Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

BYA MU BIBĪKO BYETU

Batumoni ba Yehova ba mu Nuvele-Zelande—Bene Kidishitu ba Ndoe Kadi Bepāne

Batumoni ba Yehova ba mu Nuvele-Zelande—Bene Kidishitu ba Ndoe Kadi Bepāne

Mu mafuku 21 Kweji 10, 1940, ba lupusa ba mu Nuvele-Zelande baityile Batumoni ba Yehova bu bulongolodi bwa kyonakanya kadi kyaka kya mutyima-ntenke wa bantu. Nansha byokwadi masusu atenwe na Batumoni ba Yehova pa mwanda wa byanenene ba lupusa, ino abo kebatyumukilwepo mutyima. Kimfwa, baendelele kwibungila pamo mwanda wa kutōta pampikwa kubanga kutambwa ne kukwatwa na ba lupusa.

Andy Clarke, mulumya kaka Mary ke Kamonipo, wamwene wandi mukaji musumininwe kwendelela kutanwa ku kupwila nansha byokwadi kyaka. Wadi na moyo amba bakokeja kukwata wandi mukaji paenda ku kupwila. Nansha byakadipo wenda nandi mu bitatyi biyampe, Andy washilwile kwenda ku kupwila na Mary, wamusapwila’mba “shi abakukwata, bankwate ne ami mwine!” Kushilwila pene’pa Andy wadi katanwa ku kupwila konso na wandi mukaji. Mwenda mafuku, nandi wabatyijibwa ke Kamoni. Mu Divita II dya Ntanda, Batumoni bavule ba mu Nuvele-Zelande balombwele kusuminwa na kwa Mary mu kitatyi kya kupangwapangwa.

Basapula’nka ne mu Kifungo

Difuku dimo, bampuluji bakwete tutu John Murray wa myaka 78 paadi usapula myanda ya mu Bible ku njibo ne njibo. Kidye kyamulambika’mba wadi wingila mingilo ya bulongolodi bwa bañongojani. Baselela Batumoni bakwabo dikumi ne babidi ku bidye, bamo bebadya maamande, bakwabo nabo bebakuta myeji isatu milondakane.

Batumoni bapelele kutwela bu sola pa mwanda wa mutyima wabo wa mundamunda mufundijibwe na Bible. (Isaya 2:4) Pa kino, bavule basusukile bininge mu kitatyi kya divita pobadi bebaningila bengile mingilo ya busola. Kintu kya Batumoni 80 pa kupela kufundijibwa bu sola, bebatuma mu komponi ka masusu mu kitatyi kyonso kya divita. Mwine’mwa, nansha byobadi basusulwa bininge koku kadi mashika makomo a mu bushipo, batutu baendelele kutōta Yehova na nsangaji.

Batumoni bashilwile bukidi bonka kuteakanya kupwila ne kusapula mu komponi ka masusu. Pamo’nka bwa kipwilo, badi bapwila kitatyi ne kitatyi ne kusapwila bakutwa bakwabo. Batumoni badi bapebwe’nka ne lupusa lwa kulonga bitango mu makomponi amoamo koku balaminwe na mulami. Bakutwa bamo befundile bubine bwa mu Bible mu makomponi, babatyijibwa.

Batumoni bapwila kupwila kwa Masomo a Mwingilo wa Kiteokratike

Kudi Bruce, mwana mukala wa ba Mary ne Andy botwatelanga kala, kukutwa wadi mukenga wa kuningija lwitabijo ne kuvudija buyuki bwandi bwa mu Bible. Wavulukile amba, “kondi byadi pamo bwa kwenda ku masomo mwanda nadi mbwanya kwisamba bininge na banabetu bavule ba bwino mu komponi ne kwifunda myanda mivule kobadi.”

Mu 1944 buludiki bwasaka kukutulula bantu bamo mu komponi ka masusu. Ino bakata ba basola bapela mwanda badi bamwene amba, shi bakutulule Batumoni, bakendelela kusapwila bantu lwitabijo lwabo. Balembele mu lapolo amba: “Nansha kukutwa mu kitatyi kilampe byokubwanya kukwasha pa kutalaja bantu bebetabile, ino kekukebalengejapo batune lwitabijo lwabo.”

Ke Kyakapo kya Mutyima-Ntenke wa Bantu

Kukankajibwa byokwalengeje besambe bininge myanda ya Batumoni ba Yehova, bantu bamo basakile kuyuka myanda ibatala. Mwenda mafuku bantu bavule bajingulula’mba Batumoni ba Yehova ke kyakapo kya mutyima-ntenke wa bantu. Bayuka’mba Batumoni ke bantupo babi, ino i bene Kidishitu ba ndoe. Pa kino, Batumoni ba Yehova badi 320 mu 1939 mu Nuvele-Zelande, baikala ke 536 mu 1945!

Kyaba kimo ba lupusa ba kwivwanija, bajingulwile amba kukankajibwa kwa Batumoni ba Yehova i bukondame. Mutyibi umo pa kwivwana bukamoni bobatūdile tutu umo wadi usapula, waimikile kisambo. Wanenene amba: “Mu ñeni yami ne muswelo omona bijila, ke biyampepo kumona kwabanya Bible bu kilongwa kibi.”

Kuno kukankajibwa pokwapwile ku mfulo kwa divita, Batumoni basumininwe bininge kukwasha bantu befunde myanda ya Bulopwe bwa Leza. Mu 1945, bilo ya musambo yatumina bipwilo byonso bya mu Nuvele-Zelande mikanda, yalemba’mo amba: “Muntu ne muntu ekale na bunwa, bya bulunda kadi biyampe na bonso. Lekai kwipatanya ne kwipotomeja. Vulukai amba bantu botusapwila bakulupile bininge mu bufundiji bwa byabo bipwilo ne kwibulonda. . . . Bavule mu bukata mwabo i ‘mikōko’ ya Mfumwetu yotufwaninwe kuludikila kudi Yehova ne ku Bulopwe bwandi.”

Dyalelo, Batumoni ba Yehova ba mu Nuvele-Zelande bendelelanga kusapwila bene kibundi ne banangi badi’mo musapu wa mu Bible. Difuku dimo, Batumoni bana ba mu Turangi basapwidile bapempudi 67 batambile ku matanda 17!

Na bubine, bantu ba mu Nuvele-Zelande bayukile amba Batumoni ba Yehova i bantu ba ndoe, bene Kidishitu bepāne balēmekele bubine bwa mu Bible bininge. Bantu tutwa na tutwa babatyijibwanga mwaka ne mwaka ke Batumoni ba Yehova. Mu 2019, Batumoni 14 000 ne kupita badi bengidila Yehova na nsangaji mu ino ntanda ya kunshi.

Kupwila kwa kwifunda Bible kwalongelwe pa kupwa kukankajibwa mu 1940

Kaso ka bunka mu komponi ka masusu pa Kisanga kya Kungala, mu Nuvele-Zelande

Komponi ka Masusu ka mu Hautu, pa Kisanga kya Kungala, mu Nuvele-Zelande

Mu 1949, Kubungakana kwa Batumoni bakutyilwe pa mwanda wa kupela kutwela bu sola