MUZWELEPILI KUTONA!

Batu Babañata Babaleha Mwa Ukraine

MUBAPALE

La February 24, 2022 masole ba Russia nebakalile kutaseza naha ya Ukraine. Nto yeo itahisize kuli batu babañata babe mwa lubeta mi basweli kulika mobakonela kaufela kuli babalehe mwa naha ka bubebe. a

“Neluutwa milumo yemituna ya limbomba ni lika zeñwi zeneetunya. Nekusabisa hahulu kuli mane hanikoni kutalusa mone niikutwela. Hane luutwile kuli kunani litima zene shimba batu bababata kuzwa mwa naha, lwaikatulela kuya. Nelusiile lika zaluna kaufela bakeñisa kuli mañi ni mañi naalumelezwa feela kushimba mukotana omunyinyani. Nelushimbile feela mapampili a butokwa, milyani, mezi, ni tuco totunyinyani. Nelusiile lika kaufela mi lwaya kwa sitishini sa litima limbomba inze lisweli kutunya.”—Bo Nataliia, babazwa mwa Kharkiv, kwa Ukraine.

“Kwa makalelo, nelusa sepi kuli kukaba ni ndwa luli. Neniutwile milumo yemituna kwa libaka zeñwi za tolopo, mi mahaulo naasweli kunyanganya. Naikatulela kubaleha, nashimba feela lika za butokwa. Neni nanuhile fa ndu ka 8:00 kakusasana mi nayo kwela sitima kuya kwa Lviv mi kihona niyo kwela mbasi kuya kwa Poland.”—Bo Nadija, babazwa mwa Kharkiv, kwa Ukraine.

Ze mwa taba ye

Ki lika mañi luli zetahisa miinelo yetaata yebatalimana ni yona babalehi?

Miinelo yetaata yebatalimana ni yona batu bababaleha mwa Ukraine neikalile bakeñisa masole ba Russia bane bataselize naha ya Ukraine. Nihakulicwalo, Bibele ibulela ka butungi zetahisa miinelo yetaata kaufela yebatalimana ni yona babalehi:

Mibuso ya batu mwa lifasi kaufela ipalezwi kufa batu lika zebatokwa. Mibuso hañata iitusisanga maata ayona kunyandisa batu.—Muekelesia 4:1; 8:9.
Satani Diabulosi, yena “mubusi wa lifasi,” ukukuezanga batu kueza lika zemaswe kuli mane Bibele ibulela kuli: “Lifasi kaufela li mwa maata a yamaswe.”—Joani 14:30; 1 Joani 5:19.
Kwandaa miinelo yetaata yebatalimani ni yona batu ka lilimo zeñata, cwale selupila mwa nako ili yeo Bibele neipolofitile kuli: “Mwa mazazi a mafelelezo kukataha linako zetaata, zeziyeza.” (2 Timotea 3:1) Kuzwa fo, mazazi ao naaka zibahalela fa lindwa, likozi za ka taho, kutaela kwa lico, ni matuku a yambukela ili zetahisa kuli batu babalehe fa mandu abona.—Luka 21:10, 11.

Babalehi bakona kufumana kai sepo?

Bibele ibonisa kuli Jehova, b yena Mubupi waluna, ki Mulimu yabonisanga lilato ni mukekecima kwa babalehi ni batu babasiile mandu abona. (Deuteronoma 10:18) Usepisize kuli ukafelisa miinelo yetaata yebatalimana ni yona babalehi ka kuitusisa mubuso wahae wa kwa lihalimu, obizwa Mubuso wa Mulimu, ili okayola mibuso ya batu. (Daniele 2:44; Mateu 6:10) Jehova ukaitusisa Mubuso wahae kuzwisa Satani Diabulosi. (Maroma 16:20) Mubuso wo ukabusa lifasi kaufela, mi ukasinya likauhano zetiswa ki miseto ya linaha. Batu kaufela bakaba lubasi lululuñwi loluswalisani. Hakusana kuba ni mutu ya ka baleha fa ndu yahae, kakuli Bibele isepisa kuli: “Bakaina, yomuñwi ni yomuñwi mwatasaa kota yahae ya veine ni mwatasaa kota yahae ya feiga, mi hakuna yaka basabisa, kakuli Jehova wa limpi ki yena yabulezi cwalo.”—Mika 4:4.

Ki mubuso wa Mulimu feela okona kufelisa miinelo yetaata yebatalimana ni yona babalehi ka nako ya cwale. Jehova ukaitusisa Mubuso wahae kufelisa miinelo yetaata yetahisa kuli batu babe babalehi. Munyakisise mitala yelatelela:

Ndwa. “[Jehova] ufelisa lindwa mwa lifasi kamukana.” (Samu 46:9) Kuli muzibe mo Jehova akafeliseza mifilifili, mubale taba yeli, “Peace on Earth—How Will It Come?”
Buhateleli ni mifilifili. “[Jehova] uka balamulela kwa buhateleli ni kwa mifilifili.” (Samu 72:14) Kuli muzibe mo batu bakona kucinceza mikwa yabona yemaswe, mubale litaba zenani toho ya taba yeli “Zekona Kulutusa Kufelisa Sitoyo.”
Bubotana. “[Jehova] ukalamulela mubotana yalilela kutusiwa.” (Samu 72:12) Kuli muzibe mo Jehova akafeliseza lika zetahisa bubotana, mubale taba yeli, “Is a Fair Economic System Possible?”
Kutaela kwa lico. “Kukaba ni bubeke bobuñata mwa lifasi.” (Samu 72:16) Kuli muzibe mo Mulimu aka tahiseza kuli mañi ni mañi abe ni lico, mubale taba yeli, “A World Without Hunger?”

Kana Bibele yakona kutusa babalehi kacenu?

Eni. Bibele ifa babalehi sepo ya luli ya za kwapili mi hape yakona kubatusa kutiyela miinelo yetaata yebatalimana ni yona cwale.

Sikuka sa mwa Bibele: “Mutu yasalemuhi kozi ulumela litaba kaufela, kono yabutali unahanisisa mihato yahae kaufela.”—Liproverbia 14:15.

Taluso: Mulemuhe miinelo yelubeta yekona kuba teñi ni zemukona kueza kuli muisileleze. Mumamele likebenga zekona kutaseza libaka koba fitezi babalehi bakeñisa kuziba kuli babalehi baikalelwanga hahulu ni kuikutwa kuli hakuna zebaziba.

Sikuka sa mwa Bibele: “Halunani lico ni liapalo, lukakolwa ka lika zeo.”—1 Timotea 6:8.

Taluso: Musike mwaisa hahulu pilu kwa lika za kuitusisa kwa mubili. Haiba mukolwa ka lika zemunani za kuitusisa, mukaba ni tabo.

Sikuka sa mwa Bibele: “Hakulicwalo, lika kaufela zemubata kuli batu bamiezeze, mubaezeze zona ni mina.”—Mateu 7:12.

Taluso: Mube ni pilu-telele ni sishemo. Haiba mubonisa tulemeno to, batu ba mwa sibaka semufitezi ku sona baka mikuteka ni kumiamuhela hande.

Sikuka sa mwa Bibele: “Musike mwakutiseza mutu bumaswe.”—Maroma 12:17.

Taluso: Batu habamieza maswe musike mwabakutiseza bumaswe bakeñisa bunyemi. Kueza cwalo kukaekeza feela kwa butata.

Sikuka sa mwa Bibele: “Nifumana maata mwa lika kaufela ka yena yanifa maata.”—Mafilipi 4:13.

Taluso: Mubeye Mulimu mwa sibaka sapili mwa bupilo bwamina mi mulapelange ku yena. Wakona kumifa maata a kutiyela miinelo yetaata yemutalimana ni yona.

Sikuka sa mwa Bibele: “Musike mwabilaezwa ki sesiñwi, kono mwa lika kaufela muzibise Mulimu zemukupa ka tapelo ni ka kupo hamoho ni buitumelo; mi kozo ya Mulimu yefita kutwisiso kaufela ikasileleza lipilu zamina ni maata amina a kunahana.”—Mafilipi 4:6, 7.

Taluso: Mukupe Mulimu kuli amife kozo ya mwa munahano kusina taba ni miinelo yemutalimana ni yona. Mubone taba yeli “Mafilipi 4:6, 7—‘Musike Mwabilaezwa ki Sesiñwi.’”

a Lizazi lelitatama kuzwa fo batela masole ba Russia kuto taseza naha ya Ukraine, katengo kakatalima za babalehi ka United Nations High Commissioner for Refugees (UNHCR) nekaezize ka putako kuli kafumane linzila za kutusa ka zona babalehi. Mwa mazazi a 12 feela, batu babafitelela 2 milioni nese babalehile mwa Ukraine kuya mwa linaha zeli mabapa, mi batu babañwi babafitelela 1 milioni bona nebabalehezi kwa libaka zeñwi za naha.

b Jehova ki lona libizo la Mulimu. (Samu 83:18) Mubone taba yeli “Jehova ki Mañi?”