Ka kuya ka lipatisiso zeezizwe mwa libaka zeñata mwa lifasi kaufela, a ibato ba mutu alimuñwi mwahalaa batu babane uikutwanga buinosi.

•   Bo Chido Mpemba, babakweli ba muina-situlo wa sikwata sene siketilwe ki ba World Health Organization kuli sitalime za butata bwa kuikutwa buinosi batalusa kuli: “Mutu ufi kamba ufi wakona kuba ni butata bwa kuikauhanyanga kwa batu babañwi.”

 Batu babañwi banahana kuli batu babahulu kamba batu babapila banosi ki bona feela babaikutwanga buinosi. Kono nihaiba banana, batu babanani buikangulo bobunde ni baba mwa manyalo ni bona bakona kuikutwa buinosi. Kuikauhanyanga kwa batu babañwi ni kuikutwa buinosi kwakona kuama buikangulo bwa mutu bwa kwa mubili kamba bwa mwa munahano.

•   Bo Dr. Vivek Murthy, babatalima za likalafo zeama kupazulwa ba kwa United States batalusa kuli: “Kuikutwa buinosi haki maikuto feela akona kuba ni ona mutu kono kuama zeñata. Bupilo bwa batu babaikauhanyanga kwa batu babañwi bu mwa lubeta sina feela bupilo bwa batu babazubanga misanga ya kwai ye 15 ka zazi.”

 Mubupi waluna haatabeli kuli luikauhanyange kwa batu babañwi. Mulelo wa Mulimu kuzwa feela kwa makalelo ki wa kuli batu baikole siango sesinde ni batu babañwi.

•   Sikuka sa mwa Bibele: “Mulimu kiha li: ‘Hakusika luka kuli mutu azwelepili kuina anosi.’”—Genese 2:18.

 Mulimu ubata kuli lube ni silikani sesinde ni yena. Usepisa kuli ukasutelela ku luna haiba luikataza kusutelela ku yena.—Jakobo 4:8.

•   Sikuka sa mwa Bibele: “Tabo ki ya babalemuha kuli batokwa za Mulimu, kakuli Mubuso wa mahalimu ki wabona.”—Mateu 5:3.

 Mulimu ubata kuli lumulapele hamoho ni batu babañwi. Haiba lueza cwalo lukaba babatabile.

•   Sikuka sa mwa Bibele: “Luisezane pilu kuli lususuezane kuba ni lilato ni misebezi yeminde, lusike lwakeshebisa kukopana hamoho, . . . kono lususuezane.”—Maheberu 10:24, 25.

 Kuli muzibe zeñata ka za libaka hamuswanela kuikataza kufelisa butata bwa kuikutwa buinosi, mubale taba yeli, “Bulutu Mwa Lifasi la Lipangaliko ze Ñata.”