Enda ku bidi'mo

Enda ku kifunka

MUSWELO WINGIDIJIBWA BYABUNTU BYENU

Mabilo a Bwalamuni Amwena’mo Midiyo ya Bantu

Mabilo a Bwalamuni Amwena’mo Midiyo ya Bantu

1 KWEJI 3, 2021

 Bisumpi 60 ne kupita bya bwalamuni pa katwa, kebidipo ku bilo ya musambo, ino bidi kulampe ku mabilo a bwalamuni (RTO). Mwanda waka ino mpangiko idi na kamweno? Le i bingidilwa’ka bisakilwa balamuni mwa kwingidila biyampe ku mabilo a bwalamuni (RTO)? Le kifuko kidi’ko kisumpi kya bwalamuni kikwashanga namani amba bwalamuni bwabo bwikale buyampe?

 Mabilo a bwalamuni akwashanga balamuni bashikate kokwa kwisamba bantu bavule lwabo ludimi. Karin, mwalamuni wa Low German ushintulula’mba: “Tamba tuvilukila ku bilo ya bwalamuni mu kibundi kya Cuauhtémoc, Chihuahua, mu Meksike, twisambanga nyeke ludimi lwa Low German na balamuni bakwetu, mu busapudi, ne potukapota bintu. Twi bajokolokwe na bantu besamba lwetu ludimi. Twivwananga mineneno yoketwadipo twivwana mu kitatyi kilampe, kadi tulondanga muneneno unena bantu.”

 James, wingilanga mu kisumpi kya bwalamuni bwa Frafra mu Ghana, unena’mba kyaba kimo wadi ulanga balunda ba mu kisaka kya Betele badi ku musambo. Ino ubweja’ko amba: “Nsenswe kwingidila ku bilo ya bwalamuni. Kusapula mu lwetu ludimi ne kumona muswelo utengwa bantu na myanda miyampe kusangajanga bininge.”

 Le batutu batoñanga namani kwa kutūla bilo ya bwalamuni? Joseph, tutu umo wingilanga ku Bilo Itala Lūbako lwa Ntanda Yonso idi ku Warwick, mu New York, mu États-Unis unena’mba: “Makambakano amo bidi otwikonda nao i bifuko bimo kebidipo na mudilo muyampe wa shinga, mema, ne Entelenete isakibwa pa kwitumina myanda ya kwalamuna. O mwanda pa kutūla bilo ya bwalamuni, tufwaninwe kuta mutyima ku bintu bivule kupita’ko’tu kifuko kwisambwa ludimi.”

 Divule dine, mpangiko ya bukidibukidi kadi keilombepo lupeto luvule i ya kutūla bilo ya bwalamuni ku kifuko kudi Njibo ya Bitango, Njibo ya Bulopwe, nansha njibo ya bamishonele, kubwanya kwingidila balamuni. Shi ano mobo keadi’kopo, babwanya kwitabijija batutu kupota mobo ne mabilo mubwanya kushikata ne kwingidila balamuni. Shi bisakibwa bya kisumpi kya bwalamuni bibashinta, ano mobo abwanya kupotejibwa ne kwingidija lupeto’lwa kokwa kusakilwa.

Bateakanibwe Mwa Kwingidila Nyeke

 Mu mwaka wa mingilo wa 2020, twalupwile madolala midiyo 13 mwanda wa kwendeleja mingilo mu mabilo a bwalamuni. Bisumpi bidi ku mabilo a bwalamuni byadi bisakilwa maolodinatele, mpangiko ya pa bula ya mu olodinatele, bingidilwa bya kukwata nabyo mawi, Entelenete, ne bintu bikwabo bya kamweno bisakibwa. Kimfwa olodinatele itūdilwanga muntu ne muntu ibwanya kupotwa na kintu kya madolala 750. Mu maolodinatele i mutweje mpangiko ipotwanga ne mpangiko itwa bu Watchtower Translation System (WTS), mpangiko mine ikwashanga balamuni bateakanye mwingilo wabo kadi bapēlelwe kusokola myanda ya kunyemena’ko.

 Kadi balamuni bapebwanga bingidilwa bya kukwata nabyo mawi bibakwasha bakwatyile mawi mu mabilo. Bino bingidilwa byamwekele bu bya kamweno bininge kitatyi kyashilwile kipupo kya COVID-19, mwanda balamuni bavule babwenye kwenda nabyo mu mobo abo ne kwendelela kukwata byobalamuna, bilembe ne bya mavideo.

 Divule dine banabetu ba kwilanga ba mu kibundi bakwashanga’ko na kubandaula mabuku malamunwe, ne kukundula mobo a bilo ya bwalamuni. Cirstin wingilanga ku bilo ya bwalamuni ya Afrikaans mu Cape Town, mu Afrika wa Kunshi, unena’mba, “basapudi bavule ne bapania ba lonso badi na mukenga wa kwingidija bwino bwabo kuno.”

 Bano banabetu ba kwilanga basangedile dino dyese. Kaka umo ukwashanga ku Bilo ya Bwalamuni unena’mba kwingila’ko kudi pamo bwa “kwesa luvula luyampe.” Kadi batutu ne bakaka ba mu kibundi bebakwatanga abo mawi. Juana, mwalamuni wa Totonac mu bubikavu bwa Veracruz, mu Meksike unena’mba: “Pano byotudi kubwipi na bibundi mwisambwa lwetu ludimi, batutu ne bakaka bavule bapēlelwanga kukwasha ku mwingilo wa kukwata mawi ne mavideo.”

 Inoko Mabilo a Bwalamuni akwashanga ku kulumbulula byobya byalamunwa. Kadi batangi betu midiyo ne midiyo betabije uno mwanda. Cédric, wingilanga mu kisumpi kya Kikongo mu République démocratique du Congo, unena’mba: “Batutu ne bakaka bamo badi bavudile kwita mabuku alamwinwe mu Kikongo amba i “mabuku a Kikongo kya Watch Tower,” mwanda keadipo malamunwe munenenanga Bakongo bavule. Ino pano, banenanga’mba mabuku etu i malamunwe mu Kikongo kya dyalelo, munenenanga bantu difuku ne difuku.”

 Andile, wingilanga mu kisumpi kya Xhosa, nandi waivwene bantu banena uno muswelo mu Afrika wa Kunshi. Unena’mba, “bantu bavule betusapwilanga amba mwalamwino ubashinta. Enka ne bana bādi bavudile kutanga Kiteba kya Mulami mu Angele, pano batañanga’kyo mu Xhosa. Nakampata basangedile Bwalamuni bwa Ntanda Mipya bujadikwe bwalamwinwe munenenwanga.”

 Lupeto lonso lwalupwilwe pa kutūla Mabilo a Bwalamuni, kwialongolola ne kukwasha bantu badi’ko, lwalujibwanga kupityila ku byabuntu bya kwilanga bya mwingilo wa ntanda yonso, kubadila’mo ne byobya bitūlwa mu donate.pr418.com.