1, 2. Kukwatañana na Ezekyele 47:1-12, le Ezekyele wamone ne kujingulula bika? (Tala kifwatulo ku ngalwilo.)

EZEKYELE wamone monka kintu kikwabo kya kutendelwa mu kimonwa kyandi kya tempelo: I kamunonga kakuka katamba mu kifuko kikola! Mumone’po bidi mu ñeni palonda mema atōka a kidisale. (Tanga Ezekyele 47:1-12.) Atambanga mu lukala lwa pa kibelo lwa kipandulwe; kupwa abasabila mu kifuko kya tempelo dya ku kibelo kya kutunduka. Mwikeulu wendeja Ezekyele wamutalula ku tempelo, koku wenda upima bula pobenda. Mwikeulu wamupityija misunsa mivule mu mema, kadi mupolofeto wamone amba endanga alepela’ko bukidibukidi, na pano kala ke munonga wabwanya kwabuka enka na kwiela’mo ne kusumba!

² Ezekyele wamone amba munonga’wa ukukilanga mu Dijiba Difwe, ubelula mema adyo a mwepo ambulwa’mo kintu kyūmi konso koadi esambakana, alengeja mema ayule mwita. Kadi kufulakufula kwa munonga, wamone’ko mityi mivule ya miswelo yonso itama. Kweji ne kweji, yadi ipa byangulwa bileta bumeni, kadi yadi itota mani ondapa. Kumona bino byonso ye kuno kwāletēle Ezekyele ndoe ne lukulupilo ku mutyima. Le kino kipindi  kya mu kimonwa kya tempelo kyādi kishintulula bika kwadi ne ku misungi mikwabo? Ne kishintulula bika kotudi dyalelo?

3. Mwanda waka Bayuda ba mu kitatyi kya kala kebāivwanijepo kimonwa kya Ezekyele kya munonga mu buluji bwa kishima pa kishima?

³ Na bubine, Bayuda ba mu kitatyi kya kala kebāivwanijepo munonga wa mu kimonwa mu buluji bwa kishima pa kishima. Inoko, myanda ya mu kino kisonekwa ye ino yēbavulwije bupolofeto bukwabo bwa ku bukomo bwa mushipiditu butala kujokejibwa, bwine bwālembelwe na mupolofeto Yoela padi kintu kya myaka tutwa tubidi ne musubu kumeso. (Tanga Yoela 3:18.) Kitatyi kyādi kitanga Bayuda bamisungi binenwa bya Yoela bya ku bukomo bwa mushipiditu, kebādipo batengele kumona ngulu ‘isūma vinyu itobala’ nansha mikuna ‘ikuka mabele’; nansha kumona nsulo ya mema ‘ikuka ku njibo ya Yehova.’ Muswelo umo onka, Bayuda bakwabo ye bano bāivwanije amba musapu wa mu kimonwa kya mupolofeto Ezekyele kewādipo wisambila pa munonga umweka na meso. * Penepo, i musapu’ka wādi usaka kuleta Yehova? Bisonekwa bitukwasha twivwanije nshintulwilo ya bipindi bimo bya kino kimonwa. Tusa kubandaula bintu bisatu bya patōkelela kadi bitupa kikulupiji na buswe, byotubwanya kwifunda ku uno musapu wa bupolofeto.

4. (a) Lelo munonga wa mu kimonwa kya Ezekyele wādi wa kulengeja Bayuda batengele madyese’ka atamba kudi Yehova? (b) Le kwingidija kwingidije Bible kishima “munonga” ne “mema” kwitukulupija namani amba Yehova ukesela bantu bandi? (Tala kapango “Minonga ya Madyese Atamba Kudi Yehova.”)

⁴ Munonga wa madyese. Mu Bible, minonga nansha mema i bingidijibwe divule mwanda wa kufunkila pa kukuka kwa madyese a Yehova apāna būmi. Ezekyele wāmwene uno munonga ukuka utamba mu tempelo, nanshi kino kimonwa kyādi kya kulengeja bantu batengele amba madyese a Yehova a ku mushipiditu aleta būmi ādi a kukukila pobadi kitatyi kyonso kyobalamata ku butōtyi butōka. Le ao mene i madyese’ka? Bādi ba kutambula monka bulombodi bwa ku mushipiditu bwa babitobo. Kadi na kulambula bitapwa ku tempelo, bādi ba kukulupila monka’mba kukasambwa kipwano mwanda wa kupūta bubi bwabo. (Ezk. 44:15, 23; 45:17) Mu uno muswelo, bādi ba kwikala monka batōka, pamo bwa abo boijibwe na mema atōka atamba mu tempelo.

5. Munonga wa mu kimonwa utalula namani malangalanga o-onso a amba, le bine kukekala nyeke madyese abwana bantu bonso?

⁵ Le kwādi kwa kwikala nyeke madyese abwana bantu bonso? Kimonwa kitalula ano malangalanga onso na kulombola kuvula kwenda kuvudila’ko mema​—mema ādi matyetye āikele ke munonga mu kintu’tu kya makilometele abidi kete! (Ezk. 47:3-5) Bantu ba mu ntanda mijokejibwe ya Bayuda bādi ba kuvudila’ko; nansha nankyo, madyese a Yehova ādi a kuvudila’ko mwanda wa kuvuija bisakibwa byabo. Munonga i kyelekejo kya bintu bivule kadi biyule bā!

6. (a) Le kimonwa kya bupolofeto kyāletele mulao’ka uleta kikulupiji? (b) Le kimonwa kyādi kadi ne na kidyumu’ka? (Tala kunshi kwa dyani.)

⁶ Mema apāna būmi. Mu kimonwa kya Ezekyele, munonga wādi ukuka ukeela mu Dijiba Difwe, wāleta būmi mu kipindi kikatampe. Yuka’mba mema āpele būmi mwita muvule wa miswelo ne miswelo wādi wiifwene na owa wādi utanwa mu Dijiba  Dikatampe, nansha’mba Dijiba dya Meditelanea. Kwādi’nka ne sosiete mikatampe ya mwita ku kyabu kya Dijiba Difwe pa bukata bwa bibundi bibidi mobimwekela byādi ku makilometele mavule. Mwikeulu wānenene amba: “Kintu kyonso kikekala kyūmi kokwa konso kwenda kamunonga.” Le kino kishintulula’mba, mema ādi atamba mu njibo ya Yehova āfikile ku bipindi byonso bya Dijiba Difwe? Aa. Mwikeulu wāshintulwile’mba ku bipindi bimo bya binekaneka kekwāfikilepo mema apāna būmi. Bino bifuko ‘byāshele na mwepo.’ * (Ezk. 47:8-11) Nanshi kimonwa kya bupolofeto kyāletele mulao wa amba butōtyi butōka bukapa monka bantu būmi, na kwibalengeja bekale na ntundubuko. Inoko kyādi kadi ne na kidyumu: Ke bonsopo bādi ba kwitabija madyese a Yehova; kadi ke bonsopo bādi ba kundapwa.

7. Le mityi ya mu kimonwa yādi kufulakufula kwa munonga yāpele Bayuda bamisungi kikulupiji’ka?

⁷ Mityi ileta byakudya ne bundapi. Le ino mityi idi kufulakufula kwa munonga i ya bika? Mwene ituntwila ku buyampe bwa kimonwa? Kadi ibweja’ko nshintulwilo. Ezekyele pamo ne bana-balume ba mu ntanda’ya ye bano bāsangele pa kulangulukila pa bipa bilumbuluke bikapa ku ino mityi, mwangulo mupya kweji ne kweji! Kino kimonwa kisangaja kyēbakulupije monka’mba Yehova ukebadisha ku mushipiditu. Ne bika bikwabo? Tala, amba mani a ino mityi “akondapa.” (Ezk. 47:12) Yehova wādi uyukile amba, misungi yājokele ikasakilwa bininge kundapwa ku mushipiditu, o mwanda wālaile kino. Myanda itala muswelo wāebondapile i mīsambilwe’po mu bupolofeto bukwabo butala kujokejibwa, monka motwekimwenine mu Shapita 9 wa kino kitabo.

8. Le i bika bilombola’mba kimonwa kya Ezekyele kyādi kya kufikidila mu muswelo mukatampe?

⁸ Inoko kadi, monka motwekimwenine mu Shapita 9, misungi yājokele yēmwenine’tu kufikidila kutyetye kwa buno bupolofeto. Bantu abo bene bo bālengeje bupolofeto bufikidile bityetye. Le Yehova wādi wa kwibesela namani abo papo bajokelajokela ku bilongwa byabo bibi, babulwa kikōkeji, ne kuleka kukwatakanya butōtyi butōka umbukata mwabo? Bantu ba kikōkeji bāsanshijibwe ne kutyumunwa mutyima na mwiendelejo wa Bayuda bakwabo. Inoko, batōtyi ba Yehova ba kikōkeji bādi bayukile amba milao yandi keikankalwangapo; ifikidilanga nyeke. (Tanga Yoshua 23:14.) Nanshi, dyakadilwe kantu kimonwa kya Ezekyele kyadi kya kufikidila mu muswelo mukatampe. Ino i kitatyi’ka?

9. Le i kitatyi’ka kyafikidile kimonwa kya Ezekyele kya tempelo mu muswelo mukatampe?

⁹ Monka motwekimwenine mu Shapita 14 wa kino kitabo, kimonwa kya Ezekyele kya tempelo kifikidilanga mu muswelo mukatampe ku “mfulo ya mafuku,” kitatyi kizunzwilwe butōtyi butōka mu muswelo kewamwekele kashā. (Isa. 2:2) Le kino kipindi kya mu kimonwa kya Ezekyele kifikidilanga dyalelo muswelo’ka?

10, 11. (a) Le i madyese’ka akukila kotudi pamo bwa munonga dyalelo? (b) Le madyese akuka a Yehova i mavuije namani bisakibwa byenda bivudila’ko mu ano mafuku a mfulo?

¹⁰ Munonga wa madyese. Le mema akuka atamba mu njibo ya Yehova etuvuluja madyese’ka dyalelo? Bine, etuvuluja byonso bituntwila ku bukomo bwetu bwa ku mushipiditu ne kwitukomeja. Kutabukidila, bukomo bwa kutōkeja bintu bwa kitapwa  kya kinkūlwa kya Kidishitu, kine kilengeja tulekelwe bubi bwetu. Bubine butōka bwa mu Kinenwa kya Leza i budingakanibwe na mema atōka aleta būmi. (Ef. 5:25-27) Le ano madyese akukanga namani mu kino kyetu kitatyi?

¹¹ Mu 1919 kwadi’tu tununu tutyetye twa bengidi ba Yehova, kadi badi basangela kutambula byakudya bya ku mushipiditu byobadi basakilwa. Mu myaka yalondele’po, bano bantu badi benda’nka bavudila’ko. Dyalelo, bantu ba Leza kebadi kintu kya midiyo mwānda ne kupita. Lelo mema atōka a bubine endelelanga na kukuka? En-en! Twi bashintulwilwe bubine buvule bwa ku mushipiditu. Midiyala ne midiyala ya Mabible, mabuku, mapepala, maboloshile, ne matrakte bikukilanga mu bantu ba Leza mu myaka katwa ipityile’i. Pamo bwa munonga wa mu kimonwa wāmwene Ezekyele, bubine butōka i bukuke bukidibukidi mwanda wa kuvuija bisakibwa bya kyumwa kya ku mushipiditu byenda bivudila’ko bya bantu ba ntanda yonso. Mabuku esambila pa Bible alupulwanga matampe mu bula bwa myaka mivule. Kadi pano, na bukwashi bwa diteba dya jw.org, ano mabuku keadi ne mu bingidilwa bya busendwe mu ndimi 900 ne musubu! Le ano mema a bubine i matenge namani bantu ba mityima myoloke?

12. (a) Le i muswelo’ka otwimwenine musapu wa bubine upāna būmi bwa ku mushipiditu ne bukomo ku bantu? (b) Lelo i kidyumu’ka kya pa kitatyi kitupa kimonwa dyalelo? (Tala ne kunshi kwa dyani.)

¹² Mema apāna būmi. Ezekyele wāsapwidilwe amba: “Kintu kyonso kikekala kyūmi kokwa konso kwenda kamunonga.” Langulukila’po bidi pa muswelo ukukīle musapu wa bubine ku boba batwelele mu ntanda yetu ya ku mushipiditu mijokejibwe. Bubine bwa mu Bible i bupe bantu midiyo ne midiyo ba mityima miyampe būmi ne bukomo bwa ku mushipiditu. Inoko, kimonwa kileta ne kidyumu kya pa kitatyi amba: Ke bonsopo bakendelela nyeke kwitabija buno bubine. Pamo bwa bifuko bya bitekateka ne bya kinyanjinyanji bya Dijiba Difwe dya mu kimonwa kya Ezekyele, kudi mityima imo ikekala mibi, keipele kwitabija ne kulonda bubine. * Bine, kino kekifwaninwepo nansha dimo kwitufikila!​—Tanga Kupituluka mu Bijila 10:16-18.

13. Le i bufundiji’ka botubwanya kwifunda dyalelo ku ino mityi ya mu kimonwa?

¹³ Mityi ileta byakudya ne bundapi. Le mityi ya mu kimonwa yādi kufulakufula kwa munonga itupa bufundiji bukankamika dyalelo? En-en! Vuluka’mba, ino mityi yādi ipa kweji ne kweji byangulwa bya bipa bitobala, kadi mani ayo ādi ondapa. (Ezk. 47:12) Nanshi ino mityi ituvuluja’mba twingidilanga Leza mwine witudishanga na buntu ne kwitundapa mu muswelo wa mvubu mpata, ke wa ku mushipiditu kadi. Ntanda ya dyalelo ibelanga ne kufwa nzala ku mushipiditu. Inoko, langulukila pa bintu bitupa Yehova. Lelo kashā kwavuile kutanga kishinte mu dipepala kampanda, kwimba lwimbo lwa mfulo ku kitango kya kipindi nansha kya ntanda, nansha kuvuya kutala video kampanda nansha mpangiko ya televijo ya JW weivwana’mba wi mweselwe pa kwikala na bino byakudya bya ku mushipiditu? Na bubine, tudishibwanga biyampe. (Isa. 65:13, 14) Le byakudya byetu bya  ku mushipiditu bitupanga bukomo buyampe bwa ku mushipiditu? Madingi mayampe otutambulanga emanine bininge pa Kinenwa kya Leza, etukwashanga tulwe na bano balwana ba ku mushipiditu, kimfwa busekese, makomwa-meso, ne kubulwa lwitabijo. Kadi Yehova i mutūle’ko mpangiko ya kukwasha bene Kidishitu bakomene misongo ya ku mushipiditu itamba ku kulonga bubi bukatampe. (Tanga Yakoba 5:14.) Na bubine, twi beselwe, monka mokilombwedilwe na kimonwa kya Ezekyele kya mityi.

14, 15. (a) Le i ñeni’ka yotufwaninwe kuboila ku bifuko bya bitekateka bya mu kimonwa kya Ezekyele kebyāundapilwepo? (b) Le dyalelo tumwenanga namani mu munonga wa mu kimonwa kya Ezekyele?

¹⁴ Kadi tubwanya kuboila ñeni ku bino bifuko bya bitekateka kebyāundapilwepo. Ketukasakepo nansha dimo kupela madyese a Yehova akukile mu bwetu būmi. Bine, kushala pampikwa kundapwa pamo bwa bantu bavule ba mu ino ntanda ibela, i kilubo kikatampe. (Mat. 13:15) Batwe, tusangelanga kumwena mu munonga wa madyese. Potutoma na kipyupyu mema atōka a bubine bwa mu Kinenwa kya Leza, potusapula buno bubine ku bantu bakwabo kupityila ku mwingilo wa busapudi, potutambula bwendeji bwa buswe, tusengwa ne kukwashibwa na bakulumpe bafundijibwe na umpika mukōkele, tubwanya kuvuluka munonga wa mu kimonwa kya Ezekyele. Bine, uno munonga upānanga būmi ne bundapi konso kowenda!

¹⁵ Le penepo, uno munonga wa mu kimonwa ukafikidila namani mu mafuku a kumeso? Monka motusa kwikimwena, munonga ukakuka mu muswelo mukatampe bininge mu Paladisa īya’ko’i.

16, 17. (a) Le mema a būmi akavudila’ko bininge namani mu Paladisa? (b) I muswelo’ka otukamwena mu uno munonga wa madyese mu Paladisa?

¹⁶ Lelo kodi mwimone mu Paladisa, udi pamo na balunda nobe ne ba mu kisaka kyobe, musangela būmi ne pa mfulo? Kwifunda munonga wa mu kimonwa kya Ezekyele kubwanya kukukwasha wivwanije uno mulangwe senene. Muswelo’ka? Tubandaulei monka myanda isatu ya patōkelela, kadi ya buswe ya mu kino kimonwa.

¹⁷ Munonga wa madyese. Munonga wa kyelekejo, ukabaila’ko bininge mu Paladisa mu buluji kampanda, mwanda keukaletapo’tu’nka madyese a ku mushipiditu kete, ino i ne a ku ngitu. Mu bula bwa Umbikalo wa Yesu wa Myaka Kanunu, Bulopwe bwa Leza bukakwasha bantu ba kikōkeji bamwene mu kinkūlwa mu muswelo mukatampe bininge. Bantu ba kikōkeji bakafikijibwa bityebitye ku bubwaninine! Kekukekalapo monka misongo, badokitele, bamuñanga, mpitalo, nansha mukanda wa kundapibwa ku bitupu mwine! Ano mema a būmi akakukila ku bantu midiyo ne midiyo bakapanda pa Amakedona, “kibumbo kikatampe” kikapita pa “kyamalwa kikatampe.” (Kus. 7:9, 14) Inoko, nansha kuno kukuka kubajinji kwa munonga byokukamweka bu kutulumuja, ino kukekala’tu bwa kukuka kutyē shi twikudingakanye na kokwa kukalongeka kumeso. Monka mokilombwedilwe  mu kimonwa kya Ezekyele, munonga ukabaila’ko mwanda wa kuvuija bisakibwa bivule.

18. Le “munonga wa mema a būmi” ukabaila’ko bininge mu bula bwa Myaka Kanunu mu buluji’ka?

¹⁸ Mema apāna būmi. Mu bula bwa Myaka Kanunu, “munonga wa mema a būmi” ukabaila’ko bininge. (Kus. 22:1) Bantu midiyo ne midiyo, nansha midiyala ne midiyala bakasangulwa mu bafwe ne kupebwa mukenga wa kwikala’ko nyeke mu Paladisa! Mu madyese akaleta Yehova kupityila ku Bulopwe, mubadilwa ne kujokeja ku būmi bantu bavule bafwile, bantu balēle mu kitatyi kilampe pampikwa bukomo mu luvumbi lwa pano panshi. (Isa. 26:19) Ino, le boba bonso bakasangulwa bakekala’ko nyeke bōmi?

19. (a) Le i bika bilombola’mba mema mapya a bubine bwa Leza akekala’ko mu Paladisa? (b) Le bantu bamo ‘bakashibwa na mwepo’ mu mafuku āya kumeso mu buluji’ka?

¹⁹ Muntu ne muntu ufwaninwe kutonga. Mivungo mipya ikavungululwa mu kine kitatyi’kya. Nanshi mu mema atalala atamba kudi Yehova mukabadilwa ne bubine bupya bukasokolwa, ke bulombodi bupya bwa ku mushipiditu kadi. Mwene kisangaja’po kashā kulangulukila pa uno mwanda? Nansha nankyo, bantu bamo bakapela ano madyese, batonga’ko kuleka kukōkela Yehova. Bantu bamo babwanya kukatomboka mu Myaka Kanunu, inoko kebakalekwapo balete kavutakanya mu Paladisa. (Isa. 65:20) Tubwanya kuvuluka kimonwa kya Ezekyele ne kulangulukila pa bifuko bya bitekateka byāshele byampikwa bumeni, ko  kunena’mba ‘byāshele na mwepo.’ Bine, boba bakōmija nshingo na kupela kutoma mema malēme a būmi, bakabulwa tunangu! Pa kupwa kwa Myaka Kanunu, kisumpi kya bantomboki kikekala ku mutamba wa Satana. Boba bonso bapela bwendeji boloke bwa Yehova bakafikilwa na mfulo imo yonka: lufu lwa nyeke.​—Kus. 20:7-12.

20. Lelo mpangiko ya kwituletela madyese ya mu Myaka Kanunu ituvuluja bika pa mityi yāmwene Ezekyele?

²⁰ Mityi ileta byakudya ne bundapi. Yehova kasakengapo muntu nansha umo abulwe būmi bwa nyeke. Mwanda wa kwitukwasha tukwatakanye uno mukenga mulumbuluke waetupele, ukatūla’ko monka mpangiko pamo bwa yoya ya mityi yāmwene Ezekyele. Nanshi mu Paladisa, madyese akaleta Yehova akekala a ku ngitu ne ku mushipiditu kwine. Mūlu, Yesu Kidishitu ne ba 144 000 bakaludika pamo bu balopwe mu bula bwa Myaka Kanunu. Byobadi kabumbo ka babitobo, ba 144 000 bakaleta madyese a kitapwa kya kinkūlwa kya Kidishitu na kukwasha bantu ba kikōkeji bafikile ku bubwaninine. (Kus. 20:6) Ino mpangiko ya bundapi bwa ku ngitu ne ku mushipiditu ituvuluja mityi yāmwene Ezekyele kufulakufula kwa munonga, mine yādi ipa bipa bileta bumeni ne mani ondapa. Kimonwa kya Ezekyele i kikwatañane na bupolofeto bukwabo bulumbuluke, bulembelwe na mutumibwa Yoano. (Tanga Kusokwelwa 22:1, 2.) Mani a mityi yāmwene Yoano “adi a kundapa nao mizo.” Bantu midiyo ne midiyo bakamwena mu mingilo ya butobo ya ba 144 000.

21. Le kulangulukila pa munonga wa mu kimonwa kya Ezekyele kukulengejanga ulonge bika, ne i bika byotukabandaula monka? (Tala kapango “Nsulo ya Mema Ibaikala Ke Munonga!”)

²¹ Polangulukila pa munonga wa mu kimonwa kya Ezekyele, le mu mutyima obe kemuyudilepo ndoe ne lukulupilo? Bine, kitatyi kitutengele kumeso i kya kutendelwa’po kashā! Kadi fwatakanya’po bidi​—Yehova wētusapwidile bintu bya kutendelwa mu muneneno wa kyelekejo pano kepadi kintu kya myaka tutwa na tutwa, witwita na kitūkijetyima mwanda wa tukemwene kufikidila kukatampe, bintu byālailwe mu bimonwa. Lelo nobe ukekala’mo? Ubwanya kwiipangula shi bine nobe ukekala mu Paladisa. Tukabandaula monka myanda ya mfulo ya mu bupolofeto bwa Ezekyele moitupela kikulupiji.