1. Ki kabakalañi tumelo haili yabutokwa? (Mubone siswaniso sesi fahalimu.)

KANA mukile mwaipuza kuli, ‘Kuli Jehova ukanipilisa ka nako ya ñalelwa yetuna?’ Muapositola Paulusi naabulezi kuli kalemeno ka butokwa hahulu kelutokwa kuba ni kona kuli lutopiliswa, ki tumelo. Naabulezi kuli: “Ha ku si na tumelo ha ku konahali ku tabisa Mulimu.” (Maheb. 11:6) Taba yeo ikana yautwahala kuba yebunolo, kono niti ki kuli “tumelo haki ya batu kaufela.” (2 Mates. 3:2) Mañolo amabeli ao alutusa kuutwisisa libaka hakuli kwa butokwa kutiisa tumelo yaluna.

2, 3. (a) Tumelo yaluna ki ya butokwa cwañi? (b) Lukanyakisisañi ka nako ya cwale?

² Muapositola Pitrosi naabulezi ka za tumelo “ye likilwe.” (Mubale 1 Pitrosi 1:7.) Ñalelwa yetuna ifakaufi hahulu mi lubata kuba “batu ba ba na ni tumelo, ye libisa kwa ku pilisa moyo.” (Maheb. 10:39) Kacwalo, luswanela kubeleka kataata kuli lutiise tumelo yaluna. Lubata kuba babañwi ba batu bao Jesu Kreste, Mulenaa luna, aka fa mupuzo ka nako ya kabonahala. Ka kuswana ni muuna yanaakupile Jesu kuli amuekeleze kwa tumelo, ni luna lwakona kukupa kuli: “Ha ku ni tuse mo i  fokola tumelo ya ka!” (Mare. 9:24) Kamba sina mone babulelezi baapositola, lukana lwabulela kuli: “Lu ekeleze kwa tumelo.”—Luka 17:5.

³ Mwa taba ye, lukanyakisisa lisupo zelatelela: Molukona kutiiseza tumelo yaluna, molukona kuboniseza kuli lunani tumelo yetiile, ni libaka halukona kuikolwisa kuli Mulimu uka lualaba halukupa kuli aluekeleze kwa tumelo.

4. Ki mitala yabomañi yekona kulususueza kutiisa tumelo yaluna?

⁴ Bakeñisa kuli tumelo ki yabutokwa hahulu, Jehova ulufile mitala yemiñata ya mwa Bibele ya batu banebanani tumelo. Mitala yeo ‘ne i ñolezwi ku lu luta.’ (Maro. 15:4) Mitala ya bo Abrahama, Sara, Isaka, Jakobo, Mushe, Rahaba, Gidioni, Baraki, ni yemiñwi yemiñata, yakona kulususueza kutiisa tumelo yaluna. (Maheb. 11:32-35) Kwandaa mitala ya kwamulaho, hape kunani mitala yetabisa ya mizwale ni likaizeli baluna kacenu bababonisize tumelo. * (Mubone litaluso zakwatasi.)

5. Elia naabonisize cwañi kuli naanani tumelo ku Jehova, mi luswanela kuipuzañi?

⁵ Mutala omuñwi wa mwa Bibele ki wa mupolofita Elia. Hamunze munahanisisa ka za mutala wahae, mubone miinelo yeketalizoho ka mwa naaboniselize tumelo yahae yetuna ku Jehova. (1) Elia hanaataluselize Mulena Akabe kuli Jehova naakatahisa linanga, Elia naabulezi ka bundume kuli: “Ka Muñaa Bupilo, Mulimu wa Isilaele ya-pila, ye ni yemi fapilaa hae, ha ku na puka ye ka bonahala, kamba pula ye ka nela.” (1 Mal. 17:1) (2) Elia naasepile kuli ka nako yenekukabani linanga, Jehova naaka mufa zanaatokwa yena ni babañwi. (1 Mal. 17:4, 5, 13, 14) (3) Elia hape naasepile kuli Jehova naaka zusa mwanaa mbelwa kwa bafu. (1 Mal. 17:21) (4) Naasakakanyi kuli mulilo wa Jehova neuka cisa sitabelo sahae fa Lilundu la Kamele. (1 Mal. 18:24, 37) (5) Mane nihaiba ka nako yenekusika nela kale pula niyekana, Elia naabulelezi Akabe ka buikolwiso kuli: “Kambama, u ce, u nwe, kakuli ku utwahala mulumo wa pula ye tuna.” (1 Mal. 18:41) Kacwalo, hamulaho wa kunyakisisa likezahalo zeo, lwakona kuipuza kuli, ‘kana tumelo yaka itiile sina moneitiyezi ya Elia?’

6. Jehova utokwa kulufañi kuli lutiise tumelo yaluna?

⁶ Bakeñisa kuli halukoni kutiisa tumelo yaluna ka maata aluna, lutokwa kukupa Mulimu kuli alufe moya okenile. Libaka? Kakuli tumelo ki kakulo ya muselo wa moya okenile. (Magal. 5:22) Lukabonisa kuli lunani butali halulatelela kelezo ya Jesu ya  kulapela kuli Jehova alutuse kuba ni moya okenile. Jesu naasepisize kuli Jehova uka “fa moya o kenile ku ba ba mu kupa.”—Luka 11:13.

7. Mutaluse molukona kutiiseza tumelo yaluna.

⁷ Haiba luba ni tumelo yetiile ku Mulimu, luswanela kuzwelapili kubukeleza tumelo yeo. Lukona kubapanya tumelo kwa mulilo. Halutukisa mulilo, malimi akona kuba abuhali hahulu. Haiba haluzwelipili kukoteza mulilo, kwa mafelelezo mulilo ukatima ni kuba feela mufuse. Kono haiba luzwelapili kukoteza, lukatusa kuli mulilo wo uzwelepili kutuka. Ki nto yeswana ni tumelo yaluna. Haiba luzwelapili kubala ni kuituta Linzwi la Mulimu zazi ni zazi, lilato laluna la kulata Bibele ni Jehova, lika hula. Kueza cwalo kukalutusa kubukeleza ni kutiisa tumelo yaluna.

8. Ki lika mañi zekona kumitusa kuzwelapili kutiisa tumelo yamina?

⁸ Hamuswaneli kuikolwisa feela ka za lika zene muitutile pili musika kolobezwa kale. (Maheb. 6:1, 2) Ka mutala, kuituta ka za bupolofita bwa mwa Bibele bose butalelelizwe kale, kukamitusa kuzwelapili kuba ni tumelo yetiile. Hape mwakona kuitusisa Linzwi la Mulimu kuli mubone haiba tumelo yamina itiile luli.—Mubale Jakobo 1:25; 2:24, 26.

9, 10. Tumelo yaluna ikona kutiiswa cwañi ki (a) balikani babande? (b) mikopano ya puteho? (c) kukutaza?

⁹ Muapositola Paulusi naabulezi kuli Bakreste bakona ‘ku susuezana mwahalaa bona, ka tumelo ya yo muñwi ni yo muñwi.’ (Maro. 1:12) Taba yeo italusañi? Halutanda nako ni mizwale ni likaizeli baluna, lwakona kutiisana tumelo. Kueza cwalo ki kwa butokwa sihulu haiba lutanda nako ni batu babanani tumelo “ye likilwe.” (Jak. 1:3) Balikani babamaswe bakona kusinya tumelo yaluna, kono balikani babande bakona kutiisa tumelo yaluna. (1 Makor. 15:33) Ki lona libaka halueleziwanga kufumaneha kwa mikopano ka nako kaufela. Haluli kwa mikopano, lwakona kuzwelapili ku ‘susuezana.’ (Mubale Maheberu 10:24, 25.) Kwandaa zeo, lituto zeluamuhelanga kwa mikopano zatiisa tumelo yaluna. Bibele ibulela kuli “tumelo i taha ka se si utwilwe.” (Maro. 10:17) Kacwalo, muipuze kuli, ‘Kana kufumaneha kwa mikopano ya Sikreste ki kalulo ya bupilo bwaka?’

¹⁰ Hape lutiisa tumelo yaluna halukutaza ni kuluta babañwi taba yende ya mwa Bibele. Ka kuswana ni Bakreste ba kwamakalelo, luituta kuli luswanela kusepa Jehova ni kubulela ka bundume haluli mwa muinelo ufi kamba ufi.—Lik. 4:17-20; 13:46.

11. Ki kabakalañi Kalebu ni Joshua hanebanani tumelo yetiile, mi lukona kuba cwañi ni tumelo yetiile?

¹¹ Tumelo yaluna ku Jehova yatiya halubona mwalutuseza ni mwaalabela litapelo zaluna. Kona zeneezahezi ku Kalebu ni Joshua. Nebabonisize tumelo ku  Jehova hanebaile kuyo twela Naha ya Sepiso. Nako haneinze iya, tumelo yabona yatiya hanebabona ka mo Jehova naabatuseza ka nako kaufela. Joshua naabulelezi Maisilaele ka bundume kuli: “Kwa linto ze nde kaufela za mi sepisize Muñaa Bupilo Mulimu wa mina, ha ku na niheba i li ñwi ye tokwahezi.” Hasamulaho, naabulezi kuli: “Mu sabe Muñaa Bupilo, mu mu sebeleze ka ku sepahala ni ka niti.” Naaekelize kuli: “Haili na, ni ba ndu ya ka, lu ka sebeleza Muñaa Bupilo.” (Josh. 23:14; 24:14, 15) Halusepa Jehova ni kubona ka mwa lutuseza, tumelo yaluna ikatiya hahulu.—Samu 34:8.

12. Lukona kubonisa cwañi kuli lunani tumelo yetiile?

¹² Lukona kubonisa cwañi kuli lunani tumelo yetiile? Mulutiwa Jakobo naabulezi kuli: “Ni ka ku bonisa tumelo ya ka ka misebezi ya ka.” (Jak. 2:18) Likezo zaluna zakona kubonisa kuli lunani tumelo yetiile. Haluboneni molukona kuboniseza cwalo.

13. Lubonisa cwañi tumelo yaluna halukutaza?

¹³ Kukutaza ki nzila yende hahulu yelukona kubonisa ka yona tumelo yaluna. Libaka? Kakuli halukutaza, lubonisa kuli lwalumela kuli mafelelezo afakaufi ni kuli ha “na ku liyeha.” (Hab. 2:3) Kuli luzibe haiba tumelo yaluna itiile, lwakona kuipuza kuli: ‘Kana kukutaza ki kwa butokwa kuna? Kana naeza ka monikonela kaufela kubulelela babañwi ka za Mulimu? Kana nabatanga linzila zenikona kuekeza ka zona sebelezo yaka ku Jehova?’ (2 Makor. 13:5) Haluboniseñi moitiyezi tumelo yaluna ka ku ‘bulela fapilaa nyangela kuli lu piliswe,’ ili kutalusa kukutaza taba yende.—Mubale Maroma 10:10.

14, 15. (a) Lukona kubonisa cwañi tumelo mwa bupilo bwaluna ka zazi ni zazi? (b) Mutaluse zeboñwi zebonisa kuli ka likezo, tumelo yakona kutiya.

¹⁴ Hape lubonisa tumelo yaluna ku Jehova halutiyela matata a bupilo mwa lifasi le. Haiba lwakula, luzwafile, lubabotana, kamba lunani matata amañwi, luswanela kuba ni tumelo ya kuli Jehova ni Jesu baka ‘lutusa ka nako yeswanela.’ (Maheb. 4:16) Lubonisa tumelo ku Jehova halumukupa kuli alutuse. Jesu naabulezi kuli lwakona kukupa Jehova kuli alufe ‘buhobe ku likana ni se lu tokwa ka zazi ni zazi.’ (Luka 11:3) Litaba za mwa Bibele libonisa kuli Jehova wakona kulufa nto ifi kamba ifi yelutokwa. Ka mutala, hanekunani linanga lelituna mwa Isilaele, Jehova naafile Elia lico ni mezi. Bibele ibulela kuli: “Mañwalala naa nzaa mu tiseza buhobe ni nama kakusasana, buhobe ni nama manzibwana; mi naa nwa mezi a kanukana.” (1 Mal. 17:3-6) Niluna lunani tumelo ya kuli Jehova wakona kulufa zelutokwa kaufela.

¹⁵ Lunani sepo ya kuli haiba lusebelisa likuka za mwa Bibele, lukakona kufumanela lubasi lwaluna zelutokwa. Bo Rebecca babanyezwi babapila kwa Asia batalusa mo bona ni lubasi lwabona nebaitusiselize likuka za mwa Bibele zefumaneha kwa Mateu 6:33 ni Liprovebia 10:4. Babulela kuli, bo muunaa bona, nebaikutwa kuli musebezi wabona neusinya silikani sa lubasi lwabona ni Jehova. Kacwalo, bo muunaa bona—batuhela musebezi wabona. Kono nebanaani bana babane bane  batokwa kubabalelwa, kacwalo bakala kupanga lico zenebalekisanga. Bakeñisa kuli nebabeleka ka taata, nako kaufela nebafumananga masheleñi alikani anaabakonisa kubabalela lubasi lwabona. Bo Rebecca bali, “Neluikutwile kuli Jehova naasika luyubeka. Nako kaufela nelubanga ni lico.” Kana mukile mwaipumana mwa muinelo oswana one utahisize kuli tumelo yamina itiye?

16. Ki sika mañi sesi kaezahala haiba lusepa Mulimu?

¹⁶ Haluswaneli kukakanya kuli haiba lulatelela ketelelo ya Jehova, uka lutusa. Paulusi naabulezi manzwi a Habakuki hanaaize: “Ya lukile u ka piliswa ka tumelo.” (Magal. 3:11; Hab. 2:4) Ki lona libaka haluswanela kuba ni tumelo yetiila kuyena yakona kulutusa luli. Paulusi uluhupulisa kuli Mulimu ki “yena ya kona ku eza hahulu ni ku fita mwa linto kaufela ze lu kupa kamba ku utwisisa, ku likana ni maata a hae a sebeza ku luna.” (Maef. 3:20) Batanga ba Jehova baeza ka mo bakonela kaufela kueza tato ya Mulimu, kono hape baziba kuli ni bona banani mifokolo. Lwaitumela hahulu kuli Mulimu uinzi ni luna ni kuli wafuyaula buikatazo bwaluna kaufela.

17. (a) Jesu naalabile cwañi baapositola? (b) Ki kabakalañi halukona kusepa kuli Jehova ukaalaba likupo zaluna za kuli aluekeleze kwa tumelo?

¹⁷ Ka kuya ka litaba zelunyakisisize, lukana lwaikutwa sina monebaikutwezi baapositola hanebakupile Jesu kuli: “Lu ekeleze kwa tumelo.” (Luka 17:5) Jesu naalabile baapositola bahae ka nzila yeipitezi fa Pentekota ya 33, hanebaamuhezi moya okenile, nihane bafitile fakuutwisisa litaba zetungile ka za mulelo wa Mulimu. Nto yeo neitiisize tumelo yabona. Ki lika mañi zenezwile mwateñi? Nebakalile musebezi omutuna wa kukutaza ku zwa ka yona nako yeo. (Makolo. 1:23) Kana lwakona kusepa kuli likupo zaluna za kuli aluekeleze kwa tumelo likaalabiwa? Jehova ulusepisa kuli lwakona kusepa cwalo, haiba ‘lu kupa ka ku ya ka tato ya hae.’—1 Joa. 5:14.

18. Jehova ufuyaula cwañi babatiisa tumelo yabona?

¹⁸ Jehova ukatabela hahulu haiba lumusepa ka kutala. Ukaalaba likupo zaluna za kuli aluekeleze kwa tumelo, tumelo yaluna ikatiya, mi lukaba “ba ba swanela Mubuso wa Mulimu.”—2 Mates. 1:3, 5.