SHAPITA WA BUBIDI
“Ne Dishinda, Ne Bīne, Ne Būmi”
1, 2. Mwanda waka i bikomo kufwena kudi Yehova batwe bene, ne Yesu Kidishitu wētulongēle bika pa kino?
LELO kodi mujimine’po ne dimo? Padi ubavuluka difuku dyo wadi wenda kukapempula mulunda nansha mubutule ino waluba dishinda. Powadi wenda mu dishinda dyokwapityile, lelo waipangwile muntu akulombole dya kwenda? Langa’po bidi moweivwanine, muntu’wa pa kyaba kya akulombole dishinda kete, ino wanena’mba: “Abe nonde’tu. Nsa kukakufikija koenda.” Bine, wasangele’po kashā!
2 Mo monka mulongele ne Yesu Kidishitu nandi kotudi. Batwe bene ketwadipo ba kubwanya kufwena Leza. Mwanda bantu i bapyane budi ne kubulwa kubwaninina, kadi i bajimine, “balobele mungi ku būmi bwa Leza mpika.” (Efisesa 4:17, 18) Tusakilwa bukwashi pa kutana dishinda. Yesu ye Kimfwa kya muntu wa kwituma, witupa bivule, ke enkapo kwitulombola dya kwenda ne kwituludika. Monka motwekimwenine mu Shapita 1, Yesu witwita amba: “Wiye unonde.” (Mako 10:21, BB) Kadi witupa ne bubinga bufwaninwe bwa kwitabijija luno lwito. Difuku dimo, Yesu wānene amba: “Ami enka ne dishinda, ne bīne, ne būmi, kekudi nansha umo wakukafikila kudi Tata poso ponka pa ami.” (Yoano 14:6) Nanshi twisambilei bidi pa bubinga bumobumo bunenenwa amba pa kufwena Tata poso enka pa Mwana. Ebiya pampikwa kwilwa buno bubinga, tusa kumona mwanda wa bika na bubine Yesu i ‘dishinda, bine, ne būmi.’
Mwingilo wa Mvubu mu Mpango ya Yehova
3. Mwanda waka tukokeja kufwena Leza enka kupityila padi Yesu?
3 Nakampata, tukokeja kufwena Leza kupityila padi Yesu, mwanda Yehova wātongele kupa wandi Mwana mwingilo mukatampe bininge. * Tata wāmutūdile bu kitako, lufungulo, mwine wa kufikidija mpango Yandi yonsololo. (2 Kodinda 1:20; Kolose 1:18-20) Tunenwe kubandaula byālongekele mu budimi bwa Edena, mwēlungile ba mulume ne mukaji babajinji ku butomboki bwa kutombokela Yehova, pa kusaka kwimvwanija mwingilo wa mvubu wa Mwana.—Ngalwilo 2:16, 17; 3:1-6.
4. Butomboki bwa mu Edena bwālupwile mwanda’ka, ne Yehova wāsakile kulonga bika pa kupwija uno mwanda?
4 Butomboki bwa mu Edena bwālupwile bipangujo bitala bipangwa byonso: Le Yehova Leza uludikanga bipangwa byandi mu muswelo mwendele’mo? Pa kupwija uno mwanda, Yehova wāsakile kutuma mwana mubwaninine wa ku mushipiditu pano pa ntanda. Mwingilo wādi wa kwingila uno mwana wādi wa mvubu kutabuka—kupāna būmi bwandi mwanda wa kubingija bubikadi bwa Yehova ne kwela kitapwa kya kukūla bantu. Uno mwana mutongwe pa kukōkela kufika ne ku lufu, wādi wa kupwija myanda yonso yālupwilwe na butomboki bwa Satana. (Bahebelu 2:14, 15; 1 Yoano 3:8) Ino Yehova udi na bana babwaninine ba ku mushipiditu tununu ne tununu. (Danyele 7:9, 10) I ani waātongele kufikidija uno mwingilo wa mvubu mikatampe? Yehova wātongele “Mwana wandi wa bunka,” otuyukile dyalelo bu Yesu Kidishitu.—Yoano 3:16.
5, 6. I muswelo’ka ulombwele Yehova amba ukulupile wandi Mwana, ne kino kikulupiji kimanine pa bika?
5 Lelo kudi kitulumukwa pa butongi bwa Yehova? Mhm, nansha dimo! Tata wādi ukulupile bininge wandi Mwana Isaya 53:3-7, 10-12; Bilongwa 8:32-35) Tala’po mushintulwila kino kintu. Mwana, pamo bwa bipangwa byonso bya ñeni, udi na bwanapabo bwa kutonga, ko kunena’mba ubwanya kulonga byasaka. Ino Yehova wādi umukulupile, o mwanda wālaile ne kulaya amba wandi Mwana ukakōkelanga. Kino kikulupiji kyādi kimanine pa bika? I pa buyuki’tu kete. Yehova uyukile biyampe wandi Mwana ne mutyima wandi wa kumusangaja. (Yoano 8:29; 14:31) Mwana uswele Shandi, kadi Yehova nandi uswele Mwanandi. (Yoano 3:35) Buswe bwisenswe ba Shandi ne Mwana bwibalengeje bekute mu bumo ne kwikulupila pampikwa kutelententa.—Kolose 3:14.
wa bunka. Myaka tutwa kumeso kwa wandi Mwana kwiya pano panshi, Yehova wālaile amba Mwana wandi ukalamanga kikōkeji nansha shi watanwa na masusu’ka. (6 Pa kupwa kubandaula mwingilo wa kamweno wa Mwana, kikulupiji kimukulupile Shandi, ne buswe bulungile ba Tata ne Mwana, le kudi kya kutatena binenwa bya amba pa kufwena Leza poso enka padi Yesu? Kadi kudi bubinga bukwabo bulombola amba i enka Mwana kete ubwanya kwitutwala kudi Tata.
Kutupu wa Kuyuka Tata Poso’nka Aye Mwana
7, 8. Mwanda waka Yesu wādi ukokeja kunena mobyendele amba i kutupu uyuka Tata “poso’nka aye Mwana”?
7 Shi tusaka kufika kudi Yehova, kudi bisakibwa byotufwaninwe kubwanya. (Mitōto 15:1-5) Le kudi uyukile biyampe misoñanya ya Leza ne kwitabijibwa na Aye kupita Mwana? Yesu wānenene amba: “Byonso byamfikijije Tata, kadi nansha umo wakuyūka Mwana poso’nka Tata; ino Tata nandi monka, kutupu wakumuyūka poso’nka aye Mwana, ne yewa muntu wakasokwelwa’ye na Mwana.” (Mateo 11:27) Tutalei pano byānenene Yesu, byendele’mo kadi pakubulwa kutyityija, amba kutupu uyuka Tata “poso’nka aye Mwana.”
Kolose 1:15) Fwatakanya’po bidi kipwano kikatampe kyāpwene ba Tata ne Mwana mu bula bwa kitatyi kilampe kyobādi bunka bwabo—tamba ku ngalwilo kwa bupangi kutūla ne pāpangilwe bipangwa bikwabo bya ku mushipiditu. (Yoano 1:3; Kolose 1:16, 17) Langa kadi mikenga ya kamweno yādi na Mwana pa kwikala pamo na Shandi, uboya milangwe ya Shandi, ne kwifunda kiswa-mutyima, misoñanya, ne mashinda Andi. Bine, kunena amba Yesu uyukile Shandi biyampe kutabuka bantu bonso ke kwela’mopo mwepo. Na bubine, kino kipwano kya mpwaninine kyākweshe Yesu asokole Shandi mu muswelo mupite owa ukokeja kumusokola muntu ye-yense.
8 Byadi “umbedi wa byonso byakupangibwa,” Mwana upwene na Yehova mu muswelo wa pa bula. (9, 10. (a) Lelo Yesu wētusokwedile Shandi mu miswelo’ka? (b) Le i bika byotufwaninwe kulonga pa kwitabijibwa na Yehova?
9 Bintu byādi bifundija Yesu bilombola amba binebine uyukile milangwe ya Yehova ne malango Andi ne byonso byasakila batōtyi bandi kulonga. * Yesu i mwitusokwele Shandi mu muswelo mukwabo wa mushike. Yesu wānene amba: “Wakumona ami nankyo wamone ne Tata mwine.” (Yoano 14:9) Yesu wāiwile Shandi mu kamo ne kamo mu byonso byaānenene ne byaālongele. Nanshi potutanga mu Bible myanda ya Yesu—binenwa bikomo ne bikoka bya mu bufundiji bwandi, lusa lwāmutonwene ondape babela, ne bulanda bwāmufikije ku kusumija impolo—tukokeja kulanga bibwanya kunena Yehova ne kulonga mu ino ngikadilo. (Mateo 7:28, 29; Mako 1:40-42; Yoano 11:32-36) Mashinda ne kiswa-mutyima kya Tata i bisokolwe ne pa mfulo mu binenwa ne bilongwa bya Mwana. (Yoano 5:19; 8:28; 12:49, 50) Nanshi, tusakilwa kwivwana bufundiji bwa Yesu ne kulonda kimfwa kyandi shi tusaka kwitabijibwa na Yehova.—Yoano 14:23.
10 Ke kya kutulumukapo shi Yehova usakila tumufwene enka kupityila padi Yesu, mwanda uno Mwana uyukile Shandi bininge ne kumwiula ne pa mfulo. Na kuno kwivwanija kwa pa kitako kwa kine kyotufwenena kudi Yehova enka padi Yesu, tubandaulei pano buluji bwa binenwa bya Yesu bya amba: “Ami enka ne dishinda, ne bīne, ne būmi, kekudi nansha umo wakukafikila kudi Tata poso ponka pa ami.”—“Ne Dishinda”
11. (a) Mwanda waka tukokeja kupwana na Leza enka kupityila mudi Yesu? (b) Le binenwa bidi mu Yoano 14:6 bikoma namani kitenta kya bunka kidi na Yesu? (Tala kunshi kwa dyani.)
11 Tubafunde kala amba kebikokejikapo kufwena Leza pampikwa kupityila padi Yesu. Ivwana kadi buluji bukwabo bwa mushintulwila kino. Yesu i “dishinda” mwanda i enka padi aye potukokeja kusambila bulunda na Leza. I kika kinenenwa namino? Yesu wāpēne būmi bwandi bu kitapwa kya kikūlwa pa kulama kikōkeji kyandi kufika’nka ne ku lufu. (Mateo 20:28) Pa kubulwa ino mpango ya kitapwa, ketwadipo ba kubwanya kufika kudi Leza. Bubi bwātūdile kijika pa bukata bwa bantu ne Leza, ke-muntu Yehova i ukola kadi kakokejapo kwitabija bubi. (Isaya 6:3; 59:2) Ino kitapwa kya Yesu i kitalule kijika; ne kupūta bubi ne kutūla’po kipwano. (Bahebelu 10:12; 1 Yoano 1:7) Tuketabijibwa na Leza shi tukulupile mu mpango yakwete mudi Kidishitu ne kwikala na lwitabijo mu ayo. Kekudipo muswelo mukwabo otukokeja ‘kupwanijibwa na Leza.’ *—Loma 5:6-11.
12. Yesu i “dishinda” mu buluji’ka?
12 Yesu i “dishinda” mu mwanda utala milombelo. I enka padi Yesu potukokeja kufwena Yehova mu milombelo na 1 Yoano 5:13, 14) Yesu mwine wānene amba: “Kyonso kyo mukalomba kudi Tata mu dyami dijina aye ukemupa’kyo. . . . Mwikale kulomba, nabya mukatambula’mba: Tusepo twenu tufikile ponka.” (Yoano 16:23, 24) Tukokeja kufwena kudi Yehova mu milombelo ne kumwita bu “Tata wetu” enka mu dijina dya Yesu kete. (Mateo 6:9) Yesu i “dishinda” mu buluji bukwabo—i kimfwa. Monka motwamwenanga, Yesu wāiwile Shandi ne pa mfulo. Nanshi kimfwa kya Yesu kitulombola mwa kwikadila pa kusangaja Yehova. Kadi tufwaninwe kulonda mu mayo a Yesu pa kufwena Yehova.—1 Petelo 2:21.
kikulupiji amba usa kwivwana senene byotumulomba na mutyima umo. (“Ne Bīne”
13, 14. (a) Yesu wādi wa bine namani mu binenwa byandi? (b) Yesu pa kwikala “bīne,” wādi ufwaninwe kulonga bika, ne mwanda waka?
13 Yesu wādi wisamba nyeke bubinebine bwa kinenwa kya bupolofeto kya Shandi. (Yoano 8:40, 45, 46) Mu kyakanwa kya Yesu kemwādipo kyongo. (1 Petelo 2:22) Nansha ke balwana nandi bene bāitabije amba ufundijanga “mu dishinda dya Leza binebine.” (Mako 12:13, 14) Ino pānene Yesu amba “ne bīne,” kādipo’tu usaka kwisambila pa bubinebine bwaādi unena, usapula, ne kufundija. I bubine bulomba bivule—bivule kutabuka.
14 Vuluka amba myaka tutwa kunyuma, Yehova wāpele balembi ba Bible mushipiditu amba basoneke bupolofeto butala padi Meshiasa, Kidishitu. Buno bupolofeto bwālaile kamo ne kamo katala būmi, mwingilo, ne lufu lwandi. Pakwabo kadi, Mukanda wa Bijila wa Mosesa udi na mujiñininya wa bintu nansha byelekejo bya bupolofeto bifunkila padi Meshiasa. (Bahebelu 10:1) Lelo Yesu wādi wa kukōkela kufika ne ku lufu, mwa kufikidijija bintu byonso byāmulailwe? Uno o muswelo umo wadi wa kubingijibwa Yehova amba i Leza wa bupolofeto bwa bine. Kino kiselwa kilēma kyādi pa mapuji a Yesu. Na būmi bwandi—byonso byaādi unena ne kulonga—Yesu wāfikidije byelekejo bya bupolofeto ke myanda ya bine. (2 Kodinda 1:20) Nanshi bine Yesu wādi “bīne.” Byādi pamo’nka bwa bubinebine bwa bupolofeto bwa Yehova bwāmwekele mudi Yesu.—Yoano 1:17; Kolose 2:16, 17.
“Ne Būmi”
15. Le kwitabija Mwana kushintulula bika, ne kutwala ku bika?
15 Yesu i “būmi,” mwanda i enka kupityila padi aye potukamwena būmi—ke “būmi bulumbuluke” kadi. (1 Temote 6:19) Bible unena’mba: “Wakwitabija mudi Mwana nabya udi ne būmi bwa kulādila monka nyeke ne nyeke, nanshi yewa wakubulwa kwitabija nankyo kakamonepo būmi, mhm, ino kukalabala kwa Leza kudi nandi pādi, kumutengele.” (Yoano 3:36) Lelo kwitabija Mwanā Leza kushintulula bika? I kwikala na kikulupiji kya amba ketubwanyapo kumona būmi pampikwa aye. Kadi i ne kwikala na lwitabijo lumweka mu bilongwa, kwendelela na kuboila ñeni kudi Yesu, ne kulonga bukomo bwetu bonso bwa kulonda bufundiji ne kimfwa kyandi. (Yakoba 2:26) Pa kino, kwitabija Mwanā Leza kutwala ku būmi bwa nyeke—būmi bwa ku mushipiditu bwakubulwa kufwa momwa mūlu ku ba “kaluombe katyetye” ka Bene Kidishitu bashingwe māni, ne būmi bubwaninine mu paladisa pano pa ntanda ku “kibumbo kikatampe” kya “mikōko mikwabo.”—Luka 12:32; 23:43; Kusokwelwa 7:9-17; Yoano 10:16.
16, 17. (a) Yesu ukekala namani “būmi” ne ku bafwile? (b) Lelo i bika byotukulupile?
16 Lelo ku boba bafwile kala nabo? Yesu i “būmi” ne kobadi kwine. Kumeso’tu kwa kusangula Lazalasa mulunda nandi mu lufu, Yesu wālombwele Mata, mwanabo na Lazalasa amba: “Ami uno ne kisangukilo, ne muya mwine, wakungitabija nansha wafwa ukamona muya.” (Yoano 11:25) Yehova i mupe wandi Mwana “mfungulo ya ku lufu, ne ya kalunganyembo,” ko kunena’mba wāmupele bukomo bwa kusangula bafwe. (Kusokwelwa 1:17, 18) Na ino mfungulo, Yesu mutumbijibwe ntumbo usa kushitula bibelo bya kalunganyembo ne kunyongolola boba bakutyilwe mu bibundu mwendanga bantu bonso.—Yoano 5:28, 29.
17 “Ami enka ne dishinda, ne bīne, ne būmi”—Yesu pa kunena namino, wālombwele mu kīpi kitungo kya būmi ne mwingilo wandi pano pa ntanda. Bino binenwa bidi na buluji buvule kotudi. Vuluka amba Yesu wābwejeje ku bino binenwa amba: “Kekudi nansha umo wakukafikila kudi Tata poso ponka pa ami.” (Yoano 14:6) Bino binenwa bya Yesu bidi na mvubu dyalelo monka mobyādi bikadile pobyānenenwe. O mwanda tukulupile na mutyima onso amba shi tulonde Yesu, ketukajiminapo nansha dimo. Aye kasuku kandi uketulombola dishinda ditwala “kudi Tata.”
Le Uketaba Namani?
18. Lelo kwikala mulondi wa bine wa Kidishitu kulomba bika ne bika?
18 Tudi na bubinga bwa kulondela Yesu, ke-pantu tubamone amba uno Mwana udi na mwingilo mukatampe kadi uyukile senene Shandi. Pamo’nka na motwekimwenine mu Shapita ushele kunyuma, kwikala mulondi wa bine kumwekanga mu bilongwa, ke enkapo mu binenwa ne mu milangwe. Kulonda Kidishitu kulomba ne kukwatañanya būmi bwetu na bufundiji ne kimfwa kyandi. (Yoano 13:15) Dino dibuku dyotanga dikakukwasha mu buno bukomo bolonga.
19, 20. Le dino dibuku dikokeja kukukwasha namani mu bukomo bolonga bwa kulonda Kidishitu?
19 Mu mashapita alonda’ko, tusa kubandaula na katentekeji būmi ne mwingilo wa Yesu. Ano mashapita i mabanibwe mu bipindi bisatu. Mu kipindi kibajinji, tukemanina pa ngikadilo ne mashinda andi. Mu kipindi kya bubidi, tukabandaula kimfwa kya bupyasakane bwandi mu busapudi ne mu bufundiji. Mu kipindi kya busatu, tukesambila pa Shapita 3, kukekala kapango ka bufundiji kanena’mba: “Ukokeja Kulonda Yesu Muswelo’ka?” Bisonekwa ne bipangujo biletelwe’mo biketukwasha tulanguluke pa mwa kwiwila Yesu mu binenwa ne mu bilongwa.
buswe bwandi bwaālombwele. Tamba pa20 Dyese, shi ke Yehova Lezapo, longa wi mujimine, mubomboke kwadi pa mwanda wa bubi bowapyene. Yehova, nansha byobyāmulombele bivule, wētutumine wandi Mwana na buswe kwitulombola muswelo wa kupwana nandi. (1 Yoano 4:9, 10) Bine, i biyampe mutyima ukunkuke, eyo, ukutonone witabe ku buno buswe bukatampe na kwitabija ne kulongela mungya lwito lwa Yesu lwa amba: “Nondepo.”—Yoano 1:43.
^ mus. 3 Mwingilo wa Mwana i wa mvubu, o mwanda Bible umutela majina ne bitenta bivule bya bupolofeto.—Tala kapango pa paje 23.
^ mus. 9 Kimfwa, tala binenwa bya Yesu bidi mu Mateo 10:29-31; 18:12-14, 21-35; 22:36-40.
^ mus. 11 Mu bilembwa bibajinji bya Bible mu Kingidiki, kishima “dishinda” kingidijibwe mu Yoano 14:6 kyādi kikoma amba kitenta kya Yesu i kyandi kasuku, o mwanda panena Yesu amba “ne dishinda,” ulombolanga amba i aye enka kete wa kupityila’po pa kufwena kudi Shandi.