1, 2. Ki Lika mañi zetahisa kuli batu bashutane ni lifolofolo?

BOOKO bwa batu buipitezi. Ka mutala, batu banani buikoneli bwa kuituta puo. Mi puo ilutusa kuli lukone kubala, kuñola, kubulela, ni kuutwisisa lika zeluutwa. Hape ilutusa kuli lukone kulapela ku Jehova ni kumulumbeka. Lika ze kaufela, litahisa kuli lushutane ni lifolofolo. Basayansi bapalelwa kuutwisisa libaka booko bwaluna habukona kueza lika zeo kaufela.

² Buikoneli bwaluna bwa kuitusisa puo ki mpo yezwa ku Jehova. (Samu 139:14; Sin. 4:11) Hape ulufile mpo yeñwi yetahisa kuli lushutane ni lifolofolo. Batu nebaezizwe “ka siswaniso sa Mulimu.” Lunani tukuluho ya kuikezeza liketo. Mi lwakona kuiketela kuitusisa puo kwa kusebeleza Jehova ni kumulumbeka.—Gen. 1:27.

3. Ki lika mañi zalufile Jehova zetahisa kuli lube ni butali?

³ Jehova ulubonisize moluswanela kumusebeleza ni kumulumbeka ka kulufa Bibele. Bibele mutumbi  kamba kalulo yayona, ifumaneha mwa lipuo zefitelela 2,800. Halunahanisisa zeibulela Bibele, luka kala kunahana mwanahanela Mulimu. (Samu 40:5; 92:5; 139:17) Mi mihupulo ya Jehova ilutusa kuli lube ni butali, mi ilulibisa kwa bupilo bobusafeli.—Mubale 2 Timotea 3:14-17.

4. Kunahanisisa kutalusañi, mi lukanyakisisa lipuzo mañi?

⁴ Kunahanisisa kutalusa kuisa pilu kwa nto yeñwi ni kukengeyela hahulu ka za nto yeo. (Samu 77:12; Liprov. 24:1, 2) Lwakona kutuseha hahulu haiba lunahanisisa ka za lika zeluituta ka za Jehova ni Jesu. (Joa. 17:3) Mwa taba ye, lukanyakisisa lipuzo zelatelela: “Lukona kubala cwañi ka nzila yekona kutahisa kuli kube bunolo kunahanisisa? Ki lika mañi zelukona kunahanisisa? Mi ki lika mañi zekona kulutusa kunahanisisanga kamita ni kuli luikolange kueza cwalo?

5, 6. Ki lika mañi zekamitusa kuhupula ni kuutwisisa hande zemubala?

⁵ Kana mulehile kuli kunani lika zeñwi zemukona kueza musalemuhi sesiñwi, zecwale ka kubuyela, kuzamaya, kamba kucoba njinga? Ka bumai, mwendi ka linako zeñwi mwabalanga musaisipilu kuzemubala. Mwendi mwakona kukala kunaha ka za lika zeñwi hamunze mubala. Kuli nto yeo isike yazwelapili, mutokwa kuezañi? Ki kwa butokwa hahulu kuli muise pilu kwa litaba zemubala ni kunahanisisa zelitalusa litaba zeo. Mi hase mufitile kwa mafelelezo a paragilafu kamba tohonyana ya mwa hatiso, mukutumane ni kunahanisisa ka za lika zemusazobala. Munahanisise ka za lika zemuitutile, mi mubone teñi kuli muliutwisisize luli.

⁶ Basayansi bafumani kuli kubunolo hahulu kuhupula nto yeñwi haiba nemuibala ka kutumusa. Mubupi waluna waziba taba yeo, mi ki lona libaka hanaabulelezi Joshua kuli abale buka ya Mulao ka ‘ku nahanisisa,’ ili kutalusa kuibala ka nzila yene ka mutusa kuutwisisa za naabala. (Mubale Joshua 1:8.) Kubala Bibele ka kutumusa kukamitusa kuisa pilu kwa lika zemubala, mi ku kamitusa kulihupula hahulu.

7. Ki ifi nako yeswanela ya kunahanisisa litaba za mwa Bibele? (Mubone siswaniso sesi fa likepe 21.)

⁷ Kuli munahanisise ni kuisa pilu kwa lika zemuituta mutokwa kueza buikatazo. Ki lona libaka hakuli kwa butokwa kunahanisisa ka za lika zeñwi ka nako ye musika katala, niha muli mwa sibaka mokukuzize ili mokusina lika zeñata zekona kumiyaulula. Walisamu Davida naanahanisisanga ka nako ya busihu hali fa mumbeta wahae inze atona. (Samu 63:6) Jesu, yanaapetahalile, naaketanga kuya kwa libaka konekusina batu kuli ayo nahanisisa ni kulapela.—Luka 6:12.

8. (a) Ki lika mañi zelukona kunahanisisa? (b) Jehova uikutwanga cwañi haluambola ni babañwi ka za hae?

⁸ Kwandaa lika ze mubala mwa Bibele, hape kunani lika zeñwi zemukona kunahanisisa. Ka mutala, hamubona yeñwi ya libupiwa za Jehova zemakaza, mukutumane ni kuipuza kuli, ‘Nto ye, inilutañi ka za Jehova?’ Kunahanisisanga cwalo kuka misusueza kuitumela ku Jehova ka tapelo. Mi hamuli ni babañwi, muka bata kubataluseza maikuto amina. (Samu 104:24; Lik. 14:17) Jehova wateelezanga mi watabanga halunahanisisa, halulapela, niha luambola ni babañwi ka za hae. Bibele ilutaluseza kuli: ‘Buka ya kupuzo ya ñolwa fapilaa hae, ya ñolelwa ba ba saba Muñaa Bupilo, ni ba ba nahanisisa libizo la hae.’—Mala. 3:16.

9. (a) Paulusi naataluselize Timotea kuli anahanisiseñi? (b) Lukona kunahanisisañi haluitukiseza kuya mwa bukombwa?

⁹ Muapositola Paulusi naataluselize Timotea kuli anahanisise ka za mo lipulelo zahae, mizamao yahae, ni lituto zahae neliamezi babañwi. (Mubale 1 Timotea 4:12-16.) Ni mina mwakona kunahanisisa ka za lika zeo. Ka mutala, mutokwa nako ya kunahanisisa hamuitukiseza kuyo zamaisa tuto ya Bibele. Munahane ka za muituti wa mina mi mulike kubata puzo kamba mutala okatusa muituti wamina kueza zwelopili. Haiba muitukiseza kuyo zamaisa lituto za Bibele ka nzila yeo, tumelo yamina ikatiiswa, mi mukaba muluti yomunde wa Bibele, yanani mafulofulo. Hape mukatuseha hahulu haiba munahanisisa pili  musika ya kale mwa sebelezo ya mwa simu. (Mubale Ezira 7:10.) Mwendi mwakona kubala kauhanyo iliñwi mwa buka ya Likezo kuli imituse kuba ni tukufalelo yetuna mwa bukombwa. Hape mwakona kunahanisisa ka za litimana za mwa Bibele zemulela kuyo itusisa zazi leo, ni lihatiso zemulela kuyo fa mwa bukombwa. (2 Tim. 1:6) Munahanisise za batu ba mwa kalulo yamina ya simu ni ze mukayoikambota ni bona zekabatabisa. Haiba muitukiseza ka nzila yeo, mukakona kuitusisa hande Bibele hamukutaza kubabañwi.—1 Makor. 2:4.

10. Ki lika mañi zeñwi zende zelukona kunahanisisa?

¹⁰ Ki lika mañi zeñwi zemukona kunahanisisa? Hamuñola lisupo ka nako ya ngambolo ya nyangela, kwa mikopano yemituna, ni kwa mikopano yemituna ya mazazi a malaalu, mube ni nako ya kulundulula lisupo zeo. Hamunze mueza cwalo, muipuze kuli, ‘Niitutileñi mwa Linzwi la Mulimu ni kwa kopano yahae?’ Hape mwakona kunahanisisa ka za litaba ze mwa limagazini za Tawala ya Mulibeleli, ni mwa Mu Zuhe! mane ni ze mwa lihatiso zenezwisizwe fa mukopano omutuna. Hamubala Yearbook, mukutumane hamulaho wa kubala za litaba zeezahezi mwa bupilo bwa mutu yomuñwi, munahanisise ka za taba yeo kuli imifite kwa pilu. Hamubala lihatiso zaluna, mwendi mwakona kulala lisupo zetuna kamba kuñola lisupo zeñwi mwa sibaka sesi bonisizwe mwa hatiso yeo. Kueza cwalo, kukamitusa hamuitukiseza kueza musipili wa makutisezo, musipili wa bulisana, kamba ngambolo. Sabutokwa hahulu ni kufita kikuli, hamukutumana ni kuhananisisa litaba ze mubalile, kuka mitusa kuli litaba zeo limifite kwa pilu ni kuli muitumele ku Jehova ka tapelo kabakala lika zende zemuituta.

11. Ki ifi hatiso ya butokwa hahulu yeluswanela kunahanisisa, mi kueza cwalo kukalutusa cwañi? (Mubone litaluso za kwatasi.)

¹¹ Ki niti kuli Bibele ki yona hatiso ya butokwa hahulu yeluswanela kunahanisisa. Kono mukaeza cwañi haiba zazi leliñwi hamuna kulumelezwa kuba ni Bibele? * (Mubone litaluso za kwatasi.) Hakuna mutu yakona kumihanisa kunahanisisa ka za lika ze muhupula, zecwale ka mañolo e mulata hahulu kamba lipina za Mubuso. (Lik. 16:25) Mi moya okenile wa Mulimu uka mitusa kuhupula lika zemuitutile, ili zeka mitusa kuzwelapili kusepahala.—Joa. 14:26.

12. Ki nzila mañi yekona kumitusa kuba ni tomahanyo ya kubala Bibele zazi ni zazi?

¹² Ki nzila mañi yekona kumitusa kuba ni tomahanyo ya kubala Bibele zazi ni zazi? Mwa mazazi amañwi mwa sunda mwendi mwakona kubala ni kunahanisisa litaba ze mwa tomahanyo ya kubala Bibele ya mwa  Sikolo sa Bukombwa sa Teokratiki za sunda yeo. Mazazi amañwi, mwakona kubala libuka za Evangeli za Mateu, Mareka, Luka, ni Joani mi mwakona kunahanisisa lika za naabulezi ni kueza Jesu. (Maro. 10:17; Maheb. 12:2; 1 Pit. 2:21) Hape lunani hatiso yetalusa likezahalo za bupilo bwa Jesu ka mo neliezahalezi. Hatiso ye, yakona kumitusa hahulu ka nako ye mubala libuka za Evangeli.—Joa. 14:6.

13, 14. Ki kabakalañi hakuli kwa butokwa hahulu kuli luzwelepili kunahanisisanga ka za Jehova ni Jesu, mi kueza cwalo kukalususueza kuezañi?

¹³ Kunahanisisa ka za Jehova ni Jesu kwakona kutusa Mutu kuba Mukreste ya hulile kwa moya ni kuli azwelepili kuba ni tumelo yetiile. (Maheb. 5:14; 6:1) Mutu ya sabangi ni nako yeñata ya kunahana ka za Mulimu, uka latehelwa ki silikani sahae ni Jehova hanyinyani-hanyinyani, kamba mane wakona kutuhela kulapela Jehova. (Maheb. 2:1; 3:12) Jesu naalulemusize kuli, haiba haluutwi kamba kuamuhela Linzwi la Mulimu “ka pilu ye nde hahulu,” haluna ku li “buluka.” Kono lwakona ku “yembululwa ki lipilaelo, sifumu, ni minyaka ya bupilo bo,” ka bunolo.—Luka 8:14, 15.

¹⁴ Kacwalo, haike luzwelepili kunahanisisanga ka za litaba za mwa Bibele ilikuli lufite fa kuziba Jehova hande. Kueza cwalo, kukalususueza kulikanyisa tulemeno twahae ni butu bwahae hande hahulu. (2 Makor. 3:18) Lwakona kuzwelapili kuituta zeñata ka za Ndataa luna wa kwa lihalimu ni kumulikanyisa kamita. Hakuna tohonolo yetuna yefita yeo!—Muek. 3:11.

15, 16. (a) Kunahanisisa ka za Jehova ni Jesu kumitusize cwañi? (b) Ki kabakalañi kunahanisisa hakukona kuba taata linako zeñwi, kono ki kabakalañi haluswanela kuzwelapili kuikataza kueza cwalo?

¹⁵ Kunahanisisa ka za Jehova ni Jesu kumitusa kuzwelapili kutukufalelwa niti. Tukufalelo yamina ika susueza mizwale bamina ni batu bemukopana ni bona mwa sebelezo ya mwa simu. Mi hamunahanisisa ka za miezelize Jehova ka kumiliulula ka sitabelo sa Jesu, muka zwelapili kuitebuha silikani sa mina ni Mulimu. (Maro. 3:24; Jak. 4:8) Bo Mark babapila kwa South Africa ili bane batandile lilimo zetaalu mwa tolongo kabakala tumelo yabona, nebabulezi kuli: “Kunahanisisa kuswana inge kuyo potela sibaka sesinde. Kunahanisisa hahulu ka za lika za kwa moya, kukalutusa kulemuha lika zenca ka za Mulimu waluna Jehova. Ka linako zeñwi, haniikutwanga kuzwafa, kamba kubilaela hahulu ka za kwapili, niinganga Bibele ni kunahanisisa litaba zeñozwi mwa Liñolo leliñwi. Kueza cwalo, kuni omba-ombanga hahulu.”

 ¹⁶ Bupilo mwa lifasi le, butezi lika zeñata zekona kuluyaulula kuli mane kukona kuba taata kufumana nako ya kunahanisisa litaba za mwa Bibele. Bo Patrick babapila mwa Africa nebabulezi kuli: “Munahano waka uswana sina mbokisi mokufitelanga mañolo mokutezi litaba zeñata, ili zetokwahala ni zesa tokwahali, zetokwa kukauhanywa zazi ni zazi. Hani batisisanga litaba zeli mwa munahano waka, hañata nifumananga ‘milelo yemaswe,’ mi naalapelanga ku Jehova ka za milelo yeo pili nisika nahanisisa kale. Nihaike kuli kueza cwalo kukona kunga nakonyana pili nisika kalisa kale kunahanisisa litaba za kwa moya, niikutwa kuba bukaufi ni Jehova. Kueza cwalo, kunitusanga kuli niuutwisise hande niti.” (Samu 94:19) Ka niti, kunahanisisa ka za litaba zelubala mwa Bibele zazi ni zazi, kukalutusa hahulu mwa linzila zeñata.—Lik. 17:11.

17. Mufumananga cwañi nako ya kunahanisisa?

¹⁷ Babañwi bazuhanga ka kuitahanela kakusasana, ilikuli babale, banahanisise, ni kuli balapele. Babañwi baezanga cwalo ka nako ye bapumula musihali. Mwendi kumina nako yende ya kubala Bibele ikona kuba manzibwana, kamba pili musika lobala kale. Babañwi batabela kubala Bibele kakusasana ni ka nako ya busihu pili basika lobala kale. (Josh. 1:8) Nto ya butokwa ki ku “itusisa hande nako ya mina,” ili kutalusa kukusufaza kwa nako yemuitusisanga kwa lika zesi za butokwa, ni kuitusisa yona kwa kunahanisisa litaba ze mwa Linzwi la Mulimu, zazi ni zazi.—Maef. 5:15, 16.

18. Bibele isepisañi batu baba nahanisisa litaba ze mwa Linzwi la Mulimu zazi ni zazi, ni babasebelisa zebaituta?

¹⁸ Bibele isepisa kuli Jehova uka fuyaula batu kaufela babanahanisisa litaba ze mwa Linzwi lahae, ni baba lika ka taata kusebelisa zebaituta. (Mubale Samu 1:1-3.) Jesu naabulezi kuli: ‘Ba ba tabile mane ki ba ba utwa linzwi la Mulimu ni ku limamela!’ (Luka 11:28) Kono sabutokwa ni kufita kikuli, kunahanisisa litaba ze mwa Linzwi la Jehova zazi ni zazi, kukalutusa kueza lika zekutekehisa libizo lahae. Haiba lueza cwalo, Jehova uka lufuyaula ka kulufa tabo ka nako ya cwale, mane ni bupilo bobusafeli mwa lifasi lelinca.—Jak. 1:25; Sin. 1:3.