Mwa Kona Ku Ba Ni Tabo Niha Mu Utwisizwe Butuku kwa Pilu

MAÑI ni mañi wa luna u kile a utwiswa fateñi butuku. Mane nihaiba Ndat’a luna wa kwa lihalimu, Jehova Mulimu, u kile a utwiswa butuku. Ka mutala, na lukuluzi bana ba Isilaele mwa butanga kwa Egepita ni ku ba fuyaula hahulu. Kono Bibele i talusa kuli: “Ba kala hape ku lika Mulimu, ku sa kolwa Ya-Kenile wa Isilaele.” (Samu 78:41) Nihakulicwalo, Jehova u zwezipili ku ba “Mulimu ya tabile.”—1 Timotea 1:11, NW.

Kaniti, ze utwisa butuku ki ze ñata. Lu ka bukeleza cwañi tabo ya luna kwa matata a cwalo? Lu itutañi ku Jehova Mulimu ka mwa na tiyezi miinelo ye utwisa butuku?

Lika Ze Utwisa Butuku

Linzwi la Mulimu li bonisa kuli kaufel’a luna lu tahelwanga ki ‘bushiko kamba bumai.’ (Muekelesia 9:11) Lika ze cwale ka bukebenga, likozi, kamba butuku li kona ku tahisa masitapilu ka sipundumukela. Bibele hape i bulela kuli: “S’o sepile ha si liyeha ku taha, pilu i tahelwa ki ndiulu.” (Liproverbia 13:12) Lu kana lu nyolezwi nto ye ñwi, kono haiba nto yeo i sa bonahali, lu kana lwa zwafa hahulu. Ka mutala, bo Duncan, * ne ba nyolezwi hahulu ku ba balumiwa, kono ha se ba sebelize ka nako ye telele, bona ni bo musal’a bona ne ba na ni ku tuhela bulumiwa ni ku kutela habobona. Balumiwa bao ne ba bulezi kuli: “Ne ni zwafile hahulu. Ne ni ikutwile kuli ne ku si na nto ye ñwi hape ye ne ni hupula ku eza mwa bupilo. Lika kaufela ne li sa ni fi tabo.” Mutu ya zwafile u kona ku nga nako ye telele kuli a angulukelwe, sina fela mo ne ba ikutwezi bo Claire. Ba talusa cwana kuli: “Mulwalo wa ka ne u sinyehile inze u li wa likweli ze 7. Se ku fitile nako ye telele ku zwa fo i ezahalela kozi yeo, kono ni ka nako ye, ha ni bonanga kashimani ka ka fa ngambolo fa libulelelo, ni hupulanga mwan’aka kuli ‘kambe u sa pila kambe ki fona fa fita ni yena.’”

 Hape ku utwisanga hahulu pilu butuku haiba mutu yo muñwi a mi filikanya, sina inge cwalo libato ha li fela, linyalo ha li sinyeha, mwana ha ipangula, mutu ye mu nyalani ni yena ha sa sepahali, kamba mulikani ha sa itumeli. Bakeñisa kuli lu pila ni batu ba ba si ka petahala, ze zwafisa ha li feli.

Lu kana lwa zwafa hahulu haiba lu palelwa ku kondisa nto ye ñwi mwa bupilo. Ka mutala, haiba lu sa pasi kwa sikolo, lu sa fumani musebezi, kamba ku sa latiwa ki mutu yo muñwi, lu kona ku ikutwa kuli ha lu ba butokwa. Hape lwa kona ku swaba maswe haiba mutu ye lu lata a fokola kwa moya. Bo Maria ba li: “Mwan’aka wa musizana na sebeleza hande Mulimu. Ne ni ikutwa kuli ni mu tomezi mutala o munde. Kono ha na fulalezi Jehova Mulimu ni likuka za lubasi, ne ni ukutwile kuli kanti ha ku na ze ne ni ezize. Ni ko ne ni eza hande mwa lika ze ñwi, ne ni ikutwa kuli ni mupalelwi. Ne ni zwafile hahulu.”

Lu kona ku tiyela cwañi lika ze zwafisa zeo cwalo? Kuli lu fumane kalabo, lu nyakisise mutala wa Jehova wa mwa ngela miinelo ye tomohisa pilu.

Mu Nahane Mwa ku Tatululela Butata

Jehova Mulimu ka lilato na babalezi bo munna ni musali ba pili, kono ne ba si ka itumela mi ba ipangula ku yena. (Genese, kauhanyo 2 ni 3) Mwan’a bona Kaine a kala ku ba ni moya o maswe. Kaine a hana kelezo ya Jehova, mi a bulaya munyan’a hae. (Genese 4:1-8) Kana mwa ziba mwa na ikutwezi Jehova?

Ki kabakalañi muinelo o cwalo ha ne u si ka palelwisa Mulimu ku ba ni tabo? Kakuli na lelile ku taza lifasi ka batu ba ba petehile mi u zwezipili ku beleka kuli a pete mulelo wo. (Joani 5:17) Kacwalo kuli a taleleze mulelo wo, u lukisize kuli ku be ni tukiso ya sitabelo sa tiululo ni Mubuso wa hae. (Mateu 6:9, 10; Maroma 5:18, 19) Jehova Mulimu ha si ka landalala fela fa matata, kono u batile nzila ya mwa ku tatululela matata.

Linzwi la Mulimu li lu susueza ku isa mamelelo fa lika ze lu kona ku kondisa ku fita ku isa mamelelo fa lika ze lu palezwi. Bibele i li: “Linto kaufela ze li za niti, kaufela ze kutekeha, kaufela ze lukile, kaufela ze kenile, kaufela ze na ni libubo le linde, kaufela ze na ni swanelo, ni ze lukela ku lumbwa, ibe zona ze mu nze mu hupula.”—Mafilipi 4:8.

Mu Nge Hande Lika Ze Zwafisa

Lika ze kona ku cinca hahulu bupilo bwa luna za kona ku ezahala. Ka mutala, lu kana lwa lundulwa fa musebezi ka sipundumukela, ku shwelwa ki mutu ye lu nyalani ni yena, kamba ku zwa fa buikalabelo mwa puteho. Lu kana lwa kenelwa ki mapongo, ku sinyehelwa ki ndu, kamba ku luza balikani. Lu kona ku tiyela cwañi matata a cwalo?

Batu ba bañwi ba fumani kuli ku eza lika za butokwa pili mwa bupilo kwa tusa. Bo Duncan, ba ba bulezwi kwa makalelo, ba li: “Na ni musal’a ka ha ne lu lemuhile kuli ha lu sa kona ku kutela mwa musebezi wa bulumiwa o ne lu ezanga pili, ne lu ikutwile hahulu bumaswe. Hañihañi lwa itomela likonkwani ze peli za butokwa mwa bupilo: ku babalela boma mo ne lu konela kaufela, ni ku zwelapili mwa bukombwa nako kaufela. Ha lu eza liketo, lu nyakisisanga mo li kona ku amela lika zeo. Ku eza cwalo ku lu tusa ku eza liketo ze nde.”

Buñata bwa luna lu bilaelanga ni ze siyo ha lu zwafile. Ka mutala, lu ngeñi kuli mwan’a mina wa ipangula ku si na taba kuli mu ikatalize ku mu uta hande ku fita fa ku hula, mu mu fumanezi musebezi, kamba mu mu tusize ku yo kutaza taba ye nde mwa sibaka si sili.  Mu kana mwa ikutwa kuli mu bapalelwi. Mulimu yena na si ka ikutwa kuli ki mupalelwi batu ba pili ha ne ba mu fulalezi, mi ni luna ha lu swaneli ku zwafa bakeñisa kuli buikatazo bwa luna ha bu si ka tahisa siselo.—Deuteronoma 32:4, 5.

Ku bunolo hahulu ku ba ni ndimbelela batu ha ba lu foseza. Jehova ha ezangi cwalo. Jehova na ikutwile bumaswe Mulena Davida ha na bukile ni ku bulaisisa munn’a musali ya na bukile ni yena. Kono Jehova na boni ku baka kwa niti kwa Davida mi a zwelapili ku mu shemuba. Jehova hape na si ka tabela muta Mulena Josafati ya sepahala na ikezize bulikani ni sila sa hae. Mupolofita wa Jehova na bulezi kuli: “[Muñ’a] Bupilo u ku halifezi ka taba yeo. Nihakulicwalo ku fumanwi linto ze nde ku wena.” (2 Makolonika 19:2, 3) Jehova na lemuhile kuli Josafati na si ka mu fulalela. Ni luna, lwa kona ku bukeleza silikani sa luna ni ba bañwi haiba lu sa bifi hahulu haiba ba lu foseza. Balikani ba luna niha ba lu zwafisa ba kona ku ba ni tulemeno to tunde.—Makolose 3:13.

Ku zwafa ku tamehile ku ba teñi ha lu nze lu lika ku kondisa nto ye ñwi. Lu kana lwa ikutwa  bumaswe ha lu eza sibi. Kono lwa kona ku tiyela muinelo wo haiba lu tokolomoha mafosisa a swana ni ku zwelapili ku eza hande. Mulena Davida ha na fosize na utwile hahulu butuku mi na ñozi kuli: “Masapo a ka n’a lenga; mi ne ni tonga lizazi kaufela. . . . Ni ku bulelezi sibi sa ka . . . , mi Wena [Jehova] u swalezi mulatu wa sibi sa ka.” (Samu 32:3-5) Haiba lu lemuha kuli lu foselize Mulimu, lu swanela ku kupa swalelo ku yena ni ku sa eza lika ze swana hape, mi lu swanela ku lika ka t’ata ku latelela kelezo ya Hae.—1 Joani 2:1, 2.

Mo Lu Kona ku Tiyela ku Zwafa

Ku si na ku kakanya, kaufel’a luna lu ka talimana ni lika ze zwafisa mwa bupilo. Lu kona ku tiyela cwañi matata a cwalo? Lu ngeni mutala wa bo Bruno, Bakreste ba bañwi ba se ba supezi ba ne ba kile ba zwafa maswe. Ne ba bulezi kuli: “Na nto ye ne i ni tusize hahulu ha ne ni zwafile kikuli ne ni zwezipili ku eza lika ze ne ni ezanga kuli ni tiise silikani sa ka ni Mulimu. Ne ni itutile libaka Mulimu ha tuhelezi lika ze maswe ku zwelapili. Ne ni nze ni hulisa silikani sa ka ni Jehova lilimo ha ne li nze li ya. Buikatazo bo ne bu tusize luli. Ku ziba kuli Jehova na li ni na ne ku ni tusize ku tiyela ku zwafa.”

Ha lu nze lu nahana za kwapili, lwa kona ku kolwa kuli nihaike lu kana lwa zwafa kamba ku zwafiswa ki batu ba bañwi, Mulimu ha na ku lu zwafisa. Mane Mulimu na bulezi kuli libizo la hae la Jehova, li talusa “[U] ka itahisa ku ba [ya] ka itahisa ku ba yena.” (Exoda 3:14) Manzwi ao a bonisa kuli Jehova u ka taleleza lisepiso za hae ku be cwañi kamba cwañi. U sepisize kuli ka Mubuso wa hae, se si latwa ki yena si ka ezahala “mwa lifasi, mo si ezezwa kwa lihalimu.” Kona libaka muapositola Paulusi ha na ñozi kuli: “Ni kozwi kuli nihaiba lifu, nihaiba bupilo, nihaiba mangeloi, nihaiba ze busa . . . nihaiba nto ye ñwi ye bupilwe, ha ku na se si kona ku lu kauhanya ni lilato la Mulimu, le li li teñi ku Jesu Kreste.”—Mateu 6:10; Maroma 8:38, 39.

Lwa kona ku ba ni buikolwiso bwa kuli Mulimu u ka taleleza manzwi a na polofitile ka Isaya kuli: “Ni ka eza mahalimu a manca ni lifasi le linca. Za kale ha li sa na ku hupulwa, nihaiba ku kutela mwa minahano.” (Isaya 65:17) Kaniti luli nako ya taha muta lika ze zwafisa kaufela ha li sa na ku ba teñi.

[Litaluso za kwatasi]

[Manzwi a fa likepe 13]

Milelo ya luna ni ha i pala ha ku talusi kuli lu bapalelwi

[Manzwi a fa likepe 14]

Linzwi la Mulimu li lu susueza ku isa mamelelo fa lika ze lu kona ku kondisa i si ke fa lika ze lu palezwi

[Maswaniso a fa likepe 15]

Mulimu u tabile, ku si na taba ni mifokolo ya batu, bakeñisa kuli wa ziba kuli mulelo wa hae u ka talelezwa luli

[Siswaniso se si fa likepe 16]

Ku eza lika ze ka tisa kuli silikani sa luna ni Mulimu si tiye ku ka lu tusa ku tiyela ku zwafa