1, 2. Jehova u ambolanga cwañi kwa batanga hae?

JEHOVA u etelezi batu ba hae ku zwa feela kwamulaho. Kwakale, Mulimu naa itusisanga mangeloi, lipono, ni litolo kuli a patulule ze ne ka ezahala kwapili kamba kuli a fe batu misebezi ye miñwi. (Num. 7:89; Ezek. 1:1; Dan. 2:19) Fokuñwi, Mulimu naa ketanga batu kuli ba mu yemele kamba kuli ba fe batu litaelo za hae. Ku si na taba ni mo ne ba felwanga batu linzwi la Jehova, ba ne ba utwanga litaelo za hae ne ba fuyaulwanga.

² Kacenu, Jehova u itusisa Bibele, moya wa hae o kenile, ni puteho kwa ku lu etelela. (Lik. 9:31; 15:28; 2 Tim. 3:16, 17) Ketelelo ya hae ya utwahala hande luli kuli mane ku swana feela inge kuli lu utwa Mulimu ha lu bulelela kuli: “Nzila ki yona ye, mu zamaye ku yona.” (Isa. 30:21) Jehova hape u itusisa Jesu kuli a lu bulelele za bulela Jehova ka sibili. Jehova u ketile Jesu kuli a etelele puteho ka ku itusisa “mutanga ya sepahala ya na ni kutwisiso.” (Mat. 24:45) Ha lu swaneli ku nyinyafaza ketelelo ye lu fiwa, kakuli, kuli lu to fumana bupilo bo bu sa feli, lu tokwa ku latelela ketelelo yeo.—Maheb. 5:9.

3. Ki lika mañi ze kona ku lu tibela ku utwa Jehova ka ku tala? (Mu bone siswaniso se si fahalimu.)

³ Satani wa ziba kuli ketelelo ya lu fa Jehova i ka lu pilisa, kacwalo u lika ku lu yembulula kuli lu si ke lwa latelela ketelelo yeo. Hape pilu ya luna ye si ka petahala i kona ku bata kuli lu  si ke lwa utwa Jehova ka ku tala. (Jer. 17:9) Mwa taba ye, lu ka ituta ze kona ku lu tusa ku ambuka lika ze kona ku lu palelwisa ku utwa za bulela Mulimu. Hape lu ka ituta mo ku utwa Jehova ni ku ambola ni yena mwa tapelo ku kona ku lu tuseza ku zwelapili ku ba bukaufi ni yena ku si na taba ni ze kona ku ezahala.

4. Satani u lika cwañi ku lyanganisa mo ba nahanela batu?

⁴ Satani u sweli ku lika ku lyanganisa mo ba nahanela batu ka ku itusisa litaba za buhata. (Mu bale 1 Joani 5:19.) Mitende, libuka, limagazini, liwayalesi, TV, ni Intaneti li itusiswa kwa ku hasanya litaba mwa lifasi kaufela. Lika zeo li itusiswa kwa ku hasanya litaba ze tusa, kono hañata li yemelanga mikwa ye sa lumelelani ni likuka za Jehova. (Jer. 2:13) Ka mutala, mwendi taba ye ñwi ye kona ku hasanywa ki ya kuli ha ku na se si fosahalile muuna ha nyala muuna yo muñwi kamba musali ku nyala musali yo muñwi. Litaba zeo li tahisanga kuli batu ba bañata ba ikutwe kuli ze i bulela Bibele ka za kalombe li taata hahulu ku li latelela.—1 Makor. 6:9, 10.

5. Lu kona ku ezañi kuli lu si ke lwa lyanganiswa ki litaba za buhata za Satani?

⁵ Batu ba ba lata likuka za Jehova ba kona ku ezañi kuli ba si ke ba lyanganiswa ki litaba za buhata za Satani? Ba kona ku ziba cwañi lika ze nde ni lika ze maswe? Bibele i bulela kuli: ‘Kiha ka itemuhela yona ka ku ya ka linzwi la Mulimu.’ (Samu 119:9) Linzwi la Mulimu le li ñozwi li lu tusa ku ziba litaba za niti ni litaba za buhata. (Liprov. 23:23) Jesu naa bulezi kuli lu tokwa “linzwi kaufela le li zwa mwa mulomo wa Jehova.” (Mat. 4:4) Mwa Bibele, Jehova u lu fa likuka ze lu tokwa ku ituta mwa ku li sebeliseza. Ka mutala, pili ku si ka ñolwa kale mulao o hanisa bubuki, Josefa naa ziba kuli ku lobala ni musalaa Potifaro ki sibi ku Mulimu. Josefa mane naa si ka nahana kuli nako ye ñwi ite a foseze Jehova. (Mu bale Genese 39:7-9.) Nihaike kuli musalaa Potifaro naa hapelelize Josefa ka nako ye telele, Josefa naa utwile linzwi la Jehova isiñi ku teeleza ku musalaa Potifaro. Ni luna kacenu lu swanela ku teelezanga kwa linzwi la Jehova isiñi kwa lilata le li zwelapili la litaba za Satani za buhata.

6, 7. Lu swanela ku ezañi kuli lu si ke lwa latelela kelezo ya Satani ye maswe?

⁶ Mwa lifasi ku atile litaba za bulapeli ze lyanganisa, mi batu ba bañata ba ikutwa kuli ha ku konahali ku fumana bulapeli bwa niti. Kono haiba lwa tabela ku utwa Jehova, u ka lu tusa ku fumana niti ka bunolo. Lu tokwa ku ikatulela ye lu ka utwa. Ku taata hahulu ku teeleza kwa batu ba babeli ha ba bulela ka nako ye swana. Sina feela lingu ha li ziba linzwi la mulisanaa zona, ni luna lu tokwa ku ziba linzwi la Jesu, yena ya ketilwe ki Jehova kuli a lu lise.—Mu bale Joani 10:3-5.

⁷ Jesu naa bulezi kuli: “Mu ise mamelelo kwa lika ze mu utwa cwale.” (Mare. 4:24) Litaelo za Jehova za utwahala mi li lukile, kono kuli lu utwe za bulela Jehova, lu tokwa ku ba ni mubonelo o swanela.  Haiba lu sa tokomeli, mwendi lwa kona ku latelela kelezo ye maswe ya Satani mwa sibaka sa ku latelela ketelelo ya Mulimu ye lilato. Ni kamuta mu si ke mwa tuhelela lipina za lifasi, mafilimu, liprogilamu za fa TV, libuka, balikani, baluti, kamba batu ba ba twi ki licaziba, ku zamaisa bupilo bwa mina.—Makolo. 2:8.

8. (a) Pilu ya luna i kona ku tahisa cwañi kuli ku be bunolo ku Satani ku lu lyanganisa? (b) Ku kona ku ezahalañi ku luna haiba lu sa ngi muhato wa ku lukisa miinelo ya luna ka nako ye lu fokola?

⁸ Satani wa ziba kuli lu baezalibi. Ha lu kukueza ku eza lika ze maswe, ku kona ku lu bela taata ku zwelapili ku sepahala ku Jehova. (Joa. 8:44-47) Ka mutala, mwendi lu tuhezi ku lapelanga, ha lu sa yanga mwa bukombwa kamita, kamba mwendi lu kalile ku sa fumanehanga kwa mikopano. Lika zeo kaufela ki lisupo ze lu lemusa ka za lika ze mwa pilu ya luna, mi lwa kona ku kena mwa butata haiba lu sa ezi se siñwi. Hanyinyani-hanyinyani haiba lu sa tokomeli, lwa kona ku tuhela ku utwa linzwi la Jehova. Nako ha inze i ya, lwa kona ku latelela litakazo za luna ni ku eza lika ze maswe ze ne lu si ka lela ku eza. (Maro. 7:15) Kono lwa kona ku ambuka ku eza mafosisa ao haiba lu zwelapili ku lemuha lika ze kona ku tahisa kuli lu eze mafosisa, mi hape lu swanela ku lukisa miinelo kapili-pili. Haiba lu utwa linzwi la Jehova ka tokomelo, ha lu na ku teeleza kwa litaba za bakwenuheli ni kamuta.—Liprov. 11:9.

9. Ki kabakalañi ha ku li kwa butokwa hahulu ku ziba mikwa ya luna ye fosahalile isali kwa makalelo?

⁹ Haiba mutu u kula hahulu, wa kona ku fola haiba a ziba butuku bwa kula isali kwa makalelo. Ka nzila ye swana, haiba lu lemuha kuli lu na ni mukwa o muñwi o fosahalile, lu swanela ku nga muhato kapili-pili, pili lu si ka ‘swasiwa kale ki Satani inze lu pila, kuli lu eze tato ya hae.’ (2 Tim. 2:26) Lu swanela ku ezañi haiba lu lemuha kuli lu tuhelezi minahano ni litakazo za luna ku lwanisana ni za bata Jehova ku luna? Lu swanela ku kutela ku Jehova kapili-pili, ku bata ketelelo ya hae, ni ku i latelela. (Isa. 44:22) Kono niti kikuli lika ze zwanga mwa ku eza mafosisa li kona ku utwisa mutu butuku nihaiba hamulaho wa ku kutela ku Jehova. Neikaba hande kuli mu si ke mwa fulalela Jehova isali kwa makalelo.

10, 11. (a) Ki lika mañi ze kona ku bonisa kuli mutu wa ikuhumusa? (b) Lu itutañi kwa taba ya bukwenuheli bo ne ba bonisize bo Kora, Datani, ni Abirami?

¹⁰ Lu swanela ku ziba kuli pilu ya luna ya kona ku tahisa kuli lu fulalele Jehova.  Ka mutala, lwa kona ku kalisa ku ikuhumusa kamba ku ba ni mukwañuli. Mikwa yeo i kona ku tahisa kuli lu eze mafosisa a matuna. Mutu ya ikuhumusa wa kona ku nahana kuli ki wa butokwa ni kuli wa kona ku eza nto ifi kamba ifi ya bata ku eza. Wa kona ku ikutwa kuli ha ku na mutu ya swanela ku mu bulelela za ku eza, nihaiba Bakreste sina yena, baana-bahulu, kamba mane nihaiba kopano ya Mulimu. U kona ku ba kwahule hahulu ni Jehova kuli mane ku ka mu bela hahulu taata ku utwa linzwi la Jehova.

¹¹ Jehova naa ketile Mushe ni Aruni kuli ba etelele Maisilaele ha ne ba nze ba zamaya mwa lihalaupa. Kono Kora, Datani, ni Abirami ne ba kwenuhezi Jehova kakuli ne ba ikuhumusa mi ne ba bata ku lapela Jehova ka nzila ye ne ba bata bona beñi. Jehova naa ezizeñi kwa bakwenuheli bao? Naa ba bulaile. (Num. 26:8-10) Lu ituta tuto ye tuna kwa taba yeo. Haiba batu ba kwenuhela Jehova, ba ka ipumana mwa butata. Bibele i bulela kuli: “Buikuhumuso bu zamaya shandauko kwapili.”—Liprov. 16:18; Isa. 13:11.

12, 13. (a) Mu fe mutala o bonisa ka mo mukwañuli u kona ku tahiseza mutu butata. (b) Mu taluse ka mo mukwañuli u kona ku hulela kapili haiba lu u tuhelela ku ba teñi.

¹² Mukwañuli ni ona wa kona ku kenya mutu mwa butata. Mutu ya na ni mukwañuli hañata u ikutwanga kuli ketelelo ya fa Jehova ha i koni ku mu tusa. Mutu yo u kona ku nahana kuli ha ku si ka fosahala ku yena ku nga lika ze si za hae. Naamani, muzamaisi wa limpi za Siria, naa kula mbingwa, mi Elisha mupolofita wa Mulimu, naa mu folisize. Naamani naa itumezi hahulu kuli mane a nga limpo za masheleñi ni libyana kuli a fe Elisha kono Elisha a hana limpo zeo. Niteñi, Elisha naa na ni mutanga ya bizwa Gehazi ya naa bata ku ikungela limpo zeo. Gehazi a ba ni mukwañuli. A si ka zibisa Elisha, Gehazi a matela Naamani mi a yo mu bulelela litaba za buhata ilikuli Naamani a mu fe limpo zeo. Ne ku ezaheziñi ku Gehazi ya naa na ni mukwañuli? Gehazi naa natilwe ka mbingwa!—2 Mal. 5:20-27.

¹³ Mukwañuli u kona ku kalisa hanyinyani-hanyinyani mi u kona ku hula kapili ni ku kenya mutu mwa butata. Litaba ze ñozwi mwa Bibele ze bulela za Akani li bonisa ka mo mukwañuli u kona ku tahiseza mutu kozi. Akani naa bulezi kuli: “Mwahalaa lika ze ne hapilwe, na bona siapalo se sinde sa kwa Babilona, ni silivera ye eza lishekele ze 200, ni sikoto sa gauda se si na ni bukiti bwa lishekele ze 50; na li lakaza mi na li nga.” Akani naa swanela ku hana takazo ye maswe ya naa na ni yona. Kono mwa sibaka sa ku sa latelela takazo ya hae, Akani naa uzwize lika ze nde zeo ni ku yo li pata mwa tende ya hae. Jehova naa tahisize kuli sibi sa Akani si zibwe ki batu kaufela, mi ka lizazi le li swana leo, lisholi yo ni lubasi lwa hae ne ba bulailwe ka ku pobaulwa ka macwe. (Josh. 7:11, 21, 24, 25) Sina Akani, mañi ni mañi wa ku luna wa kona ku kenelwa ki moya wa mukwañuli. Kona libaka ha lu swanela ku ‘itibelela kwa mufuta kaufela wa mukwañuli.’ (Luka 12:15) Buhule ni bona hape ki mufuta o muñwi wa mukwañuli. Nihaike kuli fokuñwi lu banga ni minahano ye maswe, ki kwa butokwa kuli lu bukeleze minahano ya luna kuli litakazo ze maswe li si ke za lu tahiseza ku eza sibi.—Mu bale Jakobo 1:14, 15.

14. Lu swanela ku ezañi haiba lu likiwa ku eza nto ye maswe bakeñisa kuli lwa ikuhumusa kamba lu na ni mukwañuli?

¹⁴ Buikuhumuso ni mukwañuli za kona ku kenya mutu mwa butata. Ku nahana ze kona ku zwa mwa ku eza lika ze maswe ku ka lu tusa ku zwelapili ku utwa linzwi la Jehova. (Deut. 32:29) Mwa Bibele, Jehova u lu bulelela lituso ze lu kona ku fumana haiba lu eza lika ze nde, mi hape u lu  bulelela ze maswe ze lu kona ku kopana ni zona haiba lu eza lika ze maswe. Haiba lu likiwa kuli lu eze lika ze maswe bakeñisa kuli lwa ikuhumusa kamba lu na ni mukwañuli, neikaba hande ku nyakisisa ze maswe ze lu kona ku kopana ni zona, mo ba ka ikutwela balatiwa ba luna, ni mo si ka amelwa silikani sa luna ni Jehova haiba lu eza bumaswe.

15. Lu kona ku itutañi kwa mutala wa Jesu?

¹⁵ Jehova u bata kuli lu ikole bupilo. (Samu 1:1-3) U lu fanga ketelelo ye nde ka nako ye swanela. (Mu bale Maheberu 4:16.) Nihaike kuli Jesu naa petehile, naa ambolisananga hahulu ni Jehova. Jesu naa lapelanga kamita. Jehova naa tusize ni ku etelela Jesu mwa linzila ze nde. Naa lumile mangeloi kuli a to mu babalela, naa mu file moya o kenile, mi naa mu etelezi ha naa keta baapositola ba 12. Jehova mane naa bulezi ku zwelela kwa lihalimu kuli a bonise kuli naa tusa Jesu ni kuli naa mu katelwa. (Mat. 3:17; 17:5; Mare. 1:12, 13; Luka 6:12, 13; Joa. 12:28) Sina Jesu, lu swanela ku lapelanga kamita ku zwelela kwa pilu ya luna. (Samu 62:7, 8; Maheb. 5:7) Ku lapela ku lu tusa ku ba bukaufi ni Jehova ni ku pila ka nzila ye tahisa tumbo ku yena.

16. Jehova u lu tusa cwañi kuli lu utwe linzwi la hae?

¹⁶ Jehova ha lu hapelezi ku latelela kelezo ya hae, kono u lu biseza bunolo ku i fumana haiba lu i bata. Lu tokwa ku kupa moya wa hae o kenile kuli u lu etelele, mi u ka lu fa ona ka ku lata. (Mu bale Luka 11:10-13.) Bibele i bulela kuli: “Mu tokomele mo mu teeleleza.” (Luka 8:18) Ka mutala, haiba lu kupa Jehova kuli a lu tuse ku ambuka buhule, kono inze lu zwelapili ku buhanga maswaniso a mapunu kamba ku buha mafilimu a buhule, lu ka bonisa kuli ha lu lati ku tusiwa ki yena. Kuli Jehova a lu tuse, lu tokwa ku fumanehanga kwa libaka kamba mwa miinelo mo ku fumaneha moya wa hae, inge cwalo kwa mikopano ya puteho. Batanga ba Jehova ba bañata ba ambukile miinelo ye kona ku ba tahiseza butata ka ku teelezanga ku Jehova ha ba li kwa mikopano. Mi ha ba lemuhanga kuli ba kala ku ba ni takazo ye maswe, ba lukisanga miinelo ya bona.—Samu 73:12-17; 143:10.

17. Ki kabakalañi ku itinga ku luna beñi ha ku kona ku tahisa butata?

¹⁷ Lu ituta tuto ya butokwa ku Davida, mulena wa Isilaele. Davida ha naa itinganga ku Jehova, naa ezanga lika ze tuna. Ha naa sa li mutangana, Davida naa bulaile Goliati ya naa li singangalume. Davida hasamulaho naa bile lisole, mi kihona a ba mulena. Musebezi wa hae ne li wa ku sileleza sicaba sa Isilaele ni ku si ezeza likatulo ze nde. Kono Davida ha naa kalile ku itinga ku yena muñi, pilu ya hae ne i mu pumile. Naa ezize sibi ni Bati-Sheba mane ni ku bulaisa muunaa hae. Nihakulicwalo, Jehova ha naa mu hakuluzi, Davida naa utwile kelezo ka buikokobezo, naa itumelezi mafosisa a hae, mi a ba mulikanaa Jehova hape.—Samu 51:4, 6, 10, 11.

18. Ki lika mañi ze kona ku lu tusa ku zwelapili ku utwa linzwi la Jehova?

¹⁸ Kwa 1 Makorinte 10:12, lu ituta kuli ha lu swaneli ku isepa. Bibele i bulela ka ku utwahala kuli ha lu koni ku izamaisa ili luna, kacwalo, lu kona feela ku zamaiswa ki linzwi la Jehova kamba la Satani. (Jer. 10:23) Lu tokwa ku lapelanga kamita ni ku latelela ketelelo ya moya o kenile. Kacwalo, haike lu teelezange kwa linzwi la Jehova ka tokomelo.