Ha ne ni sa li mwanana, lubasi lwa luna ne lu pila bukaufi ni tolopo ya Leipzig, kwa upa wa Germany, mabapa ni museto o aluhanya naha ya Czech ni ya Poland. Ha ni to ba wa lilimo ze 6, lwa tutela kwa naha i sili ko ne ba yo belekela bo ndate, pili ne lu tutezi kwa Brazil, mi hasamulaho se lu tutela kwa Ecuador.

Ha ne ni to ba ni lilimo ze 14, se ni iswa kwa Germany kuli ni yo kenela kwateñi sikolo. Na kala ku iponela bakeñisa kuli bashemi ba ka ne ba pila kwahule hahulu, kwa South America. Mi ne se ni ikezezanga lika ni nosi. Ne ni si na taba ni kuli likezo za ka li ama cwañi batu ba bañwi.

Ha ni to ba ni lilimo ze 17, bashemi ba ka ba kutela kwa Germany. Na kala ku pila ni bona. Kono bakeñisa moya o ne ni na ni ona wa ku lata ku ikezeza lika, kwa ni bela hahulu taata ku latelela ketelelo ya bashemi ba ka. Ha ni to ba ni lilimo ze 18, na tuta fa lapa.

Na kala ku tukufalelwa hahulu ku bata ku ziba mulelo wa bupilo. Hamulaho wa ku nyakisisa mipilelo ye shutana-shutana ya batu ni likopano ze shutana-shutana, na lemuha kuli nto ye nde ka ku fitisisa ye ni kona ku eza mwa bupilo bwa ka, ki ku potela libaka za lifasi le linde le, pili batu ba si ka li sinya kale.

Se ni leka mutututu mi na funduka ku zwa mwa Germany ku ya kwa Africa. Kono hamulaho wa nakonyana, na kutela kwa Europe ku yo lukisisa mutututu wa ka. Ne ku si ka fita nako ye telele ku zwa fo, na yo ipumana kwa likamba la kwa Portugal. Na tuhela ku itusisanga mutututu mwa misipili ya ka, mi na kala ku itusisanga sisepe.

Na swalisana ni sikwata sa mitangana ni likalibe ba ne ba lukisa za ku sila Liwate la Atlantic ka ku itusisa sisepe. Mwahalaa sikwata seo na kopana ni bo Laurie, bona bo musalaa ka. Musipili wa luna wa pili, ne li wa ku ya kwa soli sa Caribbean. Mi hamulaho wa ku ina nakonyana mwa Puerto Rico, lwa kutela kwa Europe. Ne lu bata sisepenyana se ne lu ka kona ku fetula ku ba sisepe sa ku pila teñi. Kono ha se lu bata-batile sisepe ka likweli ze taalu, lwa tuhela ku eza cwalo ka sipundumukela.  Ne ni laezwi ku kena busole ki muuso wa German.

Ne ni belekile mwa busole ka likweli ze 15. Ka nako ona yeo, na ni bo Laurie lwa nyalana mi lwa kala ku itukiseza za ku zwelapili ku zamaya inze lu potela libaka za lifasi. Nakonyana pili ni si ka kalisa kale busole, ne lu lekile sisepenyana sa ku pila teñi. Ha ne ni nze ni beleka mwa busole cwalo, lwa zwelapili ku fetula sisepe seo ku si eza sisepe sa ku itusisa mwa misipili ye mitelele. Lwa lukisa kuli lu ka pilanga mwa sisepe seo ni ku zwelapili ku potela libaka za lifasi le linde le. Hamulaho wa ku tuhela busole, kono pili lu si ka feleleza kale ku lukisa sisepe sa luna, lwa kopana ni Lipaki za Jehova mi lwa kala ku ituta Bibele ni bona.

Kwa makalelo, ne ni sa boni butokwa bwa ku eza licinceho ze tuna mwa bupilo bwa ka. Ne ni nyezi musali ye ne ni pila ni yena, mi ne se ni tuhezi kale ku zuba kwai. (Maefese 5:5) Ka za mulelo wa luna wa ku potoloha lifasi, ne ni ikutwile kuli ku itusisa nako ya luna mwa bupilo inze lu buha pupo ya Mulimu ne li nto ya butokwa hahulu.

Nihakulicwalo, niti kikuli ne ni sa tokwa ku eza licinceho, sihulu ne ni tokwa ku cinca mikwa ya ka. Bakeñisa kuli ne ni ikuhumusa hahulu mi ne ni ikutwa kuli ne ni sa tokwi ku tusiwa ki mutu yo muñwi, ne ni itingile hahulu fa buikoneli bwa ka ni fa lika ze ne ni kona ku peta. Ne ni na ni hahulu buitati.

Zazi le liñwi, ne ni balile ka za Ngambolo ya Jesu ye zibahala hahulu ya fa Lilundu. (Mateu, likauhanyo 5-7) Kwa makalelo, ne ni si ka utwisisa za naa bulezi Jesu ka za ku ba ni tabo. Ka mutala, naa bulezi kuli tabo ki ya ba ba utwa tala ni linyolwa. (Mateu 5:6) Ne ni komokile hahulu kuli mutu ya mwa butokwi u kona ku ba cwañi ni tabo. Ha ne ni nze ni zwelapili ku ituta, na fita fa ku lemuha kuli kaufelaa luna lu na ni butokwi bwa kwa moya ili bo lu tokwa ku lemuha pili lu si ka bu taleleza kale. Sina feela mwa naa bulelezi Jesu kuli: “Tabo ki ya ba ba lemuha kuli ba tokwa za Mulimu.”—Mateu 5:3.

Hamulaho wa ku kala ku ituta Bibele i nze lu li mwa Germany, na ni bo Laurie lwa tutela kwa France, mi hamulaho lwa tutela kwa Italy. Ko ne lu ya kaufela, ne lu fumananga Lipaki za Jehova. Ne ni tabisizwe hahulu ki lilato ni swalisano ye mwahalaa bona. Ne ni lemuhile kuli Lipaki mwa lifasi kaufela ba latana luli. (Joani 13:34, 35) Hamulaho wa nako, na ni bo Laurie lwa kolobezwa ni ku ba Lipaki za Jehova.

Ha se ni kolobelizwe, na zwelapili ku eza licinceho mwa bupilo bwa ka. Na ni bo Laurie lwa lukisa ku yo potela makamba a kwa Africa ka ku itusisa sisepe, mi hamulaho lwa sila Liwate la Atlantic ku liba kwa United States. Ka nako ye ne lu li fahalaa liwate le lituna, lu ba babeli feela mwa sisepenyana, na fita fa ku lemuha kuli ni nto ye nyinyani hahulu ha ni bapanywa ku Mubupi wa luna ya maata. Bakeñisa kuli ne ku si na ze ñata za ku eza mwa liwate, nako ye ñata ne ni itusisanga yona kwa ku bala Bibele. Ne ni susuelizwe hahulu ki litaba ze bulela ka za bupilo bwa Jesu ha naa sa li fa lifasi. Ne li mutu ya petehile, ya naa na ni buikoneli bo butuna hahulu, kono naa sa ikuhumusangi. Na itusisize bupilo bwa hae kwa ku kanyisa Ndatahe wa kwa lihalimu isiñi yena muñi.

Ha ne ni nze ni nahanisisa ka za bupilo bwa Jesu, na fita fa ku lemuha kuli ne ni tokwa feela ku beya za Mubuso wa Mulimu mwa sibaka sa pili, ku fita ku tundamena ku eza lika ze shutana-shutana ze ne ni bata ku eza. (Mateu 6:33) Na ni bo Laurie ha se lu fitile kwa United States, lwa ikatulela ku tuhela misipili ya luna ya ku potela libaka za lifasi, kuli lu ise mamelelo ku za bulapeli bwa luna.

Kwa makalelo, ha ne ni isepile hahulu ne ni sa ezangi likatulo ze lukile hañata. Kono ka nako ya cwale ni fumani simbule sa butali bwa niti se si ni tusanga ku eza likatulo ze nde. (Isaya 48:17, 18) Hape ni fitile fa ku ziba mulelo wa bupilo wo ne ni sa zibi kwa makalelo, ili ku sebeleza Mulimu ni ku tusa ba bañwi ku ziba ka za hae.

Na ni bo Laurie lu tiisize hahulu linyalo la luna ka ku itusisa likuka za mwa Bibele. Hape lu fuyauzwi hahulu bakeñisa ku ba ni mwanaa musizana ya ziba Jehova ni ku mu lata.

Bupilo bwa luna ha bu si ka ba bo bu bunolo kamita. Kono ka tuso ya Jehova, lu ikatulezi kuli lu ka zwelapili ku mu sebeleza ni ku mu sepa.—Liproverbia 3:5, 6.