1, 2. Mwanda waka milombelo i kyabuntu kya pa bula, ne mwanda waka tufwaninwe kuyuka byobya bifundija Bible pa mwanda utala milombelo?

NTANDA i mityetye bininge shi twiidingakanye na diulu. Yehova patala ntanda, bantu ba mu mizo yonso badi’po wibamonanga’nka bwa dīno dya mema mu mbeketyi. (Ñimbo ya Mitōto 115:15; Isaya 40:15) Twi batyetyetyetye shi twidingakanye na umbuo wa diulu ne ntanda, ino nansha nabya, Ñimbo ya Mitōto 145:18, 19 inena’mba: “Yehova udi pabwipi na boba bonso bamwita, bonso bamwita mu bubine. Uvuijanga bisaka mutyima wa boba bamutyina; wivwananga kulomba kobalomba bukwashi, webakūla.” Dino i dyese’po kashā dyotudi nadyo! Yehova, Umpangi mwinē bukomo bonso, usakanga kwitufwena kadi usakanga kwivwana milombelo yetu. Bine milombelo i dyese, kadi i kyabuntu kya pa bula kitupele Yehova batwe bonso.

² Inoko Yehova uketwivwana enka shi tumulomba mu muswelo waitabije. I muswelo’ka otukamulomba? Tutalei bidi byobya binena Bible pa mwanda utala milombelo.

3. Mwanda waka ufwaninwe kulombela kudi Yehova?

³ Yehova usaka umulombe, nansha kwisamba nandi. Lelo tubayuka kino namani? Tubakulombe utange Fidipai 4:6, 7. Langulukila’po bidi pa luno lwito lwa kanye. Mulopwe wa diulu ne ntanda ukutele mutyima bininge kadi usaka umulombole makambakano obe ne mowiivwanina.

4. Lelo kulombela kudi Yehova kitatyi ne kitatyi kuningishanga kipwano kyobe nandi muswelo’ka?

⁴ Milombelo itukwashanga tupwane na Yehova bininge.  Shi balunda belombola milangwe yabo kyaba ne kyaba, byobya biyudile ku mityima nansha mobeivwanina, kipwano kyabo kikaninga. Mo mwikadile ne kulombela kudi Yehova. Yehova i mukulombole mwiivwanino ne milangwe yandi mu Bible, kadi i mukusapwile’mo ne byasa kulonga kumeso’ku. Nobe ubwanya kumulombola milangwe yobe mifyame ne kwisamba nandi kitatyi ne kitatyi. Shi ulonge namino, kipwano kyobe na Yehova kikaningila’ko bininge.​—Yakoba 4:8.

5. Le tubayuka namani amba Yehova kevwanangapo milombelo yonso?

⁵ Lelo Yehova wivwananga milombelo yonso? Aa, ke yonsopo yaivwananga. Mu kitatyi kya mupolofeto Isaya, Yehova wālombwele bene Isalela amba: “Nansha shi mulombele milombelo mingi, nkiivwanangapo; maboko enu i mayule mashi.” (Isaya 1:15) Nanshi shi ketutele’kopo mutyima, tubwanya kulonga bintu bitusonsolola kudi Yehova, bine bikalengeja aleke kwivwana milombelo yetu.

6. Mwanda waka lwitabijo ludi na mvubu? I muswelo’ka otukalombola’mba tudi na lwitabijo?

 ⁶ Shi tusaka Yehova evwane milombelo yetu, tufwaninwe kwikala na lwitabijo mwadi. (Mako 11:24) Mutumibwa Polo unena’mba: “Pampikwa lwitabijo kebibwanikapo kusangaja Leza biyampe, mwanda yewa ense umufwena ufwaninwe kwitabija’mba udi’ko ne amba upalanga mpalo boba bamukimba na mikeketo.” (Bahebelu 11:6) Inoko kunena’tu amba tudi na lwitabijo kekubwenepo. Tufwaninwe kulombola lwitabijo patōkelela na kukōkela Yehova difuku ne difuku.​—Tanga Yakoba 2:26.

7. (a) Mwanda waka kitatyi kyotulombela Yehova tufwaninwe kwityepeja ne kwikala na bulēme? (b) I muswelo’ka otubwanya kulombola’mba tulombelanga na mutyima umo?

⁷ Tufwaninwe kulombela Yehova na kwityepeja ne na bulēme. Mwanda waka? Shi twisamba na mulopwe nansha na muntu kampanda wa bulēme, twisambanga nandi na bulēme. Yehova byadi Leza Mwinē Bukomo Bonso, mwene ye mwine otufwaninwe kwisamba nandi na bulēme bininge ne kwityepeja? (Ngalwilo 17:1; Ñimbo ya Mitōto 138:6) Kadi tufwaninwe kulombela Yehova bya binebine kadi bitamba ku mutyima, ke kupitulukapo’tu mu bishima bimo byonka wadi’mo kodi’mo.​—Mateo 6:7, 8.

8. Shi tubalombela pa mwanda kampanda, i bika byotufwaninwe kulonga?

⁸ Kadi potulombela pa mwanda kampanda, tulongei bukomo bwetu bonso bwa kulonga bintu mungya byotwalombela’bya. Kimfwa, shi tubalombe Yehova etupe bisakibwa bya difuku ne difuku, ketufwaninwepo kwikala bazoze na kutengela Yehova etupe bintu byonso enka ne byobya byotubwanya kwiingidila batwe bene. Tufwaninwe kwingila bininge ne kwitabija mwingilo o-onso otubwanya kwingila. (Mateo 6:11; 2 Tesalonika 3:10) Kadi shi tubalombe Yehova etukwashe tuleke kulonga kintu kampanda, tufwaninwe kwepuka ngikadilo yo-yonso itutwala ku kulonga  kilongwa’kya. (Kolose 3:5) Leka tubandaule’ko bidi bipangujo bimo bitala pa milombelo.

9. Le tufwaninwe kulombela kudi ani? Le Yoano 14:6 witufundija bika pa mwanda utala milombelo?

⁹ Le tufwaninwe kulombela kudi ani? Yesu wāfundije balondi bandi balombele kudi “Tata wetu udi mūlu.” (Mateo 6:9) Wānenene kadi amba: “Ami ne dishinda ne bubine ne būmi. I kutupu wiya kudi Tata poso upityila padi ami.” (Yoano 14:6) Nanshi tufwaninwe kulombela enka kudi Yehova kete, kupityila padi Yesu. Le kulombela kupityila padi Yesu ko kunena namani? Yehova pa kwitabija milombelo yetu, tufwaninwe kulēmeka mwingilo wa pa bula wapele Yesu. Monka motwefundile, Yesu wāile pano pa ntanda mwanda wa kwitupandija ku bubi ne ku lufu. (Yoano 3:16; Loma 5:12) Kadi Yehova i mutonge Yesu ekale Kitobo Mukatampe ne Mutyibi.​—Yoano 5:22; Bahebelu 6:20.

10. Lelo kudi muswelo wa pa bula wa kwimana nansha kushikata pa kulombela? Shintulula.

¹⁰ Lelo kudi muswelo wa pa bula wa kwimana nansha kushikata pa kulombela? Aa, Yehova ketunenenepo kukupila manwi panshi, kushikata nansha kwimana potulombela. Bible witufundija’mba tubwanya kwisamba na Yehova mu muswelo o-onso wa bulēme. (1 Bilongwa 17:16; Nehemia 8:6; Danyele 6:10; Mako 11:25) Kya mvubu mpata kudi Yehova, ke mwimaninopo nansha mushikatyilo, ino i kwisamba nandi na mutyima moloke. Tubwanya kulombela na diwi ditunduke nansha mundamunda, konso kotudi kadi kitatyi kyo-kyonso mu dyuba nansha bufuku. Kitatyi kyotulombela kudi Yehova, tufwaninwe kukulupila’mba usa kwitwivwana nansha shi i kutupu muntu witwivwene.​—Nehemia 2:1-6.

11. Lelo i bintu’ka bimobimo byotubwanya kulomba Yehova?

 ¹¹ I bika byotukokeja kulomba? Tukokeja kulomba kintu kyo-kyonso kitabijibwe na Yehova. Bible unena’mba: “Shi tumulombe kintu kyonso, shi kika shi kika, mwendele kiswa-mutyima kyandi, witwivwananga.” (1 Yoano 5:14) Lelo tubwanya kulomba ne bintu bitutala batwe bene? En-en. Kulombela kudi Yehova kufwaninwe kwikala bwa batwe besamba na mulunda wa pa mutyima. Tubwanya kulombola Yehova kintu kyonso kidi mu ñeni nansha mu mutyima wetu. (Ñimbo ya Mitōto 62:8) Tukokeja kumulomba etupe bukomo bwandi bwa mushipiditu ujila bwitukwashe tulonge byoloke. (Luka 11:13) Kadi tubwanya kulomba Yehova etupe tunangu mwa kukwatyila butyibi buyampe, kadi tubwanya kumulomba bukomo mwa kulwila na makambakano. (Yakoba 1:5) Tufwaninwe kulomba Yehova etulekele bubi bwetu. (Efisesa 1:3, 7) Tufwaninwe kulombelela ne bantu bakwabo, kubadila’mo ne kisaka kyetu, ne batutu ne bakaka ba mu kipwilo.​—Bilongwa 12:5; Kolose 4:12.

12. I bintu’nka bya mvubu mpata byotufwaninwe kutela mu milombelo yetu?

¹² I bintu’nka bya mvubu mpata byotufwaninwe kutela mu milombelo yetu? I Yehova ne kiswa-mutyima kyandi. Tufwaninwe kumufwija’ko na mutyima umo pa bintu byonso byaetulongēle. (1 Bilongwa 29:10-13) Kyotwayukila’byo i mwanda Yesu paādi pano pa ntanda wāfundije’byo bandi bana ba bwanga. (Tanga Mateo 6:9-13.) Wānenene amba bafwaninwe dibajinji kulombela pa mwanda wa kupandulwa kwa dijina dya Leza, ko kunena’mba, dimonwe bu dipandulwe nansha dijila. Kupwa Yesu wānenene amba tufwaninwe kulombela amba Bulopwe bwa Leza bwiye ne kiswa-mutyima kya Leza nakyo kilongeke ntanda yonso. I pa kupwa’tu kulombela pa mwanda wa bino bintu bya mvubu mpata pānenene Yesu amba mukokeja kulombela pa mwanda utala bisakibwa byenu. Shi tutangidije Yehova ne kiswa-mutyima kyandi kumeso mu milombelo yetu, nabya tubalombola kine kya mvubu mpata kotudi.

13. Lelo milombelo yetu ifwaninwe kwikala milampe namani?

 ¹³ Lelo milombelo yetu ifwaninwe kwikala milampe namani? Bible kanenene’popo kintu. Milombelo yetu ikokeja kwikala mīpi nansha milampe mungya ngikadilo yotudi’mo. Kimfwa, tubwanya kulombela milombelo mīpi pa kudya, inoko milampe shi tufwija’ko Yehova nansha pa kumulombola bidi ku mityima yetu. (1 Samwele 1:12, 15) Ketufwaninwepo kulombela milombelo milampe  mwanda’tu wa kutulumuna bantu, na mwādi mulongela bantu bamo ba mu mafuku a Yesu. (Luka 20:46, 47) Yehova katulumunwangapo na milombelo ya uno muswelo. Milombelo ya mvubu mpata kudi Yehova i yoya itamba ku mutyima.

14. Lelo tufwaninwe kulombela misunsa inga, ne kino kitufundija bika padi Yehova?

¹⁴ Lelo tufwaninwe kulombela misunsa inga? Yehova witwita twisambe nandi kitatyi ne kitatyi. Bible unena’mba tufwaninwe “kulombela kyaba kyonso,” ‘kutakamana mu milombelo,’ ne ‘kulombela kitatyi kyonso.’ (Mateo 26:41; Loma 12:12; 1 Tesalonika 5:17) Yehova usakanga nyeke kwivwana milombelo yetu. Tukokeja kumufwija’ko difuku ne difuku pa buswe bwandi ne buntu. Tubwanya kumulomba buludiki, bukomo ne busengi. Shi tukwate nyeke na bulēme kyabuntu kyotudi nakyo kya kulombela kudi Yehova,  nabya tukakwatakanya mukenga o-onso mwanda wa kwisamba nandi.

15. Mwanda waka tufwaninwe kunena “amena” ku mfulo kwa milombelo?

¹⁵ Mwanda waka tufwaninwe kunena “amena” ku mfulo kwa milombelo? Kishima “amena” kishintulula’mba “i amo” nansha’mba “mo monka.” I muswelo wa kulombola’mba byotwanena mu milombelo’bya, tubanena’byo pampikwa budimbidimbi. (Ñimbo ya Mitōto 41:13) Bible witufundija’mba i biyampe kunena “amena,” mundamunda nansha na diwi ditunduke, ku mfulo kwa milombelo ya mu bantu mwanda wa kulombola’mba twitabije byanenwa’bya.​—1 Bilongwa 16:36; 1 Kodinda 14:16.

16. Lelo bine Yehova ulondololanga milombelo yetu? Shintulula.

¹⁶ Lelo bine Yehova ulondololanga milombelo yetu? Bine, ulondololanga’yo. Bible umutela bu “Mwine wivwananga milombelo.” (Ñimbo ya Mitōto 65:2) Yehova wivwananga ne kulondolola milombelo yampikwa budimbidimbi ya bantu midiyo ne midiyo, kadi ulondololanga’yo mu miswelo mishileshile.

17. Le Yehova wingidijanga namani bamwikeulu ne bengidi bandi ba pano pa ntanda mwanda wa kulondolola ku milombelo yetu?

¹⁷ Yehova wingidijanga bamwikeulu ne bengidi bandi ba pano pa ntanda mwanda wa kulondolola ku milombelo yetu. (Bahebelu 1:13, 14) Kudi bimfwa bivule bya bantu balombele bukwashi bwa kwivwanija Bible, ino abo’tu bapwa kulombela batambula Batumoni ba Yehova. Bible ulombola’mba bamwikeulu bengilanga mwingilo mukatampe mu kusapulwa kwa “myanda miyampe” pa ntanda yonso. (Tanga Kusokwelwa 14:6.) Kadi, kudi bavule motudi ke balombe Yehova pa mwanda kampanda nansha pa kintu kamukaya, kupwa bapebwa’kyo na tutu nansha kaka mwine Kidishitu.​—Nkindi 12:25; Yakoba 2:16.

18. Le Yehova wingidijanga namani mushipiditu wandi ujila ne Bible pa kulondolola milombelo?

 ¹⁸ Yehova wingidijanga mushipiditu wandi ujila pa kulondolola milombelo yetu. Shi tulomba bukwashi mwa kulwila na makambakano, Yehova ubwanya kwingidija mushipiditu wandi ujila mwanda wa kwitupa buludiki ne bukomo. (2 Kodinda 4:7) Kadi Yehova wingidijanga Bible pa kulondolola milombelo yetu ne pa kwitukwasha tukwate butyibi bwa tunangu. Kitatyi kyotutanga Bible, tubwanya kutana bisonekwa bya kwitukwasha. Kadi Yehova ubwanya kulengeja muntu paleta malondololo ku kupwila anene myanda yotusakilwa nansha mukulumpe pa kipwilo kwitulombola mwanda kampanda wa mu Bible witukwasha.​—Ngalatea 6:1.

19. Mwanda waka tubwanya kumona’mba Yehova kalondolwelepo milombelo yetu?

¹⁹ Inoko kyaba kimo tubwanya kwiipangula’mba, ‘Mwanda waka Yehova kalondolwelepo milombelo yami?’ Vuluka’mba aye uyukile kitatyi kifwaninwe ne muswelo wa kulondolola milombelo yetu. Uyukile byobya byotusakilwa. Tufwaninwe kwendelela na kulombela mwanda wa kulombola’mba tumulombanga na mutyima umo ne amba tudi na lwitabijo mwadi. (Luka 11:5-10) Kyaba kimo Yehova ulondololanga milombelo yetu mu muswelo oketwadipo tulanga. Kimfwa, tubwanya kulombela pa mwanda wa makambakano kampanda, ino aye pa kyaba kya kwiapwija wetupa’ko bukomo bwa kwiōminina.​—Tanga Fidipai 4:13.

20. Mwanda waka tufwaninwe kulombela kudi Yehova kyaba kyonso?

²⁰ Bine tudi na dyese dikatampe dya kulombela kudi Yehova! Tukulupilei amba uketwivwana. (Ñimbo ya Mitōto 145:18) Kadi shi tulombele kyaba kyonso kudi Yehova milombelo itamba ku mutyima, nabya tukapwana nandi bininge.