KIPANGUJO 9
Le Mfwaninwe Kukulupila mu Kwialamuna?
WADI WA KULONGA’PO NAMANI?
Tala bidi uno mwanda: Alex ñeni ibamuvutakana. Konso’ku wadi ukulupile mudi Leza ne mu bupangi. Inoko dyalelo, mwadimu wabo wa bioloji wanenanga na bukankamane’mba kwialamuna i lufundijo lwa bine, mwanda bintu bya sianse bisokwelwe bibingija uno mwanda. Alex kasakilepo amweke bu kivila. Kalanguluka’mba ‘Le kadi, shi bantu ba sianse ababingija amba kwialamuna i lufundijo lwa bine, le ndi ani ubwanya kwibapatanya?’
Shi wadi’mba abe ye Alex, le wadi wa kwitabija lufundijo lwa kwialamuna mwanda’po’tu bitabo bibabingija uno mwanda?
KUNKUMANA ULANGULUKE!
Bantu bepatanya pa mwanda kampanda, divule balombolanga lubilo lonka byobya byobakulupile pampikwa kuyuka kine kyobebikulupidile.
-
Bamo bakulupile mu bupangi mwanda’tu i bafundijibwe’byo ku kipwilo.
-
Bakwabo nabo bakulupile mu kwialamuna mwanda’tu i bafundijibwe’byo ku masomo.
BIPANGUJO BISAMBA BYA KULANGULUKILA’PO
Bible unena’mba: “Na bubine, njibo yonso i myūbakwe na muntu, ino mwine wāūbakile bintu byonso i Leza.” (Bahebelu 3:4) Le i kyendele’mo kwitabija kino?
Kunena’mba būmi kebudipo na Mupangi, kudi bwa kunena pa kubulwa ñeni’mba ino njibo keidipo na mūbaki
BINENA BANTU: Kintu kyonso mūlu ne panshi i kiikadile’ko akyo kine.
1. I ani nansha i kika kyaletele bukomo bwa kintu kwiikadila’ko?
2. Le mulangwe wimvwanikwa’po i wepi—le i wa amba kintu kyonso kyelupukile’tu patupu’ni, nansha i wa amba kudi muntu wekilupwile?
BINENA BANTU: Bantu batambile bityebitye ku banyema.
3. Shi bantu batambile bityebitye ku banyema—kimfwa ku bampuya—mwanda waka bukomo bwa kulanga bwa bantu i bwishile bininge na bwa bampuya?
4. Mwanda waka enka ne “kyalwilo” kya miswelo palapala ya būmi i kikutakane?
BINENA BANTU: Kwialamuna i bubine kebupatanwa.
5. Le muntu unena namino ke mwimwene aye mwine bubinga bukulupilwa?
6. Le i bantu banga bakulupile mu kwialamuna mwanda’potu basapwidilwe amba ne bantu bonso ba ñeni bakulupile’ko?
“Shi wenda mu ntanda ne ubatana’mo njibo miyampe, le ukatulumuka’mba: ‘Leka i mwanda wa kutendelwa! Mityi ye ino yaponene mu ndudi senene ne kūbaka ino njibo?’ Aa, kebidipo na buluji kunena namino. Penepo kyotukulupidila amba bintu byonso mūlu ne panshi byeikadile’ko abyo bine i kika?”—Julia.
“Langa shi muntu wakusapwila’mba mashini obatampanga nao aladikile, ebiya bwīno bwalambakana ku mumbu ne mu plafo penepa byalemba ino misemwa idi pa dibuku dishintulula bishima. Le uketabija uno mwanda?”—Gwen.
MWANDA WAKA UKULUPILE MUDI LEZA?
Bible ukukankamika wingidije “malango” obe. (Loma 12:1) Ko kunena’mba kikulupiji kyobe mudi Leza kekifwaninwepo kwimanina patupu
-
MĪDIMUKO (Namone’tu bu ye kuno kwikele kibukomo kikatampe)
-
BIKUSOÑANYA BAKWABO (Mwanda bantu bonshikete nabo batōtanga)
-
KUNINGILWA (Bambutwile bamfundije kukulupila mudi Leza—Nkyadipo na kya kulonga)
Ino, i biyampe wikale na bubinga bupotoloke bwa byokulupile.
“Pongimvwana mwadimu ushintulula ku masomo mwingidila ngitu yetu, ngitabijanga na mutyima umo amba Leza udi’ko. Kipindi kyonso kya ku ngitu kidi na mwingilo wakyo, enka ne kamwingilo katyetye kene, kadi divule ino mingilo, ingilwanga batwe bene kuyuka mpika. Mwingidilo wa ngitu ya muntu bine upwa ne bunwa!”—Teresa.
“Pomonanga njibo mikatakata, kyombo kikatakata, ne motoka, neipangulanga’mba, ‘I ani walongele kino kintu?’ Kupunga motoka kulomba kwikala na ñeni, mwanda, tupindi tutyetutye tudi’ko tufwaninwe kwingila mobifwaninwe pa kusaka’mba motoka onso wende biyampe. Shi myotoka yapungilwe na muntu, nanshi ne bantu nabo kudi wibapangile.”—Richard.
“Ponadi ñendelela na kwifundila’ko sianse, kikulupiji kyami mu kwialamuna nakyo kyadi kyenda kityepa. . . . Ami mona’mba i kipēla kukulupila mu bupangi kupita’ko mu kwialamuna, mwanda mu kwialamuna mulomba kwikala na lwitabijo lukatampe.”—Anthony.
LANGULUKA’PO
Nansha befundi ba sianse byobalonga bukimbi mu bula bwa makumi a myaka, kebetelekele pa nshintulwilo ya kwialamuna ikokeja kwitabijibwa na bonso. Shi befundi bene ba sianse bepatanyanga mu uno mwanda—nabo bo bamonwa bu bashayuka—le abe ye ukaluba shi ubatatana kwialamuna?
