Agostinho ushikatanga mu Brezile unena’mba, “natamīne ku madimi mu yetu ntanda. Twadi balanda bininge. Nalekele masomo mwanda wa kwingila ne kukwasha’ko pa kuvuija bisakibwa bya kyetu kisaka.” Agostinho wefundile kutanga ne kulemba paabwenye myaka 33. Unena’mba “kwifunda kutanga ne kulemba kwankweshe ngikale wa bulēme kadi kwaunengeje nekulupile.”

Agostinho ubadilwa mu bantu 250 000 bobafundije kudi Batumoni ba Yehova kutanga ne kulemba pano ke padi myaka 70. Mwanda waka Batumoni ba Yehova bafundijanga bantu uno muswelo? Le bantu bamwenanga namani mu buno bufundiji?

Dya mu 1935, Batumoni ba Yehova badi basapula mu matanda 115. Pa kufundija bantu besamba ndimi mishileshile, bamishonele badi bapityija mīsambo ya mu Bible myalamune kadi mikwate ku mawi, kadi kyaba kimo badi bapa bantu mabuku mu yabo ndimi. Nansha bantu bavule byobadi basangela Bible bininge, bavule kebadipo bayukile kutanga ne kulemba, o mwanda kebadipo babwanya kwifunda mobasakila.

Bantu byokebadipo babwanya kutanga Bible abo bene, badi bekankila’ko kwingidija misoñanya ya mu Bible. (Yoshua 1:8; Ñimbo ya Mitōto 1:2, 3) Kadi badi na makambakano pa kuvuija mingilo yabo ya bwine Kidishitu. Kimfwa shi bambutwile kebayukilepo kutanga, byadi bibalomba kulonga bukomo bukatampe pa kufundija babo bana. (Kupituluka mu Bijila 6:6, 7) Kadi Batumoni bapya kebadipo babwanya kutanga, kebadipo bakokeja kwingidija Bible senene pobalonga bukomo bwa kufundija bakwabo.

Mu myaka ya 1940 ne ya 1950, ba Nathan Knorr ne Milton Henschel, abo bonso bubidi badi batangidile Batumoni ba Yehova, baenda mu matanda mavule mwanda wa kuteakanya mwingilo wa busapudi. Mu matanda mwadi bantu bavule kebayukilepo kutanga ne kulemba, bakankamika’mo mabilo a misambo kutūla’ko tulasa mu bipwilo twa kufundija kutanga ne kulemba.

Misambo nayo yatuma bulombodi ku bipwilo bwa mwa kufundila ano masomo. Mu matanda amo, maludiki apela manwa a kufundija ne mabuku a kwingidija Batumoni. Kimfwa mu Brezile, bilo ya musambo yatambwile manwa a kufundija ne mabuku ebatumīne buludiki kupwa nayo yatumina’byo bipwilo. Mu matanda makwabo namo, Batumoni balupwile abo bene manwa a mwa kufundijija kutanga ne kulemba.

Ku ano masomo a kufunda kutanga ne kulemba, kwadi kufunda bana-balume ne bana-bakaji, banuke ne batame. Kitungo kyadi kya kufundija boba bafunda, bayuke kutanga mu lwabo ludimi—nansha kino byokyadi kilomba’nka ne kipwilo kimo kufundija mu ndimi mivule.

Le bantu bamwenine namani mu ano masomo a kufunda kutanga ne kulemba? Kamoni umo wa mu Meksike unena’mba: “Pano mbwanya kwivwanija Bible, kadi byanena binteñanga ku mutyima. Kuyuka kutanga i kunkwashe nesambe biyampe na balondakani, kadi mbwanya kusapwila bantu bavule musapu wa mu Bible.”

Ano masomo a kufunda kutanga ne kulemba keakweshepo’tu’nka bantu bevwanije Bible. Isaac wa mu Burundi unena’mba: “Kwifunda kutanga ne kulemba i kunkwashe ngikale na bwino mu mwingilo wa lūbako. Kūbaka ye ke mwingilo wami, kadi pano ñendejanga mingilo mikatampe ya lūbako.”

Jesusa wa mu Peru wadi na myaka 49 paashilwile kufunda masomo a kutanga ne kulemba. Unena’mba “pa kulela kisaka, mfwaninwe kuyuka bei ne majina a bintu mu nsoko. Pa kala, nadi nkomenwa. Nafwija’ko pa ano masomo a kutanga ne kulemba, mwanda pano ñendanga na kikulupiji kyonso kukapota bintu bya kyami kisaka.”

Mu bula bwa myaka, ba lupusa ba matanda mavule batendelanga Batumoni ba Yehova pa kufundija kobafundija bantu kutanga ne kulemba. Dyalelo, Batumoni ba Yehova bakifundijanga bantu kutanga ne kulemba, bengidija manwa ne bingidilwa bilumbulwilwe mu bula bwa myaka. Kadi balupulanga ne kutampa kubwipi kwa maboloshile midiyo 224 mu ndimi 720, mwanda wa kukwasha bantu befunde kutanga nansha mwanda wa kukwasha boba kebafundilepo bininge. *