Lelo Leza Wāingidije Kwialamuna pa Kupanga Miswelo Palapala ya Būmi?
Bilondolola Bible
Aa. Bible unena’tu patōkelela’mba Leza wāpangile bantu ne “miswelo” mikwabo ya bintu byūmi, banyema, ne mityi. a (Ngalwilo 1:12, 21, 25, 27; Kusokwelwa 4:11) Unena kadi amba kisaka kyonso kya muntu i kitambe kudi ba Adama ne Eva, bambutwile betu babajinji. (Ngalwilo 3:20; 4:1) Nsekununi ya mu Bible keikwatakanyangapo mulangwe wa amba Leza wāingidije kwialamuna pa kulupula miswelo mikwabo ya būmi, mulangwe utelwa ne bu wa bantu bakulupile monso mubidi, mu Leza amba udi’ko ebiya ne mu kwialamuna. Inoko bubine i buno amba, Bible kepatenyepo na byobya bisokwele befundi ba sianse bya amba bintu bibwanya kwishila na bikwabo abyo’ko bya mu muswelo umo onka wa būmi. b
Lelo Leza wāingidije kwialamuna?
Boba bakulupile amba Leza udi’ko ne kwialamuna nako kudi’ko bekalanga na milangwe mishileshile. Mungya dibuku Encyclopædia Britannica, bakwatakanyanga mulangwe wa amba “Leza wingidijanga manwa a kwitonga kwa bipangwa mwanda wa kuludika bintu bipangilwe.”
Kukulupila amba Leza udi’ko ne kwialamuna nako kudi’ko kubwanya kulupula ino milangwe mikwabo:
Byūmi byonso i bialamune kutamba ku kintu kimo kya kala.
Muswelo umo wa būmi ubwanya kwialamuna mu muswelo mukwabo wa būmi mwishile kulampe na wandi, mulangwe utelwa ne bu macroévolution.
Mu muswelo kampanda, Leza ye ulengeja kuno kwialamuna.
Le kwialamuna i kukwatañane na byobya bifundija Bible?
Kukulupila mudi Leza ne mu kwialamuna kumwekejanga’mba byobya binena Bible mu Ngalwilo amba bintu byāpangilwe i bya bubela. Inoko Yesu wālombwele amba byobya binenenwe mu Ngalwilo i bya bine ne mungya mānga. (Ngalwilo 1:26, 27; 2:18-24; Mateo 19:4-6) Bible unena’mba kumeso kwa Yesu kwiya pano pa ntanda, wādi na Leza momwa mūlu kadi wāmukweshe’ko ku kwikadija’ko “bintu byonso.” (Yoano 1:3) Mu uno muswelo, mulangwe wa’mba Leza wāingidije kwialamuna pa kutūla’ko miswelo palapala ya būmi keukwatañenepo na byobya bifundija Bible.
Le tunena namani pa bukomo bwa kwibidila bifuko budi na banyema ne mityi?
Bible kalombwelepo bungi bwa misaka ibwanya kwishila mu muswelo umo wa būmi. Kadi kapatenyepo mulangwe wa amba miswelo palapala ya banyema ne mityi ipangile Leza ibwanya kushinta kitatyi kyonso kyoisanga ne kyoibidila kifuko kipya kyoyaikala’mo. Nansha bamo byobeta kuno kushinta bu kwialamuna, kekudipo muswelo mupya wa būmi ulupukile’ko.
a Bible wingidije kishima “miswelo,” kishima kidi na buluji butandabuke mpata kupita’ko kishima “misaka” kingidijanga befundi ba sianse. Divule befundi ba sianse pobanena’mba kubaikalanga kwialamuna kwa kintu kipya, divule besambilanga pa kwishila kwakyo na bikwabo bidi mu muswelo wakyo wa būmi, mu bululji bumo bonka na bobwa bunenenwe’po mu nsekununi idi mu Ngalwilo.
b Uno mulangilo uvudile kwitwa bu microévolution.