabelanga hahulu lika zeo. Mwa sikwata sa luna ne ku na ni bashimani ba ba fitelela 100, mi ba ba bato fitelela licika ne ba li mwa bulapeli bwa Katolika, licika le liñwi la bashimani bao ne ba li mwa bulapeli bwa Protestanti, mi a li muñwi naa li Mubuddha.
Ku zwa ka silimo sa 1920, batu ba ba mwa sikwata seo ne ba kuta-kutelanga ku eza mikopano hamulaho wa lilimonyana. Ne ni yanga ku ye miñwi ya mikopano yeo. Wo muñwi wa mikopano yeo ne u ezelizwe mwa Bad Ischl, mwa kweli ya August ka silimo sa 1951, mi o muñwi ne u ezelizwe mwa tolopo ya Birmingham, ili mwa England, ka silimo sa 1957 ili mwa kweli ya August. Mi kwa mukopano wo ne ku fumanehile batu (Scouts) ba ba bato eza 33,000 ili ba ne ba zwa mwa linaha ze 85. Hape ne ku na ni batu ba ba bato eza 750,000 ba ne ba tile kwa mukopano wo. Yo muñwi wa batu bao ne li muoli Elizabeth ya naa zwa kwa naha ya England. Ne ni ikutwa kuli ku ba mwa sikwata sa bashimani bao (Boy Scouts) ne ku swana sina ku ba mwahalaa batu ba ba swalisani ka ku ba mizwale. Ne ni sa zibi kuli ne ni tuha ni fumana sikwata sa batu ba bande ili ba ba lata Mulimu.
NI KOPANA LWA PILI NI MUTU YA LI PAKI YA JEHOVA
Mwahalaa kweli ya March ni April ili ka silimo sa 1958, ne ni tuha ni feza kosi ya ka ya ku ba weta mwa Hotela ye nde hahulu ye bizwa Wiesler ye fumaneha mwa tolopo ya Graz, ili mwa Austria. Mutu ye ne ni sebeza ni yena ya bizwa Rudolf Tschiggerl ili ya naa ziba hahulu ku panga keke ye nde naa kutalize ku na ka ku tandalelwa. Mi lo ne li lona lwa pili ku utwa niti ka za Mulimu. Bo Rudolf Tschiggerl ne ba ni bulelezi kuli Bibele ha i luti za tuto ya Silaalu. Ne ni bulelezi bo Rudolf Tschiggerl kuli tuto yeo ya fumaneha mwa Bibele, mi ne ni bulezi cwalo ka ku bata feela ku ba kolwisa kuli ze ne ba ni bulelezi ne si za niti. Ne ni lata hahulu bo Rudolf Tschiggerl mi ne ni bata kuli ba kutele kwa Keleke ya Katolika.
Bo Rudolf, be ne ni bizanga kuli Rudi, ne ba bata ku ni fa Bibele. Ne ni ba bulelezi kuli Bibele ye ne ni bata feela neeli ya Katolika. Kacwalo, bo Rudolf ba ni fa Bibele ye ne ni tokwa yeo, mi ha ni kalisa feela ku i bala, na fumana trakiti mwahali ye ne hatisizwe ki ba Watchtower Society. Bo Rudi ki bona ba ne ba beile trakiti yeo mwa Bibele. Ne ni si ka tabela trakiti yeo kakuli ne ni ikutwa kuli lihatiso ze cwalo ne li kona ku utwahala kuli ki za niti ha u li bala kono inze li si za niti. Kono ne ni tabela ku ikambota ni bona litaba za mwa Bibele. Bakeñisa temuho ye ne ba na ni yona, bo Rudi ne ba si ka ni fa buka kamba magazini ifi kamba ifi. Na ni bo Rudi ne lu nyakisisanga litaba za mwa Bibele ibato ba ka likweli ze taalu. Fokuñwi ne lu ikambotanga litaba za mwa Bibele ku isa busihu.
Ha se ni felize kosi ya ka kwa hotela, boma ba ni isa kwa sikolo se siñwi kwa hotela. Sikolo seo ne si fumaneha mwa Bad Hofgastein, ili tolopo ye mwa musindi, ili kwa Alps. Sikolo seo ne si li kalulo ya hotela ye tuna ye bizwa Grand Hotel mwa Bad Hofgastein, kacwalo, fokuñwi ne ni yo sebezanga kwa hotela ye tuna yeo kuli ni be ni yeloseli.
NI POTELWA KI LIKAIZELI BA BABELI BA BA LI BALUMIWA
Bo Rudi ne ba lumelelize keyala ya ka ye nca kwa ofisi ya mutai wa Vienna, mi mutai wa kupa likaizeli ba babeli ba ne ba li balumiwa ka nako yeo ili bo Ilse Unterdörfer ni bo Elfriede Löhr, kuli ba to ni potela. * Zazi le li ñwi ha ne ni li kwa musebezi, muuna ya naa amuhelanga bapoti a ni biza mi a ni bulelela kuli fande ku na ni basali ba babeli ba ba inzi mwa mota mi ne ba bata ku ambola ni na. Ne ni komokile kakuli ne ni sa zibani ni basali bao, nihakulicwalo se ni ya fande kuli ni yo bonana ni bona. Hasamulaho na lemuha kuli bo Ilse ni bo Elfriede ne ba li Lipaki ba ne ba isezanga batu libuka ka nako ye ne u kwalilwe musebezi wa ku kutaza ki ba Nazi mwa naha ya Germany. Pili Ndwa ya Lifasi ya Bubeli i si ka kalisa kale, likaizeli ba babeli bao ne ba tamilwe ki mapokola ba kwa German (Gestapo) mi ne ba isizwe kwa munganda wa tukufazo wa kwa Lichtenburg. Ka nako ya ndwa, likaizeli bao ne ba isizwe kwa munganda wa kwa Ravensbrück, ili bukaufi ni tolopo ye bizwa Berlin.
Likaizeli bao ne ba bata ku likana ni boma kwa lilimo za ku pepwa, kona libaka ha ne ni ba kuteka hahulu. Ne ni sa lati ku ba sinyeza nako ka ku ikambota ni bona mi hamulaho ni ku ba bulelela kuli ha ni tabeli. Kacwalo na ba kupa kuli ba ni tiseze mukoloko wa mañolo a bulela za lituto za Katolika a bonisa kuli papa wa pili ne li muapositola Pitrosi ni kuli bopapa ba bañwi kaufela ne ba filwe maata ki yena, ili maata a zwa kwa baapositola. Ne ni bulelezi likaizeli bao kuli ne ni ka nga mukoloko wa mañolo ao ni ku ya ku muprisita ya naa pila mwa silalanda sa luna kuli ni yo ikambota ni yena. Ne ni nahana kuli ku eza cwalo ne ku ka ni tusa ku fumana niti.
KU ITUTA NITI KA ZA NDATE YA KENILE WA KWA LIHALIMU
Keleke ya Katolika i lumela kuli manzwi a Jesu a ñozwi kwa Mateu 16:18, 19 a lumelelana ni tuto ya bona ya kuli maata a na ni ona papa a simuluha ku muapositola Pitrosi. Keleke ya Katolika hape i luta kuli papa, ya zibahala ka libizo la Ndate ya Kenile, ha koni ku eza mafosisa ha bulela za lituto za bulapeli. Batu ba bañata ba ba mwa bulapeli bwa Katolika ba lumela taba yeo mi tumelo ya bona i tomile fa tuto yeo. Ni na ne ni lumela cwalo mi ne ni nahana kuli haiba papa u bulela kuli tuto ya Silaalu ki ya niti, u zibe taba yeo ne i lukela ku ba ya niti. Kono ne ni nahana kuli haiba papa wa kona ku eza mafosisa, u zibe tuto ya Silaalu ya kona ku ba ya buhata.
Ha ne ni ile ku yo ikambota ni muprisita, naa palezwi ku alaba lipuzo za ka. Mwa sibaka sa ku alaba lipuzo za ka, a ni fa buka ye ne talusa za maata a simuluha kwa baapositola. Se ni nga buka yeo ni ku yo i bala kwa ndu. Ha se ni felize ku i bala, na kutela ku muprisita yo, mi na yo mu buza lipuzo ze ñwi ze ñata. Muprisita yo naa palezwi ku alaba lipuzo za ka mi sa bulela kuli: “Ha ni koni ku ku kolwisa, mi ni wena ha u koni ku ni kolwisa. . . Kihona ku felile wa kona ku ya cwale.” Muprisita yo naa sa tabeli ku zwelapili ku ikambota ni na.
Zeo ha li felile, na itukiseza ku ituta Bibele ni bo Ilse ni bo Elfriede. Basali ba babeli bao ne ba ni lutile litaba ze ñata ka za Ndate ya Kenile wa kwa lihalimu, yena Jehova Mulimu. (Joa. 17:11) Likaizeli ba babeli bao ne ba zamaiselize mikopano mwa ndu ya lubasi lo ne lu tabela ku ituta Bibele kakuli ka nako yeo ne ku si na puteho mwa sibaka seo. Kwa mikopano yeo, ne ku fumanehile feela batu ba sikai. Ne ku si na muzwale ya naa kolobelizwe ya naa kona ku zamaisa mikopano, kacwalo bo Ilse ni bo Elfriede ne ba nyakisisanga hamoho litaba zeo kwa mikopano. Fokuñwi muzwale naa zwanga kwa tolopo ye ñwi ni ku to fa ngambolo ya nyangela mwa muzuzu o ne lu lifelanga kuli lu kopanele mwateñi.
NI KALISA KU YA MWA BUKOMBWA
Bo Ilse ni bo Elfriede ne ba kalile ku ituta Bibele ni na mwa kweli ya October ka silimo sa 1958. Ne ni kolobelizwe hamulaho wa likweli ze taalu ku zwa fo ili mwa January ka 1959. Ni si ka kolobezwa kale, ne ni kupile bo Ilse ni bo Elfriede kuli ni yange ni bona mwa bukombwa bwa fa ndu ni ndu ilikuli ni bone mo ku kutalezwa. (Lik. 20:20) Ha se ni kutalize ni bona lwa pili, na ikupela kuli ni fiwe kalulo ya simu mo ni ka kutalezanga. Ba ni fa munzi mo ne ni ka kutalezanga, mi ne ni yanga mwa munzi wo ni nosi ku yo kutaza fa ndu ni ndu mane ni ku eza misipili ya makutisezo kwa batu ba ne ba tabela. Muzwale wa pili ku kutaza ni yena mwa bukombwa ne li muokameli wa maeto ya naa tilo lu potela hasamulaho.
Ka silimo sa 1960, ha se ni felize kosi ya ka, na kutela habo na kuli ni yo lika ku luta batu ba mwa lubasi lwa ka niti ya mwa Bibele. Nihaike kuli ha ku na ya kalile lapela mwa lubasi lwa hesu, ba bañwi ba tabela ku ituta Bibele.
BUPILO BWA MWA SEBELEZO YA NAKO KAUFELA
Ka silimo sa 1961, ofisi ya mutai ne i lumile mañolo a naa susueza mizwale ni likaizeli kuli ba nahanisise za ku eza bupaina. Ka nako yeo ne ni li likwasha mi ne ni na ni buikangulo bo bunde, kacwalo na nahana za ku kalisa ku eza bupaina. Ne ni nahana kuli ne ni tokwa ku leka mota kona ni ka eza bupaina, mi se ni buza muokameli wa maeto muzwale Kurt Kuhn, mwa naa ikutwela haiba ni beleka ka likwelinyana ilikuli ni like mota. Muzwale yo naa ni alabile ka ku ni buza kuli, “Kana Jesu ni baapositola ne ba tokwa mota kuli ba eze musebezi wa nako kaufela?” Puzo ya naa ni buzize muzwale yo, ne i ni tusize ku ziba ze ne ni swanela ku eza. Ku zwa feela fo, na lela ku eza bupaina. Bakeñisa kuli ne ni belekanga lihola ze 72 mwa hotela mwa liluko la za ku apeha lico, ne ni tokwa ku eza licinceho ze ñwi.
Na buza mubelekisi wa ka haiba naa ka ni lumeleza kuli ni belekange lihola ze 60 mwa sibaka sa ku beleka lihola ze 72. Mubelekisi wa ka a lumela, mi mane a zwelapili ku ni lifanga tuwelo ye swana ni ye ne ni holanga ha ne ni sebezanga lihola ze 72. Hamulaho wa nakonyana, na mu buza haiba na ka ni lumeleza ku sebezanga feela lihola ze 48 ka sunda. Hape ni fo a lumela, mi naa sa ni lifanga tuwelo ya naa ni lifanga sapili. Ku zwa fo hape na mu kupa kuli ni sebezange feela lihola ze 36 mwa sunda, mi a lumela. Ne ni komokile hahulu kuli mubelekisi wa ka naa sa ni holisanga masheleñi a swana! Ku bonahala kuli mubelekisi wa ka naa sa lati kuli ni tuhele musebezi. Bakeñisa kuli ne ni belekanga feela lihola ze 36 kwa musebezi, ku eza cwalo ne ku ni tusize kuli ni kale ku eza bupaina bwa kamita. Ka nako yeo, mapaina ne ba tokwa ku bihanga lihola ze 100 ka kweli.
Hamulaho wa likweli zee ne, na ketiwa ku ba paina ya ipitezi mi hape na ketiwa ku ba mutangaa puteho (muswalisanisi wa sitopa sa baana-bahulu), mwa puteho ye nyinyani ye mwa tolopo ya Spittal an der Drau. Ka nako yeo, mapaina ba ba ipitezi ne ba tokwa ku bihanga lihola ze 150 ka kweli. Ne ni si na mutu wa ku sebezanga ni yena mwa bukombwa, kono ne ni tusiwanga hahulu ki kaizeli Gertrude Lobner, ya naa sebeza sina mutusi wa mutangaa puteho (muñoli wa puteho.) *
NI FIWA MISEBEZI YE MIÑATA YE MINCA
Ka silimo sa 1963, na ketiwa ku ba muokameli wa mupotoloho. Hañata ne ni zamayanga ka sitima ku zwa fa puteho ye ñwi ku ya ku ye ñwi, inze ni shimbile mikotana ye bukiti. Mizwale ba bañata ne ba si na limota, kacwalo ha ku na muzwale ya naa tahanga ku to ni nga fa sitishini sa litima. Ne ni sa lati ku iponahalisa kwa mizwale ba ka, kacwalo ne ni sa batangi mota ye ne ka ni isanga kwa mandu a mizwale, kamukwaocwalo, ne ni zamayanga ka mahutu ku ya kwa mandu a bona.
Ka silimo sa 1965, ne ni memilwe kwa Sikolo sa Giliadi mi ne ni zo kena mwa sitopa sa bu 41. Buñata bwa baituti mwa sitopa se ne ni li ku sona ne li makwasha, ku kopanyeleza cwalo ni na. Ha se lu kwazize kwa sikolo, ne ni komokile hahulu kuli ne ni lumilwe ku yo sebeleza mwa mupotoloho o ne u li mwa naha ya hesu ya Austria. Kono pili ni si ka zwa kale kwa United States, ne ni kupilwe kuli ni sebeze ni muokameli wa mupotoloho ka lisunda zee ne. Ne ni itebuhile hahulu ku sebeza ni muzwale Anthony Conte. Muzwale Anthony Conte naa na ni lilato, naa lata hahulu bukombwa, mi naa ziba hande ku kutaza. Ne ni sebelize hamoho ni muzwale Anthony Conte kwa libaka ze kwa mutulo wa New York ili mwa tolopo ya Cornwall.
Ha ne ni fitile kwa Austria, ne ni lumilwe ku yo sebeleza mwa mupotoloho ili ko ne ni zo kopana ni kaizeli wa likwasha ya buheha wa libizo la Tove Merete. Kaizeli yo naa huliselizwe mwa niti ku zwa feela inze a na ni lilimo ze 5 za ku pepwa. Mizwale ha ba lu buzanga mo ne ku tezi kuli lu kopane, lu ba alabanga ka lisheha kuli, “Ofisi ya mutai ki yona ye ne lukisize kuli lu kopane.” Ne lu nyalani ka silimo se ne si tatami ili mwa kweli ya April ka silimo sa 1967, mi ne lu zwezipili hamoho mwa musebezi wa maeto.
Liñolo la Maroma 8:15 li talusa ze kona ku tahisa kuli batu ba bañwi ba be ni bulikani bo bu ipitezi ni Jehova ni ku ba bana ba hae ba kwa moya. Bana ba Mulimu bao ba mu bizanga ka lilato kuli “Abba, Tate!” Ka silimo sa 1968, ni na ne ni ikutwile kuli ni yo muñwi wa bana ba Mulimu. Ku zwa feela ka silimo seo, ni lemuhile kuli ka sishemo sa hae se situna, Jehova u ni añuzi kuli ni be mwanaa hae wa kwa moya. Ku zwa feela ka nako yeo, ni bile yo muñwi wa mizwale ba ba tozizwe.
Na ni bo Merete lu sebelize hamoho mwa mupotoloho ni mwa sikiliti ku isa ka silimo sa 1976. Fokuñwi ka nako ya maliha, ne lu lobalanga mwa musiyo mo ne ku bata hahulu. Zazi le liñwi ha lu zuha, ne lu fumani kuli kubo ya luna kwa litoho i kangezi. Kwa mafelelezo lwa ikatulela ku shimbanga mushini o ne u tahisanga moya o futumala ilikuli u lu tuse ku futumalelwa busihu. Mwa libaka ze ñwi, ha ne lu batanga ku ya mwa sitapelo busihu, ne lu zamayanga fa litwa kuli lu yo fita kwa sitapelo se ne si yahezwi fande. Ne lu si na muzuzu mo ne lu kona ku ina, kacwalo, la Mubulo ne lu inanga mwa ndu mo ne lu fitezi mwa sunda ye ne lu potela puteho. Mi ne lu nanuhanga la Bubeli kakusasana ni ku ya kwa puteho ye tatama.
Ni ya tabile ku bulela kuli ka lilimo-limo, musalaa ka ye ni lata u zwezipili ku ni tusa hahulu. Musalaa ka u lata hahulu bukombwa, mi ha ni tokwangi ku mu susueza kuli a ye mwa bukombwa. U lata hahulu balikani mi u iyakatwanga hahulu batu ba bañwi. Ku eza cwalo ku lu tusize hahulu.
Ka silimo sa 1976, ne lu memilwe ku yo sebeleza kwa ofisi ya mutai wa Vienna ili mwa Austria, mi ne ni ketilwe ku ba mwa Katengo ka Mutai. Mutai wa Austria ka nako yeo, ne u okamela linaha za kwa upa wa Europe mi mutai wo ne u bonanga teñi kuli mizwale ni likaizeli ba mwa linaha zeo ba amuhela lihatiso muuso wa mwa linaha zeo inze u sa zibi. Muzwale Jürgen Rundel ki yena ya naa etelela mwa musebezi wo, mi ne ni bile ni tohonolo ya ku sebeza ni yena. Hasamulaho, ne ni kupilwe kuli ni yo okamela musebezi wa ku toloka lihatiso mwa lipuo ze 10 ze ne bulelwa mwa linaha za upa wa Europe. Bo Jürgen ni bakubona bo Gertrude, ba sa sebeza ka busepahali sina mapaina ba ba ipitezi mwa Germany. Ku kala mwa silimo sa 1978, mutai wa Austria ne u hatisanga limagazini ni ku li eza fotokopi mwa lipuo ze 6 fa mitende ye minyinyani. Hape ne lu lumelanga limagazini kwa batu ba ne ba tabela ku bala mwa linaha ze ñwi. Muzwale Otto Kuglitsch ya sebeleza kwa ofisi ya mutai wa Germany ni bakubona, ne li yena ya naa etelela mwa misebezi yeo.
Mizwale ba kwa upa wa Europe ni bona ne ba hatisanga libuka za mwa linaha za bona, ka ku itusisa mushini o eza fotokopi kamba mushini o panga mafilimu. Kono mizwale bao ne ba tokwa ku tusiwa ki mizwale ba mwa linaha ze ñwi. Jehova naa silelelize musebezi wa bona. Ha ne lu li mwa mutai, ne lu tabezi ku ba ni mizwale ba ne ba sebelize ka busepahali ka nako ye ne u kwalezwi musebezi wa ku kutaza ka lilimo ze ñata.
MUSIPILI O IPITEZI WA KU YA KWA ROMANIA
Ka silimo sa 1989, ne ni bile ni tohonolo ya ku yo pota kwa Romania ni Muzwale Theodore Jaracz, ya naa li mwa Sitopa se si Etelela. Mulelo o ne lu yezi ko ne li wa kuli lu yo tusa sikwata se situna sa mizwale kuli ba kutele mwa kopano. Ku zwa ka silimo sa 1949, mizwale ne ba ikauhanyize kwa kopano ni ku ipangela liputeho za bona beñi. Mizwale bao ne ba zwezipili ku kutaza ni ku kolobeza batu ba ne ba tabela. Mane ne ba tamiwanga kabakala ku hana ku kena busole, sina feela mo ne ba tamezwi mizwale mwa kopano. Musebezi wa ku kutaza ne u sa kwalezwi mwa Romania, kamukwaocwalo, ne lu na ni ku kopanela kwa mukunda kuli lu si ke lwa bonwa ki ba muuso. Ne lu kopanezi mwa ndu ya Muzwale Pamfil Albu, ni baana-bahulu ba bane ba ne ba li misumo hamohocwalo ni bayemeli ba mwa naha ya Romania ba ne ba li mwa Katengo ka Naha. Hape ne lu li ni muzwale Rolf Kellner, ili mutoloki ya naa zwa kwa Austria.
Fa lizazi la bubeli busihu ha ne lu ambola, Muzwale Albu a susueza baana-bahulu sina yena ba bane kuli ba swalisane ni luna. Naa bulezi kuli: “Haiba lu sa ngi muhato onafa, mwendi ha lu na ku ba ni kolo ya ku eza cwalo kwapili.” Hamulaho wa mukopano wo, mizwale ba ba bato eza 5,000 ba kutela mwa kopano. Taba yeo ne i bonisize kuli Jehova u tuzi, mi Satani u swabile!
Kwa mafelelezo a silimo sa 1989, pili kopano ya Komyunizimu i si ka kwalelwa kale mwa linaha za Upa wa Europe, Sitopa se si Etelela sa lu mema na ni musalaa ka kuli lu tutele kwa sibaka se situna sa zamaiso ya lifasi kamukana mwa New York. Taba yeo ne i lu komokisize hahulu. Ne lu kalile ku sebeleza fa Betele ya Brooklyn mwa July ka 1990. Ka silimo sa 1992, ne ni ketilwe kuli ni tusange mwa Katengo ka Sebelezo ka Sitopa se si Etelela, mi ku zwa feela mwa kweli ya July 1994, ni bile ni tohonolo ya ku sebeza mwa Sitopa se si Etelela.
KU HUPULA ZE NE EZAHEZI KWAMULAHO NI KU NAHANA ZE KA EZAHALA KWAPILI
Nako ye ne ni sebezanga mwa hotela sina weta i felile kale. Ka nako ya cwale ni ikola ku lukisa sico sa kwa moya ni mizwale ba bañwi ni ku si fa kwa mizwale ni likaizeli mwa lifasi kaufela. (Mat. 24:45-47) Ni itumela hahulu ha ni hupula lilimo ze 50 ze ni sebelize mwa sebelezo ye ipitezi ya ka nako kaufela. Ni banga ni tabo ye tuna ha ni bona Jehova mwa fuyaulezi musebezi o eziwa ki mizwale mwa lifasi kaufela. Ni tabela ku fumanehanga kwa Mikopano ya macaba ya Lipaki za Jehova, ili ko lu yo itutanga za Ndataa luna ya kwa lihalimu, Jehova, ni za niti ya mwa Bibele.
Ni sepa kuli batu ba bañata ba ka ituta Bibele, ba ka amuhela niti, mi ba ka sebeleza Jehova ka ku swalisana hamoho ni mizwale ni likaizeli ba Sikreste mwa lifasi kaufela. (1 Pit. 2:17) Ni nyolelwa ku bona zuho ya fa lifasi inze ni inzi kwa lihalimu mi kwa mafelelezo ni ku bona bo ndate ba ba ni pepa. Ni sepa kuli bo ndate, boma, ni ba bañwi bahabo na kaufela ba ka bata ku lapela Jehova mwa Paradaisi.
Ni nyolelwa ku bona zuho ya fa lifasi inze ni inzi kwa lihalimu mi kwa mafelelezo ni ku bona bo ndate ba ba ni pepa