Kana Bafu ba Kona ku Tusa Batu ba ba Pila?

TAMBA, mutangana wa kwa Wiko wa Africa, na tuha a ñola litatubo za kwa sikolo. * Bo mahe ne ba pihelezi kuli Tamba na tokwa tuso ku zwelela ku bahabo yena ba ba shwile kuli a pase litatubo. Mwa Palermo, ili mwa Sicily, bapoti ba to buhanga mabita a yahezwi mwatasi mo ku fumaneha litupu ze ñata ze beilwe milyani kuli li si ke za bola. Batu ba bañwi ba lumela kuli litupu ze za tusanga batu ba ba pila. Silimo ni silimo, batu ba yo potanga kwa Lily Dale, ili tolopo ye mwa wiko wa New York State, U.S.A., ye zibahala hahulu ka palo-tuna ya balauli ba ba pila ku yona. Bapoti ba tahanga ni sepo ya kuli ba kona ku to ambola ni bahabo bona kamba balikani ba bona ba ba shwile kuli ba fumane tuso.

Mwa lifasi kaufela, tumelo ya kuli bafu ba kona ku tusa ba ba pila ya zwelapili. Mina mu nahana cwañi? Mwendi mu lutilwe tumelo yeo, kamba mwendi mu utwana hahulu ni batu ba bañwi ba ba lumela cwalo. Ku nyolelwa ku bona balatiwa ba luna ba ba shwile ki nto ya ka sipepo. Balauli ba sepisanga batu kuli ba kona ku ba tusa ku bonana ni balatiwa ba bona ba ba shwile. Mwa magazini ya Time mulauli yo muñwi na bulezi kuli: “Bafu ba kona ku ba tusa ka nako kaufela ha ba kupiwa tuso.” Kana taba yeo ki ya niti? Kana bafu luli ba kona ku tusa ba ba pila? Mwendi mu ka komokiswa hahulu ki kalabo ya Bibele ye utwahala hande.

Kana Bafu ba Pila Kwa Sibaka se Siñwi?

Bibele i talusa muinelo wa bafu ka ku utwahala. Mu lemuhe se i bulela Muekelesia 9:5 ye li: “Ba ba pila ba ziba kuli ba ka shwa; kono ba ba shwile ha ba na se ba ziba.” Kana bafu ba na ni maikuto? Timana 6 i alaba kuli: “Lilato la bona, ni lutimbo lwa bona, ni muna wa bona, zeo, li shwile; ha ba sa na taba ku ze eziwa kaufela mwatasaa lizazi, ku ya ku ile.” Hape mu lemuhe kuli, timana 10 ya kauhanyo ye swana i bulela kuli: “Mwa libita mo u ya, ha ku sa na musebezi, nihaili mulelo, kamba zibo, kamba butali.” Linzwi la “libita” mwa liñolo le, li tolokilwe fa linzwi la Siheberu la “Sheol.” Mane, linzwi la Sigerike le li na ni taluso ye swana la “Hades,” li itusisizwe mwa Mañolo ili ku talusa kwa na ile Jesu Kreste ka nakonyana ha na shwile.—Likezo 2:31.

Jesu ha na pila, na tusize batu ba bañata, kono na ziba kuli ni yena na ka shwa. Kana Jesu na libelela kuli na ka kona ku zwelapili ku tusa batu ka nako ya na ka ba mwa libita? Batili. Na bapanyize lifu la hae le ne li atumela kwa nako ya busihu ili nako yeo mutu a sa koni ku eza musebezi. (Joani 9:4) Jesu na ziba hande kuli batu ha ba tuhela ku pila, “ba inzi ku ba ba shwile.”—Isaya 26:14.

Jesu hape na itusisize swanisezo ye ne na ni sisupo se si swana ka za lifu. Mulikanaa hae Lazaro ha na shwile, Jesu na swaniselize lifu kwa buloko. (Joani 11:11-13) Ha lu libelelangi mutu ya lobezi kuli a lu tuse, nji haki cwalo? Mutu ya lobezi ha ku na sa ziba, mi ha koni ku tusa mutu yo muñwi.

Kana Moyo wa Zwelangapili ku Pila Mutu ha Shwa?

Batu ba bañata ba lutilwe lituto za kuli moyo ki nto ye sa bonwi ili nto ye zwelangapili ku pila mutu ha shwa. Kono Bibele ha i luti cwalo.  Buka ya pili mwa Bibele, yona ya Genese, i lu taluseza hande moyo se u li sona. Genese 2:7 i bulela kuli mutu wa pili ha bupiwa, “a ba moyo o pila.” Mutu mutumbi ki moyo, lifolofolo ni zona ki mioyo. (Genese 1:20-25) Kacwalo, kwa utwahala ku bulela kuli mutu ha shwa kamba folofolo ha i shwa, moyo wa shwanga.

Nihakulicwalo, ba bañwi ba kana ba buza kuli, ‘Ku cwañi ka ze ba bulelanga batu ba bañata za kuli batu ba ambolanga ni bafu, ku utwa manzwi a bona, kamba mane ku ba bona?’ Litaba za mufuta wo li atile hahulu mwa libaka ze ñata mwa lifasi. Litaba ze cwalo li fa sepo kwa batu ba ba shwezwi ki bahabo bona kamba balikani ba bona ba batuna, ili ku ba susueza ku bata mulauli ya ipapata kuli wa kona ku ba tusa ku ambola ni bafu.

Kana litaba za mufuta wo ki za niti? Haiba litaba ze ki za niti, kana ne li si ke za lwanisa litaba ze tomile fa Bibele ze bulezwi kwa makalelo? Kreste Jesu naa talusize Linzwi la Mulimu kuli ki yona niti. (Joani 17:17) Niti ha i koni ku itwanisa. Mane, mwa Bibele ku na ni ketelelo ye utwahala ya mo lu swanela ku ngela litaba za ku ipapata za kuli bafu ba kona ku tusa batu ba ba pila. Bibele i lu taluseza ka za mutu yo muñwi ya naa likile ku bata tuso kwa bafu. Ku bala hande taba ye, ku ka lu tusa ku ziba niti.

Mulena U Kupa Tuso Kwa Bafu

Ne li ka nako ye ne ku na ni ndwa, kwa mutulo wa Isilaele. Mulena Saule ni mpi ya hae ne ba talimani ni mpi ye sabisa ya Mafilisita. Saule ha bona mafulo a Mafilisita, “pilu ya hae ya mbwembweta maswe.” Ka nako ye ya na busa, Saule na saa fulalezi bulapeli bwa niti. Kamukwaocwalo, Jehova naa si ka alaba likupo za hae. Saule na ka kona ku kupa kakai tuso? Mupolofita wa Mulimu Samuele na saa shwile.—1 Samuele 28:3, 5, 6.

Saule naa kupile ketelelo ku mupumbuli wa ba ba shwile wa kwa Eni-Doro. Naa mu kupile ka taata kuli a mu “zuseze Samuele” kwa bafu. Mupumbuli yo a mu bizeza silumba. “Samuele” yo naa bulelezi Saule kuli Mafilisita ne ba ka koma Saule, mi Saule ni bana ba hae ne ba ka bulaiwa mwa ndwa. Kana yo luli ne li Samuele ya naa zusizwe kwa bafu?

Mu nahane ka za taba ye. Bibele i bulela kuli mutu ha shwa u “kutela mwa liluli,” ni kuli ‘milelo ya hae ya fela.’ (Samu 146:4) Saule ni Samuele ne ba ziba kuli Mulimu naa nyaza ku swalisana ni balauli. Mane kwa makalelo Saule naa etelezi mwa ku sinya naha ye ne na ni litumelo za mioya!—Livitike 19:31.

Ha mu nahanisise taba ye. Haiba kuli Samuele wa musepahali naa sa pila sina mutu wa moya, kana naa ka loba mulao wa Mulimu ni ku swalisana ni mulauli kuli a kone ku kopana ni Saule? Jehova naa hanile ku ambola ni Saule. Kana mulauli naa ka hapeleza Mulimu ya Maata Ote kuli a ambole ni Saule ka ku itusisa Samuele ya naa Shwile? Kutokwa. Kaniti, “Samuele” yo naa si yena luli mupolofita ya sepahala wa Mulimu. Ne li moya o maswe wa sidimona o no ipumisa ku ba Samuele ya na shwile.

Madimona ki mangeloi a naa kwenuhezi tamaiso ya Mulimu kwa makalelo a bupilo bwa batu. (Genese 6:1-4; Juda 6) Madimona a kona ku lemuha batu ha ba sa pila; a ziba mutu ni mutu mwa naa bulelelanga, mwa naa bonahalelanga,  ni likezo za hae. Madimona a tabela hahulu ku yemela muhupulo wa kuli ze i bulela Bibele ki buhata. Kona libaka Bibele ha i lu lemusa ku sa swalisana ni mioya nihaiba hanyinyani! (Deuteronoma 18:10-12) Nihaiba kacenu mioya ye lunya i sa li teñi.

Kacwalo lwa kona ku bona libaka batu ba bañata ha ba bulelanga kuli ba “utwile” kamba kuli ba “boni” balatiwa ba bona ba ba shwile. Nihaike kuli bilumba bye bya kona ku bonahala inge kuli bya tusa ka linako ze ñwi, mulelo wa mioya ye maswe ki ku puma batu. * (Maefese 6:12) Hape mu nahane ka za taba ye: Jehova ki Mulimu ya lilato ya lu babalela. Haiba kuli bafu ba pila kwa sibaka se siñwi mi ba kona ku tusa ba ba pila, kana Mulimu wa luna ya lilato naa ka lu hanisa ku swalisana ni bona ni ku bulela kuli kezo yeo ki ye “masila”? Ku tokwa! (Deuteronoma 18:12; 1  Pitrosi 5:7) Kono cwale, kana ku na ni ko lu swanela ku kupa tuso?

Tuso ya Niti ku ba ba Pila ni kwa Bafu

Ku zwelela ku ze bulezwi mwa taba ye, lwa utwisisa kuli bafu ha ba na maata a ku tusa ba ba pila. Ku eza buikatazo bwa ku bata tuso kwa bafu ha ku tusi se siñwi; ku eza cwalo ku lubeta hahulu, ku loba mulao wa Mulimu mi ku lu beya mwa lubeta lwa ku kukuezwa ki madimona.

Bibele i lu bonisa Simbule se sinde ka ku fitisisa ko lu kona ku fumana tuso—yena Mubupi wa luna, Jehova. Wa kona ku lu lamulela kwa lifu ka sibili. (Samu 33:19, 20) Kacenu, u itukiselize ku lu tusa. Kacwalo, ka ku sa swana ni lisepiso za buhata za balauli, Jehova wa lu fa sepo ya niti.

Tamba ya sa talusizwe kwa makalelo, na iponezi shutano ye mwahalaa lisepiso za buhata ze ba sepisanga balauli ni niti ye lu fiwa ki Jehova. Balauli ne ba ipapatile kuli haiba na si ke a ezeza bahabo yena ba ba shwile sitabelo, na ka siyala litatubo za kwa sikolo. Tamba na sa kalisize ku ituta Bibele ni Lipaki za Jehova. Na itutile muinelo luli wa bafu ni simbule se si maswe sa bao ba ba ipumisanga ku ba bahabo mutu ba ba shwile. Ku si na taba ni sineneketo ye tuna ku zwelela ku bo mahe kuli a kupe tuso ku bahabo yena ba ba shwile, Tamba na hanile mi a bulelela bo mahe kuli, “Haiba ni siyala, ni ka to lika ka taata isaho.”

Kiñi ze ne zwile mwateñi? Ne li yena wa pili ku feza ku ñola litatubo! Bo mahe ne ba komokile hahulu, ba tuhela ku sepa balauli, mi ha ba si ka bulela hape ka za matabelo a ku ezeza bafu. Tamba na i tutile kuli Jehova u lu lemusa kuli lu ambuke ku ‘buza bafu litaba za ba ba pila.’ (Isaya 8:19) Tuto ya Bibele ne i file Tamba buikolwiso bwa kuli haiba na ka tabela mulao wa Mulimu, na ka kondisa.—Samu 1:1-3.

Kono ku cwañi ka za balatiwa ba luna ba ba shwile? Kana ha ku na sepo ka za bona? Kwandaa ku tusa luna ba ba pila, Jehova u sepisize ku tusa ni ba ba li mwa mabita. Hasamulaho wa ku talusa kuli bafu ha ba na maata, mu lemuhe sa zibahaza mupolofita Isaya mwa kauhanyo 26, timana 19: “Ba ba shwile ba hao ba pile hape! . . . A mu zuhe mina mu lobezi mwa liluli, mu wabelwe!” Bupolofita bo, bu zwelapili ku talusa kuli, “ba ba shwile” ba ka pila hape.

Ha mu nahane taba yeo! Batu ba bañata-ñata ba ba si na maata ba ba li mwa mabita ba ka kutisezwa kwa bupilo! Mane Bibele i bulela kuli Jehova u “shukelwa” ku zusa bafu. (Jobo 14:14, 15) Kana lisepiso ze cwalo li bonahala ku sa konahala? Jesu Kreste na kozwi hahulu sepo ye kuli mane na talusize kuli mwa meto a Jehova, bafu ba pila.—Luka 20:37, 38.

Kana mwa tabela ku ba ni sepo ye? * Mu zwelepili ku ituta zibo ye nepahezi ya mwa Bibele. Ha mu nze mu ituta, mu ka kolwa kuli Jehova wa kona ku tusa ba ba pila ni ba ba shwile ni kuli lisepiso za hae za ‘sepahala mi ki za niti.’—Sinulo 21:4, 5. 

[Litaluso za kwatasi]

[Manzwi a fa likepe 21]

Ku nyolelwa ku bona balatiwa ba luna ba ba shwile ki nto ya ka sipepo

[Siswaniso se si fa likepe 22]

Kana mupolofita Samuele na zuhile kwa bafu ni ku to ambola ni Mulena Saule?