1-3. (a) Le bantu bavule beivwananga namani pangala pa mwingilo wabo? (b) I bipangujo’ka byotusa kwisambila’po mu uno shapita?

KUJOKOLOKA ntanda yonso, bantu bengilanga bininge mwanda wa kwikwatakanya abo bene ne byabo bisaka. Bavule kebasenswepo mwingilo wabo, kadi bamo bazumbijanga’nka ne mutyima pa kwenda ku kaji difuku ne difuku. Shi nobe ye mowiivwaninanga, le i bika byobwanya kulonga pa kusaka’mba mwingilo obe wikale usangaja bininge? I muswelo’ka obwanya kusangela mwingilo obe?

² Yehova witulombola’mba: “Muntu ense adye, atome ne kusangela mwingilo wandi onso mukomo. I kyabuntu kya Leza.” (Musapudi 3:13) Yehova wētupangile na kisakibwa kya kwingila ne na mutyima wa kwingila. Usakanga tusangele byotulonga.—Tanga Musapudi 2:24; 5:18.

³ Le penepo, i bika biketukwasha tusangele mwingilo wetu? I mingilo ya muswelo’ka keifwaninwepo kwingila bene Kidishitu? Le i muswelo’ka otubwanya kwikala na bujalale pa mwingilo wetu ne butōtyi bwetu kudi Yehova? Ne i mwingilo’ka wa mvubu mpata otubwanya kwingila?

4, 5. Le Yehova umonanga mwingilo namani?

⁴ Yehova mwine usenswe kwingila. Ngalwilo 1:1 unena’mba:  “Ku ngalwilo Leza wāpangile madiulu ne ntanda.” Leza paāpwile kulonga ntanda ne bintu byonso bidi’po, wānenene amba bupangi bwandi i ‘buyampe mpata.’ (Ngalwilo 1:31) Umpangi wetu wādi uloelelwe bintu byaālongele.—1 Temote 1:11.

⁵ Yehova kalekele kwingila. Yesu wānenene amba: “Tata wingilanga’nka kwingila kufika ne pano pene.” (Yoano 5:17) Nansha byoketuyukilepo bintu byonso bya kutendelwa bilonga Yehova, ino tuyukile’ko bimobimo. Utoñanga boba bakabikala na wandi Mwana, Yesu Kidishitu, mwanda wa kubunda Bulopwe. (2 Kodinda 5:17) Kadi Yehova uludikanga ne kukwatakanya bantu bya binebine. Kupityila ku mwingilo wa busapudi wingilwa ntanda yonso, bantu midiyo ne midiyo abayuka Yehova ne kwikala na lukulupilo lwa kukekala nyeke mu paladisa pano pa ntanda.—Yoano 6:44; Loma 6:23.

6, 7. Lelo Yesu i mwingidi wa muswelo’ka?

⁶ Yesu nandi usenswe kwingila pamo bwa Shandi. Kumeso kwa Yesu kwiya pano pa ntanda, wādi “mwingidi mukatampe” wa Leza, wāingile mu kupanga bintu byonso bya mūlu ne bya pano pa ntanda. (Nkindi 8:22-31; Kolose 1:15-17) Enka ne paādi pano pa ntanda, Yesu wāendelele kwingila bininge. Paākidi nkasampe, wēfundile kwikala sendwe wa mbao wa bwino, ubwanya kupunga bipungwa ne kūbaka mobo. Yesu wāyukile biyampe mwingilo wandi, wayukana bu “sendwe wa mbao.”—Mako 6:3.

⁷ Inoko, mwingilo wa mvubu mpata wāingile Yesu pano pa ntanda i wa kusapula myanda miyampe ne kufundija bantu bayuke Yehova. Wādi ufwaninwe kuvuija mwingilo wandi mu myaka isatu ne kipindi, o mwanda wādi wingila bininge tamba lubanga futwi kutūla’nka ne bufuku. (Luka 21:37, 38; Yoano 3:2) Yesu wādi wenda makilometele tutwa na tutwa mu mashinda a luvumbi,  wenda usapula myanda miyampe ku bantu bavule mpata.—Luka 8:1.

8, 9. Mwanda waka Yesu wāsangedile mwingilo wandi?

⁸ Yesu wādi umwene kwingila mwingilo wa Leza pamo bwa byakudya. Uno mwingilo wāmupele kininga ne bukomo. Kudi mafuku amo ādi engila Yesu bininge ukomenwa’nka ne kitatyi kya kudya. (Yoano 4:31-38) Wākwatakenye mukenga o-onso mwanda wa kukwasha bantu bakwabo bayuke Shandi. O mwanda wāsapwidile Yehova amba: “Nakutumbija pano pa ntanda, byonavuya mingilo yowaumpele kwingila.”—Yoano 17:4.

⁹ Na bubine, Yehova ne Yesu bengilanga bininge kadi basangelanga ne kuloelelwa mwingilo wabo. Tusakanga ‘kwiula Leza,’ kadi tusakanga kulonda “senene mu mayo a [Yesu].” (Efisesa 5:1; 1 Petelo 2:21) O mwanda tuloñanga bukomo bwa kwingila bininge ne kulonga byonso byotubwanya mu bintu byonso byotulonga.

10, 11. Le i bika bibwanya kwitukwasha twikale na mumweno muyampe pa mwingilo wetu?

¹⁰ Byotudi bantu ba Yehova, twingilanga bininge mwanda wa kwikwatakanya batwe bene ne bisaka byetu. Tusakanga kusangela mwingilo wetu, inoko bibwanya kwikala bikomo. Penepo, i bika byotufwaninwe kulonga shi ketusangelangapo mwingilo wetu?

¹¹ Ikala na mumweno muyampe. Padi ketubwanyapo kushinta kuntu kotwingila ne muswelo otwingila, inoko tubwanya kushinta mumweno wetu. Kwivwanija byobya bitusakila Yehova kulonga kubwanya kwitukwasha. Kimfwa: Yehova usaka mutwe wa kisaka avuije bisakibwa bya ba mu kisaka kyandi mungya bukomo bwandi. O mwanda, Bible unena’mba yewa kavuijapo  bisakibwa bya kyandi kisaka i “mubi kutabuka ne wampikwa lwitabijo mwine.” (1 Temote 5:8) Shi wi mutwe wa kisaka, wingilanga bininge mwanda wa kuvuija bisakibwa bya kyobe kisaka. Ekale usenswe nansha kusenswepo mwingilo oingila, uyukile’mba byovuija bisakibwa bya kyobe kisaka, usangajanga Yehova.

12. Le i byabuyabuya’ka bidi mu kwikala mwingidi mukomo kadi wampikwa budimbidimbi?

¹² Ikala mwingidi mukomo kadi wampikwa budimbidimbi. Kino kibwanya kukukwasha usangele mwingilo obe. (Nkindi 12:24; 22:29) Kintu kimo bidi, mukulumpe obe wa kaji ukakukulupila. Bakulumpe ba kaji bakwatanga na bulēme bengidi bampikwa budimbidimbi mwanda kebakebepo lupeto, bintu, nansha kitatyi. (Efisesa 4:28) Kadi kya mvubu nakampata, Yehova uyukanga ponso poingila na kininga ne pampikwa budimbidimbi. Ubwanya kwikala na “mutyima wa mundamunda wampikwa budimbidimbi” mwanda uyukile’mba usangajanga Leza mwine osenswe.—Bahebelu 13:18; Kolose 3:22-24.

13. Le i bika bikwabo bibwanya kulupuka’ko shi ketudipo na budimbidimbi ku kaji?

¹³ Yuka’mba mwiendelejo obe ku kaji ubwanya kutumbija Yehova. Kino kitupa bubinga bukwabo bwa kusangela mwingilo wetu. (Tetusa 2:9, 10) Kibwanya’nka ne kulengeja muntu kampanda omwingila nandi asake kwifunda Bible pa mwanda wa mwiendelejo obe muyampe.—Tanga Nkindi 27:11; 1 Petelo 2:12.

14-16. Le i bika byotufwaninwe kubandaula kitatyi kyotutonga kaji?

¹⁴ Mu Bible kebatelele’mopo twaji tufwaninwe mwine Kidishitu kwingila nansha kuleka kwingila. Inoko mudi misoñanya ibwanya kwitukwasha tukwate butyibi buyampe  mu mwanda utala kaji. (Nkindi 2:6) Na kwingidija misoñanya ya mu Bible, tubwanya kwiipangula bino bipangujo bilonda’ko.

¹⁵ Le kano kaji kakanomba kulonga bintu bimona Yehova amba i bibi? Twefundile kala bilongwa bishikilwe Yehova, pamo bwa kwiba ne kubepa. (Divilu 20:4; Bilongwa 15:29; Efisesa 4:28; Kusokwelwa 21:8) Nanshi tufwaninwe kutadija mwanda wa kwepuka kaji ko-konso kajilula mbila ya Yehova.—Tanga 1 Yoano 5:3.

¹⁶ Le kano kaji kakwatakanyanga nansha kukankamika kilongwa kipeleje Yehova? Kimfwa, le bikekala  namani shi ubapebwa kaji ka kwingila bu wa kutundaila beni ku lupitalo lupulumwija ba memi? Ke bibipo kwingila bu wa kutundaila beni. Inoko uyukile mumwenanga Yehova kupulumuna dīmi. Nanshi nansha shi abe kukapulumwijapo ba memi, lelo kumwenepo amba mungya mumweno wa Yehova nobe wi mulunge’ko kuboko?—Divilu 21:22-24.

17. I bika bibwanya kwitukwasha tukwate butyibi busangaja Leza?

¹⁷ Shi twingidija misoñanya ya Leza, tukekala bwa bantu batelelwe mu Bahebelu 5:14, “boba bebidije kala ñeni yabo ya kujingulula bintu na kwingidija’yo, mwa kushiañenya ne kiyampe ne kibi.” Wiipangule amba: ‘Shi naitabija kano kaji, le nkakukaja bakwetu? Le kano kaji kakanomba kushiya wami mulume nansha wami mukaji ne bana ne kwenda mu ntanda ingi? Le kino kikekala na lupusa’ka pobadi?’

18. Mwanda waka kibwanya kwikala kikoleja pa kwikala nyeke bate mutyima ku butōtyi bwetu?

¹⁸ Bibwanya kwikala bikomo kutūla butōtyi botutōta Yehova pa kifuko kibajinji mu bino “bitatyi bya makambakano bikomo ne mwa kulongela.” (2 Temote 3:1) Pa kusokola kaji ne kwikalama kibwanya kwikala kikoleja kikatampe. Tusakilwa kulela kyetu kisaka, inoko tuyukile’mba butōtyi bwetu bo budi pa kifuko kibajinji. Ketubwanyapo kuleka bintu bya ku ngitu bikale bya mvubu mpata mu bwetu būmi. (1 Temote 6:9, 10) Penepa i muswelo’ka otubwanya kujingulula “bintu bya mvubu mikatampe” koku kadi tuvuija bisakibwa bya kyetu kisaka?—Fidipai 1:10.

19. Le kukulupila mudi Yehova kwitukwashanga twikale na bujalale pa mwingilo wetu namani?

 ¹⁹ Kulupila bya binebine mudi Yehova. (Tanga Nkindi 3:5, 6.) Tuyukile’mba Leza uyukile bine byotusakilwa kadi witutele mutyima bya binebine. (Ñimbo ya Mitōto 37:25; 1 Petelo 5:7) Kinenwa kyandi kitusapwila’mba: “Mwikadilo wa būmi bwenu wikale wa kubulwa kusanswa lupeto, koku musangela bintu bidi’ko pano. Mwanda [Leza] wānenene amba: ‘Nkikakushiyepo nansha dimo kadi nkikakwelapo nansha dimo.’” (Bahebelu 13:5) Yehova kasakengapo tuzumbije mutyima kyaba kyonso pa mwanda wa kusasaketa kyetu kisaka. Ke mulombole misunsa mivule amba upanga bantu bandi byobya byobasakilwa. (Mateo 6:25-32) Nansha shi myanda ya mwingilo wetu ikale namani, twifundanga Kinenwa kya Leza kyaba ne kyaba, tusapulanga myanda miyampe, ne kutanwa ku kupwila kwetu kwa bwine Kidishitu.—Mateo 24:14; Bahebelu 10:24, 25.

20. Le i muswelo’ka otubwanya kwikala na būmi bwampikwa kwilundikila bya kwilundikila?

²⁰ Ikala na diso ditala nyeke pamo sō. (Tanga Mateo 6:22, 23.) Kino kishintulula kwikala nyeke na būmi bwampikwa kwilundikila bya kwilundikila mwanda wa kuta mutyima ku kwingidila Yehova. Tuyukile’mba kuleka lupeto, būmi bulumbuluke, nansha bintu bya panopano bikale na mvubu mikatampe kotudi kutabuka kipwano kyetu na Leza, i bulembakane. Le penepo, i bika biketukwasha tutūle pa kifuko kibajinji bintu bifwaninwe kwikala pa kifuko kibajinji? Tufwaninwe kulonga bukomo bwetu bonso bwa kwikala bampikwa mapu. Shi udi kala na mapu, kwata mpangiko miyampe ya kwiatyepeja nansha kwiapwa. Shi ketutadijepo, bintu bya ku ngitu bibwanya kwitudīla kitatyi kivule ne bukomo, kadi tubwanya’nka ne kukomenwa kitatyi kya  kulombela, kwifunda, nansha kusapula. Pa kyaba kya kuleka bintu bya ku ngitu bikutakanye bwetu būmi, tusakanga kusangela bintu bya kyalwilo pamo bwa “byakudya ne bya kuvwala.” (1 Temote 6:8) Kadi nansha shi tudi mu ngikadilo’ka, i biyampe kwibandaula kyaba ne kyaba mwanda wa kuyuka muswelo otubwanya kwingidila Yehova ne pa mfulo.

21. Mwanda waka tufwaninwe kukwata butyibi pa byobya byotufwaninwe kutūla pa kifuko kibajinji mu bwetu būmi?

²¹ Badikija bintu bifwaninwe. Tufwaninwe kwingidija na tunangu kitatyi kyetu, bukomo bwetu, ne bintu  bya ku ngitu. Shi ketutadijepo, bintu bya mvubu mityetye, pamo bwa kufunda nansha lupeto, biketudīla kitatyi kyetu kilēme. Yesu wānenene amba: “Kimbai bidi nyeke Bulopwe.” (Mateo 6:33) Butongi botutonga, bibidiji byetu, bintu byotuloñanga difuku ne difuku, ne bitungo byetu, bino byonso bilombolanga byobya byotutūdile pa kifuko kibajinji mu mityima yetu.

22, 23. (a) Le i mwingilo’ka wa mvubu mpata otubwanya kwingila batwe bene Kidishitu? (b) Le i bika biketukwasha tusangele mwingilo wetu?

²² Mwingilo wa mvubu mpata otudi nao i wa kwingidila Yehova ne kusapwila bakwetu myanda miyampe. (Mateo 24:14; 28:19, 20) Pamo bwa Yesu, tusakanga kulonga byonso byotubwanya mu uno mwingilo. Bamo i bende kukengidila kokwa kusakilwa basapudi bavule. Bakwabo befundanga ludimi lweni mwanda wa babwanye kusapwila bantu besamba’lo. Wisambe na boba ke balonge namino, ne kwibepangula pa uno mwanda. Bakakusapwila’mba būmi bwabo budi na nsangaji kadi na buluji.—Tanga Nkindi 10:22.

²³ Dyalelo, batwe bavule twingilanga mansá mavule ku kaji nansha ku twaji tuvulevule mwanda’tu wa kuvuija bisakibwa bya kyalwilo bya kyetu kisaka. Yehova uyukile kino, kadi utendelanga byonso byotulonga mwanda wa kulela kyetu kisaka. Nanshi batwe bonso twendelelei kwiula Yehova ne Yesu mu kwingila bininge, nansha shi twingilanga mwingilo wa muswelo’ka. Kadi tuvulukei amba mwingilo wetu wa mvubu mpata i wa kwingidila Yehova ne kusapula myanda miyampe ya Bulopwe bwa Leza. Uno mwingilo uketuletela nsangaji ya bine.